Tarih Bilimi Soruları
![Örnek bilgi cümlelerini tahtaya yazarak arkadaşlarınızla paylaşınız. Bilgi türleri arasındaki farkları tartışınız.
BİLGİ
TÜRLERİ
BİLGİ
TÜRLERİ
Bilimsel
Bilgi
Gündelik
Bilgi
Dinî Bilgi
Sanat Bilgisi
Felsefi Bilgi
Teknik Bilgi
ÖRNEK
Su, normal şartlarda 100 °C' de
kaynar.
Kekik suyu mide ağrısına iyi gelir.
Müslümanların peygamberi Hz.
Muhammed'dir.
Nesnelerin üç boyutlu olarak çizil-
mesine "perspektif" denir.
Ampirizm, bilginin kaynağının de-
ney olduğunu ileri sürer.
Bilgisayar ikilik sayma sistemini
kullanan sayısal bir işlemcidir.
Bilimsel
Bilgi
Gündelik
Bilgi
Dinî Bilgi
Sanat Bilgisi
Felsefi Bilgi
Teknik Bilgi
ÖRNEK](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921155202902440-4326154.jpg?w=256)
Tarih
Tarih BilimiÖrnek bilgi cümlelerini tahtaya yazarak arkadaşlarınızla paylaşınız. Bilgi türleri arasındaki farkları tartışınız.
BİLGİ
TÜRLERİ
BİLGİ
TÜRLERİ
Bilimsel
Bilgi
Gündelik
Bilgi
Dinî Bilgi
Sanat Bilgisi
Felsefi Bilgi
Teknik Bilgi
ÖRNEK
Su, normal şartlarda 100 °C' de
kaynar.
Kekik suyu mide ağrısına iyi gelir.
Müslümanların peygamberi Hz.
Muhammed'dir.
Nesnelerin üç boyutlu olarak çizil-
mesine "perspektif" denir.
Ampirizm, bilginin kaynağının de-
ney olduğunu ileri sürer.
Bilgisayar ikilik sayma sistemini
kullanan sayısal bir işlemcidir.
Bilimsel
Bilgi
Gündelik
Bilgi
Dinî Bilgi
Sanat Bilgisi
Felsefi Bilgi
Teknik Bilgi
ÖRNEK
![ansiysic Hebelmanob epib yelo Diebnimilib names
MÖ 8000 yıllarında Buzul Çağı'nın sona ermesiyle
havalar ısınmış, insanlar mağaralardan çıkıp akarsu
kenarlarına yerleşmeye başlamışlardır. sb nnslysic
Aşağıdakilerden hangisi bu gelismenin insme
sonuçlarından biri olamaz?
13Em
16
A) Hayvanların evcilleştirilmesi gbiysiy XIX
esmalo sneld-1
B) Tarım üretiminin başlaması
C) Üretim fazlası ürünlerin satışının başlaması
DNToplumsal hayatın başlaması temibed musique
E) Alet yapımının başlaması 190 nin ilslital sienet
SE](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921162142173403-3840784.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimiansiysic Hebelmanob epib yelo Diebnimilib names
MÖ 8000 yıllarında Buzul Çağı'nın sona ermesiyle
havalar ısınmış, insanlar mağaralardan çıkıp akarsu
kenarlarına yerleşmeye başlamışlardır. sb nnslysic
Aşağıdakilerden hangisi bu gelismenin insme
sonuçlarından biri olamaz?
13Em
16
A) Hayvanların evcilleştirilmesi gbiysiy XIX
esmalo sneld-1
B) Tarım üretiminin başlaması
C) Üretim fazlası ürünlerin satışının başlaması
DNToplumsal hayatın başlaması temibed musique
E) Alet yapımının başlaması 190 nin ilslital sienet
SE
![23. Devletçilik ilkesi, mülkiyet hakkının ulusun yararına
aykırı biçimde kullanılmasına karşıdır.
Bu durumun;
halkçılık,
II. milliyetçilik,
III. laiklik
ilkelerinden hangilerinin bir gereği olduğu savunu-
labilir?
A) Yalniz I
D) I ve II
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, II ve III](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921142819209495-154578.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi23. Devletçilik ilkesi, mülkiyet hakkının ulusun yararına
aykırı biçimde kullanılmasına karşıdır.
Bu durumun;
halkçılık,
II. milliyetçilik,
III. laiklik
ilkelerinden hangilerinin bir gereği olduğu savunu-
labilir?
A) Yalniz I
D) I ve II
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
![4. Tarihin konusu geçmişte yaşanan siyasi, sosyal, su
ekonomik ve kültürel olaylardır.
sland ginselmoiveist
Aşağıdakilerden hangisinin siyasi nitelikli bir olay
olduğu söylenebilir?
ninnelly, e
A) Saltanatın kaldırılması
B) İslamiyet'in doğuşu
196
E) Darülfünunun açılması
mnohilad
C) Süveyş Kanalı'nın açılması
D) Kırsal kesimlerden kentlere yapılan göçlerin
artması](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921113037300997-2390616.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi4. Tarihin konusu geçmişte yaşanan siyasi, sosyal, su
ekonomik ve kültürel olaylardır.
sland ginselmoiveist
Aşağıdakilerden hangisinin siyasi nitelikli bir olay
olduğu söylenebilir?
ninnelly, e
A) Saltanatın kaldırılması
B) İslamiyet'in doğuşu
196
E) Darülfünunun açılması
mnohilad
C) Süveyş Kanalı'nın açılması
D) Kırsal kesimlerden kentlere yapılan göçlerin
artması
![6. Toplumsal kimlik, süreç içerisinde oluşan ahlaki
ve tarihî değerlerin etkisiyle belirli bir zaman ve
mekânda bireylerle toplumun bütünleşmesidir. Tarih,
bireylere yaşadığı toplumun geçmişini öğreterek
bireylerin parçası oldukları topluma aidiyet duygusuyla
TA761
bağlanmalarını sağlar.
yin.com
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi (A
söylenebilir?
A) Tarih, millî ve toplumsal kimliğin oluşmasında
önemli rol oynar.
B) Tarihin işlevi milli kimliğin oluşturulmasıyla
sınırlıdır.
C) Tarih, toplumlar arası etkileşime ortam hazırlar.
D) Tarih, diğer toplumlarla dostluk ilişkileri
kurulmasını gerekli kılar.
E) insanlığın geçmişi tarih bilimi sayesinde öğrenilir.
9](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921114917114400-2390616.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi6. Toplumsal kimlik, süreç içerisinde oluşan ahlaki
ve tarihî değerlerin etkisiyle belirli bir zaman ve
mekânda bireylerle toplumun bütünleşmesidir. Tarih,
bireylere yaşadığı toplumun geçmişini öğreterek
bireylerin parçası oldukları topluma aidiyet duygusuyla
TA761
bağlanmalarını sağlar.
yin.com
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi (A
söylenebilir?
A) Tarih, millî ve toplumsal kimliğin oluşmasında
önemli rol oynar.
B) Tarihin işlevi milli kimliğin oluşturulmasıyla
sınırlıdır.
C) Tarih, toplumlar arası etkileşime ortam hazırlar.
D) Tarih, diğer toplumlarla dostluk ilişkileri
kurulmasını gerekli kılar.
E) insanlığın geçmişi tarih bilimi sayesinde öğrenilir.
9
![Abbasi halifesi Mu'tasim zamanında devlet içindeki
Türklerin durumu daha da sağlamlaştı. Afşin, Aşnas,
çıkan isyanların bastırılmasında görev aldılar. Bunun ya-
Boğa el-Kebir, Urtuç gibi Türk komutanlar, ülke içinde
nında Bizans üzerine Anadolu'ya yönelik seferlere de
katıldılar. Bu dönemde Halife Mu'tasim Bağdat'ın ku-
zeyinde sadece Türklere ait olan Samarra şehrini kur-
durdu.
Bu bilgiler;
2.
Mu'tasim öncesinde Türklerin Müslüman olmaya
başladığı,
II. Abbasilerde merkezî otoritenin korunmasında
Türklerin etkili olduğu,
III. Halife Mu'tasım'ın Türklerin askerî kimliğinin bo-
zulmaması için önlem aldığı
yargılarından hangilerinin kanıtı olarak gösterilebi-
lir?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, II ve III](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921102745946065-4697849.jpg?w=256)
Tarih
Tarih BilimiAbbasi halifesi Mu'tasim zamanında devlet içindeki
Türklerin durumu daha da sağlamlaştı. Afşin, Aşnas,
çıkan isyanların bastırılmasında görev aldılar. Bunun ya-
Boğa el-Kebir, Urtuç gibi Türk komutanlar, ülke içinde
nında Bizans üzerine Anadolu'ya yönelik seferlere de
katıldılar. Bu dönemde Halife Mu'tasim Bağdat'ın ku-
zeyinde sadece Türklere ait olan Samarra şehrini kur-
durdu.
Bu bilgiler;
2.
Mu'tasim öncesinde Türklerin Müslüman olmaya
başladığı,
II. Abbasilerde merkezî otoritenin korunmasında
Türklerin etkili olduğu,
III. Halife Mu'tasım'ın Türklerin askerî kimliğinin bo-
zulmaması için önlem aldığı
yargılarından hangilerinin kanıtı olarak gösterilebi-
lir?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
![OS
1. Sosyal bir bilim olan tarih, bilinmeyene yönelerek onu
kendi yöntemleriyle kesfetmeye çalışır ve bilimsel bilgiyi
ortaya çıkarmak için kaynaklardan yararlanır. Çünkü
tarihî bilgiye kaynaklık eden malzemeler olmadan tarihî
gerçekleri ortaya çıkarmak ve onları yazmak mümkün
değildir. Tarihî olayların yaşandığı döneme ait her türlü
bulgular "birinci el kaynak" olarak isimlendirilmiştir. İkinci
elden kaynaklar ise birinci elden kaynaklara dayanılarak
hazırlanmıştır.
Buna göre kaynakların "birinci" veya "ikinci" elden
şeklinde tasnifinde etkili olan temel unsur olarak
aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?
(A) Kaynağın, başka bulgularla da desteklenmesi
B) Kaynağın ait olduğu zaman dilimi
C) Kaynağın ortaya çıkarıldığı zaman dilimi
Araştırmacının kaynağa verdiği önem sırası
+
E) Kaynağın içerdiği bilginin doğruluğu](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921095450223488-4623262.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih BilimiOS
1. Sosyal bir bilim olan tarih, bilinmeyene yönelerek onu
kendi yöntemleriyle kesfetmeye çalışır ve bilimsel bilgiyi
ortaya çıkarmak için kaynaklardan yararlanır. Çünkü
tarihî bilgiye kaynaklık eden malzemeler olmadan tarihî
gerçekleri ortaya çıkarmak ve onları yazmak mümkün
değildir. Tarihî olayların yaşandığı döneme ait her türlü
bulgular "birinci el kaynak" olarak isimlendirilmiştir. İkinci
elden kaynaklar ise birinci elden kaynaklara dayanılarak
hazırlanmıştır.
Buna göre kaynakların "birinci" veya "ikinci" elden
şeklinde tasnifinde etkili olan temel unsur olarak
aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?
(A) Kaynağın, başka bulgularla da desteklenmesi
B) Kaynağın ait olduğu zaman dilimi
C) Kaynağın ortaya çıkarıldığı zaman dilimi
Araştırmacının kaynağa verdiği önem sırası
+
E) Kaynağın içerdiği bilginin doğruluğu
![Milli Mücadele Dönemi'nde görülen,
Kurtuluş Savaşı'nda bir cephe kapanmıştır.
TBMM ilk siyasi başarısını almıştır.
Ermeniler Doğu Anadolu'daki bütün faaliyetlerinden
vazgeçmiştir.
Ermeniler Sevr Antlaşması'nın geçersiz olduğunu
kabul etmiştir.
-
-
gelişmeler dikkate alındığında aşağıdaki antlaşma-
lardan hangisinin vurgulandığı savunulabilir?
A) Kars
B) Ankara
C) Moskova
D) Gümrü
TYT/ Özel-5 (2021)
E) Lozan
11](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921084029546740-2916077.jpg?w=256)
Tarih
Tarih BilimiMilli Mücadele Dönemi'nde görülen,
Kurtuluş Savaşı'nda bir cephe kapanmıştır.
TBMM ilk siyasi başarısını almıştır.
Ermeniler Doğu Anadolu'daki bütün faaliyetlerinden
vazgeçmiştir.
Ermeniler Sevr Antlaşması'nın geçersiz olduğunu
kabul etmiştir.
-
-
gelişmeler dikkate alındığında aşağıdaki antlaşma-
lardan hangisinin vurgulandığı savunulabilir?
A) Kars
B) Ankara
C) Moskova
D) Gümrü
TYT/ Özel-5 (2021)
E) Lozan
11
![2. Tarihçinin görevi, geçmişi sevmek ya da kendisini
TESANANCOURS
geçmişten kurtarmak değil, geçmişi aydınlatmanın
ve bugünü anlamanın anahtarı olarak yasanılan
gerçekliğin üstünde nesnel bir tutumla çalışmak ve bu
gerçekliği anlamaya gayret etmektir.
Buna göre,
I. Tarihçi geçmişe objektif yaklaşmalıdır.
II. Tarihçi geçmiş mirasın aktarıcısıdır.
III. Tarihçi geleceğe ilişkin toplumsal yasalar
oluşturandır.
G
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220921084456987824-2390616.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi2. Tarihçinin görevi, geçmişi sevmek ya da kendisini
TESANANCOURS
geçmişten kurtarmak değil, geçmişi aydınlatmanın
ve bugünü anlamanın anahtarı olarak yasanılan
gerçekliğin üstünde nesnel bir tutumla çalışmak ve bu
gerçekliği anlamaya gayret etmektir.
Buna göre,
I. Tarihçi geçmişe objektif yaklaşmalıdır.
II. Tarihçi geçmiş mirasın aktarıcısıdır.
III. Tarihçi geleceğe ilişkin toplumsal yasalar
oluşturandır.
G
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
![A) Hitit
B)
C)
D)
E)
Sümer
Frig
Yunan
Roma
●
6. Özgür düşüncenin gelişmiş olması,
İyon
Yunan
Roma
Hitit
Lidya
• Deniz ticareti ve koloni anlayışı sebebiyle dış
dünyayı tanıyıp etkilenmeleri,
• Dinsel baskının (skolastik düşünce) olmaması,
• Ön Asya ticaret yollarının bitiminde olmaları ve
ticaretle zenginleşmeleri
A) Sümer
Roma
Mısır
Lidya
Roma
Yunan
Bu bilgilere göre, pozitif bilimlerde gelişme
gösteren İlk Çağ uygarlığı aşağıdakilerden
hangisidir?
D) Yunan
B) İyon
E) Mısır
C) Roma
7. • Mezopotamya'da Ninova merkezli kurulan İlk Çağ
uygarlığıdır.
• Karum adı verilen ticaret kolonileri kurmuşlardır.
• Anadolu'ya çivi yazısını getirip, bölgede tarihî
çağları başlamıştır.](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220920212704379092-4757588.jpg?w=256)
Tarih
Tarih BilimiA) Hitit
B)
C)
D)
E)
Sümer
Frig
Yunan
Roma
●
6. Özgür düşüncenin gelişmiş olması,
İyon
Yunan
Roma
Hitit
Lidya
• Deniz ticareti ve koloni anlayışı sebebiyle dış
dünyayı tanıyıp etkilenmeleri,
• Dinsel baskının (skolastik düşünce) olmaması,
• Ön Asya ticaret yollarının bitiminde olmaları ve
ticaretle zenginleşmeleri
A) Sümer
Roma
Mısır
Lidya
Roma
Yunan
Bu bilgilere göre, pozitif bilimlerde gelişme
gösteren İlk Çağ uygarlığı aşağıdakilerden
hangisidir?
D) Yunan
B) İyon
E) Mısır
C) Roma
7. • Mezopotamya'da Ninova merkezli kurulan İlk Çağ
uygarlığıdır.
• Karum adı verilen ticaret kolonileri kurmuşlardır.
• Anadolu'ya çivi yazısını getirip, bölgede tarihî
çağları başlamıştır.
![2.
Yazıya geçirilmeden önce halk arasında dilden dile dola-
şan bilgiler sözlü kaynaklardır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tarih biliminin
sözlü kaynakları arasında gösterilemez?
B) Destanlar
D) Seyahatnameler
A) Menkibeler
C) Şiirler
E) Efsaneler](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220920211800662304-3871989.jpg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi2.
Yazıya geçirilmeden önce halk arasında dilden dile dola-
şan bilgiler sözlü kaynaklardır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tarih biliminin
sözlü kaynakları arasında gösterilemez?
B) Destanlar
D) Seyahatnameler
A) Menkibeler
C) Şiirler
E) Efsaneler
![12
- Tarih
Kaynak
Kronoloji
Milli Kultur
• Arkeoloji
1. Insanoğlunun, geçmişte yaşanmış olayları öğrenmek is-
temesinin nedenleri nelerdir?
2. Toplumsal bilincin oluşmasına tarih öğrenmenin katkıları
nelerdir?
3. Tarihi bilgilerin doğruluğunun tespit edilmesinde, uygu-
lanması gereken yöntemler nelerdir?
Ünite Kapak Görseli: Celcius (Selslys) Kütüphanesi (Efes, Izmir)
pepe
HAZIRLAN
Görüldüğü üzere fare
tanım ve yorumlar](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220920204011448862-4373575.jpg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi12
- Tarih
Kaynak
Kronoloji
Milli Kultur
• Arkeoloji
1. Insanoğlunun, geçmişte yaşanmış olayları öğrenmek is-
temesinin nedenleri nelerdir?
2. Toplumsal bilincin oluşmasına tarih öğrenmenin katkıları
nelerdir?
3. Tarihi bilgilerin doğruluğunun tespit edilmesinde, uygu-
lanması gereken yöntemler nelerdir?
Ünite Kapak Görseli: Celcius (Selslys) Kütüphanesi (Efes, Izmir)
pepe
HAZIRLAN
Görüldüğü üzere fare
tanım ve yorumlar
![9. Tarih, mutlak doğru bilgilerden oluşmaz. Yeni belgeler
ortaya çıktıkça tarihî bilgiler de yeniden değerlendirilir.
Buna göre tarihî bilgilerin;
I. görecelidir,
II. pekişebilir,
III. değişebilir,
IV. ispatlanabilir
özelliklerinden hangilerine sahip olduğu savunulabilir
A) I ve III
B) I ve IV
D), III ve IV
C) I, ll vel
BON
E) I, III ve IV](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220920193000242299-4724246.jpeg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi9. Tarih, mutlak doğru bilgilerden oluşmaz. Yeni belgeler
ortaya çıktıkça tarihî bilgiler de yeniden değerlendirilir.
Buna göre tarihî bilgilerin;
I. görecelidir,
II. pekişebilir,
III. değişebilir,
IV. ispatlanabilir
özelliklerinden hangilerine sahip olduğu savunulabilir
A) I ve III
B) I ve IV
D), III ve IV
C) I, ll vel
BON
E) I, III ve IV
![2. İslâmiyet öncesi Türklerde,
göçebe hayat tarzının egemen olması,
II. ülke topraklarının hükümdar ailesinin ortak mali
sayılması,
siyasal rejimin demokratik özellikler göstermesi
özelliklerinden hangilerinin toprakta büyük ölçek-
li özel mülkiyetin gelişmesine engel olduğu söyle-
nebilir?
A) Yalnız I
D) Ive IT
l
B) Yalnız 1
- Yalnız III
E) II ve II
karekök](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220920180735319008-4474529.jpg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi2. İslâmiyet öncesi Türklerde,
göçebe hayat tarzının egemen olması,
II. ülke topraklarının hükümdar ailesinin ortak mali
sayılması,
siyasal rejimin demokratik özellikler göstermesi
özelliklerinden hangilerinin toprakta büyük ölçek-
li özel mülkiyetin gelişmesine engel olduğu söyle-
nebilir?
A) Yalnız I
D) Ive IT
l
B) Yalnız 1
- Yalnız III
E) II ve II
karekök
![8.
1995 yılında Samsun'da Amisos Antik Kenti sınırları içinde
bir kazı yapıldı. Bu kazılarda yumuşak kaya kitlesinin oyul-
masıyla yapılmış, tavanı, tabanı ve duvarları sıvanmış yakla-
şık üç metre yüksekliğindeki bir mezar odası bulundu. Birçok
mezardan oluşan bu odalarda ziynet eşyaları, çanak, çöm-
lek, cam ve mermerlerden yapılmış eserler bulundu.
Amisos Antik Kenti'nde yaşanan bu gelişme aşağıdaki
tarihe yardımcı bilim dallarından hangisinin çalışmaları
ile gerçekleşmiştir?
A) Paleografya
yası
B) Arkeoloji
D) Karbon 14
Tarih Ö
Pane
C) Nümizmatik
E) Diplomatik
Jazılı antlaona
11.
a
t](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220920142207852315-444890.jpg?w=256)
Tarih
Tarih Bilimi8.
1995 yılında Samsun'da Amisos Antik Kenti sınırları içinde
bir kazı yapıldı. Bu kazılarda yumuşak kaya kitlesinin oyul-
masıyla yapılmış, tavanı, tabanı ve duvarları sıvanmış yakla-
şık üç metre yüksekliğindeki bir mezar odası bulundu. Birçok
mezardan oluşan bu odalarda ziynet eşyaları, çanak, çöm-
lek, cam ve mermerlerden yapılmış eserler bulundu.
Amisos Antik Kenti'nde yaşanan bu gelişme aşağıdaki
tarihe yardımcı bilim dallarından hangisinin çalışmaları
ile gerçekleşmiştir?
A) Paleografya
yası
B) Arkeoloji
D) Karbon 14
Tarih Ö
Pane
C) Nümizmatik
E) Diplomatik
Jazılı antlaona
11.
a
t
![Otudem
10. Osmanlı Devleti'nin diğer Anadolu beyliklerinden daha uzun
ömürlü olmasının nedenleri arasında
1. Bizans'la komşu olması
II. Merkeziyetçi bir siyaset izlemesi
Türk beylikleriyle işbirliği yapması
IV. iç beylik konumunda bulunması
gelişmelerinden hangileri yer almaz?
A) I ve tit
B) I ve IV
D) II ve IV
E) III ve IV
C) I ve III](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220919152909456296-1076789.jpg?w=256)
Tarih
Tarih BilimiOtudem
10. Osmanlı Devleti'nin diğer Anadolu beyliklerinden daha uzun
ömürlü olmasının nedenleri arasında
1. Bizans'la komşu olması
II. Merkeziyetçi bir siyaset izlemesi
Türk beylikleriyle işbirliği yapması
IV. iç beylik konumunda bulunması
gelişmelerinden hangileri yer almaz?
A) I ve tit
B) I ve IV
D) II ve IV
E) III ve IV
C) I ve III