20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Soruları

3. Malazgirt Savaşı'ndan sonra Bizans'ın Türklere karşı Avrupa'dan yardım istemesi, Haçlı Seferlerinin düzenlenmesinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu duruma bakılarak; 4X. Bizans, Türk ilerleyişini tek başına durduramamaktadır. Türk ilerleyişi Haçlı Seferleri'nin siyasal gerekçelerinden birini oluşturmaktadır. III. Anadolu'nun Türk olduğu kesinleşmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız II D) ve III E) II ve II C) Ive II

Avusturya ile Uzun Savaşlar Dönemi Örnek 2 Osmanlı Devleti'nin XVI. yüzyıl boyunca Avrupa karşısın- da sağladığı üstünlüğü XVII. yüzyılda yitirmeye başladığı görülür. Bu değişimin yaşanmasında, Avrupalı devletlerin her alanda gelişmeye başlamasının yanında, Osmanlı Devleti'nin iç yapısında bir takım sorunların ortaya çıkması da etkili olmuştur. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devle- ti'nde ortaya çıkan iç sorunlardan biri değildir? A) Devşirme sisteminin bozulması B) Tarımsal üretimin daralması C) Uluslararası ticarette maden kullanımının artması D) Tecrübesiz padişahların yönetime gelmesi E) Köylerden kentlere doğru yatay hareketlilik yaşanması Çözüm Osmanlı Devleti, 1526 Mohaç Meydan Savaşı sonra- sında Macaristan'ı fethetmiş ve Avusturya ile sınır ol- muştu. Bu durum, uzun yıllar sürecek Osmanlı - Avusturya mücadelelerini başlatmıştır. Testokul 1593 Nede Geli Antla

n nlı r. le S A M L 16 4. Osmanlı Devleti için Birinci Dünya Savaşı'nın sona erdiğini belgeleyen Mondros Ateşkes Antlaşması, 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma ile ilgili Osmanlı yöneticileri şu değerlendirmelerde bulunmuştur: Rauf Bey: Bu mütareke ile devletimizin istiklali, saltanatımızın hukuku tümüyle kurtarılmıştır. Rıza Tevfik Bey: Hüküm, galibindir!... Almanya'yı bile dize getiren bir düşman "Bazı noktaları işgal ederim." derse, haklı sayılması gerekir. Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Osmanlı yönetimi teslimiyetçi bir dış politika anlayışına sahiptir. B) İtilaf Devletleri, Paris Barış Konferansı kararlarına uygun hareket etmiştir. C) Gizli antlaşmaların Anadolu'da uygulanmasına imkân kalmamıştır. D) Wilson İlkeleri, ateşkes antlaşmasının hükümlerinin belirlenmesinde etkili olmuştur. E) İstanbul Hükûmeti, başarılı bir diplomasi süreci yürütmüştür. Diğer Sayfaya Geçiniz.

B linin Sosyal Bilimler Testi için 1. Çorum Müzesini gezen 9/A sınıfı öğrencilerinden Selin'in çektiği bu fotoğrafı tarih öğretmeni sınıfta yorumlamalarını istemiştir. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yaptığı yorum daha doğrudur? Decho Ispod (0 A) Ece: Geçim kaynakları hakkında bilgi sahibi olu- nabilir. 10 ns B) Sedat: Din ve inançlarının özellikleri öğrenilebilir. C) Merve: Yönetim şekli hakkında bilgiye ulaşabiliriz. D) Orhan: Kullandıkları yazı hakkında belge bulu- nabilir. E) Hazal: Askerî alandaki gelişmelerini araştırabi- liriz. nkara Yayıncılık

4. x TARİH Kara Fatma ve Grubu Kuvayımilliye'nin özellikleri göz önünde bu- lundurularak verilen fotoğraftan aşağıdaki çı- karımlardan hangisi yapılamaz? A) Halkın kendiliğinden oluşturduğu birliklerdir. BY Silahlı direniş göstermişlerdir. Bazı askerlerden destek almışlardır. Kadınlar da mücadeleye etkin olarak katılmışlar- dır. E) Düşmanı oyalama ve yıpratma taktiği ile sa- vaşmışlardır. 5

26. Anakronizm, bir olayın tarihlendirilmesi yapılırken yanılmak, olayın ait olduğu çağın dönemin karıştırılması veya tarihi olu- şumlar açıklanırken o döneme ait olmayan kavram ve terim- lerin kullanılmasıdır. Bu tanımlamaya göre, 1. çivi yazısının icadı ile ilgili kesin bir tarihlemenin yapıla- maması, II. Melikşah'tan bahsedilirken "Büyük Selçuklu Hakanı" ifa- desinin kullanılması, III. Kanuni Sultan Süleyman'ın "İslam Dünyasının Halifesi" olarak tanıtılması durumlarından hangileri anakronizme örnek gösterilebi- lir? A) Yalnız II D) II ve III B) I ve II E) I, II ve III C) I ve III

4. Yunan kanun adamı Klistenes, Atina şehrinde yaşayan her meslek ve sınıftan kişiyi bir mahallî organizasyon içinde toplayan demoslar (Demos = halk) meclisini oluşturmuştur. Demokrasi terimi işte buradan gelmektedir. Ayrıca Klistenes, tiranlık hevesinde olanları engelleyecek bir mahkeme olan Çanak-Çömlek Mahkemesini kurdurmuştur. (Ostrakismos adı verilen bu mahkemelerin sürgün kararları çanak-çömlek parçaları üzerine yazıldığından bu adla adlandırılmıştır.) Bu parçadaki bilgilerden hareketle, 1. Adım adım gelişen Yunan demokrasisi Atina'da doğmuştur. II. Yazılı çanak-çömlek parçalarına ilk olarak Atina'da rastlanılmıştır. I. Atina'da tiranlık rejimi taraftarları güç kazanmıştır. yargılarından hangilerinin doğru olduğu söylenebilir? A) Yalnızl DY I ve II B) Yalniz II E) I, II ve III C) Yalnız III Diğer sayfaya geçiniz.

Adi Soyadı Batı Cephesi Kahramanlarımız Aşağıda Batı Cephesi ile ilgili ifadeler doğruysa "D", yanlışsa "Y" yazalım. Yurdumuzun batısı Yunanlar tarafından işgal edildi. b(Q) Yunanlar 15 Mayıs 1919'da İzmir'i işgal etti. (...) İzmir'in işgali yurt genelinde sevinçle karşılandı. 7 d (.....) Ege halkı Yunanların işgalinin ardından örgütle- nerek Kuvayi Milliye birliklerini kurdu. BATI CEPHESİ 6 Aşağıdaki paragrafi uygun kelimelerle tamamlayalım. att

re in viz ZI ki le ne 4. XIV. yüzyıl başlarında Avrupa devletleri, henüz siyasi birliklerini gerçekleştirememişlerdi. Özellikle Batı Avrupa'da derebeylik (feodalite) rejimi hüküm sürmekteydi. Bizans İmparatorluğu, Marmara kıyılarındaki bazı şehirler, Kocaeli Yarımadası, Trakya, Makedonya ve Ege Adalarının bir kısmı dışında diğer top- raklarını kaybetmişti. Anadolu'da Türkiye Selçuklu Devleti ve beyliklerle, Balkanlarda da Sırplar ve Bulgarlarla mücadele hâlindeydi. Bulgar Devleti, sınırlarını Bizans yönünde geniş- leterek özellikle Karadeniz kıyısındaki Bizans şehirlerini ele geçirdi. Sırbistan da sınırlarını Bizans aleyhine genişletti. Ortodoks ve Katolik kiliseleri arasında mücadele yaşanıyor; Katolik Macarlar, Balkanları ele geçirerek Ortodoks Balkan devletlerini mezhep değiştirmeye zorluyordu. Bu da bölgede siyasi ve dinî çatışmalara neden oluyordu. İngiltere ve Fransa, Avrupa'nın önemli devletlerindendi. Anadolu ve Avrupa'daki bu durumlar, Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisine öncelikle zemin hazırlamıştır? A) Bölgedeki halka din ve vicdan özgürlüğü tanınmasına Doğuda ve batıda genişlemesine Fethedilen toprakların yönetim birimlerine ayrılmasına Azınlık isyanlarının engellenmesine EX Çok uluslu yapının terk edilmesine

i r e 23. Abbasi Devleti'nde, 1. Bağdat yakınlarında kurulan Samerra or- dukentine Türk askerlerin yerleştirilerek İslam ordusunun güçlendirilmesi, PAN II. Anadolu'nun güney bölgelerinde oluştu- rulan ve Avasim denilen şehirlerde Türk- lerin görevlendirilmesi, III. Türk yöneticilerin desteği ile Arap kentle- rinde kurulan Nizamiye Medreselerinde bilgin ve devlet adamı yetiştirilmesi gelişmelerinden hangileri, Türklere kar- şı hoşgörülü siyaset izlendiğinin göster- gesidir? A) Yalnız B) Yalnız II D) Il ve Il te menliğine C) I ve II EI, II ve III 26. E S 27

XVII. yüzyılda Avusturya, Lehistan, Rusya, Venedik ve Malta Kutsal İttifak oluşturup Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmişlerdir. Buna göre, Avrupalı devletlerin Kutsal İttifak oluşturmaları aşa- ğıdakilerden hangisine kanıt gösterilebilir? A) Papanın siyasi gücünü kaybettiğine B) Hristiyanlar arasında mezhep birliğinin sağlandığına C) Avrupalı devletlerin ortak tehlike karşısında birleştiğine D) Avrupa'da skolastik düşüncenin sona erdiğine E) Osmanlı sınırlarının doğal sınırlara ulaştığına

10. Sınıf Deneme Sınavı 02 / Platin 7. (055) Bigls Jain py Dhilux) na (65-SS) ee saneinsic ( Bizanslı vakanüvis Zonaras; Bizans İmparatoru IX. Konstantin Monomarkhos'un, Ani Krallığı'nı ele geçirerek Büyük Selçuklu Devleti'yle aradaki engelleri nelys m kaldırmasının ve Türklerle sınır komşusu olmanın siyasal bir hata olduğunu yazmıştır. Zonaras, Bizans Imparatoru'nun bölgedeki elli bin kişilik yerel muhafız gücünü dağıtmasının ve orduya paralı asker almasının da yanlış olduğunu belirtip bu durumun halktan ağır vergiler alınmasına ortam hazırladığını söylemiştir. Bu süreçte yerel hanedanların ortadan kaldırılmasının ve kale savunmasına dayalı bir askerî anlayış en benimsenmesinin; Doğu Roma'nın Anadolu topraklarını kaybetmesine etki ettiğini dile getirmiştir. Tempog no Bizanslı tarihçinin bu tespitlerinden hareketle, asmemnulud. Bizans İmparatoru siyasal liyakat ve kabiliyet sa- Sahibidir.tel exalamd terlib le arasında tampon ni Türklerle H. Doğu Roma yönetimi in bir bölge kurmuştur. alipat netrelianengo Anadolu'da Türk yayılmasını kolaylaştıracak bir siyasi ve sosyoekonomik ortam oluşmuştur. Xerud SINIFY (8 Temda sinley (A yargılarından hangilerine varılabilir? exm90 ev temirta (0 enme A) Yalnız Dive ill B) Yalnız II a jama E) II ve III SIDIGY (O C Yalnız III

8. Islamiyet'in kabulüyle benimsenen mahremiyet anlayışı ve Türklerin kalabalık aile yapısı, Türk evlerinin gerek mimari gerek sosyal yapılanmasına damgasını vuruyor. Türk evle- ri, maziden gelen mütevazı yapılardır. Sokakların, yolların, bahçelerin ve komşulukların; büsbütün hayatın ortasında yerlerini alan bu evler sadece kendi varlıklarıyla değil, çev- resiyle de ilişki kurarak Türk şehir kültürünün belirleyicisi olma niteliğini taşıdılar. Evlerin konumları ve çevrelerinde- ki yapılarla olan ilişkileri bu nedenle hayati önem taşıyor. olabigags ansio Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin Türk ev- lerinin mahremiyet anlayışıyla ilgili olduğu söylenemez? A) En az iki katlı inşa edilen evlerde erkeklerin oturma sa- lonun alt katta olması B) Sokağa açılan avluların yüksek duvarlarla çevrili olması C) Erkeklerin eve girişte büyük kapı tokmağını kullanması D) Evin doğrudan sokağa bağlanmasını önleyen avlunun olması LIM E) Odalar arası ortak kullanım alanı olarak sofa denen bir yapının olması 375

TARIH 5. Selçukluların Babailer Ayaklanmasında zayıf duru- ma düştüğünü gören Moğollar, harekete geçerek Anadolu'ya girmiştir. Erzurum'un yağmalanması ve halkın büyük kısmının kılıçtan geçirilmesi, Türkiye Sel- çukluları ile Moğollar arasında bir savaşı kaçınılmaz hâle getirmiştir. Bu durum karşısında II. Gıyaseddin Keyhüsrev, Moğollara karşı müttefik arama yoluna git- miştir. Moğolların, bölgenin tamamına zarar vereceğini belirten Sultan, ortak düşman karşısında Müslüman veya Hristiyan herkesin kendisine destek vermesini istemiştir. Hazırlıklardan sonra Kayseri'de, temelini Selçukluların oluşturduğu ve Gürcü-Frank paralı as- kerlerinin de katıldığı yaklaşık 80.000 kişilik bir ordu toplanmıştır. Halep melikinin gönderdiği 3.000 kişilik bir kuvvet de Sivas'ta bu orduya katılmıştır. Moğol- ların Sivas üzerine yürümesi ile karşı harekete geçen II. Giyâseddin Keyhüsrev, Erzincan ile Sivas arasında bulunan Kösedağ mevkiinde ordugâhını kurmuştur. 1243'te yapılan bu savaşta Selçuklular ağır bir mağlubi- yet almıştır. Savaş sonunda Sultan ordusunu bırakarak savaş alanından kaçmış, devlet hazinesi ve ordunun bütün teçhizatı Moğolların eline geçmiştir. Kösedağ Savaşı'ndan sonra Anadolu'da ilerlemeye başlayan Moğollar, Baycu Noyan idaresinde Sivas'a girmiş ve şehri yağmalamıştır. Buradan Kayseri'ye ilerleyen Mo- ğollar, bu önemli ticaret merkezini de yağmaladıktan sonra geri dönmüştür. Savaştan sonra Selçuklu veziri Moğollarla anlaşma yapmış ve Moğollar, Türkiye Sel- çuklularını vergiye bağlamıştır. Anadolu'daki Moğol Dönemi; Kösedağ yenilgisi ile başlamış ve Osman- lı Beyliği'nin kuruluşu sonrasına, yaklaşık 1340'lara kadar sürmüştür. Iran kökenli olan Selçuklu devlet adamları, devlet idaresinde Moğol temsilcisi gibi dav- ransa da Türkmen beylerinin direnişi, bölgedeki Moğol gücünün kırılmasında etkili olmuştur. Metne göre Anadolu'yu istila eden Moğol kuvvetle- riyle ilgili olarak; 1. Türkiye Selçuklularının zayıf durumundan fayda- lanmışlardır. II. Anadolu'da merkezi bir idare kurmuşlardır. III. Batı Anadolu'ya kadar ilerlemişlerdir. II. Türkiye Selçuklularını kendi vassal devletleri yap- mışlardır. yargılarından hangilerine varılabilir? A) I ve II D) II ve III B) III ve IV C) I ve IV E) II, II ve IV

7. 1527'de Hacı Bektaş-ı Veli'nin soyundan geldiğini ileri süren Kalender Çelebi, tımarların haksız yere elinden alındığı iddi- asıyla Karaman'dan Maraş'a kadar uzanan bir isyan çıkar- mıştır. Şiiler tarafından desteklenen, "Şah" unvanını alarak saltanat mücadelesine girişen Kalender Çelebi'nin isyanı Kanuni Dönemi'nin en geniş isyan hareketidir. Bu bilgilere göre Kalenderoğlu İsyanı ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine ulaşılamaz? A) Dinî duyguları suistimal ile güç kazandığı BYEkonomik gerekçelere dayandığı C) Bir iç sorunken dış soruna dönüştüğü D) Siyasi amaçlar taşıdığı E) Orta ve Güney Anadolu'da etkili olduğu

-ülen iliş- 2ADRIYATIK TİK DENİZİ Galiçya Cephesi Viyana AKD Budapeşte Makedonya Cephesi Bükreş 0 150 300 450 600 km Romanya KARADENİZ Istanbul MISIR SUSIS Süveyş Kanali Kanal Cephes D) I ve III Ankara Kibris Kudüs KIZILDENİZ Şam & E Trabzon Erzuru Erzincan Halep Hicaz C cidde e P Cephes Kutü'l Amare Kafkas Mus Bitlis Medine 3. S ●Musul Mekke ARABISTAN HAZAR DENİZİ •Kerkük Bağdat Verilen bu haritaya göre, I. Osmanlı'nın Mısır'dan Kafkasya'ya, Yemen'e geniş bir coğrafyada savaştığı, · Abadan Yemen BASRA KÖRFEZİ Il ve Ill Cephesi II. Çanakkale Cephesi'nde kazanılan zaferin etkisiyle İtilafla- rin Rusya'ya yardım götüremediği, Makedonya'dan III. Kanal ve Kafkas cephelerinin taarruz cepheleri olarak Osmanlı'nın iradesiyle açıldığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III tec n C ler B A 5. E