Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu Soruları

Uzayda Sırlarla Dolu Bir Uydu Bir süredir rafa kaldirilan Ay projeleri, son verilerin ışığında yeni- den hayata geçiriliyor. Üstelik bu kez amaç, sadece bilimsel ya da askeri açıdan stratejik hedefler değil. Ay'a turistik turlar plan- lanırken Japonlar uydunun karanlık yüzeyinde bir mezarlık satın almışlar bile. Birkaç ay önce Apollo 12 mürettebatini Dünya'ya getiren Sur- veyor 3 uzay aracının telekamerasını yeniden inceleyen NASA (Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi) uzmanları, yaşayan bir bakteri kolonisi saptadılar. Bu bakteri kolonisi; iki yıl Güneş rad- yasyonlarına, dondurucu soğuğa, su ve yiyecek yokluğuna kar- şın varlığını sürdürmeyi başarmıştı. Wisconsin Üniversitesi mühendisleri tarafından Ay'dan helyum. gazı toplaması amacıyla geliştirilen robot araç üretildi. Robot tarafından toplanacak olan helyum gazının, Dünya'daki nükleer santrallerde elektrik enerjisi üretme aşamalarında kullanılması düşünülüyor. B. Unay hounds edindiğimiz beger werden gel ve gelişen seknologiska gay benandan baziandir Bimet, aber kesmas my ky gede dolanan bu araçlarm rsti agamasinda daglig kolay m Alüminyum folyo, ince film sekindaki plastikler, online male Yukandaki metinde uzay arastirmalan ve uzay teknolojen te be Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu metinden çıkanabilecomuceden bir deği A) Uzay araçlan farkli amaçlar çin ulangat Uzay araştırmalan uzay kingine neden kadir C) Uzay teknolojileri uzay araştırmalanna paralelarak m D) Uzay araştırmalan günlük hayatı kolaylaştıranin ortaya çıkmasins sa 9. Roller coaster (lunapark treni), ani dönüşler yapabilen, dik yamaclara çkabilen, ters gidebilen, ani bir şekilde hiz- lanıp yavaşlayabilen bir eğlence aracıdir. Yukarıdaki gazete haberinde, uzay araştırmalarının ve teknolojilerinin Dünya dışında ilk kez kullanıldığı gök cismi olan Ay hakkında geçmişte ve günümüzde gerçekleştirilen veya gelecekte gerçekleştirilecek olan çalışmalar ve düşüncelere yer verilmiştir. Verilen gazete haberindeki bilgilerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Uzay araçları uzaya gönderilmeden önce modellenir ve test edilir. B) Uzay araçları bilimsel uzay araştırmaları dışındaki amaçlar için de kullanılabilir. C Uzay araçları sayesinde elde edilen bilgiler kullanılarak Dünya'daki canlılığın geleceğine yön verilebilir. D) Uzay araçları sayesinde elde edilen bilgiler ve toplanan maddeler Dünya'da farklı alanlarda kullanılabilir. Arda, lunapark treninden ilham alarak aşağıdaki düzeneği kurmuş ve trenini hareket ettirmiştir. Arda düzenekte tren, motor kuvveti sayesinde K-L arasını sabit süratle çıkmıştır. Tren, L noktasındas kuvvetini hiç kullanmamış ve L noktasından serbest bırakıldıktan sonra T noktasına kadar hiç T noktasında sabit duran tahtaya çarparak durmuştur. (Düzenek boyunca sürtünmeler önems M R Buna göre Arda'nın yaptığı düzenekle ilgili olarak aşağıdakile A) Trenin K-L arasında kinetik enerjisi azalmıştır. Trenin M-N arasında çekim potansiyel enerjisi artmıştır. C) Tren R noktasında en büyük çekim potansiyel enerjiye D) Trenin M noktasındaki kinetik enerjisi, S noktasında C

7. "Uzay tabanlı güneş enerjisi, bir çeşit uzaydan güneş ener- jisini toplama yöntemidir. Dünya'ya gelen güneş ışınlarının yüzde 55-60'ı atmosferden geçemez. Uzaya kuralacak gü- neş enerji sistemleri atmosferin dışında kalan güneş ışığını mikrodalgalara dönüştürerek bu kaybı ve Dünya'nın dön- mesinden dolayı karanlık kısımlarda meydana gelecek ek- silmeyi önler. Uzay tabanlı güneş enerjisi, sürdürülebilir, ye- nilenebilir enerjinin bir formu olarak kabul görüyor." Yukarıdaki paragrafa göre, aşağıdaki değerlendirmeler- den hangisi söylenemez? A) En önemli yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş ener- jisinin kullanımının artırılmasında fiziğin elektromanye- tizma alanındaki çalışmalarının önemli katkıları vardır. B) Dünya'mızın en önemli ışık kaynağı Güneş olsa da Dün- ya'mıza doğru gelen güneş enerjisinin çoğu yeryüzüne ulaşmamaktadır. C) Yeni enerji kaynakları geliştirme projeleri arasında uza- ya güneş panelleri kurma da vardır. beni sistemle, gece dezavantajı yaşanmadan sürekli gü- heş enerjisinden yararlanmak mümkün olacaktır. E) Güneş enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülerek gün- lük hayatta kullanımı henüz gerçekleştirilememiştir.

TYT/Fen Bilimleri 9. Kimyasal maddeler zararlarına göre çeşitli gruplara ayrılmıştır. Bu grupların zararlı etkileri risk piktogramlarıyla anlatılır. Risk piktogramı 1. II. III. www K Neden olacağı olumsuzluk D) II ve III Solunum sisteminde tahriş, öksürük ve göğüs ağrısı, akciğerlerdeki su tutulması Görme ve koordinasyon bozukluğu, bilinç kaybı, baş ağrısı, baş dönmesi, kusma Böbrek, sinir sistemi, beyin fonksiyonlarında bozulma Buna göre, yukarıdaki tabloda verilen risk piktogramı ile zararlı etkisi belirtilen maddelerden hangilerinin neden olacağı olumsuzluk karşısındaki olabilir? A) Yalnız I B) I ve II E) I, II ve III C) I ve III 11. Yayınları

Kuvvet ve Hareket 1. ÜNİTE 202 20√3 m10207 2. #ght = = = ing 2 200000 h - h h' K 4E M Sürtünmelerin önemsenmediği ortamda h yüksek- liğinden serbest bırakılan cismin L noktasındaki kinetik enerjisi 4E, M noktasındaki kinetik enerjisi 6E olduğuna göre, oranı kaçtır? mg₂h=+mgh h' √1200 tv² = 800 Cevap SECKIN EGITIN TEKNIKLERI

1. e l l l l l l l l k=100 N 100N Şekil -1 ellele Şekil - I de yay sabiti k = 100 N/m olan yaya 100 N büyüklüğünde ağırlık asıldığında yayda depola- 100N nan potansiyel enerji E dir. 1/2 Şekil - 11 Yayın yarısı kesilip aynı cisim yayın ucuna asılırsa yayda depolanan potansiyel enerji kaç E dir? 3/2 Cevap: 2₁

7. Big-bang (Büyük patlama) teorisi, evrenin nasıl oluştuğu soru- suna en iyi cevap verebilen teorilerden birisidir. 1929 yılında Erwin Hubble'nin ortaya attığı teori hâlen geliştirilmekte, gele- cekte de geliştirilmeye devam edecek, birçok bilinmeyenli bir denklem gibidir. Buna göre, Big-bang teorisinin gelişimi, evren hakkındaki bilinmeyenlere ulaşmak adına çalışmalar yapan bilim mer- kezi aşağıdakilerden hangisidir? TAEK TÜBİTAK D) O B TURKIVE ATOM ENERJİSİ KURUMU CERN E) C) NASA eesa

6. Düzgün türdeş ve silindirik bir tel iki uçtan gerilerek bağlanıyor. Daha sonra tel tam orta noktasından gerilerek bırakılıyor ve tel titreşerek ses dalgaları oluşturuyor. Oluşan ses dalgalarının frekansı; telin özkütlesi ve telin kalınlığından başka; 1. teldeki gerilme kuvveti, II. telin titreşim genliği, III. telin uzunluğu niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız 106 D) II ve III B) Ive II C) I ve III E) I, II ve III

YASALARI 1. Hava sütünmesinin önemsiz olduğu bir ortamda şekildeki konumdan bırakılan K cisminin özkütlesi d, sıvının özküt- lesi ise 2d'air. A) 12/1/2 B) K 2 dsivi = 2d dx = d Cismin havadaki ivmesi a, sıvı içindeki ivmesi a, oldu- a₁ —▬▬▬▬▬▬▬▬▬ ğuna göre oranı kaçtır? a2 SIVI C) 1 D) 2 E) 3

O 81025 108 leri nde e 2. L II. Zincirlerde oluşan gerilme ve ortamdaki sürtünme kuvvetleri temas gerektiren kuvvetlerdir. III. Çocuğun ağırlığı temas gerektirmeyen kuvvexir. yargılarından hangileri doğrudur? B)I ve II A) Yalnız 11 1. P) II ve III III. Bir cisme etki eden kuvvet daima başka bir cisimle etkile- şim sonucunda oluşur. Buna göre, notavia nob E) I, II ve III C) I ve III D) Il ye Ill 2113 Güvenlik amacıyla geliş- tirilen otomobil çarpışma testi B) Ive II Kısa mesafeli hız koşu- larında sporcuların hız kazanmak amacıyla kul- landıkları çıkış takozu 4. Tuana, of astığı kol your de Dünya ile birlikte hareket eden haberleşme uydusu Ass) (8 A) Yalnız I 103381 B667 örneklerinden hangilerinde etki-tepki kuvvet çiftinin varlığı gözlenebilir? A) Yalnız II C) I ve Ill E) I, II ve III die (0 Buna HIZ VE RENK YAYINLARI 11. 5. III. ve A

AYT DENEME SINAVI 5. K ve L parçacıklarının kuark yapısı Şekil-I ve Il'deki gibi modelleniyor. L u K d u Şekil-l Buna göre K ve L parçacıkları ile ilgili, 1. K parçacığı protondur. II. L parçacığı elektrondur. III. K parçacığı baryondur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız BY I ve II D) II ve III d u Şekil-Il d C) Ive III E) I, II ve III 7.

klü- z? iala- man- Ham 5. Bir sığacın alternatif akıma gösterdiği direnç; I. akım şiddeti, II. alternatif gerilimin frekansı, Ill. sığa niceliklerinden hangileri ile ters orantılıdır? A) Yalnız ! B) I ve II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III 9=C C

D Hidrojen atomu bir dış etki ile uyarıldığında temel håle dönerken Balmer serisinden a işıması yapmaktadır. Buna göre, hidrojen atomu; 12,10 eV enerjili foton, 1. II. 13 eV enerjili elektron, Ill. 13 eV enerjili foton niceliklerinden hangileri ile uyarılmış olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II ∙n=2 n=1 E) II ve III D) I ve il C) Yalnız III 12. Fisyon ve füzyon tepkimeleri ile ilgili, 1. Füzyon tepkimelerinde fisyona göre daha az enerji açığa çıkar. II. Füzyon, iki çekirdeğin birleşerek enerji açığa çıkar- ması olayıdır. III. Güneş'te enerji fisyon tepkimeleri ile elde edilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) II ve III A) B) C) D) E) 14. F

12. Ernest Rutherford atom üzerine yaptığı çalışmalar sı- rasında, Thomson'un atom modeline aşağıda verilen hangi ifadelerle itiraz etmiştir? A) Atomda pozitif ve negatif yükler vardır. B) Atom elektrikçe nötr yapıdadır. C) Negatif parçacıklar, pozitif parçacıklar etrafında dön- mektedir. D) Atomun çekirdeğinde nötr parçacıklar da bulunmak- tadır. E) Negatif parçacıklar belirlenmiş yörüngelerde buluna- bilirler.

Nötr [LI Li atomu ile ilgili; Yapısında 21 kuark vardır. Yapısındaki elektron sayısı ile proton sayısı birbirine oşittir. (12) Yapısındaki her bir elektron bir kuark ve bir karşıt ku- arktan oluşur. verilen ifadelerden hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalnız II D) I ve Ill Ove C) ve ll E) I, II ve Ill

8. Büyük Patlama Teorisi'ni, I. hidrojen ve helyumun evrendeki oranı, II. kozmik ardalan mikrodalga fon ışınımı, III. evrenin eş yönlü genişlemesi verilenlerden hangileri doğrulamaktadır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve IN E) I, II ve III E 6.

1. Standart modelde parçacıklar fermiyonlar ve bozonlar diye iki gruba ayrılır. Fermiyonlar madde parçacıkları olup, temel parçacıklar kuarklar ve leptonlardır. Bozonlar ise bu parçacıklar arasındaki etkileşime aracılık eden kuvvet parçacıklarıdır. u X www www wwww. www. D) II ve III Buna göre; X, Y ve Z ile ilgili, 1. X fermiyonlar tarafından oluşturulmuş temel bir parçacıktır. Z II. Y yüksüz olup Y'yi oluşturan parçacıklara aracılık eden kuvvet parçacığı gluondur. III. Z bir kuark ve bir anti kuarktan oluşmuş mezondur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Lve II E) I, II ve III 3.