Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi Soruları

YAL BİLİMLER TESTİ 15). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (16 - 20). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak ete (21 - 25) alanlarına ait toplam 25 soru vardır. ismina işaretleyiniz. PARTO Trabucus Kara sin- KARADENIZ Sinop Bamun Edirne Zonguldak Tekindad Tanul Solok Anjara Bursa Eskişehir *Yozgat Balıkesir Sivas Amasya ya- BİZANSINS Erzwam Svan TOALUGU TÒAKIVE SELÇUKLU DEVLET Malatya Nigde DAS. annis Eles Sokarahisar Bered By Urta Karaman Adara ca- E QE BENZ Antakya Antalya Alanya mi KIBRISS AKDENZ 1- in SURİYE 0 100 200 300 400 km di. ok 1180'de Bizans Imp. Doğu Sinin 1070'te Bizans İmp. Doğu Sinin 11. yüzyılda ele geçirilen yerler 12. yüzyılda ele geçirilen yerler 13. yüzyılın ilk yarısında ele geçirilen yerler Bizans İmparatorluğu Trabzon İmparatorluğu k m os Türkiye Selçuklu Devleti ile komşularının sınırlarını gösteren bu haritaya göre aşağıdakilerden hangisi- ne ulaşılabilir? A) Bizans ile Trabzon Rum İmparatorluğu'nun kurucu- ları aynı soya mensuptur. B) Türkiye Selçukluları zamanla Anadolu'nun tamamına egemen olmuştur. C) Türkler, Bizans'ın aleyhine genişleme politikası takip etmiştir. D) Malazgirt Savaşı ile Bizans'a büyük bir darbe vurul- muştur. E) Türkiye Selçukluları bütün kıyıları kontrol altına al- mışlardır. r

8. Hikâyeci (Rivayetçi, Nakilci) Tarih: Bu tarihçilik anlayı- şında olaylar hikâye yoluyla anlatılmış ve daha çok efsane- lere yer verilmiştir. Yer ve zaman genellikle belirtilmesine rağmen olaylarda olağanüstü varlıkların etkili olduğunu kabullenen bir anlayışa sahip olduğu için her zaman tutarlı bir neden sonuç ilişkisi görülmeyebilir. Öğretici (Pragmatik, Faydacı) Tarih: Olaylardan ve kişi- lerden dikkat çekici bir şekilde söz edilerek, tarihten ders alınması, üyesi olunan toplumun ahlâk ve karakterinin geliştirilmesi, birlik ve beraberliğin güçlendirilmesi amaç. lanmıştır. Daha çok olayların olumlu yönleri ve kahramanlık hikâyeleri anlatılmıştır. Olayların ders alınabilecek başa- risizliklarla ilgili yönlerine değinilmediği için objektiflik tam olarak yakalanamamıştır. Araştırmacı (Neden - Nasılcı, Bilimsel) Tarih: Olayların yer ve zamana göre neden sonuç ilişkisi içerisinde incelen- mesidir. Günümüzdeki bilimsel tarihçilik anlayışı bu şekilde ortaya çıkmıştır. Olayda etkisi olan bütün nedenler, günü- müzdeki teknik gelişmelerden de yararlanılarak araştırılır. Herhangi bir tarih olayı ile ilgili ayrıntılı bilgi edinebilmek, ancak bilimsel tarihçilikle mümkün olabilir. Buna göre aşağıda verilen eserlerden hangisi öğretici tarih yazıcılığına örnek gösterilebilir? A) Heredot Tarihi B) Hitit yıllıkları C) Halil İnalcık'ın eserleri D) TBMM tutanakları E) Osmanlı vakayinameleri

Soru 7: Orta Çağ'ın en büyük olaylarından biri kabul edilen Haçlı Seferlerinin askerî, siyasal, dinî ve ekonomik nedenleri vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu nedenlerden biridir? A) Anadolu'yu yurt tutan Türkleri Anadolu'dan atmak B) Bizans'ın zayıflığından faydalanarak Bizans'ı ortadan kaldırmak Skolastik anlayışı yıkmak OD) Türklerin Karadeniz'in kuzeyine ilerlemesini engellemek OE) İslam dünyasının bilim anlayışını geliştirmek

hutbe okutması, para bastrmasi, haliteden mengura Türk - Islam devletlerinde hükümdarlar, kendi adlanina Si, mühür bastırması hukumdarlik alametleri olarak gorokan Bunlar dışında tuğra, otag (hükümdarlik qadam se bayrak (alem), nevbet(davultuggetrukumantikom siyesi), asa, sorguç ve hilat (giysi) da hükümdarlik alamet leri olarak kullanılmıştır. > Türk-İslam hükümdarları ülkeyi yönetirken Islamiyet önce- si Türk devlet geleneğinden, Islam devlet anlayışından ve Selo SORU - 9 (ÖSYM) SOR Gaz be Büyük Selçuklu Devleti'nde hanedan üyeleri ve valilerin, hu küm sürdükleri bölgelerde kendilerine bağlı askeri birlikleri vardi. Bu uygulama aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirile- mez? her Gaz ida AN İktidar mücadeleleriyle B) Egemenlik anlayışıyla ikta sistemiyle D) Atabeyliklerin oluşmasıyla E) Merkezi otoritenin güçlenmesiyle AS 200 YAYINLARI

yil 9. Haçlı Seferleri sırasında Haçlıların; I. Anadolu, II. Misir, III. Suriye güzergâhlarından hangilerini kullandığı söyle- nebilir? A) Yalnız! B) Yalnız II c) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

dün- por 1. Çiftçiler rmış- II. Zanaatkârlar III. Tüccarlar Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti'nde yuka- ridakilerden hangileri yerleşik olarak yaşamış- tir? A) Yalnız 1 B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III rkler z III

- Mete Han, MÖ 187'de Çin İmparatoriçesine yazdığı mektupta "Irmaklar ve göller arasında doğdum, geniş yaylalarda sığırlar ve atlar arasında büyüdüm, kendimi sık sık sınır boylarında buldum." demiştir. Mete Han'ın bu ifadesinden hareketle, Türk toplum yapısının; I. Savaşçı II. Konar-göçer III. Teşkilatçı özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söyle- nebilir? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) Il ve III

2. XI. yüzyılda Büyük Selçuklulara bağlı olarak kurulan ilk Türk beylikleri Anadolu'nun orta ve doğusunda ku- rulmuştur. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden han- gisidir? A) Türk nüfusunun Anadolu'ya yerleşmeye yeterli ol- maması B) Anadolu'nun batısının Türk yerleşimine uygun ol- maması C) Anadolu'nun, İran üzerinden gelen Türklerin göç yollarının üzerinde bulunması D) İlk Türk beyliklerinin uzun ömürlü olmaması E) Halkın, beyliklerin yönetimine güvenmemesi PUAN 14

5. XI. yüzyılın sonlarından itibaren Büyük Selçuklu Devleti siyasi açıdan zayıflamaya başlamıştır. Bunun sonucun- da bu devletin egemenlik alanı içinde hanedan üyeleri tarafından Irak Selçukluları, Kirman Selçukluları, Suriye Selçukluları ve Türkiye Selçukluları gibi devletler ku- rulmuştur. Meliklerin eğitiminden sorumlu atabeyler de bağımsızlıklarını ilan etmiş böylece Şam, Fars, Azerbay- can, Musul ve Halep atabeylikleri kurulmuştur. Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisine ula- şılamaz? A) Büyük Selçuklu Devleti'nin egemenlik alanı daralmış- tır. B) Büyük Selçuklu Devleti'nde ülke, hanedanın ortak ma- li sayılmıştır. C) Büyük Selçuklu Devleti'nde hükümdar çocuklarının eğitimine önem verilmiştir. D) Büyük Selçuklu Devleti, üç kitaya yayılan büyük bir imparatorluk niteliğindedir. E) Atabeyler zamanla devlete isyan etmişlerdir.

2. Büyük Selçuklu Devleti'nde hükümdar ailesine mensup er- kek çocuklara "Melik" denirdi. Sultanın iznine bağlı olarak meliklere yönettikleri bölgelerde siyasi görüşme yapma, hutbe okutma, savaş ve barış yapma hakları verilmiştir. Büyük Selçuklularda görülen bu uygulamanın aşağı- dakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz? A) Feodal bir siyasi yapının oluşmasına B) Ülke bütünlüğünün tehdit altına girmesine C) Rejim şeklinin değişmesine D) Sultan'ın gücü oranında merkezi otoritenin korunma- sina E) Meliklerin yönetim tecrübesi kazanmasına

Q Qay 3 15. Büyük Selçuklu Devleti'nin yılkallışanda etkili olam; Taht kavgalarının yaşanması 11. Atabeylerin bağımsızlıklarını ilan etmeleri M. Batıni tarikatının etkilerinin ar- MXT. tırması Yulkandalki nedenlerden hangileri merkezi otoritenin zayıfladığınalkanit olarak gösterilebilir? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) I ve II D) Il ye III E) I, II ve III ) ,

4. Sultanlar Süleyman Şah W. L Kiliç Arslan Gelişme ve Olaylar İznik'i ele geçirerek Türki- ye Selçuklu Devleti'ni kur- ması 1. Haçlı Seferi'nde başkenti İznik'ten Konya'ya taşımak zorunda kalması Moğol istilasına karşı ittifak girişimlerinde bulunması III. 1. Alâeddin Keykubad IV. II. Gıyaseddin Keyhüsrev Babailer Ayaklanmasının Selçuklu Devleti'ni zayif- latması Moğol hükümdarı Abakan Han'ın Anadolu'da 200.000 insanı öldürmesi V. IV. Kılıç Arslan Yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

ÜRK İSLAM DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET ÇOZUM İÇİN KODU OKUYUNUZ. cami" aşa- 5. Anadolu Selçuklu Devleti'nin "Anadolu Tu Siyasî Birliğini" sağlamak amacıyla gerçekler tirdiği fetihler arasında aşağıdakilerden hang. sinin yer aldığı söylenemez? A) Izmir B) Samsun C) Malatya D) Erzurum E) Kayseri

Durum 1: Süleyman Şah Suriye Selçuklu Meliki Tutuş ile mücadele etmiş, Halep yakınlarında yapılan savaşta ölmüştür. Durum 2: 1. Kılıç Arslan Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah ile mücadele etmiş, Melikşah'ın ölümünden sonra Anado- lu'ya gelerek devletini yeniden toparlamıştır. Yukarıdaki iki duruma bakarak; 1. Ülke hanedan ailesinin ortak malıdır. II. Anadolu Türk siyasi birliği sağlanmıştır. III. Hanedanlar arası taht kavgası yaşanmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? C) Yalnız III A) Yalnız) B) Yalnız 11 D) I ve Il E) Il ve I CAP Türkiye Selçuklu Devleti 10. SINIF TARİH

10. Baba İshak İsyanı'ndan sonra Moğollar Anadolu'ya gir- miş ve Türkiye Selçuklu ordularını Kösedağ Savaşı'nda mağlup etmiştir. thonos ( Buna göre aşağıdakilerden hangisi, Kösedağ Sava- şı'nın sonuçları arasında yer almaz? A) Türkiye Selçukluları Moğol egemenliğine girmiş ve dağılma süreci başlamıştır. B) Sivas, Kayseri, Konya gibi önemli Selçuklu şehirle- rinin tahrip edilmesiyle bilimsel ve kültürel faaliyet- ler durmuştur. C) Anadolu'da can ve mal güvenliği kalmamış; ticari faaliyetler durma noktasına gelmiştir.no D) Merkezi otoritenin bozulmasıyla Anadolu'da “Birinci syttat Beylikler Dönemi" başlamıştır. buga E) Selçuklu hükümdarları Moğollar tarafından atanma- ya başlamıştır. 1. Ünite. Yoria

E) Abbasilerle Türkler arasında iyi ilişkiler kurulmuştur. gis A) B U 2. Selçukluların 1055 yılında Bağdat'a girmesi ile birlikte Bağdat camilerinde artık hutbeler Tuğrul Bey adina okunmaya başlanmıştır. Tuğrul Bey'in bu başarısı üze- rine Abbasi halifesi Kaim bi Emrillah sarayında düzenle- diği törende zulmü yıktığı, adaleti kurduğu ve İslamiyet'e yaptığı hizmetler için Tuğrul Bey'e memnuniyetini dile getirmiştir. Tuğrul Bey'e altın kılıç, sancaklar, hilatlar vermiş ve başına iki taç giydirmiştir. Tuğrul Bey'in başı- na giydirilen iki taç, onun “Doğunun ve Batının Sultanı" olduğu anlamına gelmektedir. Bu durumun yaşanmasında aşağıdakilerden hangi- sinin etkili olduğu söylenebilir? OMOSYANSERİSİ A) Tuğrul Bey'in Şii Büveyhoğullarını yıkarak Abbasi halifesini koruma altına alması B) Halifeliğin Selçuklu hanedanına geçmesi C) Selçukluların Malazgirt Savaşı ile Anadolu'ya gir- mesi D) Selçukluların İslam dünyasını Haçlılara karşı koru- masi E) Türklerin Talás Savaşı'nda Çin'e karşı Abbasileri desteklemesi