Compton Olayı ve De Broglie Dalga Boyu Soruları

VOLTE 44 18:43 1 AYT FİZİK SORU BANKASI 2. • Tanı ve görüntüleme amaçlı kullanılır. X ışınlarından yararlanılır. Üç boyutlu görüntü verir. Radyasyon miktarı yüksektir. ● Yukarıdaki özellikleri verilen tıpta kullanılan görüntüle- me cihazı aşağıdakilerden hangisidir? Röntgen B) X-RAY cihazı C) Bilgisayarlı Tomografi cihazı Manyetik Rezonans görüntüleme cihazı Pozitron Emisyon Tomografisi : x

S₂ A) 3. aydınlık Fant #CAL B) 3. karanlık D) 5 10 D) 4. karanlık Bir çift yarıkla girişim deneyinde ₁-4000 A, A2=6000 A dalgaboylu ışık veren K kaynağı kullanılmıştır. Do Elde edilen girişim deseninde, dalgaboylu ışığın 5. karanlık saçağı, ₂ dalgaboylu ışığın hangi şaçağı ile çakışır? (KS₁ = KS₂) 19 C) 4. aydınlık Ekran 8000+1000 =9000 E) 6 E) 5. karanlık w=5 12. Bir dalga leğeninde özdeş iki kaynakla yapılan girişim deneyinde; 1. leğendeki su derinliğinin azaltılması LFEN E r t

8. 20. yüzyıl fiziğine Einstein'in fizik yasaları, ışık hızı referans sistemleri, özel görelilik kavramı ve kütle - enerji eş değerliği önemli katkılar sağla- mıştır. 2 Kütle ve enerji arasında E = m . c² olarak bili- nen bu eşitlikle ilgili olarak, I. Madde ve enerji birbirine dönüşebilir. II. Çekirdek dönüşümlerinin açıklanmasında önemli bir bağıntıdır. III. Madde enerjiye dönüşürken hızı ışık hızından fazladır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I, II ve III B) I ve III D) II ve III C) I ve II E) Yalnız (A

8. BÖLÜM Compton Saçılması ve De Broglie Dalga 1. Fotoelektrik olay ve Compton saçılması işığın enerji ve mo- mentuma sahip fotonlar halinde yayıldığını ispat ederken, girişim ve kırınım olayları ışığın dalgalı yapıda olduğunu açık- lamaktadır. Louis de Broglie fotonlar gibi her maddenin tanecik ve dalga özelliğine aynı andan sahip olmaları gerektiğini düşünerek kütlesi m, hızı olan parçacığa eşlik eden dalganın dalga boyunu; λ = h ld z b PT mo şeklinde ifade etmiştir. Bu bağıntıya göre, 1. Momentumu büyük cisimlere eşlik eden dalgaların dalga boyu daha küçüktür. Yüksek hızlarla hareket eden cisimlere eşlik eden dalga- ların dalga boyu küçüktür. V. Bir cismin hızı arttıkça ona eşlik eden dalga boyu küçülür. sonuçlarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I D) I ve III B) I ve II J I, II ve III C) II ve III 1 1 1 1 1 egzersiz YAYINLARI

18. Gelen foton 2₁ 19 www 2₂ Saçılan foton 53° 53° Compton olayında gelen fotonun dalga boyu , saçılan fotonun dalga boyu dir. 2₁ oranı kaçtır? Buna göre, 2₂ (sin53° = 0,8, cos53° = 0,6) 1 A) B) C) D) E) A 3 4

D) go hermes 5 sim > (3€) f 2 Š mum 2/3E yında E enerjili tonun dalga bo- BY (A 18-0 göre dan sonra) n elektro- Ek 40 D) II ve III A) 1 7. Şekilde verilen 3E enerjili ve dalga boylu X-ışını durmakta olan serbest elektrona çarpın- ca dalga boyu 22 olarak yansıyor. gelen foton B) = 3 3E-X. 22 ve III ve III C) Çarpışma öncesi saçılan foton saçılan elektron Çarpışma sonrası Yukarıdaki Compton olayında saçılan elekt- rona aktarılan kinetik enerji kaç E olur? k D) Serbest elektron 3 E) MİRAY YAYINLARI 35 9. 1. F II. c BRCCO Ba C na b 1 E 2E 3B 4E 5C 6E

Kavrama Testi 6. Kuarklar F₁ (10-15 m) 2 Proton (+) F₁ A) Kütle Çekim B) Güçlü Nükleer C) Zayıf Nükleer D) Güçlü Nükleer E) Zayıf Nükleer d Nötron (nötr) N B- Şekildeki basit modellemeyle üç farklı temel kuvvet işaret edil- mekted F₂ Güçlü Nükleer Zayıf Nükleer Güçlü Nükleer Güçlü Nükleer Zayıf Nükleer F₂ (10-18 m) F₁: Kuarklar arası etkileşim F₂: B- bozunması ile nötron - proton dönüşümü F3: Proton - elektron arası etkileşim olduğuna göre etkin temel kuvvetlerin doğru adlandırılma- si aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? 32 pc Elektron Zayıf Nükleer Elektromanyetik Elektromanyetik Elektromanyetik içlü Nükleer 4 4.9

A 5. Kara cisim ışıması ile ilgili, A) Yalnız I A 1. Kara cisim farklı dalga boyunda ışıma yapabilir. II. Kara cisim sıcaklığı ile tepe dalga boyu ters orantılıdır. III. Işığı iyi soğuran bir madde ışığı iyi yayamaz. yargılarından hangileri doğru olur? D) II ve III B) Yalnız E) I ve II A C) I ve III Çekirdek etrafında dolanmakta olan bir elektron çekird ten uzaklaştıkça,

9. Sezyum atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir. Temel hal düzeyinde bulunan sezyum atomu buharı üzerine hızlandırılmış elektronlar gönderilerek atomlar uyarılıyor. 3,87 A enerji (eV) iyonlaşma 2,30 1,38 0 n = 3 n = 2 n = 1 temel durum Buna göre, temel hale dönen sezyum atomları, 1. 0,92 eV 1,57 eV 111. 2,30 eV D) II ve III enerjili fotonlardan hangilerini salabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) I, II ve III ei vonlistir?

AYT | FEN BİLİMLERİ TESTİ 13. X-ışını fotonunun karbon atomunun durgun ve serbest ka- bul edilen elektrona çarpıp saçılması olayına Compton olayı denir. er Bir Compton olayında, X ışını fotonları durmakta olan serbest elektrona çarpıp λ dalga boylu fotonlar olarak saçılıyor. Buna göre, gelen fotonların dalgaboyu; 1. 0,82 II. A III. 1,22 değerlerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III C) Yalnız III

31. 32. Hareketli bir kaynağın ürettiği dalgalarla ilgili olarak; I. Kaynağın önünde ilerleyen dalgaların hızları artar II. Kaynağın arkasında ilerleyen dalgaların dalga boyu ar- tar III. Kaynağın önünde ilerleyen dalgaların frekansları, ar- kasında ilerleyen dalgaların frekanslarından daha bü- yük olur yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II A) Yalnız I D) II ve III A Düz bir yolda hızı ile ilerleyen bir ambulansın sireninden çıkan sesin frekansı f'dir. Ambulans A) fA>f> fB C) fg >f> ¹A AMBULANCE C) I ve III B Ambulans şekildeki konumdan geçerken A noktasında bulunan kişi sesin frekansını fA, B noktasında bulunan kişi f olarak algılıyor. Buna göre f,f, f nasıl sıralanır? E) I, II ve III E) fA=fB > f B) fg>fA> f D) fA=fB = f

14. Malzemenin büyüklüğü metre ölçeğinden nanometre öl- çeklerine inince, maddelerin optik, elektrik ve manyetik özellikleri klasik davranışlarından farklı olarak kuantum davranışları dediğimiz özellikler gösterir. Buna göre, 1. sarı renkli altının kırmızı görünmesi ve her maddeyle etkileşime girebilmesi, II. normal koşullarda ışığı geçirmeyen bakırın saydam olması, III. normal koşullarda dayanıksız olan maddelerin dayanıklı olması yargılarından hangileri maddenin kuantum davranış- larına örnek olabilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E), II ve III

3. Hubble ve Lundmark adlı bilim insanlarının yaptığı çalış- malar sonucunda evrendeki gök adaların birbirinden uzak- laştığı yani evrenin genişlediği belirlenmiştir. Bu bilim insanlarının evrenin genişlemesine kanıt ola- rak gösterdikleri durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Işığın girişimi B) Işığın kırınımı C) Işıkta Doppler kayması D) Işığın yansıması E) Kozmik art alan ışıması H 320 6.

Perde 40 Kaynak Sekilll Kaynak AAAAAA Perde Şekil l'deki düzenekte tek renkli ipik kullanılarak perde üzerinde kinnim deseni elde edilmiştir. Aynı işik kullanılarak düzenek Şekil Il'deki duruma getirilirse merkezi aydınlık saçak için ne söylenebilir? A) Genişliği azalır. B) Genişliği artar. C) Genişliği değişmez. D) Yukan kayar. E) Aşağı kayar. B) L C) M D) N E) P Sonu Bir alm Bu BIL yo

5. Bir kara cisim ışımasının ışıma şiddetinin dalga boyuna göre deneysel değişimi grafikteki gibi oluyor. Işıma şiddeti Buna göre, I. Işıma şiddetinin maksimum olduğu yerdeki dalga boyudur. - II. Grafiğin altında kalan bölgenin alanı toplam ışıma enerjisini verir. A) Yalnız Dalga boyu III Sıcaklık arttıkça λ azalır. yargılarından hangileri doğrudur? t. Sıcaklık artikeco -B)Ivell D) II ve III enerti orter, delge boyu onalır. C) I ve III E) I, II ve III 7. Bir elel rülü gö:

2) Elektromanyetik dalgalar, dalga boyuna göre sıralanarak elektromanyetik dalga spektrumu oluşturulmuştur. Buna göre verilen dalga çeşitlerinden hangisi elektromanyetik dalga spektrumunda yer almaz? A) Ses dalgalan B) Radyo dalgaları OC) Mikrodalgalar D) Morötesi ışınlar ⒸE) X-ışınları