Özel Görelilik Soruları

14. Einstein'in özel görelilik teorisine göre, işığın hızı eylemsiz referans sistemlerinde ışık kaynağının ve gözlemcinin hareketinden bağımsız olarak sabittir. Einstein bu bilgiye dayanarak, V zamanın hareketlinin durumuna göre değişmeyeceği I uzunluğun göreceli olduğu III. ışığın elektromanyetik olduğu . ? hangilerini ortaya atmıştır? A) Yalnrz 1 B) I ve II C) Yalnız 11 D) II ve III E) I, H ve itt

AYT/Fen Bilimleri 12. Klasik fiziğin açıkladığı birçok olayın yanı sıra açıkla- yamadığı olaylar da vardır. Bunlardan biri de madde ile boşluk arasında aklen olması savunulan bir özün bulun- masıydı. Albert A. Michelson ve Edward Morley 1881 - 1887 yılları arasında Dünya'nın farklı yerlerinde değişik ortam ve sıcaklıklarda birçok deney yapmıştır. Michelson-Morley Deneyi'ne göre, I. Esir hipotezi çürütülmüştür. II. Işığın yayılması için maddesel bir ortama ihtiyaç duyulmadığı ispatlanmıştır. III. Işığın dalga olduğu gösterilmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 13. Özel LIH g Lu un. ya (C A

YAYIN DENİZ 4. Michelson - Moriey deney düzeneği sekade verilerinde 1. Ayna yan gedirgen ayna Işık 2. Ama Ekran Buna göre; 1. Ekranda girişim deseni oluşur. II. Deney düzeneği farklı doğrultuda yerleştirilirse giri- şim saçaklarında kayma gözlenir. III. Işığın içinde hareket ettiği ether adı verilen ortam yoktur. yargılarından hangileri bu deneyin sonuçlarından- dır? A) Yalnız B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III malon 253

min, fe- Din AMA 3. Rölativistik hızla hareket eden uzay aracından Dün- ya'daki bir cismin uzunluğu ölçüldüğünde elde edile- cek değer; I. uzay aracının hızı, II. uzay aracının hareket doğrultusu, III. uzay aracının Dünya'ya uzaklığı verilenlerden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III ·kütte yoğunlaşm 6. Çok hassas kütle ölçüml tuvarda bir maddeye, 1. Hızlandırma - II. Isitma III. Soğutma işlemlerinden han artış beklenir? A) Yalnız I disorden at milte 309 D) I-

Kartezyen koordinat sisteminde (x, y, z) boyutlan k, l, m olan dikdörtgen prizması şeklindeki cisim, y ekseni boyunca ışık hızına yakın hızda hareket etmektedir. k Buna göre, durgun referans sisteminden bakan bir gözlemci, prizmanın hangi boyutunu olduğundan farklı olarak gözlemler? Yalnız k B) Yairiz! C)Yalnız T Dykvet T/GNL-7 (A SERİSİ) 6. E Ertve m

13. Klasik fizik, bazı olayları açıklamakta yetersiz kalmıştır. Klasik fiziğin açıklamakta yetersiz kaldığı olaylara; I. Güneş etrafında dolanmakta olan Dünya'nın Güneş'e yaklaştıkça hızının artması, + II. bir X-ışınının bir atomun elektronuna çarparak saçılması, + III. fotonlarla bombardıman edilen bir atomun uyarılması durumlarından hangileri örnek verilebilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

8. Zeynep ve Ece ikiz kardeşlerdir. Astronot olan Zeynep ışık hızına yakın hızla hareket eden bir uzay aracı ile Dünyadan Sirius yıldızına doğru se- yahat ederken, Ece Dünya yüzeyinde hareketsiz- dir. Einstein'nın özel görelilik kuramına göre; 1. Seyahat yolunun uzunluğunu Zeynep, Ece'den daha kısa ölçer. II. Seyahat süresini Zeynep, Ece'den daha kısa ölçer. III. Seyahat süresini Zeynep ve Ece eşit ölçer. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II 110 C) Yalnız III E) I ve III

B B B 13. Egik ener sokülebilme fazla 2'dir Buna göre 12. Isik hızına yakın bir hızda +% yönünde hareket eden uzay aracındaki gozlemci, uzay aracındaki kare resim çerçevesinin kenar uzunlugunu sekildeki gibi a olarak olçuyor. olan isik maksimum a 9C 1 + a A) E A) NI - 3€ Dünyadaki bir gözlemciye göre resim çerçevesinin görünümü nasıl olur? A) a G +X a GE B) +X b 14. Compton o elektrona se (b<a) C) +X Fotonun saçılan foto C (c>a) d +X a (d>a) E) e +X a (eca) numaralı şi A) Yalnız C) I veya E) I veya

TEST-2 Bir uzay aracı x ekseni doğrultusunda işık hızına yakın bir hızla hareket ederken şekildeki K levhasının yanından geçiyor. TEST 7. 1. Mod lard K SI V mo X Ba 1 Buna göre, uzay aracındaki astronot K levhasını aşağıdaki- lerden hangisi gibi görebilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) B) AY A) AY K X K X 0 D) AY K K X X 0 E) AY K X 0

AYT/Fen Bilimleri Einstein'ın özel görelilik kuramı ve kütle-enerji eş değerliği bağıntısına göre; 1. Zaman görecelidir, TI. Foton soğuran maddenin küdtesi artar, III. Çok büyük (rölativistik) hızlarda cismin hızı arttıkça kütlesinde artma gözlenir yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız! B) Yalnız III C) ve 11 Dlveli E) II ve III m²

1 C2D 3. 8. Özel görelilik teorisine göre ışığın hızı tüm eylemsizlik referans çerçevelerinde sabit olacağından ışık hızına yakın hızlarla hareket eden gözlemciler için zaman farklılaşır. Ayna Vecihi K. Işık I kaynağı Şekil 1 A Işık hızına yakın hızla hareket eden trenin vagonunda yolculuk yapan Vecihi ışığın Şekil I'deki gibi direkt tavandaki aynadan yansıdıktan sonra geri geldiğini görüyor. LI 9 K 153° K Şekil 11 Sabiha SD YAYINLARI Trenin dışından işığın yansımasını izleyen Sabiha ise, işığın Şekil Il'deki gibi üçgen şeklinde bir yol izlediğini algılıyor. Buna göre, Vecihi ve Sabiha'nın bulunduğu eylemsiz referans çerçevelerinde, 1. Işığın hızı II. Işığın aynadan yansıması için geçen süre III. Işığın hareket doğrultusu niceliklerinden hangileri aynıdır? A) Yalnız! B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

12. Parçacık hızlandırıcılarında protonların çarpıştırılmaları sonucunda çok sayıda, ışık hızına yakın hızlarda hareket eden pionlar elde edilir. Bu pionlar üretildikleri yerden uzakta bulunan laboratuvarlara, deneylerde kullanılmak üzere içi boş bir boruyla gönderilir. Ömürleri çok kısa olan bu pionların laboratuvarlara ulaşmadan yok olmaları beklenirken deneyde bunun aksine pionlar bozunmadan laboratuvara ulaştığı gözlemlenmiştir. Pionların laboratuvara ulaşmasında; I. pionların boru içinde birleşerek kararlı hâle gelmesi, II. pionlar için kütle artışı, III. pionlar için zaman genleşmesi durumlarından hangileri etkili olmuştur? A) Yalnız B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III D) I ve III

AM nedir? B) M => 1 dk Du am dx 7 A = 2M C) y > lm > 4 Elamu 2- Pic 1 Einstein, özel görelilik kuramını 1905 yılında açıklamıştır. Buna göre, Fizik yasaları tüm eylemsiz referans sistemlerinde aynıdır. II Işık hızı, gözlemci ve kaynağın hızından bağımsızdır. III. Işığın yayılması için maddesel ortama ihtiyaç vardır. verilenlerden hangileri özel görelilik kuramının temel postulatları arasındadır? A) Yalnız 1 B) I ve II C) I ve III E) I, II ve III D) II ve III reme Sınavı - 08 31

14. Yerde durgun bir gözlemciye göre, durgun hâldeki boyu L olan bir uzay aracı, ışık hızına yakın v hızıyla hareket ederken yerdeki durgun bir gözlemciye göre boyu L, olmaktadır. Uzay aracı yere göre durgunken, gözlemci v hızıyla hareket ettiğinde uzay aracının boyu, gözlemciye göre L, oluyor. L Buna göre; L, L, ve L2 arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) L > L = L2 B) 4, = L2 >L C) L = 4, = L2 D) 4, > L = 42 E) L2 > L=L,

1.S buradaki atomlarla etkileşerek pionların oluşmasına neden olur. 13. Kozmik işinlar Dünya'nın atmosferine ulaştıklarında Pionlar da cok kısa bir süre içinde müonlara bozunur. Bu müonlar yeryüzüne ulaşırlar ve dedektörler tarafından tespit edilebilirler. Müonların ömrü 2.2 mikrosaniye gibi çok kısa bir zaman olduğundan, müonlar işık hızında ilerleseler bile; ömürleri, klasik fizik yasalarına göre yeryüzüne ulaşmalanna aras yetmeyecektir. kozmik işinlar Bu pionlar TE müonlar it Dünya Buna göre, müonların yeryüzüne ulaşabilmesi, I. Müonlar işık hızından daha hızlı hareket edebilmektedirler. ertansinansahin.com II. Yüksek hızlarla hareket eden müonların ömürleri, Dünya'daki bir gözlemci için 2,2 mikrosaniyeden daha uzundur III. Yüksek hızlarla hareket eden müonlar için atmosferin kalınlığı Dünya'daki bir gözlemcinin ölçtüğünden daha kısadır. ifadelerinden hangileriyle açıklanabilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

YZ A Parçacık hızlandırıcılarında protonların çarpıştırılmaları sonucunda çok sayıda, ışık hızına yakın hızlarda hareket eden pionlar elde edilir/Bu pionlar üretildikleri yerden uzakta bulunan laboratuvarlara, deneylerde kullanılmak üzere içi boş bir boruyla gönderilir . Ömürleri çok kısa olan bu pionların laboratuvarlara ulaşmadan yok olmaları beklenirken deneyde bunun aksine pionlar bozunmadan laboratuvara ulaştığı gözlemlenmiştir. Pionların laboratuvara ulaşmasında; I. pionların boru içinde birleşerek kararlı hâle gelmesi, II. pionlar için kütle artışı, III. pionlar için zaman genleşmesi durumlarından hangileri etkili olmuştur? A) Yalnız Yalnız III Cve 11 D) I ve III E) I, II ve III