Kimyasal Denge Soruları

YENİ NESİL SORULAR KİMYASAL TEPKİMELERDE DENGE 1. Dengedeki bir sistemin ileri ve geri yöndeki hızlarının eşitliği dışarıdan bir etki sonucu bozulduğunda, yeni denge kuruluncaya kadar dengenin bozuluş biçimine bağlı olarak ileri ya da geri yöndeki tepkime hızı değişir. Denge bo zuluş biçimine göre ileri veya geri yöne kayar. Sistemlerde dengeyi bozan etmenler derişim, basing, hacim ve sıcaklığın değişiminin dengeyi hangi yöne kaydı racağı Le Chatelier İlkesi ile açıklanır. Bu ilkeye göre; dengedeki sisteme dışarıdan bir etki uygulandığında sistem bu etkiyi karşılayacak yöne tepki vererek yeniden dengeye ulaşır. Le Chatelier ilkesini kısaca bu şekilde hatırlatan Selin Öğretmen tahtaya konu ile ilgili bir alıştırma yazar ve öğren. cilerinin cevaplandırmalarını ister. t°C sıcaklıkta sabit basınçlı kapalı bir kapta 2NO2 2(9) + 2NO, dengesi kuruluyor. Kabin hacmi 2V litre olup aşağıdaki işlemler sisteme ayrı ayrı uygulanıyor. Denge yönü K değeri [NO] (Mol/L) He gazı ilave ediliyor (T sabit). 1. ürünler II. değişmez III. artar V. azalır IV. azalır Kaptan bir miktar NO gazı uzaklaştırılıyor (T sabit). Sıcaklık azaltılıyor (V sabit). Vil girenler Will. azalır ix. azalır. + ISI (9) IV. ürünler Uygulanan işlemlere bağlı olarak meydana gelen değişimlerde ilgili tabloyu öğrenciler yukarıdaki gibi tamamlıyor. Buna göre Selin Öğretmen hangi maddelerde düzeltme yaparsa tablo doğru şekilde tamamlanmış olur? (T: Mutlak sicaklik, V: Hacim)

an 16. t 12. 1 litrelik sabit hacimli bir kaba 227°C'de bir miktar C katrs CO, gazı konularak başlatılan, C(k) + CO2(g) + CO2(g) 200(g) tepkimesi aynı sıcaklıkta dengeye ulaştığında CO2 ve CO gazlarının kısmi basınçları birbirine eşit oluyor. Kurulan dengede toplam basınç 8,2 atm olduğuna göre, 227°C'de tepkimenin derişimler türünden denge sabiti (K) kaçtır? C) 4,1 D) 41 E) 82 A) 0,1 B) 1 (

A A A AYT-6 X2() 21. 1 litrelik kapalı bir kapta sabit sıcaklıkta, + Y2(g) = 2XY) denklemine göre denge kuruluyor. Denge anında kapta 5 er mol X2. Y2 ve XY gazları bulunduğu saptanmaktadır. Kaptan sabit sicaklıkta a mol XY gazı çekildiğinde bir süre sonra sistem tekrar dengeye ulaşıyor. 13 Denge anında kapta mol X, gazı bulunduğu- 3 na göre, çekilen XY gazının mol sayısı (a) kaçtır? A) 1 C) 2,5 D) 2,8 E) 3,2 .B)2 x + 42 )2X y 5 5 a 5-

81 82 1986 - ÖYS N.O.(g) = 2NO, (9) AH= -2,309 kkal Kapalı bir sistemde N20.(g) ve NO2(g) karışımı dengede iken, bu dengeyi, I. NO2(9) lehine (sağa) II. N204(9) lehine (sola) kaydırmak için aşağıdaki işlemlerden hangileri uygulanmalıdır? I. için II. için A) Basıncı düşürmek Sıcaklığı yükseltmek B) Ortama N204 eklemek Basıncı düşürmek C) Sıcaklığı yükseltmek Ortama N2O4 eklemek D) Basıncı yükseltmek Basıncı düşürmek E) Sıcaklığı yükseltmek Sıcaklığı düşürmek

20 19. Aşağıdaki grafik, bir tepkimede yer alan X, Y, Z vel gazlarının tepkime süresince derişimlerinin zamanla değişimini göstermektedir. Derişim 8 (mol/L) X Y 4 N 2. T 0 10 20 → Zaman (saniye) 30 Buna göre X, Y, Z, T maddeleri ve tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 10. saniye sonunda Y'nin ortalama harcanma hızı X'inkinden fazladır. B) 20. ve 30. saniyeler arasında sistem dengededir. C) Z, katalizör olabilir. D) Tepkime en basit tam sayılarla denkleştirilirse, denge sabitinin (K) değeri 1 bulunur. 16 E) 20. saniyede ileri tepkime hızı, geri tepkime hızı- na eşitlenmiştir.

UNITE 4. 1. X2(g) + 2Y2(9) 2XY2(9) tepkimesi 2 litrelik kapalı kapta sabit sıcaklıkta dengededir. Kapta 4 mol X2,2 mol Y2 ve 4 mol XY, gazları bulunduğu- na göre tepkimenin derişimler türünden denge sabitinin (K) sayısal değeri ve denge sabitinin birimi aşağıdakiler- den hangisidir? KIMYASAL TEPKİMELERDE (KJ Denge sabitinin birimi A) 0,25 B) 1 C) 2 L2/mo12 mol2/L2 mol3/L3 D) 0,5 L/mol E) 2 L/mol

MALARI 4. X(g) Y(g) + 27(9) Yukarıdaki tepkime 4 litrelik kapta 12 mol X gazı ile başlatıl- yor. Sabit sıcaklıkta tepkime dengeye geldiğinde ortamdaki Z gazının derişimi 2 molar olduğuna göre tepkimenin de- rişimler türünden denge sabiti (K) kaçtır? A) 64 B) 32 C) 16 D) 4 E) 2

Örnek:11 Sabit hacimli 1 litrelik kapta 0,4 mol PC15, 0,1 mol PCl3, 0,1 mol Cl2 gazları, PC15(9) =PC13(g) + Cl2(g) denklemine göre dengededir. Bu kaba kaç mol PCls gazı eklenirse yeni kurulan denge- de Petz gazı 0,2 mol olur? A) 0,5 B) 0,8 C) 1,3 D) 1,6 E) 1,8

0. N2O(g) + NO(g) = NO2(g) + N2(9) de reaksiyonu sabit sıcaklıkta 5 L lik kapalı bir kaba 1 mol N20(9) ve 2 mol NO(g) konularak başlatılıyor. Sistemde dengeye ulaşıldığında 0,2 mol N2O(g) kaldi- ği görülüyor. Buna göre derişimler türünden denge sabiti tk.) kaçtır? A) ) B) 3 C) 1 D) 2 E) 4

5. Basınç (atm) 8,96 4,48 A, B, AB kp=4.24,8 Zaman 0 Sabit hacimli boş bir kaba bir miktar AB gazı konu- larak ısıtıldığında zamanla, AB (g) A(g) + Big dengesi kuruluyor. Sistem dengeye ulaşıncaya ka- dar gazların kısmi basınçlarının zamanla değişim grafiği şekildeki gibidir. Denge sıcaklığı 273°C olduğuna göre, bu tep- kimenin aynı sıcaklıktaki derişimler türünden denge sabiti kaçtır? Ke=? A) 0,01 B) 0,1 C) 1 D) 10 E) 100

Bir miktar baryum florür tuzunun suda çözünmesi sonucu hazırlanan 10 litrelik doygun çözeltideki iyonların molar derişimlerinin sabit sıcaklıkta zamana bağlı olarak değişimleri grafikte verilmiştir. Molar derişim (mol/L) 2.10-2 · [F]] 1•10-2 [Ba2+] Zaman Buna göre, baryum florür tuzuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Saf sudaki çözünürlüğü 0,01 M'dir. ) Çözeltide 1 - 103 B) Çözeltide 1 . 10-3 mol çözünmüş tuz bulunur. C) Verilen sıcaklıkta çözünürlük çarpımı (K) değeri 4 . 10-dır . D) Aynı sıcaklıkta ortama NaF tuzu eklenirse çözünürlüğü azalır. E) Ayni sıcaklıkta ortama bir miktar baryum florür tuzu daha eklenirse çözünürlüğü değişmez.

3. 2 litrelik sabit hacimli bir kapta, st 1 A2(g) + 3B2(k) +2AB3(9) f tepkimesi sabit sıcaklıkta gerçekleşmektedir. 3,81% 8 4 mol Az ve 6 mol B2 maddeleri ile başlatılan tepkimede A2 nin % 25 i harcandığı anda sistem dengeye gelmekte ve kaptaki toplam basınç 8 atmosfer olmaktadır. Buna göre, tepkimenin kısmi basınçlar türünden den- ge sabitinin (Kp) değeri nedir? A) 7,2 B) 3,6 C) 32 15 D) 0,8 E) 0,4

7. 2XY29) 10. N2(g) X2(g) + Y2(0) tepkimesi 1 litrelik sabit hacimli kapta dengedeyken 2 mol X2, 2 mol Y, ve 2 mol XY gazları bulunmaktadır. Kaba aynı sıcaklıkta 2 mol daha XY gazı eklenip sistemin yeniden dengeye ulaşması bekleniyor. Buna göre yeni kurulan dengede X, gazinin mol sayı- si kaç olur? Kap tepk turm değ A) S C) 8 9 A) B) N/ C) 3 D) 2 E) 3 2. 2 11. X (9)

A) 0,03 B) 0,3 C) 0,6 D) 1,2 E) 12 102,0% 25 15 35 Zaman (dk) 22. T sıcaklığında 1 litrelik sabit hacimli kapalı kapta 0,4 mol X,0,1 mol Y ve 1 mol Z gazlari; Buna göre; X (8) + Y (8) ► 27 (6) g 1. Çözeltinin derişimi 0,2 molaldir. Çözeltinin a noktasından itibaren buhar basin fere eşittir. Ilya - b aralığında çözeltinin kütlece yüzde deriş denklemine göre dengedeyken sabit sicaklıkta kaptan 0,3 mol X gazı çekiliyor. ya Bir süre sonra T sıcaklığında yeniden denge kurulduğunda kaptaki Y gazının derişimi kaç molar olur? ifadelerinden hangileri doğrudur? (Saf su için kaynama noktası yükselme sabiti (K) Brelli By A) Yalarz 11 1,2 7 B) 0,2 () C) 2,4 €) 9,5 D) I, 2 ye E) I, III 25. Derişim (mol/L) 23. ym- 3.10-4

7. Şekildeki hareketli pistonlu kapta; N. 42(0)+ 3H 2NH tepkimesi dengededir. Kaba aynı sıcaklıkta bir miktar He gazı ekleniyor. 2(g) 3(9) hareketli piston N(9) H₂(g) NH3(9) Buna göre; TAMYASAL TEPKİMELERDE DENGE 1. Yeniden denge oluşuncaya kadar ileri tepkime hızı geri tepkime hızından küçük olur. 1. N, gazının basıncı artar. IIIDenge sabiti (K) azalır. > Sadece yargılarından hangileri doğrudur? Sıcaklela dair degi degi B) Yalnız || C) I ve Il A) Yatru Eh, t ve TIT D) II ve III 215

H2O(s) = H20(g) tepkimesi dengede iken sabit sicaklıkta H,O gazı eklenirse, 1. Denge girenlere kayar. II. Sivi miktarı artar. III. Buhar basıncı artar. yargılarından hangileri yanlış olur? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III E)