İtme ve Çizgisel Momentum Soruları

3. 3m kütleli bir cisim çıkabileceği en yüksek nokta T olacak şekilde A noktasından atılıyor. Cisim, henüz T noktasına ulaşmamışken bir iç patlama sonucu her birinin kütlesi m olan üç parçaya ayrılıyor. Parçalardan iki tanesi yatay atış hareketi yaparak A noktasına eşit uzaklıktaki noktalara düşüyor. TO Anda düşey m; dos hiz da A: d - yatay d- 10 Buna göre, üçüncü parçanın patlama anından itibaren yapacağı hareket aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (Hava direnci önemsizdir.) A) T noktasında hızı sıfır olacak şekilde yukarı yönde düşey atış hareketi B) T noktasından daha yukarıya ulaşacak şekilde yukarı yönde düşey atış hareketi C) T noktasına ulaşamadan hızı sıfır olacak şekilde yukarı yönde düşey atış hareketi D) Serbest düşme hareketi 9 E) Aşağı yönde düşey atış hareketi

kaçtır? A) -4 E) 4 B)-2 C) 1 D) 2 104. 102. Ahmet yatay zeminde durmakta olan şekildeki kutuyu, kutuya etki eden sürtünme kuvvetinin 3 katı kuvvet uygu- layarak 20 saniye boyunca itmektedir. 20 saniye sonunda yorulan Ahmet 30 saniye boyunca kutuya kuvvet uygula- mamıştır. Fit Kutu harekete başladıktan itibaren 10. saniyedeki hizi 2 m/s olduğuna göre, 20. ve 50. saniyedeki hızları aşa- ğıdakilerden hangisidir? Kutunun 20. saniyedeki hizi (m/s) Kutunun 50. saniyedeki hizi (m/s) A) 3 0 B) 4 7 C) 1 4 D 4 1 E) 4 0 HIZ YAYINLARI 32

cisme uyguladığı itme kaç N.s dir? yerin (sin53° = cos37° = 0,8), (sin37° = cos53 = 0,6) 16. Yatay sürtünmesiz düzlemde şekildeki gibi 2V hızıyla +x yönde hareket eden m kütleli cisme yatay -ť kuvveti t süre uygulandığında cismin hızı Ý oluyor. 2ỹ rem -X +x Yer t süresince cisme uygulanan itme aşağıdaki- lerden hangileri ile ifade edilebilir? 1. 7. At II. m.v III. F. At IV. -m. V 17. Sürtünmelerin ihmal edildiñi

ÇALIŞMA KÖŞESİ 53 Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda şekildeki gibi 10 m/s sabit hızla hareket eden 300 g kütleli K cismi ile 5 m/s sabit hızla hareket eden 100 g kütleli L cismi, O noktasında çarpışmaktadır. Vk K VK o K 53° 237° VL Vu Merkezî esnek çarpışma şeklinde gerçekleşen çarpışma sonrası K ve L cisimlerinin kazan- dıkları vk ve v hız büyüklükleri nedir? (sin 37° = cos 53° = 0,6; sin 53° = cos 37° = 0,8) Esnek Olmayan Çarpışmalar: Yalnız çizgisel momentumur simlerde şekil değişiklerinin gözlendiği çarpışmalardır. Geçic çarpışma sonrasında cisimlerin birlikte hareket edecek şekild çarpışma olarak adlandırılır. Sünger bir topun yere çarpmas takozla birlikte sürdürdüğü çarpışmalar esnek olmayan çarpış Sürtünmelerin ihmal edildiyi larda

0 9. Kütlesi 980 g olan tahta bir takoza 20 g kütleli mermi 100 1 m/s cm/s'lik hızla saplanıyor. -2F O-2 20 100 100 C) (Kuvvet - Hareket 1000 2F 1.h.lo 980 g 1.1.42 104 7 105 106.85 4 L OU 1 100 cm/s -27 20 g 2 Buna göre, takoz maksimum kaç cm yükselir? (g = 10 m/s2) A 02 B) 0,02 C) 2 D) 2.10-5 E) 2.10-3 100 124 1,1, 42

og Momentum (kgm/s) 6. 5 10 15 Zaman (s) an ve vatavaline Kütlesi 2 kg olan ve yatay düzlemde duran bir cismin mo- mentumunun zamana bağlı grafiği şekildeki gibidir. Buna göre, cismin 10. saniyedeki hizi kaç m/s dir? A) 120 B) 60 C) 30 D) 15 E) 4 FEN BİLİMLERİ 37

7. Bölüm İTME VE MOMENTUM 7. Kütlesi 18 kg olan bir oyuncak araba doğu yönünde 2 m/s lik hızla gitmek- tedir. 2 kg kütleli bir cisim şekildeki gibi 10 m/s lik hızla arabaya çarparak yapi- şiyor. 9. Küt leri üze yü! Cis ya de m, = 2 kg 0 = 10 m/s 53° 82 = 2 m/s m2 = 18 kg Bati Doğu Sistemin ortak bizi nedir? (cos53° = 0,6; Hava sürtünmesi önem- sizdir.) A) Doğu yönünde 2,5 m/s B) Batı yönünde 2,4 m/s C) Doğu yönünde 2,4 m/s D) Doğu yönünde 3,5 m/s E) Batı yönünde 2 m/s vi

e Değerlendirme 50. a) Yardım paketi ile rampa arasındaki sürtünme kuvveti kaç N'dır? b) Paketin atıldığı noktaya geri döndüğü andaki hızı kaç m/s olur? 09 (sin 30º = 0,5) I 80.25=1000 = fst 2.80 sho 16c 160 0 She 680= 5:30 48. Sürtünmelerin ihmal edildiği sistemdeki K ve L kutuları özdeştir. Yerden yüksekliği 0,8 m olan A noktasından serbest bırakılan L kutusu K kutusuna çarpıp yapışmaktadır. Çarpışma sonrasi K ve L kutuları ortak hız ile hareket etmektedir. B A K Yer L kutusu yerden yüksekliği 1,8 m olan B noktasından bırakılıp k kutusuna çarptıktan sonra ortak hızları kaç katına çıkar? (lal = 10 m/s) 3. 0,8 Son=2m. 2 8m 22m. 9 1, 8.m. sezam 202 X8n=2 m. 166-tim +4h+get 9 2sk A

2. Bir çarpışma testi için cansız manken emniyet kemeri takılmadan otomobilin sürücü koltuğu- na yerleştirilmiştir. Bu otomobil, yatay bir yolda 10 m/s’lik sabit hızla giderken duvara çarptı- ğında 0,1 saniyede durabilmektedir. Bu esna- da, kütlesi 80 kg olan manken, direksiyonun kollarına uyguladığı tepki kuvveti ve vücuduna etkiyen sürtünme kuvvetleri yardımıyla durabil- mektedir. Pilk = Pson Mankenin çarpışma esnasında otomobile göre hareketsiz kalabilmesi için, ortalama itme (impuls) kuvveti en az kaç newton ol- malıdır? 20.10 = fil A) 8 (f = 80 B) 80 C) 800 D) 8000

5 AYT/FEN 5. 6. Altı özdeş küresel topla hazırlanmış bir Newton Beşiği düzeneğinde önce Şekili deki gibi iki top, sonra Şekil Il deki gibi üç top denge konumundan bir miktar ayrılıp serbest bırakılıyor. Serbest bırakılan toplar durgun toplara merkezi esnek çarptığında beşiğin diğer tarafından sırasıyla n, ven, tane top denge konumundan bir miktar uzaklaşıyor. Newton Beşiği Newton Beşiği denge konumu Zemin Şekili denge konumu Zemin Şekil 11 Buna göre, n, ven, kaçtır? (Sürtünmeler önemsizdir.) nu n2 A) 1 1 2 3 1 2 D) 2 2. E) 4 3

itme ve Çizgi 4 1. Kuvvet (N) 20 10 Zaman (s) 0 3 4 1 5 6 7 00 -10 Bir cisme uygulanan net kuvvetin zamana bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir. Buna göre, cisme (0-8) s zaman aralığında uygulanan itme kaç N.s dir? D) 80 E) 90 A) 50 C) 70 B) 60

3. İlerleyen yıllarda küresel ısınmayla beraber kutuplardaki buzulların büyük bir kısmı eriyerek, su, ekvatora yakın olan bölgelerde toplanacaktır. Bu olayın gerçekleşmesi durumunda, Dünya'nın; 1. Eylemsizlik momenti artar. II. Dönme kinetik enerjisi değişmez III. Bir gün 24 saatten fazla olur. yargılarından hangileri doğrudur? 4) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve III E) I, II ve III D) II ve III

Sürtünmesiz yatay düzlemde 5 m/slik hızla hareket eden 3m kütleli bir cisim O noktasına geldiği anda şekildeki gibi iç patlama sonucu m ve 2m kütleli parça lara ayrılıyor. V = 9 m/s m =m 5 m/s 53° 037° 3m m2 = 2m 0 Yatay düzlemde saçılan parçalardan m kütleli cis- min hızı 9 m/s olduğuna göre, 2m kütleli cismin hızı kaç m/s'dir? (sin37° = 0,6; sin53° = 0,8) C) 6 A) 2 B) 4 D) 8 E) 10

Örnek:7 Yatay düzlemde durmakta olan 1 kg kütleli k cismine, 2 kg kütleli L cismi tam merkezi esnek olarak çarpmaktadır. K cismi çarpışmadan sonra 4 m/s büyüklüğündeki hızla hareket ettiğine göre, L cisminin çarpışmadan önceki hızının büyüklüğü kaç m/s büyüklüğündedir? (Yatay düzlemdeki sürtünmeler önemsizdir.) AL 6 B15 CW4 512

5. Eşit kütleli Kve L arabalanın yatay platformda, merkezi. ve esnek çarpışmadan önceki hız vektörleri aşağıdaki şekilde sırasıyla VK ve VL olarak verilmektedir. korare P korun Sisteme a pişma düzleminden etkiyen kuvvetağına göre çarpışmadan sonra, [ Karabasının hızının değişmez. arabasının değişir. HII. L arabasının yargılarından hangiler doğru olur? A) Yalnız Yalnız 11 C) Yalnız in E) Il ve III Sorular ÖSye'nin yazitojni tolmaksızın urulya tarafından kullanamas, Kotleleri sırasıyla m. 2m ve 3m olan küp seklindeki L ve M blokları sürtünmesiz yatay düzlem üzerinde şekilde gösterildiği gibi uygulanan yatay kuvvete rağmen hareketsiz durmaktadır.

= 3. Yeterince şişirilen bir balonun ağzı açıldığından balon şekildeki gibi hareket etmektedir. → Hava çıkışı Balonun hareket yönü Balonun hareketiyle ilgili olarak, I. Newton'un etki-tepki prensibi ile açıklanabilir. II. Momentumun korunumuyla açıklanabilir. III. Roket ve jetler aynı mantıkla hareket ederler. yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız B) Yalnız 11 C) I ve III D) II ve III (E) I II ve III 7