Yapışma ve Birbirini Tutma Soruları

5. L Kağıdın suda yüzmesi II. Toplu iğnenin su yüzeyinde durabilmesi Musluğun ağzından bir damlanın sarkması Yukarıda verilen olaylardan hangileri yüzey gerili- mine örnektir? A) Yalnız I D) Lve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III 95

1. Adezyon ve kohezyon kuvvetleri ile ilgili olarak; + I. Adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden büyük ise SIVI, yüzeyi ıslatır. + II. Adezyon kuvveti, farklı cins maddelerin molekülleri arasında; kohezyon kuvveti aynı cins madde mole- külleri arasında etkilidir. III. Yüzey gerilimine neden olan kuvvet adezyon kuvve- tidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C) I ve II E) I, II ve III 4.

2. Bir sıvının küçük kesitli kılcal borularda yükselmesi ya da alçalmasında gerçekleşen olay kılcallık etkisiyle oluşur. Buna göre, şekildeki sıvı düzeyleri arasındaki h yük- sekliği; 1. Sıvının cinsi, II. kılcal borunun kesit alanı, III. atmosfer basıncı niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I II ve III C) I ve II

sap- iyor. li ol- vell abil- ÜNİTE 2 2. MADDE VE ÖZELLİKLERİ Yapışma ve Birbirini Tutma Sıvının yüzeyinde birim alan başına bir miktar potansiyel enerji düşmektedir. Potansiyel enerji hep kendini küçült- me eğiliminde olduğundan sıvı da yüzey alanını küçült- me eğilimi ile büzülür. Küçük su damlaları görseldeki gi- bi küresel şekil alır. Yüzeyin gergin ve esnek bir zar gibi davranmasının nedeni de budur. Buna göre küresel su damlası ile ilgili, I. Ağırlık kuvvetinin önemsiz olduğu yerde sıvılar küre şeklini alır. II. Belirli bir hacim için, en küçük yüzey alanına sahip şekil küredir. D) II ve III III. Küresel su damlasının dış yüzeyindeki kohezyon kuv- veti kürenin merkezine yöneliktir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III E), II ve III C) I ve II Bir ataş sıcaklıkları verilen saf su ve çiçek yağında yü- 3. 1m ğılm sekl hâlir ca s Bun 1 y t r III. S hang A) Ya

eri 1, 34. Cam yüzeye düşen X ve Y Sivi damlaları eşit hacimlidir. X A) Yalnız I C) I ve II E) I, II ve III Y Sıvılar cam yüzeyinde şekildeki gibi durduğuna u göre, 1. X de yüzey gerilimi Y den fazladır. II. X camı islatmaz, Y camı ıslatır, III. X te adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız III D) I ve III We end by

6. Adezyon ve kohezyon kuvvetleri ile ilgili; 1. Kohezyon çekim kuvvetiyken adezyon itme kuvvetidir. II. Adezyon ve kohezyon her zaman farklı büyüklükte olur, III. Kohezyon sadece sivi moleküllerinin arasında gerçek- leşirken, adezyon katı - sivi molekülleri arasında ger- çekleşir. ifadelerinden hangileri yanlış olur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III

5. Nermin Hanım öğrencilerine aşağıdaki gösteri deneyini yapar. Deney için 1 adet dam bardak, adet/cam levha, 3 adet bozuk para, su dolu sürahi temin eder. Nermin Hanım şu aşamaları izler. Site ve Kaldırma Kuvveti Gaz Basıncı Önce cam bardağı ağzına kadar doldurur. Sonra cam bardağın ağzını cam levhayla kapatır ve bardağı ters çevirir. Nermin Hanım bardağı ters çevirdiğinde öğrenciler suyun dökülmediğini gözlemler. A) Yalnız Seyhan MADALYONFİZİK-186 cam levha Nermin Hanım 1 adet bozuk parayı cam levha ile bardak arasına sıkıştırdığında bardaktan su dökülmediğini öğrenciler gözlem ler. su dolu bardak Nermin Hanım: Arkadaşlar bardaktaki suyun dökülmeme nedeni sizce nedir? Burcu Açık hava basingi Irem : Suyun yüzey gerilimi Seyhan: Bardak ve cam levha arasındaki adezyon kuvveti Nermin Hanım yanıtları aldıktan sonra deneye devam eder. Buna göre Nermin Hanım'ın hangi öğrencileri yanlış yorumda bulunmuştur? ters çevrilir Ardından Nermin Hanım bozuk paralardan birini cam levha ile bardak arasına sıkıştırır. Öğrenciler bu durumda suyun bir miktar döküldükten sonra su akışının bir süre sonra durduğunu gözlemler. Nermin Hanım: Arkadaşlar sizce su şimdi neden döküldü? Nilay B) Yalnız İrem C) Seyhan ve İrem Cam levha ile bardak arasında 2. bozuk parayı sıkıştırır. : Öğretmenim, 1 bozuk para konduğunda hava molekülleri su moleküllerinin kohezyon etkisiyle su içine gire medi. Ama 2. bozuk para konduğunda açık hava basıncı bu kuvveti yendi, su içine bir miktar hava girdi. Bu yüzden de basınç dengesi kurulana kadar su bardaktan boşaldı. D) Burcu ve Nilay E) İrem ve Nilay 6. Özle mir

10. I. Sudan çıkarılan fırçanın uçlarının yapışması II. Teflon tavada yumurtanın yapışmadan pişmesi III. Yağmur damlalarının küresel biçimde olması IV. Islak saçların sudan çıkınca birbirine yapışması V. Suyun cam yüzeyi ıslatması Yukarıda verilen örneklerden hangisi diğerlerine göre farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V

E) Artar Artar Değişmez 5. Adezyon ve kohezyon ile ilgili; A) B) C) D) E) Artar Değişmeb Değişmez 1. Farklı iki madde arasındaki yapışmayı sağlayan kuvvet adezyondur. A) Yalnız I II. Adezyon etkisi kohezyon etkisinden büyük ise sıvı bulundu- ğu yüzeyi ıslatır. III. Sıvının küresel şekil almasını kohezyon kuvveti sağlar ifadelerinden hangileri doğrudur? 20² B) Yalnız D) I ve II E) II ve III 6. Zeynep, annesi temizlik yaparken, elindeki kuru bezi kovadaki suyla ıslatıp sıktığını gözlemliyor. Aklına gelen üç soruyu annesi- ne soruyor: Bu üç sorunun cevabı (nedeni) hangi seçenekte doğru veril- miştir? C) Yalnız III 1. Anne, bez suyu nasıl emdi? 2. Anne, bezi sıkınca su kovaya damlalar şeklinde düştü. Ne- den? 3. Bezi sıktığın halde neden hâlâ ıslak? 1. soru 2. soru Kılcallık Kohezyon Kohezyon Kohezyon Kılcallık Kohezyon Adezyon Kılcallık Kohezyon Adezyon 3. soru Kılcallık Adezyon Adezyon Kohezyon L Kohezyon

7 Adezyon - Kohezyon - Kılcallık M prizmalarının M an D, D DM -> DL DM =L<M Olu şekilde- to daha 3. 1. Kohezyon kuvveti aynı tür moleküller arasında ger- çekleşir, 4 II. Adezyonun, kohezyondan büyük olduğu durumda bir SIVI cam yüzeyini ıslatir Ill. Bir sivi damlası bulunduğu yüzeyde oldukça küresel bir görünüm alıyorsa kohezyon adezyondan daha et- kilidir.4 yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III 4. Cam tüp içerisine konulan su ve civanın görünümü şekil- -deki gibidir. A) Yalnız I Su E1, II ve III D) II ve III C) Yalnız III Civa Sıvıların tüplerdeki görünümleri; 1. Civa ile cam arasında adezyonun oluşmaması, II. Su ile cam arasındaki adezyonun kohezyondan daha etkili olması, 4 III. Civanın molekülleri arasındaki çekim kuvvetinin civa - cam arasındaki çekim kuvvetinden daha büyük olması verilenlerden hangileriyle açıklanabilir? B) Yalnız II C) Yalnız III E I, II ve III TYT Fizik 15 CAP

e öl ülüy ). gram su taşıyor. Suyun özkütlesi 1 g/cm³ olduğuna göre, cismin özkütlesi kaç g/cm³ tür? A) 3 B) 2/20 C) 2 480 D) I ve III D) türdeş bir cisim B) Yalnız II 32 ngh Aşağıdaki şekilde, su üzerinde duran bir böcek görülmektedir. Buna göre; 1. Suyun sıcaklığını azaltma II. Suya bir miktar etil alkol ilave etme III. Suya bir miktar civa ilave etme işlemlerinden hangileri yapılırsa böcek kesinlikle yine su üzerinde batmadan durur? A) Yalnız I OPP 11. sedot E) I, II ve III C) I ve II

ÖRNEK Kılcallik; SORU küp şekerin bir ucu ıslatıldığında tamamının islanması, II. ebru sanatında kullanılan boyanın suyun üst kısmında kal- ması, 4 III. kesit alanı azaltılan hortumdan suyun çıkış hızının daha bü- yük olması durumlarından hangilerinde etkilidir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II ÇÖZÜM E) II ve III C) Yalnız IIL

3. Civa Şekil-I Şekil-II Civa dolu kaba kılcal bir boru batırıldığında civa Şekil I deki gibi dengede kalırken toriçelli deneyinde civa dolu kaba civa dolu cam boru ters çevrilerek batırıldığında Şekil II deki gibi dengede durmaktadır. A) Yalnız I Buna göre, Şekil I de civanın alçalmasında kohezyon kuvveti etkili olmuştur. II. Şekil II de cıvanın yükselmesinde açık hava basıncı et- kili olmuştur. H. Her iki durumda boruların kesit alanı denge durumlarını etkilemez. yargılarından hangileri doğrudur? Civa D) II ve III B) Yalnız II o Cve II E) I, II ve III

2. Suyun yüzeyinde yürüyebilme yeteneği canlılar dünyası için ayırt edici bir özelliktir. Örneğin bir milyondan fazla böcek türünün yaklaşık 1200'ü su üzerinde yürüyebilmektedir. Bazı küçük böceklerin su yüzeyinde suya batmadan ra- hatlıkla durabilmelerinin nedeni; 1. Böceklerin bacaklarında araları hava kaplı tüyler bulunması, X ✓ II. Adezyon kuvvetlerinin olması, III. Yüzey geriliminin büyük olması, ifadelerinden hangileri ile açıklanır? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III PFIZIK H E) I, II ve III C) I ve III 4. C

5. Emre, çay içerken bardağını tutup kaldırdığında islan- mış olmanın etkisi ile çay tabağının bardağa yapışa- rak bardakla birlikte geldiğini gözlemliyor. Bu olayla ilgili fizik dersinde öğrendiği bilgilerini hatır- layan Emre, aşağıdaki yorumları yapıyor. Yatay sehpa 1. Tabağın bardağa yapışmasına neden olan kuvvet adezyondur II. Tabağın bardağa yapışmasını sağlayan kuvvetin şiddeti, tabağın ağırlığından büyüktür. III. Tabak ile bardak arasında oluşan yapışma kuv- veti, tabağı ıslatan çayın sıcaklığından etkilenir. Buna göre, Emre'nin yorumlarından hangileri doğ- rudur? A) Yalnız I D) Ive III B) Yalnız II E) I, II ve III. C) I ve II

1. K Şeyma adezyon ve kohezyon konusunu daha iyi anlamak için incelemelerde bulunuyor. İnceleme sırasında yağmur sonrası bir yaprakta şekildeki damlaları gözlemliyor. Buna göre, Şeyma bu damlalardan K ve L'nin yapısı ve davranışı için, 1. K damlasının düşmesini kohezyon kuvveti engeller. II. L damlasının yaprağın tamamına yayılmamasını ko- hezyon kuvveti sağlar. III. K damlasının şekildeki görünümünü adezyon ve ko- hezyon kuvvetleri birlikte sağlar. şeklinde yaptığı yorumlardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II