Yapışma ve Birbirini Tutma Soruları

FEN BİLİMLERİ TES adal Düs IYAYIN 7. ve 5. Adezyon ve kohezyon kuvvetlerini anlatan bir öğret- men sınıfındaki etkinlikte, öğrencilerine bu kuvvetler ile ilgili birer örnek vermelerini istiyor. Öğrencilerin verdiği örneklerden bazılarını seçerek aşağıdaki tabloyu oluşturuyor. Öğrenci Reyhan Tuba Verilen Örnek Sakızın kağıda yapışması Civanın top şeklinde durması Tebeşirin tahtayı çizmesi Suyun cama tutunması Selim Fatma Deniz Boyanın duvara sürülmesi Öğretmen öğrencilerine, bu tablodaki örneklerden sadece bir tanesinin kohezyon diğerlerinin adezyon kuvveti ile ilgili örnekler olduğunu söylüyor. Buna göre hangi öğrenci kohezyon kuvveti ile il- gili örnek vermiştir? A) Reyhan B) Tuba C) Selim D) Fatma E) Deniz /ili adal 8

s 2. Camdan yapılmış K ve L kılcal boruları sırasıyla X ve Y sivilarina daldırılıyor. Bir süre sonra X Sivisi kilcal boruda yükselirken, Y SIVisi kılcal boruda alçalmaktadır. Buna göre, 1. K borusundaki adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetin- den büyüktür. II. L borusundaki kohezyon kuvveti, adezyon kuvvetin- den büyüktür. III. L borusunun kesit alanı küçültülürse Y Sivisi boruda yükselebilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız III I ve II D) I ve III E) II ve III 28

öncüllerinden hangileri doğrudur? (Kaykaycının boyutları önemsizdir.) A) Yalnız III B) I ve 11 ve III D) II ve III E) I, II ve III 7. ek- yü- Günlük hayatta karşılaştığımız birçok olayda sıvıların ve gazla- rin cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti öne çıkmaktadır. ar Buna göre, -Sıcak hava balonlarının yükselmesi, Gemilerin suda yüzebilmesi, Demirden yapılmış bir toplu iğnenin su yüzeyinde batma- dan durabilmesi W. Fırtınalı günlerde evlerin çatılarının uçması olaylarından hangilerinin gerçekleşme sebebi kaldırma kuv- veti olarak gösterilebilir? A) ve 11 19B) III ve C) I ve III D) I, II ve III E) II, y ve IV Si

1. Farklı cins moleküllerin birbirine yapışmasını sağlayan çekim kuvvetine adezyon (yapışma) kuvveti denir. Aşağıda verilen olaylardan, 1. Bahin bal kavanozundan çıkarılan tahta kaşığa yapışması II. Bazı böceklerin su yüzeyinde durabilmesi, TII. Teflon tavaların islanmaması, hangileri adezyon kuvveti ile ilgilidir? (_) A) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve II 2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan bileşik kabın X ve Z kolları açık, Y kolu kapalıdır. M musluğu kapalı iken kabın kol-

11. 1. Denizden çıkan bir insanın vücudunun islak kalması II. Durgun bir su üzerinde hareket eden yaprağın suyu sürüklemesi INKYatay TAK Yatay düzlemdeki su atomlarının dağılmadan yak- laşık küresel şekilde kalması 1. Bir cam bardak içindeki su moleküllerinin birbirine uyguladığı kuvvet W.Yağmur damlacıklarının cama yapışması Olaylarından kaç tanesinde adhezyon kuvveti etkili olmuştur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

B B 5. Bir pipet siviya daldırıldığında sivi pipetin içinde yüksele- rek şekildeki gibi dengeye gelmektedir. Sivi Kılcaluk Buna göre; termometrede sivinin yükselmesi, Il. corbaya batırılan ekmeğin çorbayı emmesi, (III. gözyaşının gözyaşı kanallarında yükselmesi yukarıda verilenlerden hangileri sivinin pipette yük- selmesi ile aynı ilkeyle açıklanabilir? Yalnız 1 B) ILVETI C) I ve M DYT ve 11 E) I, II ve III Yusuf'un inind

2. Bir kabın içindeki civaya, iki ucu da açık olan ince bir cam boru daldırıldığında civanın borudaki denge durumu şekildeki gibi oluyor. civa Buna göre, Civa seviyeleri arasındaki fark/ açık hava basıncının etki- siyle oluşmuştur. II. Cíva moleküleri arasındaki kohezyon kuvvetleri, civa ile cam boru arasındaki adezyon kuvvetlerinden büyüktür. I Deney, ayni şartlarda daha ince bir cam boru kullanılarak tekrarlanırsa ciya seviyeleri arasında oluşan fark artar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız ! B) Yalnız 11 C) Yalnız 11 D) ve III E) I ve III

ki Honor Torrow Credo Bocedent yoy yandaki omeklerden Dive B) Yate ortamda bulunan kildeki kn Buna göre k ve L noktalarındaki crva moloküller etki eden kuvvetler hangi seçenekte doğru verilmiştir? K. A) Kohezyon B) Kohezyon C) Adezyon D) Adezyon E) Kohezyon L e resinin daya- 8 Bir sinifta siviların özellikleri ile ilgili öğrenciler aşagıdaki Kohezyon Adezyon Adezyon Kohezyon Kilcallik yorumları yapıyor. Fatih: 4 ? h 20 Kilcallik suyun ağacın kökünden en uçtaki yap- raklara kadar ulaşmasını sağlar. Sultan: Kilcal boruda yükselen sivi islatan sividir Mehmet: Su üzerinde toplu igne yüzdürülmesi sivinin kaldırma kuvvetiyle ilgilidir. hangi öğrencilerin verdikleri örnekler doğrudur? A) Yalnız Fatih B) Yalnız Sultan C) Fatih Mehmet D) Fatih Sultan E) Fatih Sultan Mehmet 2 11. XE Suko Buna göre 1. X yüzeyinde daha büyüklü IL Y yüzeyindek daha büyüktür. III. Y yüzeyi islamut yargılarından hangileri A) Yalnız! D) ve II. B) Y

5. Bir kap içerisinde bulunan saf suyun yüzey gerilimini azaltmak için, 1. Tuz eklemek II. Sıcaklığını artırmak III. Üstündeki basıncı artırmak işlemlerinden hangileri yapılabilir? A) Yalnız! D) I ve III B) Yalnız 1 C) I ve II E) II ve III

S A 2. Çok ince, iki ucu da açık dar borulara kılcal boru denir. B Kilcal borularda sıvıların adezyon ve kohezyon etkisiyle M yükselmesine ya da alçalmasına kılcallik olayı denir. A Buna göre aşağıdakilerden hangisi kılcallıkla ilgili değildir? L Su yalıtımı iyi yapılmamış binaların bodrum katlarının nemli oluşu B) Ağacın köklerindeki suyun yapraklara taşınması C) Civa çanağına batırılmış ince cam boruda civanın alçalması D) Tulumba ile kuyudan su çekilmesi E) Gaz yağı lambasında fitilib gaz yağını emmesi

SÜPERVİZÖR A A 4. kütleleri sırasıyla 50 kg, 100 kg ve 500 kg plan K, L, M cisimleriyle ilgih • K cismine etki eden yer çekimi kuvvetinin büyüklüğü FK • L cismi 5 m/s? ivme ile hızlanırken L cismine etki eden net kuvvetin büyüklüğü FL M cismi sabit ve 2 m/s'lik süratle hareket ederken M cismine etki eden net kuvvetin büyüklüğü F, M M olduğuna göre; FK, FL, F arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? (Sürtünmeler dikkate alınmayacaktır. Yer çekimi ivmesi : g = 10 m/s?) A) FR = F = FM B) FK = FL>FM C) FR>FL>FM D) FL>FR>FM E) FM>FL = FK t

6. su civa Şekil - 1 Şekil - 11 Şekil - III Emre, Şekil - I'de masa üzerindeki su ve civa damlalarına kuru olan parmaklarını Şekil - Il'deki gibi hafifçe bastırıp kaldırdığında Şekil - III'teki gibi su damlasının parmağına yapıştığını, civanin eskisi gibi masada kaldığını görüyor. Bu olaylara bakılarak, Emre; aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşamaz? A) Suyun kohezyon kuvveti, su ile parmak arasındaki adez- yon kuvvetinden daha küçüktür. B) Civanın kohezyon kuvveti, civa ile parmak arasındaki adezyon kuwetinden daha büyüktür. C) Su ile parmak arasındaki adezyon kuweti, su ile masa arasındaki adezyon kuvvetinden daha büyüktür. D) Civa ile parmak arasındaki adezyon kuvveti, civa ile ma- sa arasındaki adezyon kuvvetinden daha küçüktür. E) Su ile parmak arasındaki adezyon kuvveti, civa ile par- mak arasındaki adezyon kuvvetinden daha büyüktür.

2. Camdan yapılmış K ve L kılcal boruları sırasıyla X ve Y sıvılarına daldırılıyor. Bir süre sonra X SIVIsi kılcal boruda yükselirken, Y SIVISI kılcal boruda alçalmaktadır. Buna göre, 1. K borusundaki adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetin- den büyüktür. II. L borusundaki kohezyon kuvveti, adezyon kuwetin- den büyüktür. III. L borusunun kesit alanı küçültülürse Y Sivisi boruda yükselebilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız as ) B) Yalnız III C) ve 11 D) I ve III © E) Al ve IIT 28

7 3. Sivilarda yüzey gerilimi konusunu anlatan be civa, su ve asetonun yüzey gerilimleri arasından söyleyerek tahtaya bu sıvıların yatay zerindeki dunia rini gösteren aşağıdaki şekli çiziyor. TZ III . Civanın yüzey gerilimi suyunkinden, suyun yuzey rilimi de asetonunkinden büyük olduğuna göre, 1,1 ve III'te yatay zemindeki görünümleri verilen sivile aşağıdakilerden hangisidir? 1 11 III A) Civa Su Aseton Su Civa Aseton B) Aseton C) Civa D) Su E) Su Su Aseton Civa Civa Aseton 4. Elindeki K cisminin özkütlesini hesaplamak isteyen Emra

4. Umut, evde deneyler projesi çerçevesinde bir deney yapıyor ve deneyden elde ettiği sonuçları rapor hâlinde yazıyor. Umut, aynı sıcaklıkta tuzlu su ile saf suyun yüzeyine özdeş çelik iğneleri bıraktığında tuzlu suda iğnenin yüzdüğünü, saf suda dibe battığını görüyor. Umut, başka bir deneyde 10 °C'deki saf su ile 30 °C'deki saf suyun yüzeyine özdeş çelik iğneleri bıraktığında sicaklığı 10 °C olanda yüzdüğünü, diğerinde battığını görüyor. Buna göre, Umut'un sonuçlar raporuna aşağıdakilerden hangisini yazması beklenmez? A) Suyun sıcaklığı artırıldığında, yüzey gerilimi kuvveti artmaktadır. B) Suya tuz çözdürüldüğünde, yüzey gerilimi artmaktadır. C) Suyun sıcaklığı azaltıldığında kohezyon kuvveti artmaktadır. D) Tuzlu suyun kohezyon kuvveti, saf suyunkinden daha büyüktür. E) Su moleküllerinin birbirini çekme kuvveti sıcaklıkla ters orantılıdır.

4. Kohezyon ve adezyon kuvvetleri ile ilgili, I. Kohezyon çekme, adezyon itme kuvvetidir. II. Kohezyon tutma, adezyon yapışma kuvvetidir. III. Bir sivinin yüzeyi islatması için kohezyonun adezyondan küçük olması gerekir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III