20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Soruları

ina işaretleyiniz. 3. Osmanlı Devleti'nde, ilmiye sınıfı denilince sadece ilim adamları ve eğitim kavramları anlaşılmamalıdır. Bu sınıf devletin yargı, yönetim ve şehir hizmetleri de dahil olmak üzere birçok alanda hizmet veren bir teşkilattır. Bunun yanısıra askeri ve idari sınıfın da ilmiye teşkila- tinca yetiştirildiği düşünüldüğünde; 1. Osmanlı Devleti'nin asırlarca ayakta kalmasında ilmi- ye sınıfının büyük rolü olduğu, II. Taşra idarecilerinin çoğunun ulema tarafından atandığı, III. Ulemanın devlet işlerine müdahale etme hakkının bu- lunduğu yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) Il ve Ill

3. Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Avusturya karşısında 1533 Istanbul Antlaşması ile elde ettiği üstünlüğü kaybederek diplomatik denklik dönemine girmiştir. Ayrıca bu anlaşma savaşlarda tımarlı sipahilerin yetersizliğini de ortaya koymuştur. Savaş alanından kaçan timarlı sipahilerin tımarları ellerinden alınmıştır. Bu olay Anadolu'da Celâli Isyanlarının şiddetlenmesine ortam hazırlamıştır. Buna göre Zitvatorok Antlaşması'nın Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez? A) Siyasi itibar kaybına uğranması B) Anadolu'da asayiş sorunlarının yaşanması C) Askerî zafiyetlerin ortaya çıkması D) Merkezi otoriteyi sağlama gereksiniminin artması E) Avrupa'da daimi elçiliklerin açılması

arı lığı 3. Osmanlı Devleti'nde XVII. yüzyılda tımar sistemindeki bozulmalar Celali İsyanlarının; yeniçeri maaşlarının ödenmesindeki aksaklıklar ise İstanbul İsyanlarının yaşanmasında etkili olmuş, Osmanlı yöneticileri bu isyanları bastırmakta zorlanmıştır. XVII. yüzyılda yaşanan bu gelişmelerin Osmanlı Devleti'ni; 1. Doğu ve Batı'da yapılan savaşlar, + II. tarımsal üretim, III. Boğazların siyasi statüsü konularının hangilerinde olumsuz etkilediği söylenebilir? (A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız 11 C) Yalnız E) Il ve Ill sayı Seçimlerin sayısı 424 Yalnız bu yorumlare Dema uygula B) Türkiy vesay CDemo halk r D) Muha E) Türki- sister olma

işlerinin daha rahat w si için aşağıdakilerde naylanması k üzere iki ana unsu x yapması kerlerin oluşturulmas ilk Türk Islam devletlerinden olan Gazneliler, Samaniler vasıta- Julara ve daha sonraki Türk İslam devletlerine iletmiştir. siyla Abbasilerden aldıkları teşkilatı geliştirerek Büyük Selçuk- Buna göre Gazneliler için, 1. İslam'ı tüccarlar vasıtasıyla öğrendiği, II. Abbasilerin himayesinde yaşadığı III. Türk İslam dünyasında köprü vazifesi gördüğü yorumlarından hangilerinin yapılması doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız III D) I ve III (E) I ve III 11. Aşağıdal ze kada C) I ve II A) Atab B) Div (C) Ku D) De EV D

1. Mustafa Kemal, TBMM açılmadan önce 19 Mart 1920'de ordu komutanlarına bir genelge göndererek milletçe olağanüstü yetki verilecek bir meclisin Ankara'da top- lantıya çağrılmasını zorunlu gördüğünü bildirdi. Bunun için her sancaktan beş üyenin ivedilikle seçilmesini is- tedi. Ayrıca İstanbul'dan kaçabilen Mebusan Meclisi üyelerinin de yeni meclisin doğal üyesi olduğunu be- lirtti. Bu bilgilere göre yeni Meclisin; 1. İstanbul Hükûmetiyle iş birliği, II. halk iradesi, III. işgal güçleriyle uzlaşma ilkelerinden hangilerini önemsediği savunulabilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II VE C) I ve II E) I, II ve III st

37. Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde; I. Bulgar, II. Akkoyunlu, III. Bizans, IV. Trabzon Rum İmparatorluğu devletlerinden hangilerinin siyasi varlığına son verildiği söylenebilir? A) Yalnız I B) III ve IV D) I, II ve IV C) I, II ve III E) I, II, III ve IV

3. Türkiye Selçuklularında veliahtlık uygulaması devam etmiş; sultan, büyük veya küçük ayırt etmeksizin oğullarından birini veliaht seçmiştir. Veliahtlık, eski Türk geleneğinde olduğu gibi babadan oğula, oğul küçük ise kardeşe geçmiştir. 950 Türkiye Selçuklularının bu tutumlarıyla aşağıdakilerden hangisini amaçladıkları söylenebilir? A) Siyasal istikrarın korunmasını mag B) Egemenlik anlayışını değiştirmeyi C) Farklı ailelerin yönetimde yer bulmasını sağlamayı D) Yayılmaya dayalı dış politikayı devam ettirmeyi E) Devlet bürokrasisini yeniden şekillendirmeyi

1. Türkler, Orta Asya'daki ilk dönemlerinden itibaren boylar birliği şeklinde teşkilatlanmıştır. Bu teşkilatlanmada, Türk toplumunun en küçük yapısını oğuş denilen aile oluşturmuştur. Oguşların birleşmesiyle urug yani soy, urugların birleşmesiyle de boylar meydana gelmiştir. Boyların bir araya gelmesiyle oluşan topluluğa bodun yani millet; milletin oluşturduğu en büyük siyasi teşkilat olan devlete ise il veya el denilmiştir. Bu parçaya göre, ilk Türk devletlerinin siyasal modeli aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanabilir? A) Üniter devlet B) Merkeziyetçi yönetim C) Fedaratif örgütlenme Ebanslubluşls2 eylhüT D) Demokratik yönetim shue or neblible E) Teokrasi heloilgileq e

12. Orhun Abidelerinde, "açların doyurulduğu, çıplakların giydirildiği" ifadelerinin yer alması, 1. dayanışma, II. özel mülkiyet, III) sınıfsız toplum anlayışlarından hangilerinin benimsenildiğini gös- Tilld Junus terir? A) Yalnız I D) ve Ill B) Yalnız II E) II ve III C) I ve II

1. Orta Asya Türklerinin ilk dönemleri hakkında yeterli bil- giler bulunmamaktadır. Bu durumun en önemli nedeni aşağıdakilerden han- gisidir? Bemlibo luder Henclo uno -hellemer jolente nimmalmolqot equiva (A) Yazının Türklerde geç kullanılmaya başlanması AVISO B) Özgürlüğe çok fazla önem verilmesi -slunuysa Imag C) Ana geçim kaynağının hayvancılık olması D)) Göçebe yaşam tarzının benimsenmesi E) Boylar arasında sürekli çatışmalar yaşanması Ill ev 11 (3

11. Orta Asya Türk devletlerinde "federatif" bir yapı- lanmanın olduğunu, 1. ikili teşkilatın benimsenmesi II. devletin, boyların birleşmesiyle oluşması III. yan göçebe bir yaşam biçiminin egemen olması durumlarından hangileri kanıtlar? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve IT C) Yalnız III E) II ve III

5. Hz. Ali Dönemi'nde yaşanan; Cemel Vakası, Siffin Savaşı, Hakem Olayı gelişmelerinin Müslümanlar arasında; 1. toplumsal huzursuzluğun yaşanması, II. siyasi bölünmelerin görülmesi, III. ekonomik hayatın canlanması durumlarından hangilerine ortam hazırladığı söylene- • • bilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve ll E) I, II ve III

2. II. Mahmut ve Ayanlarla yapılan İttifak Sözleşmesi'nin bazı maddeleri şunlardır: Senedi ittifo Padişah, ağır vergiler koyamayacak, eşit ve adaletli ver- gi alacaktır. Ayanlar, devletin eyaletlerden asker almasına karşı gel- meyecektir. . Ayanların bulunduğu yerlerde toplanması gereken ha- zineye gidecek gelirlerin, devletin koyduğu kanun ve hü- kümlere göre ayanlar tarafından tahsil edilmesi sağlana- caktır. Bu antlaşma maddelerine bakılarak Osmanlı Devleti ile ilgili, 1. Ayanların varlığını hukuken tanımıştır. II. Eyaletlerdeki otoritesini artırmak istemiştir III. Padişahın yetki ve gücü sınırlandırılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) I ve II A)-Yalnız I D) II ve III E) I, II ve III APOIE. C) I ve III

$5. İslam dini; Cahiliye Dönemi'nde gündelik yaşamın bir par- çası olan putlara tapma, falcılık-büyücülük, kan dava- ları, gasp, içki, zina, faiz ve kadınlara kötü muamele gibi birçok kötü alışkanlığı yasaklamıştır. Bu durum, cahiliye toplumundaki önderlerin tepkisini çekmiştir. İslam'ın ilk dö- nemlerinde kayıtsız kalma, alay etme şeklinde kendini gös- teren tepkiler, ilerleyen zamanlarda Müslümanlara yönelik şiddete ve işkencelere dönüşmüştür. Müslümanlar ise yapı- lan bütün bu zulümlere aynı şekilde karşılık vermemişler ve Hz. Peygamber'in izniyle güvenli gördükleri yerlere hicretle ye- tinmişlerdir. Bu bilgilere göre Müslümanlara olan tepkinin her ge- çen gün artmasında etkili olan gerekçe aşağıdakiler- den hangisidir? A) Mekke'nin yaşanmaz bir duruma gelmesi Müslümanların sayısının giderek artması C) Bölgenin ekonomik kaynaklarının yetersiz kalması D) Islam site devletinin kurulması E) Putperestliğin yaygınlaşması

YAYINCILIK- 10. TAKTİKLİ VE DETAYLI ÇÖZÜM İÇERİR Çatalhöyük Konya yöresinde bakır ve kurşun madenleri bulunmadığı hâlde bu yöredeki Çatalhöyük'te bu madenlerden yapılmış boncuk ve yüzük gibi takılara rastlanmıştır. Bu bilgilere göre; a! Çatalhöyük'te yaşayanlar başka toplumlarla ticaret yapmıştır. Tarih öncesinde sanatsal çalışmalarda bulunulmuştur. H. Medeniyete ait buluşlar farklı toplumların katkıları ile geliştirilerek bugüne ulaşmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız T B) Yalnız II D) II ve F Cve E) I, II ve Itt TARİH

10. Osmanlı Devleti'nin Midye-Enez hattının doğusuna çekilmek zorunda kaldığı I. Balkan Savaşı aşağıdaki devletlerden hangisinin saldırısıyla başlamıştır? A Karadağ B) Bulgaristan C) Yunanistan E) Sırbistan D) Romanya