Özel Görelilik Soruları

Fizik 14. Kağan 0,4c hızıyla hareket eden vagonun içinde yolculuk yapmakta, vagonun dışında durmakta olan Kerem ise vagonu gözlemektedir. Kağan'ın elindeki kaynaktan çıkan lazer işığı Kağan'ın bulunduğu eylemsiz referans sisteminde +y yönünde ilerleyip aynanın K noktasından yansıyor. +y V=0,4 c Ayna K Kağan Lazer Işığı Kaynağı Kerem Buna göre, Kerem ve Kağan'a göre; 1. Kaynaktan çıkan işığın hareket doğrultusu, Hi kaynaktan çıkan işığın aynadan yansıması için geçen süre. III. Kaynaktan çıkan işığın hızının büyüklüğü niceliklerinden hangileri eşittir? A) Yalnız! B) Yalnız II S) Yalnız III D) I ve III El H ve III

5 Cansu, ışık hızına yakın bir hızla ok yönünde hareket eden roketin içinde, Halil ise Dünya'da şekildeki gibi hareketsiz durmaktadır. Cansu ok Halil Yer (yatay) Özel göreliliğe göre, 1. Halil, dalından kopan bir elmanın yere düşme süresini, Cansu'ya göre daha kısa algılar. Cansu, ağacın enini, Halil'e göre daha kısa algılar. V Halil, roket içinde gerçekleşen bir olayın oluş süresini uzun görür. yargılarından hangileri doğrudur? C) I ve II B) I ve II A) Yalnız! E) I, II ve III D) II ve III 4.D 5.E

me isine 13. E=mc² y Isaac Newton Newton'un klasik mekaniği ve Albert Einstein'ın özel görelilik teorisi fizik biliminin gelişiminde oldukça önemli yer tutan çalış. malardır. Buna göre; I. Işık hızının büyüklüğü, II. cismin hareket doğrultusundaki uzunluğu, III. zaman niceliklerinden hangileri klasik mekaniğe ve özel görelilik teorisine göre aynı sonucu vermeyebilir? C) I ve III A) Yalnız III D) Il ve III B) I ve II E) I, II ve III

3. Einstein, özel görelilik kuramını 1905 yılında açıklamıştır. Buna göre, 1. Fizik yasaları eylemsiz referans sistemlerinde aynıdır. II. Işık hızı, gözlemci ve kaynağın hızından bağımsızdır. III. Işığın yayılması için maddesel ortama ihtiyaç vardır. verilenlerden hangileri özel görelilik kuramının temel postülaları arasındadır? A) Yalnız 1 B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

12. Uzaya gönderilen araçlarla iletişim kurmak için elektro- manyetik dalgalar kullanılmaktadır. Uzayda çok büyük bir hızla hareket eden uzay aracın- dan Dünya'ya gönderilen radyo dalgaları Dünya'daki bir radyo teleskopla incelendiğinde,, Uzay aracı Dünya'dan uzaklaşıyorsa dalgaboyları oldu- ğundan büyük algılanır. 1. Uzay aracı Dünya'ya yaklaşıyorsa frekansı olduğundan büyük algılanır. III. Uzay aracı Dünyadan uzaklaşıyorsa hızı daha küçük algılanır. yargıların hangileri doğrudur? B) Yalnız 11 A) Yalniz D) I ve II C) Yalnız hit E) VII ve III China

Fizik biliminde kavramları açıklamak için düşün- ce deneyleri kullanılır. Bilim insanı bu yöntemle araştırmasında kendisine yol gösterecek bilgileri bulmaya çalışır. Düşünce deneylerinden biri de “Vagonda yan- sıyan ışık” deneyidir. Bu deneyde, gözlemciler- den biri ışık hızına yakın hızla hareket eden va- gon içinde diğeri vagon dışındadır. Vagon içinde- ki işık kaynağından çıkan işının aynadan yansı- masının gözlenmesidir. de ayna 0 0 d o' a b Bu deneyle ilgili olarak, I. Has zaman ölçümü II. Göreli zaman ölçümü bu- un- III. Işık hızı ölçümü hangileri yapılmıştır? B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız! E) I ve III D) I ve II YAYINLARI

16. Yanit Yayınları 14. 20. yüzyılın başlarında mikro evren ile ilgili elde edilen yeni bilgiler, uzun yıllardır etkisini sürdürmekte olan klasik fizik modelini çaresiz bırakmıştır. Yüksek hızlarda gerçekleşen fiziksel süreçler, Newton mekaniğinin öngörülerine uymaz. Hareket yasaları düşük hızlarda doğrudur ancak ışık hızına yakın hız değerlerinde geçerliliğini yitirir. Bu noktada Einstein'in özel görelilik teorisi , fizik biliminin önüne yeni bir yol açan çok önemli bir adım olmuştur. Buna göre; Q Duran ya da düzgün doğrusal hareket yapan sistemlere eylemsiz referans sistemi denir. II. Cisimlerin ulaşabileceği hızın bir üst sınırı yoktur. Dr. Uzay ve zaman kavramlar tüm eylemsiz referans sistemlerinde değişmezdir. yargılarından hangileri hem klasik fizik hem de özel görelilik kuramı çerçevesinde doğrudur? A Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız II D) I ve II 1, Il ve Il DENEME-3 34

sorta () 23 ( 10. Bir astronot 15 işik yılı uzakta bulunan gezegens, bizi 0,6c olan bir uzay aracı ile seyahat ediyor. Astronota göre bu yolculuk kaç yıl sürer? (c: Işık hizi) A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40 walo 1 -u? 218 cz S . is sit 14

3x 4. 20 yaşındaki ikiz kardeşlerden Beril 0.6c hizi ile hareket eden bir uzay aracı ile seyahate çıkıyor. Dünya'da kalan İdil 40 yaşına geldiğinde Beril seyahatten geri dönüyor. Buna göre, İdil Beril'i kaç yaş daha genç görür? (c işık hızı) A) 3 B) C) 5 D) 6 E) 8 ibus

C 11 Dünya yüzeyinde bir mermi 60 m/s ilk hızla düşey yukarı atılıyor. Dünya'dan işık hızının 0,8 kati kadar bir hızla uzaklaşan uzay gemisindeki astronota göre, merminin uçuş süresi kaç saniyedir? (Havanın etkisi önemsiz, g = 10m/s2) A) 6 B) 12 C) 20 D) 24 E) 30

4. Has zamanın t olduğu bir uzay aracında, basit harmonik hareket yapan bir yay sarkacinda, sarkacın salınım süresi, uzay aracının dışındaki bir gözlemci tarafından olarak ölçü- lüyor. Zaman 5t. 3 to Hız vc Buna göre, uzay aracının o hızı kaç c 'dir? (c= ışık hızı) 3 4 9 A) E) B) C) 5 10 2 4 6 + D) or

ul 9. Einstein'ın özel görelilik kuramına göre, 1. Zaman mutlaktır. II. Hızı ışık hızına yaklaşan bir maddenin kütlesi de artar. III. Işık hızı hareketlinin hızından etkilenmez. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız II C C) Yalnız III BN ve III Elie II om E)

Modern Fizik Bazı iş O I. Bir cirit atma sporcusu ciriti attığında cirit h yükse ne çıkarak yatayda x kadar uzağat sürede düşü Buna göre, Dünya'nın yakınından ışık hızına y hızla geçen bir uzay aracındaki astronot atışıt se astronota göre h, x vet nicelikleri için aşağ kilerden hangisi doğru olabilir? h X t Azalır Azalır A) Azalır B) Azalır C Değişmez (0) Değişmez E) Değişmez Değişmez Azalır Değişmez Artar Değişmez Artar Artar Değişmez Buna cik h A) Ya X 8. tsweare De Broglie'ye göre m kütleli bir tanecik v sürati ile reket ederken tannii

17. phrya'daki bir gözlemciye göre, aralarında Hşk yili mesalie bulunan bir uzay aracı ve bir gezegen şekilde Bösterilmiştir. Uzay aracı ve gozegonin Dünya'deki gözlemciye göre hızları birbirine eşittir. Gezegende bulunan bir lazer kaynağından yayılan bir işin uzay aracına ulaştırılıyor. ertansinansahin.com işin V 1 ışık yılı Dünya Uzay aracı ve gezegenin sürati ışık hızıyla kıyaslanabilecek düzeyde olduğuna göre, 1. Dünya'daki gözlemci için ışın uzay aracına 1 yıldan daha uzun bir sürede ulaşmıştır. II. Uzay aracındaki bir gözlemci için ışın uzay aracına 1 yıldan daha uzun bir sürede ulaşmıştır. III. Uzay aracı ve gezegen arasındaki mesafe Dünya'daki ve uzay aracındaki gözlemciler için farklıdır. yargılarından hangileri doğrudur? Al Yalnız B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

4. Michelson - Morley deney düzeneği şekilde verilmiştir. 1. Ayna yarı geçirgen ayna Işık 2. Ayna Ekran Buna göre; 1. Ekranda girişim deseni oluşur. II. Deney düzeneği farklı doğrultuda yerleştirilirse giri- şim saçaklarında kayma gözlenir. III, işyğın içinde hareket ettiği ether adı verilen ortam yoktur. yargılarından hangileri bu deneyin sonuçlarından- dır? Al Yalnızt B) Yalnız 11 ellvell Dve th E), Il ve III 12 Ibigulamaları

13. Tüm eylemsiz referans sistemleri için eşit olan niceliklere mutlak nicelikler, farklı eylemsiz referans sisteminde farklı ölçülebilen niceliklere göreli nicelikler denir. Bir öğrenci bazı fiziksel niceliklere ait mutlak - göreceli gruplandırma tablosunu aşağıdaki gibi işaretlemiştir. Göreceli Fizikisel Nicelik Işığın boşluktaki hizi Mutlak ✓ 1 11 Nesnenin uzunlukları ✓ III Zaman ✓ Buna göre, tablodaki I, II ve III nolu niceliklerden hangilerine ait işaretleme doğrudur? A) Yalniz ! B)X ve II D) Il ve III E) I, II ve III C) - THI 2 E=mc