Işığın Dalga Doğası Soruları

2. Xışınları belirli bir aralıkta farklı frekans değerlerine sahip olabilir. Bir gama ışığının frekansı ise bir X frekansına eşit olabilir. işınının Elektromanyetik spektrum da ele alındığında yukarıda belirtilen durumla ilgili, Elektromanyetik spektrumda farklı tür dalgalar keskin sınırlarla ayrılmaz. II. Herhangi bir türdeki elektromanyetik dalga minimum ve maksimum frekans değerleri arasında kesikli değerler alır. . Elektromanyetik dalgaların hızı, sahip oldukları frekans değerlerine göre farklılık gösterir. sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II (av D) I ve II E) I ve III C) Yalnız III 4. Durc boy şeki Bu ni A)

NEFES AÇAR 5. Işığın tek yarıkta kırınımı deneyinde yarık düzlemi ile perde ara- sında n indisli saydam ortam bulunuyor. Bu durumda perde üze- rinde şekildeki P noktasında 4. karanlık saçak oluşuyor. Işık kaynağı A) Yalnız I Yarık düzlemi n D) II ve III A P Buna göre, 1. yarık genişliğini artırmak, II. deneyi n indisli ortam yerine hava ortamında yapmak, III. deneyde kullanılan ışığın dalga boyunu azaltmak B) Yalnız II Perde değişikliklerinden hangileri tek başına yapılırsa aynı P nok- tasında 4. aydınlık saçak oluşabilir? (n, havanın kırıcılık indisinden büyüktür.) L.A E) I, II ve III C) I ve III 6. Elektromanyetik dalgaların bulunmasından önce; Faraday man- yetik alan değişimlerinin elektrik alan ürettiğini ve Amper de ploktrik alan değisimlerinin manyetik alan ürettiğini yaptıkları Oksijen Yayınları

97 4. Gamze Öğretmen bilgisayarda simülasyon yoluyla, hava orta- minda tek renkli ışık kaynağıyla yaptığı çift yarıkta girişim dene- yinde şekildeki gibi aydınlık ve karanlık saçaklar oluşuyor. Öğ- retmen desen üzerinde, merkezi aydınlık saçağın bir tarafındaki 3. karanlık saçak ile diğer tarafındaki 3. aydınlık saçak arasını 22 cm olarak ölçüyor. formal? 3. aydınlık saçak A) 4 fiu B) 4,5 thi cô Merkezi saçak Buna göre, öğretmen aynı deneyde saçak aralığını kaç cm ölçerse doğru ölçüm yapmış olur? C) 5 3. karanlık saçak D) 5,5 E) 6

alga leğe- ve K₂ kay- sunun bir findaki 3. ak tespit bir tara- gisi ara- ice- 2d © Oksijen Yayınları 3. A) B) D) E) Hava ortamında tek renkli ışık kaynağıyla yapılan ışığın çift ya- rikta girişimi deneyinde perde üzerinde şekildeki P noktasında 3. aydınlık saçak tespit ediliyor. P noktasında; perde +x yönün- de hareket ettirildiğinde K saçağı, perde-x yönünde hareket et- tirildiğinde L saçağı oluşuyor. Işık kaynağı NEFES AÇAR L.R Yarıklar düzlemi Buna göre; K ve L saçakları aşağıdakilerden hangisi olabilir? K saçağı 2. karanlık 2. karanlık 2. karanlık 4. aydınlık 4. aydınlık L saçağı 3. karanlık 2. aydınlık 4. aydınlık 2. aydınlık 3. karanlık 4+x P A Perde d.n & (2-1) 4₂ 4² X = { x = 0S

ağın alga erin- ay- vin- gi- zgi bu III 4-A 198 Oksijen Yayınları 7. Bir grup öğrencinin dalgaların fiziksel özelliklerinde meydana gelen değişim ile ilgili yaptıkları yorumlar aşağıda verilmiştir. Özge: Ambulans bana yaklaşırken algıladığım ses, uzaklaşır- ken algıladığım sesten daha tizdi. Nur: Çevre yolunda seyir halindeyken son anda fark ettiğim trafik polisi radarından bana para cezası geldi. Zehra: Karanlık bir ortamda tamamen siyaha boyalı bir camin üzerini maket bıçağının ucu ile iki çizik atarak oluşturu- lan fantın arkasındaki yanan el fenerinden dolayı fantin önündeki perdede karanlık ve aydınlık bölgeler oluştu. Buna göre, I. Özge, boyuna dalgalarındaki doppler olayına örnek vermiş- tir. JAL II. Nur'un anlattığı olayda elektromanyetik dalgaların doppler olayından yararlanılmıştır. III. Zehra, elektromanyetik dalgalardaki girişim olayına örnek vermiştir. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I D) II ve III 5-C B) Yalnız II E) I, II ve III 6-D C) I ve Ill 7-E E) 2. Doğru olan K rasıyla rak ar Buna 1. 11. H yar A)

Karanlık ortamda yapılan tek yarıkta kırınım deneyinde, perdede yalnız aydınlık bir bölge oluşuyor. Perdede art arda gelen aydınlık ve karanlık saçaklar oluşturmak için; 1. Perdeyi yarık düzleminden uzaklaştırmak, II. Yarığın bir kısmını saydam olmayan maddeyle kapat- mak, III. Dalga boyu daha büyük olan ışık kaynağı kullanmak işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? A) Yalnız II B) I ve II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III

B 106 hava hava || A) AX > AX₁ > AX₂ C) AX > AX₁ = AX₂ Şekildeki çift yarık deneyinde saçak genişliği AX tir. Yalnız I bölmesi su ile doldurulunca saçak geniş- liği AX, yalnız II bölmesi su ile doldurulunca AX₂ AX= oluyor. perde Buna göre, AX, AX₁, AX₂ arasındaki ilişki aşağı- dakilerden hangisi gibi olur? AXSAXI B) AX₂ > AX₁ > AX D) AX = AX₁ > AX₂ E) AX₂ > AX₁ = AX

3. Işık kaynağı S₁ S₂ Yarık düzlemi Şekildeki young deneyi düzeneğinde merkezi aydın- lık saçağın yeri ve parlaklığı ile ilgili, A) Yalnız I I. Işık kaynağının şiddeti artırılırsa parlaklığı artar. II. Yarık düzlemi ok yönünde döndürülürse yeri değiş- mez. III. Perde yarık düzlemine yaklaştırılırsa yeri ve parlaklı- ğı değişmez. yargılarından hangileri kesin doğrudur? B) I ve II Ao D) II ve III Perde C) I ve III E) I, II ve III

Işık Teorileri - IV 1. Işıktaki girişim ve kırınım deneylerinde perde üzerindeki saçaklar için; 1. merkezi aydınlık saçağın, diğer aydınlık saçaklardan daha parlak olması, II. merkezi aydınlık saçağın genişliği, III. kırmızı ışıkla yapılan deneyde saçak genişliğinin mavi ışıkla yapılana göre büyük olması yargılarından hangileri girişim ve kırınım arasındaki farklar- dan kaynaklanır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) I ve II 3. Ele Öz Bu A

2.) Çift yarıkla yapılan Young deneyinde mavi cam, yarıklar düzlemi önüne konuluyor ve magenta ışık kullanılarak gi- rişim deseni oluşturuluyor. Magenta a Mavi Buna göre mavi cam yerine kırmızı cam konularak gi- rişim deseni incelenirse, hangileri gözlenebilir? A) Yalnız I 1. Ekrandaki saçak sayısı artar., II. Saçak genişliği azalır. III. Ekranda oluşan aydınlık saçaklar kırmızı renkte olur. D) I ve II Ao B) Yalnız II Ekran E) I ve III C) Yalnız III 14

K₂ 1. katar P 5. düğüm R K₁ Aynı fazda çalışan özdeş iki kaynakla bir dalga le- ğeninde girişim deseni oluşturuluyor. P ve R noktaları arasındaki uzaklık 14 cm oldu- ğuna göre dalgaların boyu kaç cm olur? A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 2.8 20 2X E) 14

dalga ktası tası asi a- 6. Tek yarıkta kırınım deney düzeneğinde K cismi yok iken ekran üzerindeki saçak genişliği Ax oluyor. Işık kaynağı TK K cismi saydam bir cisim değilse; - 1. Merkezi aydınlık saçak genişliği 2Ax'den büyük olur. H. Aydınlık saçak sayısı azalır. III. 1. aydınlık saçak genişliği Ax'den küçük olur. durumlarından hangileri gerçekleşir? A) Yalnız I B) Yalnız II I ve III E) II ve III Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yalnız III A) Yalnız 9. Sireni MEB doğru ni sire Amb 1. 11 du 10.

8. Düşey düzlemde ger- çekleştirilen şekildeki çift yanıkta girişim deneyinde bir süre sonra 5₂ yanığı nin önüne bir tahta par- çası yerleştiriliyor. Yarıklar arası mesafe yarık genişliğinden bü yük olduğuna göre; Yalnız II Tahta parçası XI. Merkezi aydınlık saçak yukarıya doğru kayar. H. Ardışık iki karanlık saçak arası mesafe azalır. III. Aydınlık saçak sayısı artar. durumlarından hangileri gerçekleşir? A) Yalnız I D) Il ve Ill Ekran C) Yalnız III E) I, II ve III

klı çift i ay- 7. Işığın çift yarıkta girişimi deneyinde bir süre sonra yarık düzlemi ile ekran arası kırıcılık indisi havaya göre daha büyük olan bir sıvı ile dolduruluyor. Sıvı doldurulduktan sonra girişim deneyinde gerçek- leşen olaylar ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır? Merkezi aydınlık saçağın genişliği artar. Işığın yarık düzleminden ekrana ulaşma süresi artar. Işığın yarık düzleminden geçtikten sonra dalga boyu azalır. Ekran üzerinde oluşan desendeki saçak genişliği azalır. Ekran üzerinde oluşan desendeki karanlık saçak sa- yısı artar. 12 AX

10. 41 Işık W L fant Şekil I perde ışık 2₂ C) 1 GRAM 2w fant Şekil II Şekil I ve Şekil Il'deki tek yanıkla yapılan kırınım deney- lerinde sırasıyla λ₁ ve ₂ dalga boylu ışık kullanıldı- ğında merkezi aydınlık saçakların genişliği eşit oluyor. 2₁ Buna göre, oranı kaçtır? 2₂ A) ¹1/ B) // perde D) 2 E) 4 1:

aparkta ar. Efe, merken, mar Ha- eki gibi açısal rasiy- uyor. 11. Işığın dalga doğasının açıklanması ilk kez Thomas Young ta- rafından gerçekleştirilen ışığın çift yarıkta girişimi ve ışığın tek yarıkta kırınımı deneyleri ile mümkün olmuştur. Bu deneyler- den biri kırmızı ışık kaynağı kullanılarak gerçekleştirildiğinde ekran üzerinde gözlemlenen saçaklar şekildeki gibi oluyor. Buna göre, 1. Deneyde kullanılan yarıklar düzlemi tek yarıklıdır. II. Deney başka bir değişiklik yapmadan kırmızı ışık yerine mavi ışık kaynağı kullanılarak tekrarlanırsa ekranda oluşan saçakların genişliği artar. III. Deney başka bir değişiklik yapmadan yarıklar düzlemi ek- rana yaklaştırılarak tekrarlanırsa ekranda oluşan saçakla- rın genişliği azalır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III E) II ve III C) Yalnız III