Akım ve Manyetik Alan Soruları

N> y qn@ -Z E) -X -Z 4. Yerin manyetik alanının B olduğu bir ortamda yatay düzlemde duran pusula Şekil l’deki gibi dengededir. Masanın üst tarafına masa düzlemine paralel ve x doğ- rultusunda i akımı geçen iletken düz tel Şekil Il'deki gibi yerleştirilince pusulanın N ucu o açısı kadar sapıyor. 2 Tel S N X . *** Şekil 1 Şekil 11 Buna göre; 1. Telden 1 yönünde akım geçmektedir. Telden 2 yönünde akım geçmektedir. Nl. Pusulanın bulunduğu yerde telden geçen akımın oluşturduğu manyetik alanın şiddeti B.tano'dır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! BYalnız II C) Yalnız III D) I ve 11 E) II ve III 2. ÜNİTE Elektrik ve Manyetizma 169

ber K 8. d 2d į=21 kik 30° TE WB DÜZ lai. Ya bi B Üzerinden ik = i ve i= 2i akımı geçen K ve L telleri düzleme şekildeki gibi yerleştirildiğinde, yalnız k telinin O noktasında oluşturduğu manyetik alan B oluyor. Buna göre, O noktasındaki bileşke manyetik alan kaç 1 cos 30º = 2 2 A-3 B) -2 C) -1 DO Bolur? (sin 30º = 13 E) 1

2. Isıca yalıtılmış ortamda içinde 3m kütleli 80 °C sicak- lığında saf su bulunan K kabina, içinde m kütleli tahta takoz bulunan, m kütleli buz kalıbı şekildeki gibi yer- leştiriliyor Puan Yayınları C K kabi K Buz Tahia takoz gv Su lp Buz kalıbı suya batırıldığı andan itibaren erime başladığına göre sistem isil dengeye ulaşıncaya kadar, I. Kap tabanındaki su basıncı azalır. II. Ipteki gerilme kuvveti artar. III. Suyun yüzey gerilimi artar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalniz. B) Yalniz C) Ive D) I ve III E) I, II ve Ill

5. Cisme uygulanan kuvvet, cisme kuvvet doğrultusunda yol aldırabiliyorsa kuvvet, cisim üzerinde iş yapmıştır. Buna göre; 1. aynı cins işaretli yüklerin birbirine yaklaşması, 11. Zit cins işaretli yüklerin birbirinden uzaklaşması, III. aynı cins işaretli yüklerin birbirinden uzaklaşması durumlarından hangilerinde hem elektriksel kuv- vetler iş yapar hem de elektriksel kuvvetlere karşı iş yapılır? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) ve 11 E) Il ve III

AYT • Fen Bilimleri 5. Dış etkilerden ve birbirinden etkilenmeyen Şekil 1, 11 ve III'teki sistemlerde X, Y, Z yüklü tanecikleri v bü- yüklüğündeki hızlarla elektrik ve manyetik alanlara gönderiliyor. 6. Ağırlığı G yapacak ile denge B B LE1 . V Xota E -9 B OB Şekil Şekil 11 B Buna E mi (sing E A) a • + B B Şekil III Buna göre X, Y ve Z taneciklerinden hangisi ya da hangileri kesinlikle ivmeli hareket yapar? (Yer çekimi ivmesi ihmal ediliyor, E elektriksel alan, B: manyetik alan) OGM MATERYAL A) Yalnız X B) Yalnız z Over Chi ve Y DLX vez EX, Y ve Z 7.

ia 3. d d d 60° 60° 1206 60060° Şekil -1 Şekil - 11 Sayfa düzlemine dik sonsuz uzunluktaki tellerden eşit şiddetle şekilde gösterilen yönlerde akımlar geçmektedir. Akımların Şekil - deki K noktasında meydana getirdiği bileşke manyetik alanın büyüklü- ğü Bk, Şekil - Il deki L noktasında meydana getirdi- ği bileşke manyetik alanın büyüklüğü BD'dir. Bk Buna göre oranı kaçtır? BL B) 1 C) D) E) VE K A) 73 V 3

Örnek: o 3d 4d PY 2i Sayfa düzleminde bulunan sonsuz uzunluktaki X, Y tellerin- den sırasıyla i ve 2i şiddetindeki akımlar şekildeki gibi geç- mektedir. X telinden geçen akımın O noktasında oluşturduğu man- yetik alan B olduğuna göre, X ve Y tellerinden geçen akımların O noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alan nedir? 1o1 B B A) B)B C)-B D) E) 2

BILIM ANAHTARI YAYINLARI - Sayfa düzlemine dik düzgün B manyetik alanında, aynı iletken telden kesilen l, 21, l uzunluğundaki X, Y, Z parçaları sırasıyla v, v, 2v büyüklüğündeki sabit hızlarla şekildeki gibi çekiliyor. OB X IY Z 2v 22 X, Y, Z tellerinin uçları arasında oluşan potansi- yel farklarının büyüklükleri sırasıyla Ex, Ey, Ez olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki nedir? A) Ex> Ey> Ez B) Ex = Ez>&y C) &y= Ez> Ex D) &y> Ex = Ez E) Ez > Ey> Ex

Manyetik Alan - 7. 5. Yatay düzlemde şekildeki gibi bükülmüş üzeri yalıtılmış telden belirtilen yönde i büyüklüğünde akım geçiril- diğinde şeklin merkezi olan O noktasında i akımının oluşturduğu bileşke manyetik alanı B olmaktadır. 2 2r ro Büyük çemberin yarıçapı 3r, küçük çemberin r olduğuna göre B hangi yönde kaç ki.dir? (se = 3) Ki A) 0.3 B) 0,1 C) Sıfır D) ®,1 E) 0,3 24M tc 2k B, i i 22 YAYIN DENİZİ 24i & 0 P3.Y. M 3. Ak ya n 6. Sayfa düzlemine şekildeki gibi yerleştirilen üzeri yali- tılmış r yarıçaplı halkadan geçen akım iz sonsuz uzunluktaki düz telden geçen akım i dir. Bu durumda akımların O noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alani B büyüklüğünde olmaktadır.

4. Şekildeki akım makarasının merkez ekseninde oluşan manyetik alan B, akım makarasının sa. rim sayısı N, sarımların uzunluğu l, yarıçapı 1, üzerinden geçen akım i ve üretecin potansiyel farkı V'dir. l r N V Buna göre, B’nin büyüklüğü aşağıda verilen- lerden hangisine bağlı değildir? B) Yalniz r C) l ver A) Yalnız V : 664 D) V ve i E) N ve !

7. Yarıçapı r olan halka ile düz telden şekildeki gibi akım geçirildiğinde O noktasında oluşan bileşke manyetik alan B,, yalnız K anahtarı açıldığında B , yalnız L anah- tari açıldığında Bz oluyor. B. =) B2 = 2 r r By=1 0 0 to Buna göre; B1, B2, B, büyüklükleri arasındaki iliş- ki nedir? A) B > B, > B B) B, > B3 > B2 D) B: > B, > B2 C) B > B, > B VİP Yayınları E) B2 = B> B

10. ♡ E Sayfa düzlemine dik içe doğru B manyetik alanı ile sayfa düzlemindeki E elektrik alanı içerisine -9 yüklü bir par- çacık 0 hızıyla atılıyor. Parçacık sabit hızla hareket ettiğine göre, hız vektörü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) B) C) 9 o D) E) E

F X G - Yatay Y 2G Yatay 10) Ağırlıkları sırasıyla G ve 2G olan X ve Y cisimle- rinden X cismine en faz- la F kuvveti uygulandi- ğında cisimler birlikte a ivmesiyle hareket ediyor. a g çekim ivmesi olduğuna göre, X ile Y arasındaki sürtünme katsayısı, oranının kaç katına eşittir? g (Yatay düzlem sürtünmesizdir.) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

5. iletken tel halka yönü sayfa düzlemine dik dışa doğru olan B manyetik alan içindedir. B R 1 Manyetik alan düzgün artırılırsa R direncinden geçen akımın yönü ve akımın büyüklüğü için aşağıdakilerden hangisi doğru olur? Akımın yönü Akımın büyüklüğü Artar Sabit A) B) C) D) E) Azalır NN- 2 Artar 2 Sabit

(3) Derya fizik öğretmeninin verdiği basit elektrik motoru yap- ma görevini yaparken yalıtımlı kablo, pil ve mıknatıstan faydalanıyor. Pile bağlanan bobin manyetik alana maruz kaldığında döndüğü gözleniyor. Pile seri bağlı bir pil daha eklendiğinde motorun daha hızlı döndüğünü gözlemliyor. Buna göre, Derya bu deneyden, 1. Üzerinden akım geçen tele manyetik alanda bir kuvvet etki eder. II. Telden geçen akım arttıkça bobine uygulanan manye- tik kuvvet artar. III. Mekanik elektrik enerjisine dönüşmüştür. sonuçlarından hangilerini çıkarabilir? A) Yalnız! B) Yalnız tt C) I ve II D) I ve III E) I, N ve III enerji

EX Şekildeki gibi birbirine paralel olarak yerleştirilen X ve Ytel- lerinden 20A ve 10A şiddetinde akım geçmektedir. i=10A i,=20A d=5cm X Teller arası mesafe 5 cm olduğuna göre, tellerin 5 met- relik kısmına etki eden manyetik kuvvet kaç N olur? (K = 10-7 T.m amper A) 10-3 B) 2.10-3 C) 3.10-3 E) 5.10-3 D) 4.10-3