Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim Soruları

4. Şekildeki çıkrık sisteminde bir X cismi, çıkrık kolu F
büyüklüğündeki kuvvet ile n tur döndürülerek h kadar
yükseltiliyor.
X
A) Yalnız n
Çıkrık silindirinin yarıçapı r, çıkrık kolunun uzunluğu
R olduğuna göre, h yüksekliğini artırmak için F,
R büyüklüklerinden hangileri tek başına
n, r
artırılabilir?
B) F ve n
R
D) n, r ve R
Yatay
Claver
E) F, n, rve R
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
4. Şekildeki çıkrık sisteminde bir X cismi, çıkrık kolu F büyüklüğündeki kuvvet ile n tur döndürülerek h kadar yükseltiliyor. X A) Yalnız n Çıkrık silindirinin yarıçapı r, çıkrık kolunun uzunluğu R olduğuna göre, h yüksekliğini artırmak için F, R büyüklüklerinden hangileri tek başına n, r artırılabilir? B) F ve n R D) n, r ve R Yatay Claver E) F, n, rve R
Monokromatik (tek renkli) işın yayan, ışık kaynağı kulla-
nılarak çift yarıkta girişim deseni elde ediliyor.
Buna göre, 1. aydınlık saçağın oluştuğu yerde 1.
karanlık saçağın oluşabilmesi için,
1. Işığın dalga boyu artinimali
II. Yanıklar arası uzaklık artırılmalı
III. Yank düzlemi ile ekran arasındaki uzaklık artinimalıdır.
değişikliklerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız II
B) I ve ll
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
Monokromatik (tek renkli) işın yayan, ışık kaynağı kulla- nılarak çift yarıkta girişim deseni elde ediliyor. Buna göre, 1. aydınlık saçağın oluştuğu yerde 1. karanlık saçağın oluşabilmesi için, 1. Işığın dalga boyu artinimali II. Yanıklar arası uzaklık artırılmalı III. Yank düzlemi ile ekran arasındaki uzaklık artinimalıdır. değişikliklerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız II B) I ve ll C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
55
(Sürtünmeler ihmal ediliyor.)
A) T = T₂ T3
C) T₁ = T₂ > T3
H
E) T₂ > T₁ = T₂
4. Tek yarıkta yapılan kırınım deneyinde yarığın üst yarısının
önüne şekildeki gibi cam levha konuluyor.
A) Yalnız I
117
B) T₁ > T₂ > T3
D) T3 > T₂ > T₁
cam
yarık
düzlemi
D) II ve III
Merkezi aydınlık saçak (A) yukarı doğru kaydığına
göre;
1. Cam yerine demir levha konulursa
II. Cam yarığın alt yarısına konulursa
III. Yarık düzlemi ile ekran arası uzaklık artırılırsa
4
ekran
değişikliklerinin hangileri yapılırsa A, son bulunduğu
konumdan tekrar aşağı kayar?
B) I ve II
305
E) I, II ve III
C) I ve III
DENEME-14
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
55 (Sürtünmeler ihmal ediliyor.) A) T = T₂ T3 C) T₁ = T₂ > T3 H E) T₂ > T₁ = T₂ 4. Tek yarıkta yapılan kırınım deneyinde yarığın üst yarısının önüne şekildeki gibi cam levha konuluyor. A) Yalnız I 117 B) T₁ > T₂ > T3 D) T3 > T₂ > T₁ cam yarık düzlemi D) II ve III Merkezi aydınlık saçak (A) yukarı doğru kaydığına göre; 1. Cam yerine demir levha konulursa II. Cam yarığın alt yarısına konulursa III. Yarık düzlemi ile ekran arası uzaklık artırılırsa 4 ekran değişikliklerinin hangileri yapılırsa A, son bulunduğu konumdan tekrar aşağı kayar? B) I ve II 305 E) I, II ve III C) I ve III DENEME-14
ilet-
daki
p
meti
SI-
egzersiz.
YAYINLARI
12. Derinliği sabit bir dalga leğeninde Şekil-1'deki gibi oluşturulan
doğrusal dalgalar kırınıma uğramıyor.
EE
Engel
EE
Şekil-1
Engel
DENEME SINAVI 5
DET
Şekil-2
Buna göre, dalgaların Şekil-2'deki gibi kırınıma uğraması
için,
1.
engeller arası uzaklık azaltılmak,
II.
dalgaların frekansı artırılmalı,
III. leğendeki su derinliği artırılmalı
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) I ve H
>>w
C) Yalnız III
E
J
21f
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
ilet- daki p meti SI- egzersiz. YAYINLARI 12. Derinliği sabit bir dalga leğeninde Şekil-1'deki gibi oluşturulan doğrusal dalgalar kırınıma uğramıyor. EE Engel EE Şekil-1 Engel DENEME SINAVI 5 DET Şekil-2 Buna göre, dalgaların Şekil-2'deki gibi kırınıma uğraması için, 1. engeller arası uzaklık azaltılmak, II. dalgaların frekansı artırılmalı, III. leğendeki su derinliği artırılmalı işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II E) I ve H >>w C) Yalnız III E J 21f
↑
şim Yayınları
A
11. Sabit derinlikte su bulunan bir dalga leğeninde,
noktasal iki kaynağın aynı fazda, eşit-frekans ve eşit
genlikli dalgalar üretmesiyle bir girişim-deseni
oluşturulmuştur. Dalgaların dalga boyu 20 cm'dir.
Bu girişim deseninde seçilen beş farklı noktanın
kaynaklara olan uzaklıkları aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Nokta
K
L
M
N
P
1. Kaynağa
Olan Uzaklık
B) L
5 cm
5 cm
10 cm
10 cm
20 cm
-B
2. Kaynağa
Olan Uzaklık
25 cm
15 cm
Buna göre, bu noktalardan hangisinin herhangi bir
andaki genliği kesinlikle sıfırdır?
A) K
C) M
50 cm
30 cm
20 cm
D) N
+V
E) P
12. xyz dik koordinat sisteminin x ve z eksenlerine +x-
+z yönlerinde sabit i akımları geçen sonsuz uzunl
teller yerleştirilmiştir.
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
↑ şim Yayınları A 11. Sabit derinlikte su bulunan bir dalga leğeninde, noktasal iki kaynağın aynı fazda, eşit-frekans ve eşit genlikli dalgalar üretmesiyle bir girişim-deseni oluşturulmuştur. Dalgaların dalga boyu 20 cm'dir. Bu girişim deseninde seçilen beş farklı noktanın kaynaklara olan uzaklıkları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Nokta K L M N P 1. Kaynağa Olan Uzaklık B) L 5 cm 5 cm 10 cm 10 cm 20 cm -B 2. Kaynağa Olan Uzaklık 25 cm 15 cm Buna göre, bu noktalardan hangisinin herhangi bir andaki genliği kesinlikle sıfırdır? A) K C) M 50 cm 30 cm 20 cm D) N +V E) P 12. xyz dik koordinat sisteminin x ve z eksenlerine +x- +z yönlerinde sabit i akımları geçen sonsuz uzunl teller yerleştirilmiştir.
10. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde A
dalga boylu dalgalar üreten özdeş noktasal dalga
kaynaklarının aynı anda titreşmesiyle oluşan giri-
şim deseni ile ilgili aşağıda verilen yargılardan
hangisi yanlıştır?
A) Kaynakların tam ortasında oluşan girişim çizgisi
dalga katarıdır.
B)
Girişim çizgileri merkez doğrusunun iki yanında si-
metrik olarak oluşur.
C) Dalgaların genliği artarsa leğende oluşan girişim
deseninde oluşan katar ve düğüm sayısı azalır.
D) Ard arda gelen iki dalga katarı arası mesafe kay-
nakları birleştiren doğru üzerinde kadardır.
2
E) 1. düğüm çizgisinin kaynakları birleştiren doğru
üzerinde merkez doğrusuna uzaklığı
λ
kadardır.
Z
3. Hava
yarıkt
düzle
dalga
Bun
1.
III.
ifa
A
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
10. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde A dalga boylu dalgalar üreten özdeş noktasal dalga kaynaklarının aynı anda titreşmesiyle oluşan giri- şim deseni ile ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) Kaynakların tam ortasında oluşan girişim çizgisi dalga katarıdır. B) Girişim çizgileri merkez doğrusunun iki yanında si- metrik olarak oluşur. C) Dalgaların genliği artarsa leğende oluşan girişim deseninde oluşan katar ve düğüm sayısı azalır. D) Ard arda gelen iki dalga katarı arası mesafe kay- nakları birleştiren doğru üzerinde kadardır. 2 E) 1. düğüm çizgisinin kaynakları birleştiren doğru üzerinde merkez doğrusuna uzaklığı λ kadardır. Z 3. Hava yarıkt düzle dalga Bun 1. III. ifa A
3
20
ğru
ens Yayınları
Derinliği her yerde aynı olan dalga leğeninde aynı anda
çalıştırılan özdeş K, ve K₂ noktasal dalga kaynaklarının
ürettikleri A dalga boylu dalgaların oluşturdukları gir-
şim deseni şekildeki gibidir.
K₁₁
A) Yalnız I
0. Dalga
Katari
T
1
1
B
U
1
D) Yalnız III
B
52
4
Buna göre,
1. Verilen girişim çizgisi 2. düğüm çizgisidir.
II. P noktası çift tepe noktasıdır.
III. Verilen girişim çizgisi 3. düğüm çizgisidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
B) Yalnız II
P
K₂
C) I ve II
E) II ve III
ya
A) Yair
2. Tek
der
ha
Ha
1.
11
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
3 20 ğru ens Yayınları Derinliği her yerde aynı olan dalga leğeninde aynı anda çalıştırılan özdeş K, ve K₂ noktasal dalga kaynaklarının ürettikleri A dalga boylu dalgaların oluşturdukları gir- şim deseni şekildeki gibidir. K₁₁ A) Yalnız I 0. Dalga Katari T 1 1 B U 1 D) Yalnız III B 52 4 Buna göre, 1. Verilen girişim çizgisi 2. düğüm çizgisidir. II. P noktası çift tepe noktasıdır. III. Verilen girişim çizgisi 3. düğüm çizgisidir. ifadelerinden hangileri doğrudur? B) Yalnız II P K₂ C) I ve II E) II ve III ya A) Yair 2. Tek der ha Ha 1. 11
FEN BIL
9. Derinliği sabit dalga leğeninde, aynı fazda çalıştırı-
lan şekildeki S, ve S₂ dalga kaynakları dalga boy-
lu periyodik dalgalar üretmektedir.
S₁
merkez
doğrusu
LMNP
D) K ve M
HE
Buna göre, K, L, M, N ve P noktalarından hangi-
leri bir katar çizgisi üzerinde oluşmuştur?
(Bölmeler eşit aralıklı ve her bir bölme arası uzaklık
kadardır.)
A) Yalnız M
B) L ve N
S2
C) K ve P
E) K, M ve P
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
FEN BIL 9. Derinliği sabit dalga leğeninde, aynı fazda çalıştırı- lan şekildeki S, ve S₂ dalga kaynakları dalga boy- lu periyodik dalgalar üretmektedir. S₁ merkez doğrusu LMNP D) K ve M HE Buna göre, K, L, M, N ve P noktalarından hangi- leri bir katar çizgisi üzerinde oluşmuştur? (Bölmeler eşit aralıklı ve her bir bölme arası uzaklık kadardır.) A) Yalnız M B) L ve N S2 C) K ve P E) K, M ve P
ydınlık saça
ni deney die
KENY
Mar
at tan oy
duğu yerde
stiğindan ne
4:4)
d.n
perdel
muna get
oktasına k
perdel
a göreh
arkı saça
ki deg
nebilir?
en olur
COZUM
J44
Saist
ki
Ai
ki
AI
ki 4
AT
SORU
avalir
(bergilor)
Sluglitetomedon
awa Ax
kaynağı
dala orter.
Işık -
D.AS
JAS MD
BİZDEN
3
Çift yankla yapılan girişim deney düzeneği şekildeki gibidir. Per-
de üzerinde oluşan girişim saçaklarının saçak aralığı Ax'tir.
Jes
21. S
yarık düzlemi
D) II ve 111
anter
Cift
ÇÖZÜM SIZDEN
(bayor)
AD
Buna göre,
Yarık düzlemi I konumundan II konumuna taşınırsa Ax
azalır.
8x2
A
Mdir
Yarık düzlemi ile perde arası su ile doldurulursa Ax azalır.
IIIşık kaynağı yarıklar düzleminden uzaklaştırılırsa aydınlık
4DX eth's yok
saçakların parlaklığı azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız
B) Yalnız II
ye uneling /
AX
C
perdet
» Şekilde w ge
mektedir. M
Mb'ye (1-4 iki katıdır.
14
E) I, II ve II
31^3/0
(Londin
Dx old
Dalgaların birbir
çak, zayıflattığ
Kırınım desen.
dınlık saçak
C) I ve II
DX
3. karoni m
3. Aydnie my
Işık
W---
Merkez
karanlık
merkez
Saçak Ar
Merkezî ay
lık saçakla
aydınlık sa
aralığı de
FİZİK KONU ANI
3. kearance
4. AS MD ye wiche
Merl
şeki
liğin
Kull
ara
SI L
mi
aş
WAR
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
ydınlık saça ni deney die KENY Mar at tan oy duğu yerde stiğindan ne 4:4) d.n perdel muna get oktasına k perdel a göreh arkı saça ki deg nebilir? en olur COZUM J44 Saist ki Ai ki AI ki 4 AT SORU avalir (bergilor) Sluglitetomedon awa Ax kaynağı dala orter. Işık - D.AS JAS MD BİZDEN 3 Çift yankla yapılan girişim deney düzeneği şekildeki gibidir. Per- de üzerinde oluşan girişim saçaklarının saçak aralığı Ax'tir. Jes 21. S yarık düzlemi D) II ve 111 anter Cift ÇÖZÜM SIZDEN (bayor) AD Buna göre, Yarık düzlemi I konumundan II konumuna taşınırsa Ax azalır. 8x2 A Mdir Yarık düzlemi ile perde arası su ile doldurulursa Ax azalır. IIIşık kaynağı yarıklar düzleminden uzaklaştırılırsa aydınlık 4DX eth's yok saçakların parlaklığı azalır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız II ye uneling / AX C perdet » Şekilde w ge mektedir. M Mb'ye (1-4 iki katıdır. 14 E) I, II ve II 31^3/0 (Londin Dx old Dalgaların birbir çak, zayıflattığ Kırınım desen. dınlık saçak C) I ve II DX 3. karoni m 3. Aydnie my Işık W--- Merkez karanlık merkez Saçak Ar Merkezî ay lık saçakla aydınlık sa aralığı de FİZİK KONU ANI 3. kearance 4. AS MD ye wiche Merl şeki liğin Kull ara SI L mi aş WAR
EKANİĞİ
Kırınım ve Girişim Olayı
3 6 =
W
lu
e-
k
n
er.
ÖRNEK SORU
Dalga leğeninde genişliği w olan aralık-
tan λ dalga boylu dalgalar geçtiğinde
kırınım olayı gözlenmiyor. A
Kırınım olayının gözlenebilmesi için;
X > w
Y
yarık genişliğini azaltmak,
FASİKÜL
02
Y
X
4444
engel
dalgaların periyodunu artırmak,
Il leğendeki su derinliğini artırmak
işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? Hear
kaynak
5.M
MW
C
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
EKANİĞİ Kırınım ve Girişim Olayı 3 6 = W lu e- k n er. ÖRNEK SORU Dalga leğeninde genişliği w olan aralık- tan λ dalga boylu dalgalar geçtiğinde kırınım olayı gözlenmiyor. A Kırınım olayının gözlenebilmesi için; X > w Y yarık genişliğini azaltmak, FASİKÜL 02 Y X 4444 engel dalgaların periyodunu artırmak, Il leğendeki su derinliğini artırmak işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? Hear kaynak 5.M MW C
11.
Bir dalga leğeninde aynı fazda çalışan noktasal
kaynaklardan çıkan dalgaların meydana getirdi-
gi girişim olayında,
L Merkez doğrusu üzerinde düğüm çizgisi oluşur.
II. Merkez doğrusu üzerinde dalga katarı oluşur.
III. Kaynaklar üzerinde dalga katan.gözlenir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız 11
12.
-B)-Yalnız M-Cttvett
E), Il ve Ill
Di-ve-il-
14.
Den
dalga
rünüm
Dalga
Bu ola
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
11. Bir dalga leğeninde aynı fazda çalışan noktasal kaynaklardan çıkan dalgaların meydana getirdi- gi girişim olayında, L Merkez doğrusu üzerinde düğüm çizgisi oluşur. II. Merkez doğrusu üzerinde dalga katarı oluşur. III. Kaynaklar üzerinde dalga katan.gözlenir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız 11 12. -B)-Yalnız M-Cttvett E), Il ve Ill Di-ve-il- 14. Den dalga rünüm Dalga Bu ola
eş K, ve
ediliyor.
hangisi
uru,
-
E) E
H12 911
Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde
aralarındaki uzaklık d olan iki kaynaktan aynı anda
aynı periyotlu dalgalar oluşturuluyor.
8.
Su yüzeyinde meydana gelen girişim olayında
dalga katarlarının sayısını artırmak için;
1. Dalga leğenine su eklenmeli
II. Dalga leğeninden su alınmalı
III. Kaynakların frekansı azaltılmalı
dolge
boyun end
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız II
B) Ive Il
C) II ve III
9.
D) Ive III
a= ut
E) I, II ve III
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
eş K, ve ediliyor. hangisi uru, - E) E H12 911 Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde aralarındaki uzaklık d olan iki kaynaktan aynı anda aynı periyotlu dalgalar oluşturuluyor. 8. Su yüzeyinde meydana gelen girişim olayında dalga katarlarının sayısını artırmak için; 1. Dalga leğenine su eklenmeli II. Dalga leğeninden su alınmalı III. Kaynakların frekansı azaltılmalı dolge boyun end işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız II B) Ive Il C) II ve III 9. D) Ive III a= ut E) I, II ve III
hangileri tek başına yapılırsa, desende
gözlenen dalga katarlarının sayısı artabilir? kay
A) Yalnız II
ara
B) I ve II
C) I ve III west
D) II ve III
mali
Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğenin-
de özdeş kaynakların oluşturduğu 3. katar
çizgisinin yerine 3. düğüm çizgisinin oluşabil-
mesi için
1. Kaynaklardan biri diğerine göre geç çalıştırıl-
E) I, II ve III
Leğenden su alınmalı,
III. Dalga boyu büyütülmeli
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
B) Yalnız III
C) I ve II
A) Yalnız !
D) II ve III
E) I ve III
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
hangileri tek başına yapılırsa, desende gözlenen dalga katarlarının sayısı artabilir? kay A) Yalnız II ara B) I ve II C) I ve III west D) II ve III mali Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğenin- de özdeş kaynakların oluşturduğu 3. katar çizgisinin yerine 3. düğüm çizgisinin oluşabil- mesi için 1. Kaynaklardan biri diğerine göre geç çalıştırıl- E) I, II ve III Leğenden su alınmalı, III. Dalga boyu büyütülmeli işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız ! D) II ve III E) I ve III
6. Tek renkli ışık kaynağı, yarıklar arası mesafesi d olan
fant ve fanttan L uzaklıkta bulunan ekran ile oluşturulan
hava ortamındaki Young deney (çift yarıkta girişim)
düzeneğinde merkezi aydınlık saçağın genişliği Ax
oluyor.
Buna göre Ax'i artırmak için,
= 12.
14. d
Ekran ile fant arası mesafeyi (L) artırmak,
rantla ekran arasını su ile doldurma
Yarıklar arası mesafeyi (d) azaltmak
işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır?
AYalnız I
ve III
4x
Ax
BYalnız II
B
C) I ve II
Il ye III
UĞUR
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
6. Tek renkli ışık kaynağı, yarıklar arası mesafesi d olan fant ve fanttan L uzaklıkta bulunan ekran ile oluşturulan hava ortamındaki Young deney (çift yarıkta girişim) düzeneğinde merkezi aydınlık saçağın genişliği Ax oluyor. Buna göre Ax'i artırmak için, = 12. 14. d Ekran ile fant arası mesafeyi (L) artırmak, rantla ekran arasını su ile doldurma Yarıklar arası mesafeyi (d) azaltmak işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? AYalnız I ve III 4x Ax BYalnız II B C) I ve II Il ye III UĞUR
12)
Aynı fazda çalışan özdeş dalga kaynakları arasındaki
uzaklık d kadardır.
Kaynaklar arasında oluşan düğüm çizgileri sayısını
arttırmak için,
I. d uzaklığı artırılmalıdır.
II. Dalga kaynağının periyodu azaltılmalıdır.
III. Dalga leğenindeki su seviyesi azaltılmalıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
U
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
12) Aynı fazda çalışan özdeş dalga kaynakları arasındaki uzaklık d kadardır. Kaynaklar arasında oluşan düğüm çizgileri sayısını arttırmak için, I. d uzaklığı artırılmalıdır. II. Dalga kaynağının periyodu azaltılmalıdır. III. Dalga leğenindeki su seviyesi azaltılmalıdır. yargılarından hangileri doğrudur? U
ne-
ap-
Ç
14)
Sú derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde,
aynı fazda çalışan K₁, K₂ noktasal kaynakları 6 cm dalga
boylu dalgalar oluşturuyor. Bu dalgaların oluşturduğu
girişim deseninde, bir P noktasının kaynaklara uzaklıkları
PK₁ = 40 cm, PK₂ = 58 cm dir.
Buna göre, P noktası hangi girişim çizgisi üzerindedir?
Fizik
Su Dalgalarında Kırınım ve Girişim
ne- ap- Ç 14) Sú derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde, aynı fazda çalışan K₁, K₂ noktasal kaynakları 6 cm dalga boylu dalgalar oluşturuyor. Bu dalgaların oluşturduğu girişim deseninde, bir P noktasının kaynaklara uzaklıkları PK₁ = 40 cm, PK₂ = 58 cm dir. Buna göre, P noktası hangi girişim çizgisi üzerindedir?