İlk Türk Devletleri Soruları

11. Türkler Orhun ve Selenga ırmakları civarında Büyü Hun İmparatorluğu'nu kurmuşlardır. Tarihte bilinen bu ilk Türk devleti hakkında ilk yazılı bilgiler, Çinliler ile yapılan Kuzey Şansi Antlaşması metinlerinde yer almıştır. Bu duruma bakarak Türkler ile ilgili; I. değişik etnik kökenden insanları birarada yönet- tikleri, II. diplomatik ilişkilere önem verdikleri, III. Çin devleti tarafından hukuki olarak tanındıkları yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız T D) I ve If B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III

rin siyasi gücün- asusluk yapma- 61 vlenebilir? D) Gilgamış Des E) Alp Er Tunga Destanı 13. İç Asya'da kurulan Türk devletlerinde gücün kaynağının aşağıdakilerden hangisine dayandığına inanılırdı? A) Töre B) Gök Tengri C) Kut D) Hükümdar E) Søy A) Av B) Avrupa'nın C) Avrupa'da birçok T D) Avrupa'da feodal E) Avrupa'da hızl 3. Türklerin töre kal yıkılan Altay yasa ge

Osmanlı Devleti, aşağıdaki antlaşmalardan hangileri ile önce Avusturya'ya karşı siyasi üstünlük sağlanırken daha sonra bu üstünlüğü kaybetmiştir? A) B) C) D) E) Amasya - Bucaş Zitvatorok - Vasv ar 1533 İstanbul - Zitvatorok 1533 İstanbul - 1700 İstanbul Karlofça - Pasarofça

B) Tablodaki bilgileri karşısında verilen kavramlarla eşleştiriniz. "Ben Tanrı'nın yardımıyla ve talihim yardım ettiği için hakan oldum. Hakan olup bütün yoksul milleti topladım, fakir milleti zengin, az milleti çok ettim, sözlerimde yalan var mı?" Türk tarihi araştırmacısı Jean Paul Roux'un anlatımlarına göre, "Savaşlara çoğu kez halkın tümünün katılması, ordu örgütlenmesinde disiplini gevşetecek bir sonuç doğurmaz. Orduya katılım başka hiçbir toplumda görülmeyen düzeyde gönüllülüğe dayanır. Hiçbir askere ücret ödenmez." "Nihayet vadesi gelerek ölmüş. Yağcu ve ağlayıcı olarak etraftaki bütün milletler gelerek ağlamışlar. Yas tutmuşlar. O kadar meşhur kağanmış. Ondan sonra küçük kardeşler ve yeğenler kağan olmuşlar." Kut Anlayışı Sosyal Devlet Anlayışı Ordu-Millet Ülke hanedanın ortak malıdır Konar göçer yaşam a'da kurulan ilk Türk Devletleriyle ilgili verilen kavramlardan doğru olanları işaretleyiniz.

3. Ağa, hoca, paşa ve molla gibi ayrıcalık belirten un- vanların Soyadı Kanunu ile yasaklanması Bütçe gelirlerinin %40'ına karşılık gelen aşar ver- gisinin kaldırılması • Medeni Kanun ile tanıklık yapma, boşanma ve mi- rastan pay alma konularında kadınlar ile erkekle- rin eşit hâle getirilmesi Bu gelişmelerin aşağıdaki Atatürk ilkelerinden han- gisi ile doğrudan ilgili olduğu söylenebilir? A) Cumhuriyetçilik D) Milliyetçilik B) Laiklik C) Devletçilik E) Halkçılık

AYT TARİH SORU BANKASI A) Yalnız I D) II ve IV E) II, III ve IV 8. Türk-İslam medeniyetinin gelişip büyüdüğü merkezlere aşağıdakilerden hangisi örnek gösterilemez? ilemez? A) Buhaja B) Semerkant C) Kurtuba ? D) Isfahan E) Kaşga Endall's Emeui deu, zombr 62 I. II. III. bilg A) Y

ini || /benimhocam II. Köktürk Devleti'nde Bilge Kağan'ın Türk şehirlerinin etra- fını surlarla çevirmek istediğini Vezir Tonyukuk'a bildirince Tonyukuk bunu kabul etmemiş ve karşı çıkmıştır. Buna göre, Tonyukuk'un Bilge Kağan'ın fikrine karşı çıkmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi oldugu savunulabilir? A) Şehirlerin surlar ile çevrilmesinin Türklerin savaş yöntem- lerine ters düşmesi B) Türkler arasında akrabalık ilişkilerinin zayıflayacağı fikri C) İpek Yolu'nun önemini kaybedeceği endişesi D) Kut inancına bağlı yönetimin zarar göreceği inancı E) Çin'deki dinsel inançların Türkler arasında yayılması endişesi

HOCAM Türklerin İslamiyet'i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri 1. Abbasiler Şii Büveyhilerin Bağdat'a hâkim olmasıyla birlikte halife zor duruma düşmüştür. Abbasi halifeliği bu durumda iken tarih sahnesine Selçuklular çıkmış ve 1055 tarihinde Bağdat'a gelen Tuğrul Bey, Şii Büveyhiler Devleti'ne son verdiği gibi halifeye de eski saygınlığını iade etmiştir. Halife tarafından Tuğrul Bey'e "Doğu'nun ve Batı'nın Sultanı" unva- nı verilmiştir. Bu bilgilere göre; Türklerin İslam dünyasında ayrılıkları önlemeye çalıştığı, Abbasilerin iktidar gücünün azaldığı, Tuğrul Bey'in tüm İslam dünyasının liderliğini ele geçirdiği ifadelerinden hangilerinin doğru olduğu söylenebilir? A) Yalnız I BI ve II C) I ve III D) II ve III EVI, II ve III 4.

12. Hazar Türkleri Musevilik inancını benimsemiş ve bulunduk lan bölgede inanç sistemlerini güçlendirmeye çalışmışlardır Hz. Osman zamanında İslam ordularının Kafkasya'daki iler leyişini bu düşüncelerle Belencer Savaşı ile engellemişlerdir. Bu bilgiye göre, 1. İslamiyetin eşitlik anlayışına karşı olmaları II. inanç sistemlerini korumaya çalışmaları III. kültürel yapılarını koruma istekleri IV. bölgenin yeraltı kaynaklarının yağmalanmasını engelle me, gibi etkenlerden hangisi İslam ordularına karşı koyma gerekçesi olarak gösterilemez? Avell DITI I ve IV BYalnız III e) I ve IV E) Yalnız IV A) Yair 3. Aşağı resm A) K B) T C) D D) K E) K

38 Hititlerde eli silah tutan her erkek savaş zamanında asker sayılırdı. Misir ordusu, yerel askeri birliklerden ve paralı askerlerden oluşurdu. • Eski Yunanistan'da sağlam yapılı her erkek, gençli- dinden başlayarak, belli bir eğitime bağlı tutulurdu. Disiplini ile ün salmış Roma ordusunun temeli legi- onlardan (lejyon) oluşmaktaydı. Her Roma vatandaşı 46 yaşına kadar asker sayılırdı. • Orta Çağ'da ücretli askerlik sistemi birçok devlette görülmüştür. Bizans İmparatorluğu, tarihinin her dö- neminde ordusunda ücretli askerlere yer vermiştir. • Orta Çağ'da Avrupa'da şövalyeler, okçular ve kuşat- ma savaşları ön planda iken Orta Asya'daki Türk ve Moğollar arasında atlı okçuluk öne çıkmıştır. Türk ve Moğollarla Orta Çağ Avrupa devletleri arasın- da askeri sistemlerin farklı olmasındaki temel etken aşağıdakilerden hangisidir? A) Orta Asya'da konar-göçer yaşam biçiminin yaygın ol- ması B) Avrupa'da Kilise'nin hâkim olması e) Ticaretin İpek Yolu'na bağlı olması D) Orta Asya'da Şaman inancının yaygın olması E) Avrupa'da köleliğin daha katı bir yapıya sahip olması

Bakır (Kalkolitik) Çağı'nda ortaya çıkarılan al- tin ve gümüş madenlerinin daha çok süs eşya yapımında kullanılmış olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Bakırın değerinin az olmasıyla B) Nehir yataklarından bulunmalarıyla C) Doğada az bulunmalarıyla D) Kutsal olduklarının düşünülmesiyle E) Toplumsal yaşamın başlamasıyla

1. İlk Türk devletlerinde hükümdarlık ve bağımsızlık sem- bolü olarak aşağıdakilerden hangisi kullanılmamıştır? A) Çetr (Hakan sancağı) B) Otağ (Hakan çadırı) C) Kotuz (Hükümdarın başlığına takılan tüy) D) Tuğ ve yay E) Tıraz (Hükümdarın ad ve lakaplarının yazılı olduğu özel giysi) 5.

4. "Romalılar onlara saygı duyuyor olmalıydılar. Hunlardan korkmaktan çok onlara hayrandılar. Hatta Romalılar çocuk- larını Hunlara rehin olarak sunup karşılığında Vizigotlara, Fransızlara ve Burgondlara karşı kendileriyle ittifak yapma- larını isterler." 8 Jean Paul Roux'un bu ifadelerinde Hunların hangi alanda üstün oldukları vurgulanmıştır? A) Askerî D) İdari B) Kültürel E) Bilimsel C) Ekonomik

9. Aşağıdakilerden hangisi Asya Hun Devleti için söyle- nemez? ilk kez Türkler bir bayrak altında toplanmıştır. Türk tarihine ait ilk yazılı kitabeleri bırakmışlardır. C) Türk devlet ve ordu teşkilatlanmasının temelini oluş- Jebb? turmuşlardır. D) Çin ile mücadeleler sonucunda İpek Yolu'nun deneti- mini ele geçirmişlerdir. E) Çin Seddi'nin inşasına neden olmuşlardır. Tarih Soru Bankası 60

4. I. Din adamları II. Feodal beyler III. Burjuvalar Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Avru- pa'da oluşan siyasi boşluk Orta Çağ boyunca yukarıdaki- lerden hangileri tarafından doldurulmuştur? A) Yalnız I D) II ve III B) I ve II E) I, II ve III C) I ve III

3. . "Ülkenin temeli vergidir, bu da adaletle yükselir, zulüm- le değil." ● Sasani Hükümdarı Erdeşir "Dünyanın imarı ticaretle olur, onun için aramızdaki ti- cari münasebetleri geliştirelim." Moğol Hükümdarı Cengiz Han Sasani ve Moğol hükümdarlarının yukarıdaki sözlerine ba- kılarak bu iki devletle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi savunulabilir? A) Laik yönetim anlayışının benimsendiği B) Bürokraside liyakat ilkesinin uygulandığı C) Hukuk kurallarının yazılı hâle getirildiği D) Merkeziyetçi devlet sisteminin terk edildiği E) Ekonomilerinin farklı kaynaklara dayalı olduğu