Mıknatıs ve Manyetik Alan Soruları

13. 11. Uzunluğu l, sarım sayısı N olan akım makarasının içerisine üzerinden i, akımı geçen tel çerçeve sayfa düzlemine dik olacak şekilde yerleştirilmiştir. sol l sağ 11 2 12 12 Buna göre, tel çerçeveye etki eden manyetik kuvveti artırmak için, 1. Akım makarasından geçen i, akımını artır- mak. Tel çerçeveyi sol tarafa çekmek. M. Akim makarasının boyu sabit kalmak üzere sarim sayısını artırmak. işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? A) Yalnız ! (B) Yalnız 11 e) Yalnız III D) Il ve III E) I ve III

4. Dünya'nın manyetik kutupları jeolojik zaman içerisinde birçok kez tersine dönmüştür. Başka bir ifadeyle; Dünya'nın o esnadaki manyetik kuzeyi manyetik güney, manyetik güneyi de manyetik kuzey olmuştur. Bu olay en son yaklaşık 780 bin yıl önce gerçekleşmiş olup, bu son tersine dönme Brunhes-Matuyama tersine dönmesi olarak anılır. Günümüzde de Dünya'nın manyetik kutupları tersine dönseydi, I. Pusula iğnesinin kuzey ucu coğrafi kuzeyi gösterirdi. II. Göçmen kuşlar yönlerini bulmakta zorlanabilirdi. III. Kutup ışıkları gözlenmezdi. yargılarından hangileri doğru olurdu? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) I ve III D) Il ve III E) I. Il ve III

Şekildeki düzenekte iletken yaylara bağlı alüminyum çubuktan i, akımı, bu çubuğa paralel ve ondan d uzak- liktaki bakır telden iz akımı geçmektedir. Sabit makara Sabit makara Yay Yay Alüminyum çubuk iz Bakır tel Yaylarda oluşan gerilme kuvvetleri sıfır olduğuna göre; 1. , akımı artırılırsa yaylar sıkışır! " II. iakımı artırılırsa yaylar sıkışır, III. d uzaklığı artırılırsa yaylardaki gerilmeler yine sıfır olur yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve E) Il ve III 33

III. düzg Örnek 9 içine gir Girişte min kir q elektrik yüklü parçacık, düzgün B manyetik alanı içinde, r yarıçap- li çemberde, v çizgisel hızıyla dolanmaktadır. Parçacığın kütlesi m olduğuna göre, merkezcil ivmenin büyüklü- ğü aşağıdakilerden hangisine eşittir? dığı sü A) Yalr qB D) qBr A) qvB B) C) 9VB m my mB E) qy ÖSYM Sorusu m Çözüm Çöz

IN 9. Şekildeki düzenekte miknatıs ve bobin sabit tutulur- ken lamba ışık vermemektedir. V E S N UZX R E N K wy Lambanın ışık vermesi için; 1. bobin miknatısa yaklaştırılmalı, II. miknatıs bobine yaklaştırılmalı , III. bobinin sarım sayısı arttırılmalı si işlemlerinden hangileri ayrı ayrı yapılabilir? A) Yalnız 1 B) Yalnız 11 C) I ve II D) II ve III E) Ive III 188 1.B 2.B 3.B 4.E 5.C 6.B 7.E 8.D 9.C

=37 12=1 3. Sayfa düzleminde bu- lunan sonsuz uzunluk- taki düz tellerden 1, ve sakımları geçtiğinde k ve L noktalarında olu- şan bileşke manyetik alanlar eşit oluyor. 2 K d d By 1 221 D 221 K zein Darin Buna göre, i, akımı artırılırsa; 1. Bx artar D 221 II. B, artar, 3d III. B, azalır yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III d D) I ve II E) II ve II) 3 2P)=212 T1 - 1 2 = ? 1 +2 12 tiz 3 4. Üzerinden aynı yönlü i ve si dorit._3 3d d akımları gecen sonsuz uzun- d 22??? 32

vet, Alan ve Potansiyel 10 noktasında oluştur- Yarıçapır ve elektrik yükü +2q olan içi boş iletken kürenin merkezine, elektrik yükü -q olan noktasal bir tanecik konumu sabit olacak şekilde yerleştirilmiştir. No w F +29 Il n K t - 8 Buna göre, K noktasındaki elektriksel alanın büyüklüğü ve yönü nedir? (k: Coulomb sabiti) q ) A) kg q B) k. C) 3 3. E) 3 D) k o E) 3k- 2 vono 11 Yarıçapları r, 3r ve elektrik yükleri +q, q, olan şekil- deki iletken X, Y kürelerinin yüzeylerindeki K, L noktalarında ololuit

- y na göre, Fx ve F,'nin büyüklükleri oranı oranı kaçtır? A) 1 Fx FY B) 1 ovo C) 2 D) V3 E) 2 içinde llerin- Man- i ve F, L G 4. Düşey düzlemde bulunan l uzunluğundaki KM teli iki mıknatıs arasına şekildeki gibi yalıtkan iplerle bağlanarak tavana asılıyor. MI S A A M A Telden K'den M'ye doğru i akımı geçirilip ser- best bırakılırsa, KM telinin hareketi için aşağı- dakilerden hangisi doğru olur? (KM teli esnemiyor.) ağı- A) N kutbuna doğru yaklaşır. B) kutbuna doğru yaklaşır. C) N-S arasında salınım hareketi yapar. D) Hareket etmez, ip gerilmeleri artar. E) Hareket etmez, ip gerilmeleri azalır. AYT FİZİK SORU BANKASI 217

lari 14. Yerin manyetik alanının önemsenmediği bir ortamda üze- rinden akım geçen tel ve bir miknatıs aynı düzleme şekil- deki gibi yerleştirilmiştir. S N uğ- Buna göre, miknatıs serbest bırakılırsa N kutbu hangi yönde hareket eder? A) Saat yönünde döner. B) Sayfa düzleminden dışarı doğru döner. C) Akım ile aynı yönde gider. D) Saat yönünün tersine döner. E) Sayfa düzleminden içeri doğru döner.

ÖSYM TADINDA 2 SORULAR 7. Bilgi: Bir yükün çevresindeki eş potansiyel eğrilerinden aynı eğri üzerinde bulunan noktaların elektrik potansiyelleri birbirine eşittir. Pozitif yüklü K ve L cisimlerinin çevresindeki eş potansiyel eğrileri şekildeki gibidir. A Kota Lota B Buna göre, I. +q yüklü bir cismi A'dan B'ye taşımak için yapılan elektriksel iş sıfırdır. II. -9 yüklü bir cisim A'dan C'ye taşınırsa elektriksel kuvvetlere karşı iş yapılır. III. +q yüklü bir cisim C'den D'ye taşınırsa elektriksel kuvvetler iş yapar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız III C) I ve 11 Dön D) I ve III E) II ve III

+q yüklü bir cisim Şekil - l’de düzgün elektriksel alanda, Şekil - Il'de düzgün manyetik alanda ilk hızsız serbest bi- rakılıyor. Ē 10 +90 V = 0 +90 v= 0 t t Şekil - 1 Şekil - 11 Oseki Buna göre; 1. Şekil - I de elektriksel alan +q yüklü parçacığa bir kuv- vet uygular. II. Şekil - Il'de manyetik alan +q yüklü parçacığa bir kuv- vet uygulamaz. III. Elektrik ve manyetik alan +q yüklü parçacığa zıt yön- de kuvvet uygular. yargılarından hangileri doğrudur? ox C) Yal XIII A) Yalnız! B) Yalaiz 11 E) I, II ve III D) I ve II

Birbirine dik x, y ve z eksenlerinden x eksenine paralel olarak şekildeki gibi bırakılmış ve üzerinden okla gösterilen yönde i şiddetinde elektrik akımı geçen iletken tele etki eden manyetik kuvveti +y yönündedir. AY İletken tel i X tu Z Buna göre ortamda bulunan düzgün manyetik alanın yönü nedir? (Yerin manyetik alanı önemsizdir.) E) +y D) -Y C) +z B) -Z A) +X Diğer sayfaya geçiniz w 33

EN EX + Hi EM + Hi EK EL Şekildeki gibi bağlanmış üreteçlerin üzerinden akım geçmiyor. Buna göre, bu üreteçlerin elektromotor kuvvetle- rinin büyüklükleri için, L 1. EMAZEk dir. II. & > Em dir. III. EM > Endir. verilen ifadelerden hangileri kesinlikle doğrudur? Yara I

(ÖSYM TADINDA 4 7. Düzgün B manyetik alanı içerisinde, o noktası çevresinde, sabit açısal hızla dönen eşit bölmeli çubuk şekildeki gibidir. 2 Pqu 27uolf & Bw. e² Red M (201 = 12 (ef= 3 329 9V=15 of O 7. HE N 3V EN 27-3=29volt Telin RO noktaları arasındaki indüksiyon emksi 12 volt ise, PN arasındaki indüksiyon emksı kaç volttur? yor. A) 12 B) 16 C) 24 D) 30 E) 32

2. Manyetik alan ile ilgili, X Çubuk mıknatısın etrafında düzgün bir manyetik alan vardır. 11. Manyetik alan çizgileri, manyetik alan için bir model- leme olup gerçekte yoktur. III. Manyetik alan çizgileri N kutbunda başlar, S kutbun- da biter. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız ! B) Yalniz 11 Dive II E) I ve III 7 ØYalnız ihl

M kürecike 10. Bölüm klerin oluşture çizgileri şekil 3. TES 1. Yükleri +q ve -q olan K ve L parçacık- ları şekildeki gibi yerleştirildiğinde o noktasındaki elektrik alanın büyüklüğü 3. Elektrik yükü to elektrikçe yalıtkan düzlem üzerinde a alan kuvveti etkis maktadır. E olmaktadır. th, SW IM E IN a ER + - K n yük işare Ben yük işare Buna göre, bu yüklerin P noktasın- daki elektrik alanının büyüklüğü kaç E olur? z elektrika (Birim kareler özdeştir) 2 B) 2 1 12 Buna göre, pa ortamda oluş birbirine dik c koordinatlard Jerin hangisin A) 2 Oğrudur D) E) ) Yalnız I ve II D) -Z Palme Yayınevi X 4. Eşkenar üçc -9 yüklerine yerleştiriliyor lpst olanının AS Ar Parça Vôniz 2. Elektrik yüklori