Tarih Bilimi Soruları

5. Geçmişteki insan topluluklarının yaşayışlarını, birbir- leriyle olan ilişkilerini, yer ve zaman göstererek ne- den - sonuç ilişkisi içinde anlatan sosyal bilime ta- rih denir. Bu tanımda tarih biliminin hangi özelliği yer al- mamıştır? A) Eski dönemlerin incelenmesi B) Belgelerden yararlanılması C) Olayların tenkidinin yapılması D) Kronolojiye yer vermesi E) Olayların geçtiği yeri belirtmesi

Ders Anlatım Föyü Örnek: 1 Tarihi olaylar belli bir mekan ve zamanda meydana gelmesi- ne rağmen sonuçlan itibarıyla geniş bir bölgeyi etkileyebilir veya uzun bir zaman diliminde etkilerini sürdürebilir. Bu durum tarih biliminin, I. evrensel olma, II. belgelere dayanma, III. objektif olma özelliklerinden hangileri ile ilgilidir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) I've ll Önnek Aşağıd leme a A) To 8 H

TYT/Sosyal Bilimler 5. Osmanlı Hükûmeti, Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında işgallere karşı tepkisiz kalarak teslimiyetçi bir tutum sergilemiştir. Hükümet, işgallere karşı tepkileri azaltmak amacıyla Heyetinasiha (Öğüt kurulları) adlı birimler oluşturarak Anadolu'ya göndermiştir. Osmanlı Hükûmeti'nin bu tutumuyla aşağıdakilerden hangisini gözettiği Savunulabilir? A) Ordunun terhisini durdurmayı B) Mustafa Kemal Paşa'ya zaman kazandırmayı C) Halkı Milli Mücadele konusunda örgütlemeyi D) Kuvayımilliye birliklerini savica artırmayı E) İtilaf Devletlerinin tepkisini çekerek işgallerin genişlemesini önlemey D 7. yınları Ha ola A) B

Sosyal bir bilim olan tarihin yöntemi, diğer bilimler- den farklı olarak deneylere, formüllere, laboratuvar ölçümlerine dayanmaz. Bu durum tarihi olayların aşağıdaki özelliklerin- den hangisiyle ilgilidir? A) Coğrafi şartlardan etkilenmesi B) Insan faaliyetlerini konu alması C) Farklı bilimlerden yararlanması D) Tekrarının olmaması E) Uzun bir zaman dilimini kapsaması

3. Tarih, geçmişteki olayların nedenlerini ve sonuçlarını ortaya çıkarmaya çalışır. Ayrıca birey- sel ve toplumsal deneyimleri yorumlayarak gelece ğe yönelik yeni fikirler üretir. Buna göre tarih ile ilgili olarak aşağıda veri- len bilgilerden hangisine ulaşılamaz? A) Geleceğe yön verir. B) Geçmişteki olayları inceler en C) İnsanların deneyimlerinden yararlanır. D) Olayları anlatırken yer ve zaman belirtir E) Geçmişten ders alınmasını sağlar.

Kibris (1570-1571) Yukarıda verilen iki adanın kuşatma süresi dikkate alındığında süreç içe- risinde; Girit (1645 - 1669) I. Osmanlı donanmasının eski gücünü yitirdiği, ll. Osmanlı'nın Akdeniz'de etkinliğinin giderek arttığı, III. XVII. yüzyılda Osmanlı donanması- nın sayısının bir önceki yüzyıla göre artırıldığı çıkarımlarından hangilerine ulaşıla- maz? A) Yalnız I B) Yalnız H C) Yalnız III E) I ve III D) Ive 11

çekme özgürlükleri varde B. Aşağıdaki cümleleri kutucukta verilenleri kullanarak doğru olarak tamamlayınız. mimik, kitle iletişimi, yazılı iletişim, ben dili, sosyal medya, düzeltme ve cevap hakkı, sözlü iletişim 6. Mektupla haberleşme bir 7. Kişinin, başkalarının kabul edemeyeceği davranışlarına tepkisini göstermesi iletişimin olumlu devam etmesine katkı sağlar. 8. Jest ve 9. Kişilerin paylaşım yapabildiği diğer kullanıcılarla iletişim kurduğu platformlara 10. Kişiler ya da kuruluşlar kendi haklarında izinsiz ve gerçek dışı yayın yapan medyadan yayınlamasını isteyebilirler. 11. Mesajın kitle iletişim araçlarını kullanarak çok sayıda kişiye ulaşmasına türüdür. ile başlayan cümlelerle iletişimin beden dilini destekleyen ögelerindendir. denir. denir.

na- mi, ari ları ek- em am Örnek 2: Bir olayın tarihi ve çağı üzerinde yanılma, tarihi çağları bir- birine karıştırma durumuna anakronizm denir. Buna göre Osmanlı Devleti'nin XV. yüzyıldaki toplum yapısını araştıran bir tarihçinin aşağıdaki kavramlar- dan hangisini kullanması anakronizm hatasına düştü- ğüne kanıt olarak gösterilebilir? A) Teba B) Reaya D) Gayrimüslim E) Zimmi C) Yurttaş

5. Tanım: Tarih, geçmişte yaşamış insan topluluklarının her türlü faaliyetlerini yer ve zaman göstererek, sebep- sonuç ilişkisi içinde belgelere dayalı objektif olarak in- celeyen sosyal bilim dalıdır. Durum: Ordu-millet anlayışıyla yaşayan Türkler XI.yüzyılda yeni yurt arayışları içine girdiler. 1071 yılın da Alp Arslan'ın Bizans'a karşı verdiği mücadelenin za- C ferlere sonuçlanmasıyla Türkler yeni yurtlar elde ettiler. Yukarıda verilen durumda tarihin tanımında yer alan öğelerden hangisine değinilmemiştir? A) İnsan ilişkileri B) Neden-sonuç ilişkisi C) Yer D) Zaman E) insan topluluklarının yaşayışları ARI

7. "Tarih Öncesi Dönem" ile ilgili yapılan bir arkeolojik kazıda, Vm Valt menhir ve dolmenler, altın takılar, X kil tabletler, v/bron bronz heykeller kaynaklarından hangilerine rastlanabilir? A) Yalnız D) II ve IV B) Yalnız III Mali E) I, II ve IV 91 nub I ve II

8. Bir ören yerinde yapılan kazılarda bulunanlar, aşağıda sırasıyla verilmiştir. En üst katman Kil tabletler Demir sabanlar Tunçtan yapılmış süs eşyaları Taştan yapılmış ilkel silahlar En alt katman sbul Buna göre, bu yerleşim bölgesi ve burada yaşa- yanlarla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- maz? A) Ateşi denetim altına almışlardır. B Tarih Öncesi Dönemleri sırasıyla yaşamışlardır. C) Alet yapımı tekniklerini zaman içinde geliştirmişler- dir. DTarihi devirlere geçmişlerdir. E) Tarımsal faaliyetlerde bulunmuşlardır.

1. Tarih ve Tarihin Konusu Okuyalım Tarihin Tarifi Çağımız teknik çağıdır. İnsanoğlu, icat ettiği aletler sayesinde uzaya gitmekte, insan eliyle yapıla cak işlemler, çok kısa sürelerde bilgisayarlara yaptırılmaktadır. Ama bütün bu gelişmeler, tarihi ihmal edilebilir hale getirmemekte; aksine çağımızı aynı zamanda "tarihçi kafasıyla düşünme çağı" hâline sokmaktadır. Tarih, en basit ifadeyle "geçmişin bilimi" olarak tarif edilmiştir. Ancak bu, eksik bir tariftir. Fransız Annales Okulu kurucularından Marc Bloch (Mark Bloh), bu tarifi "zaman içinde insanların ilmi" şek- line sokmuştur. Bloch, tarihi bir müşahade ilmi olarak kabul etmiştir. Tarihçi, olayları bizzat görme imkânına sahip değildir. Yani bir fizik- çi veya kimyager gibi laboratuvarında müşahade imkânından mah- rumdur. Profesör İbrahim Kafesoğlu'nun da işaret ettiği gibi olayları, görenlerin bıraktıkları belgelere dayanarak takip etmek mümkündür. Amerikalı tarihçi Turner (Törnir), tarihi "geçmişten bize ulaşan, günümüzde ortaya çıkan tenkitçi ve yorumcu bir anlayışla incelenen kalıntılar" şeklinde tanımlamıştır. Will Durant (Vil Duran) ise tarihi "geçmişte olan hadiseler hakkındaki belgelerin verileri" şeklinde tarif etmiştir. Prof. Dr. Ibrahim Kafesoğlu Tarih, geçmişte insanlar tarafından meydana getirilen olayları bize ulaştırır. Bu nedenle İngiliz tarihçi Edward Halett Carr'a (Edvird Helit Kar) göre tarih "tarihçi ile olaylar arasında devamlı bir etki- leşim, geçmişle günümüz arasında bitmeyen bir diyalog"tur. Fransız tarihçi Lucien Febvre'in (Lüsyen Febr) ifadesiyle "bugünün açıklanması"dır. Annales Okulu mensuplarından büyük tarihçi Fernand Braudel (Fernan Brodel) de tarihi, "geçmişteki, günümüzdeki ve gelecekteki mesleki kabiliyet ve bakış açılarının bir araya gelmesi" olarak görmüştür. Ona göre bugün; dünden, daha evvelden, çok eskilerden kaynaklanmaktadır. Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, s. 1,2. û Deftere Yukarıdaki metinden hareketle tarihin tanımını yapmaya çalışınız.

Anlam ve Anlatım (Karma) bir önseziyse ya da tahmin demeliyim, m (Karma kutlamak istiyorum sizi. Son dönemde malarimin yanında bir de yazacağım r romanın ön hazırlıklarını yapıyorum. ağım konunun hacmi, uzantıları, ilişkileri rezorluyor beni. Yazma sürecini birkaç ama ne zaman kitaplaşacağı mesine bağl 1. TEMA- Okuma Kültürü- 1. Etkinlik: Aşağıdaki kelimeleri anlamlarıyla örnekteki gibi eşleştiriniz. Eskiden dervişlerin toplanıp ibadet ve tören ferman divan dergâh A seki mesire ilan koltuk çıkmak V 13. Nitelikli gür kitaplan az satiliyor tutkunu dişinda, sıradan okuru kitaplarının sayısı çok az. Sari toplu eserlerinin satış rakamla utanıyorum. "Siir okunmuyor." d Gezinti yeri, gezilecek yer. Buyruk, emir. sairlerin kitaplarından sö 0 235 dimesidir. Oysa, art arda antolojiler s Okurlardan beklediğimiz bu segiminin yapılıp tek tek kitaplara nutku tutulmak Oturmak için evlerin önüne taş ve çamurdan yapılan set. Yüksek düzeydeki devlet adamlarının kurduğu büyük meclis. 2. Etkinlik: Aşağıdaki deyimlerin anlamlarını, atasözleri ve deyimler sözlüğünden araştırım Bu deyimleri cümlelerdeki boşluklara uygun biçimde yerleştiriniz. talan etmek Çocuk, odasındaki bütün oyuncakları. Düzensiz beslendiği için sağlığı Okuyup iyi yerlere gelmeleri için çalışkan çocuklara rdenbire. nlik: Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden h Test 10 dizini dövmek Mar R yaptıkları yer, tekke. ga ve satilay şair elder gitme istemiyorsan tedbirli olm ağmen konu

2. Aşağıda verilen düşünürlerden hangisinin coğrafi bilgi mirasına katkısı diğerlerinden daha sonraki bir zamanda gerçekleşmiştir? 3. A) Platon B) Strabon C) Heredot D) Von Humbolt E) Erotesthenes 5. 3.000 yıllık tarihi ile eski bir yerleşim yeri olan Amasra; bir danın yanında liman görevi gören iki Aşağıdakilerden hangisinde geldiği doğal ortam eşleştirm A) Deprem - Biyosfer B) Erozyon-Litosfer C) Kasırga-Atmosfer D) Orman yangını - Biyosle E) Dalga - Hidrosfer 6. Antalya ilinin nüfus v edinmek isteyen bir

19. Toplanan verilerin birleştirilerek sonuca ulaşılması aşama- sıdır. Bu aşamada olaylar değişik açılardan (siyasi, kültürel, ekonomik vb.) incelenerek sonuca ulaşılır. Yukarıda tarihin bilimsel araştırma yöntemlerinden han- gisinin tarifi yapılmıştır? A) Terkip D) Tahlil (0 B) Tarama Tenkit C) Tasnif Aile Osm le e bas

tir- 14. E) Rönesans ve Reform hareketleri ger Tarihsel olaylanın incelenmesinde; 1. Olayların üzerinden belli bir sürenin geçmesi beklenme- lidir. II. Geçmişte meydana gelen olaylar günümüzün değil, o zamanın koşullarına göre değerlendirilmelidir. Yukarıdaki yöntemlere dikkat edilmekle aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenebilir? A) Olayların deney ve gözlem yoluyla araştırılmasının B) Olaylar arasında neden sonuç ilişkisi kurulmasının C) Olayların belgelere dayandırılmasının (D) Olaylarla ilgili doğru sonuçlara ulaşılmasının E Olayların birbiri üzerindeki etkisinin öğrenilmesinin