Akım ve Manyetik Alan Soruları

1. Merkezleri çakışık 2r ve 3r yarıçaplı çembersel iletken teller- den sırasıyla 2i ve 3i akım geçiyor. 3i :2r 121 Buna göre O noktasında oluşan bileşke manyetik alanın büyüklüğü kaç ki'dir? (π = 3) r A) 6 B) 10 D) 15 E) 30 ul C) 12 3.

uygun 4. Manyetik tork: Üzerinden akım geçen iletken çerçeve düzgün manyetik alana uygun şekilde yerleştirildiğinde çerçeveye net bir tork etki eder. Bu torkun etkisi ile çerçeve dönmeye başlar. Üzerinden i akımı geçen çerçeveler B manyetik alanı şekildeki gibi konulduğunda; B B 0 11 hangi çerçevelere tork etki eder? A) Yalnız I (B) Yalnız II D) I ve III O C) Yalnız III E) I, II ve III te A

7. Düşey düzlemde özdeş K, L, M mıknatısları eşit uzunluktaki iplerle Şekil 1, 2 ve 3'teki gibi tavana asıldıktan sonra mıknatısların altına, üzerinde be- lirtilen yönlerde i, 2i, 3i akımları geçen X, Y ve Z halkaları şekildeki gibi yerleştirildiğinde iplerdeki gerilimler sırasıyla T₁, T₂, T3 oluyor. T₁ T₂ T3 2 K N S P L Y S N E) T₂ > T₂ > T₁ M d OF. X 21 3i Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3 Buna göre T₁, T₂ ve T3 arasındaki ilişki aşağıda- 2 kilerden hangisi gibi olur? A) T₁ > T₂ > T3 B₂>T₁> T3 C) T₂ > T₁ > T₂ D) T3 > T₂ > T₁ N N S d O 312

p u 5. Fizik biliminin katkı sağladığı alanlardan biri de Tıp'tır. Ses dalgalarının özellikleri hakkında araştırma yapan fizikçiler ve mühendisler dokuların tanınması ve tahrip olan dokuların belirlenmesi amacıyla ses dalgalarının kullanıldığı ultrason cihazının yapımına katkıda bulun- muştur. Ultrason cihazında yüksek frekanslı ve insan kulağının işitmeyeceği ses dalgaları kullanılarak görün- tüleme yapılır. Bu bilgilere dayanarak; 1. Fizik bilimindeki gelişmeler sağlık alanında hasta- lıkların tanısını kolaylaştırmıştır. II. Ultrason cihazı; mekanik, nükleer fizik ve elektro- manyetizma alt dallarının inceleme alanına girer. III. Ultrason cihazı fizikçiler ve mühendislerin birlikte çalışmasıyla üretilir. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) ve III E) I, II ve III 1. ÜNİTE • Fizik Bilimine Giriş 13

uktaki en 21 geç- lan le- 1. Üzerinden akım geçen düz tel etrafında manyetik alan oluşturur. Bu alanın yönü sağ el kuralı ile bulunur. Sağ el kurali: Sağ elin baş parmağı akım yönünü göstere- cek şekilde tel avuç içine alınırsa, tel çevresinde bükülen dört parmağımız manyetik alanın yönünü gösterir. 2 Pusula İletken tel Yatay masa üzerine aynı düzlemli olarak şekildeki gibi yer- leştirilen deney düzeneğinde anahtar açık iken pusula şe- kildeki gibi durmaktadır. Anahtar kapatıldığında pusutamın hareketi aşağıdaki- lerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 1 yönünde bir miktar döner. B) 2 yönünde bir miktar döner. N kutbu sayfa düzleminden yukarı kalkar. D) S kutbu sayfa düzleminden yukarı kalkar. E) Herhangi bir hareket oluşmaz. 2 a

Yerin manyetik alanının önemsiz olduğu ortamda sayfa düzleminde bulunan K ve L iletken tellerin- den geçen akımların O noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alan sıfır oluyor. || 1 ro K i = 3A L L telinden verilen yönde 3 amper akım geçtiği- ne göre K telinden geçen akımın yönü ve şid- deti aşağıdakilerden hangisidir? (O noktası yarım çemberin merkezidir. = 3 alınız.) Akım yönü Akım şiddeti A) 1 1 B) 1 e) 2 D) 4 2 E E) ||

28) Sayfa düzleminde bulunan üzerinden akım geçen düz telin yanına yine sayfa düzleminde olacak biçimde iletken halka şekildeki gibi yerleştiriliyor. AY -y Buna göre, I. Telden geçen akımı arttırmak II. Halkayı x yönünde çekmek III. Halkayı y, -y ekseni etrafında döndürmek işlemlerinden hangileri tek başına yapıldığında halka- da manyetik akı değişimi olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

3. Aynı yatay düzlem üzerine yerleştirilen üzerin- den i, 4i büyüklükte akım geçen X, Y telleri şekilde gösterilmiştir. X telinin O noktasında oluşturduğu manyetik alan B büyüklükte ol- maktadır. d d X- 6. 2d 4i Y- Buna göre, O noktasında oluşan bileşke manyetik alan kaç B olur? 7 A) B) - 7 3 3 D) 13 3 O E) C) 13 3 9|3

19:46 X19:24 gur. Levha homojen bir yapıya sahiptir. mgh i akımı geçen sonsuz uzun olan tel ile aynı düzlemdeki nötr ve iletken KOL ve MNP bakır çubuklar şekildeki gibi v hızıyla hareket ettiriliyor. O Q K AV V M P Buna göre, bakır çubukların üzerindeki hangi nokta- ların potansiyeli negatif (-) olur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Yalnız K B) Yalnız P C) K ve N D) L, M ve N E) L, N ve P Diğer sayfaya geçiniz.

6. Şekildeki elektrik devresinde K anahtarı açıkken, ampermetrede okunan değer i, anahtar kapatıl- dığında ise i2 dir. 692 K www 2 19 ww 392 AAAA Buna göre, 1 A) B) 1₁ 1₂ r=0 V = 12 V oranı kaçtır? C) D) A E)

4. Üzerinden akım geçen tel düzgün ve B şiddetindeki manyetik alana sırasıyla Şekil-I, Şekil-Il ve Şekil-lll'deki gibi konulduğunda tele etki eden kuvvetlerin büyüklük leri sırasıyla F₁, F₁ ve F olmaktadır. ||| B +41 Şekil-l Şekil-II Şekil-III 11 Buna göre F, F ve F arasındaki ilişki aşağıdaki- lerden hangisinde doğru verilmiştir? A) F=F₁ > F B) EFFI CF> F > F DF> F₁ > F EP > F₁ > F F₁ > Fz >f₂ 2. ÜNİTE Elektrik ve Manyetizma 235 ● tm B ovv

80 0 7. Bir şişe; özkütlesi 1 g/cm³ olan su ile doluyken tartıldı- ğında 800 g, özkütlesi 0,7 g/cm³ olan sıvı yağ ile do- luyken tartıldığında 590 g geliyor. Aynı şişe, özkütlesi 1,5 g/cm³ olan sıvı ile dolduru- larak tartıldığında kaç g gelir? A) 690 B) 700 C) 780 D) 1050 E) 1150

B 9. i, akımı geçen doğrusal tel ile i akımı geçen dikdörtgen bir çerçeve şekildeki gibi aynı düzlemdedir. m it 12 n k Buna göre; I. n kenarına etki eden manyetik kuvvet & kenarına etki eden manyetik kuvvetten büyüktür. II. k ve m kenarlarına etki eden manyetik kuvvetler zit yöndedir. III. Çerçeve üzerine etki eden bileşke manyetik kuvvet sıfırdır. yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II C) I ve Ill A) Yalnız I D) II ve III E) I, II ve III

Düzgün B manyetik alanı içine yerleştirilmiş iletken rayların üzerinde, iletken bir tel şekildeki gibi sabit v hızı ile çekile- rek I konumundan II konumuna getiriliyor. +1 BO telv lamba ray Buna göre, lamba ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğ- rudur? (Telin kalınlığı önemsizdir.) A) Once işık vermez, sonra sabit parlaklıkta ışık verir. B) Önce işık vermez, sonra gittikçe artan parlaklıkta ışık verir. C) Önce sabit parlaklıkta ışık verir, sonra gittikçe artan par- laklıkta ışık verir. D) Sürekli aynı parlaklıkta ışık verir. E) Gittikçe artan parlaklıkta ışık verir. ray

3) Sayfa düzlemindeki E elektrik alanı ile sayfa düzlemine dik ve içeri doğru B manyetik alanı bulunan sistemde sayfa düzlemin- de bulunan noktasal X ve Y cisimleri eşit büyüklükte hızlarla atıldığında elektrik alan içinde şekilde gösterilen yörüngeyi iz- lemektedir. E X h 2 Buna göre, yüklerin manyetik alan içinde izledikleri yörün- ge için I. X, 1 yolunu; Y, 2 yolunu izler. II. X, 3 yolunu; Y, 2 yolunu izler. A) Yalnız I III. X, 3 yolunu; Y, 1 yolunu izler. 47/26gılarından hangileri kesinlikle yanlıştır? D) i ve il B) Yalnız II Ejive i AYDIN YAYINLARI C) Yalnız D 105

TYT/Fen Bilimleri 5. Uzun, doğrusal telin yakınına bir pusula yerleştirilmiş- tir. Telden elektrik akımı geçmeye başladığında pusula göstergesinin saptığı gözleniyor. argod Yalnızca bu gözlemden hareketle; 1.Pusulanın sapma miktarı telden geçen akım şidde- tine bağlıdır, V II. Elektrik akımında elektrik yüklerinin hareketi tel çev- resinde manyetik alan oluşturur, II Pusulanın sapma miktarı pusulanın tele olan uzak- lığına bağlıdır sonuçlarından hangilerine ulaşılamaz? G Yalnız I B) I ve II C) I ve III EXI, II ve III D) H've III