Küresel Aynalar Soruları

6. I asal eksen T X Y N m Şekilde tümsek aynaya gelen I ışık ışınının yansıması verilmiştir. Buna göre, aynanın odağı F ve aynanın mer- kezi M için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? F M A) X noktası Y noktası Z noktası B) * noktası C) TX arası XY arası D TX aras! Y noktası E) XY arast Z noktası

Cam kg Qukur ayri Z Asal ksen IX Zerrin Zerrin, odasında şekildeki deney düzeneğini kuruyor. De- neyde, P çukur aynasının M merkezi ile F odak noktası ara- sına üzerinde Z harfi olan cam levhayi ve merkezin dışına da yan saydam olan X defter sayfasını asal eksene dik ola- rak yerleştiriyor. Zerrin X sayfasına verilen konumundan bak- tığında sayfa yarı saydam olduğu için kesikli çerçeve bölge- sinde Z harfinin görüntüsünü görüyor. Buna göre, Zerrin X sayfasındaki bu bölgede aşağıdaki- lerden hangisini görür? B) C) S Z s N 2

1 k x2 xe 4x2 0.2 6. Figen eğrilik yarıçapı 10 cm olan bir kaşık ve bir metal tepsiyi ayna olarak kullanıyor. Kaşığa 20 cm uzaklıktan Şekili ve Şekil II deki gibi, metal tepsiye de Şekil III deki gibi bakıyor. kaşiğin çukur tarafi kaşığın tümsek taraft metal tepsi Şekil 1 Şekil 11 Şekil III Buna göre Figen, 1. Verilen konumlarda üç şekilde de baktığı yüzeylerde kendi görüntüsünü görür. Şekil II de kaşığı kendine yaklaştırdıkça görüntü boyu büyürken Şekil III de tepsiyi kendine yaklaştırdıkça görüntü boyu değişmez. W. Şekili de oluşan görüntü gerçek, Şekil II ve Şekil HII de oluşan görüntü sanaldır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız II C) I yeni D) II ve IN E) I, II ve III BIR NUMARA 34

TYT / FEN BİLİMLERİ 6. Zeynep noktasal ışık kaynağı, esnek düzlem ayna ve engel ile yaptığı deneyinde, perdede tam ve yarı gölge gözlemli- yor. Il Perde Engel Zeynep aynayı kenarlarından tutup bükerek tümsek ayna- ya dönüştürüyor. Bu durumda tam gölge ve yarı gölge alanları nasıl değişir? Tam Gölge Yarı Gölge A) Artar B) Artar Azalır Artar Artar C) Azalır D) Değişmez E) Artar Değişmez Değişmez G

3 Bir küresel aynada cisim aynaya yaklaştıkça, görüntüsü de küçülerek aynaya yaklaşıyor. Buna göre, 1. Görüntü sanaldır. II. Görüntü cisimden büyüktür. III. Ayna çukurdur. yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II A) Yalnız! D) Il ve III C) I ve III E) I, II ve III

7. Asal eksen is 20 cm 50 cm Şekildeki düzlem ayna ve çukur ayna arasındaki mesafe 50 cm'dir. Düzlem aynaya şekildeki gibi gönderilen I ışını yansımalar sonucu kendi üzerinden geri dönmektedir. Buna göre, çukur aynanın odak uzaklığı; I. 15 cm, II. 30 cm, III. 45 cm verilenlerden hangileri olabilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

8 5 Şekildeki X çukur aynasının odak uzaklığı 30 cm, Y tümsek aynasının odak uzaklığı 10 cm'dir. Çukur aynanın asal ek- senine paralel gönderilen I ışını tümsek ayna çarpıp kendi üzerinden geri dönüyor. B Asal eksen Y Buna göre aynalar arası uzaklık kaç cm'dir? A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 14

B) Yalnız III D) Il ve Il C) I ve 11 I, II ve III 5. İçi ve dışı yeterince parlak olan yeterince ince bir kaşığın çukur kisminin önüne yerleştirilen bir kalemin görüntüsü Şekil-I'deki gibidir. Asal eksen Asal eksen Görüntü Cisim Cisim N 2312 Şekil-1 Şekil-11 Kalemin konumu sabit tutulup kaşık şekil-Il'deki gibi aynı noktada ters çevrilirse kaşığın tümsek kısmında oluşan görüntünün kaleme uzaklığı ve boyundaki değişim aşağıdakilerden hangisi gibi olur? Görüntünün kaleme uzaklığı Görüntünün boyu A) Azalır Azalır Azalır B) Değişmez Artar incles Azalır 1 Azalır Artar D) Artar Artar E) rota

$ Çözüm-17 Brüntü A örnek-18 Bir k cismi çukur ayna önüne, şekildeki konuma yer- leştiriliyor. K cismi Bati Asal eksen M deki gibi min boy- Cisim batı yönünde aynaya doğru sabit süratle yaklaştırılırsa oluşan görüntü için aşağıdakilerden hangisi doğru olur? (F: Odak noktası, M: Merkez) A) Küçülerek aynaya yaklaşır. B) Büyüyerek aynaya yaklaşır. c) Görüntü boyu değişmez. D) Büyüyerek aynadan uzaklaşır. E) Küçülerek aynadan uzaklaşır. Çözüm-18 8

Levha Alici Alici tutacagi Haberleşme alanında kullanılan radyo ve televizyon dal- gaları uydudaki verici yardımıyla yayımlanmaktadır. Bu dalgalan Ryançaplı levha ile elde edilen çanak antendeki alıcı alarak sinyal, görüntü veya sese dönüştürülmektedir. Buna göre, çanak antende bulunan alıcı, levhadan kaç R uzaklıkta olursa gelen radyo ve televizyon dalgalarının çok büyük kısmını algılayabilir? A) 3 B) 2 C) 3 2 D) 1 E) 1

6. HOCA Şekildeki düzenekte, ortak asal eksene paralel gelen I işık ışınının, kırılma ve yansıma olaylarından sonra aynı yoldan geri dönmesi isteniyor. 8. kalın kenarli mercek çukur ayna U asal eksen Bunun için aşağıdaki koşullardan hangisi gerekli ve yeterlidir? A) Mercek ve aynanın odak uzaklıkları eşit olmalıdır. B) Mercek ve aynanın merkez uzaklıkları eşit olmalıdır. C) Merceğin bir odağı ile aynanın odağı çakışık olmalıdır. D) Merceğin bir odağı ile aynanın merkezi çakışık ol- malıdır. E) Merceğin merkezi ile aynanın merkezi çakışık olma- lıdır.

Olmaz 2. Bir çukur aynanın odak uzaklığı, I. aynanın eğrilik yarıçapı, II. Işığın rengi, III. aynanın bulunduğu ortamın cinsi niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız C) I ve III B) I ve 11 D) II ve III E) I, II ve III

4. Asal eksenleri çakışık tümsek ve çukur ayna ile kurulan düzeneğe tek renkli I ışını asal eksene paralel gönde- rilince çukur aynadan ilk yansımasında kendi üstünden geri dönüyor. fcrl-ful-2+ ---- fall x ------ Asal eksen --- X & f(2) M2 Tümsek ayna Çukur ayna X Tümsek aynanın odak uzunluğu fı, çukur aynanın odak uzunluğu f, olduğuna göre, aynaların tepe nok- taları arası mesafe f, ve f, cinsinden nedir? A) f, ta B) 2f, - 2 C) f, + 2f2 - D) fa-2f E) 2f2 - 4

L 0 N R Asal eksen T Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları eşit ve f olan yakınsak mercek ile çukur ayna şekildeki gibi yerleştiril- miştir. Buna göre, K noktasal işık kaynağının, bu sistem- deki son görüntüsü nerede oluşur? (KL = LO = ON = NR = RT] = f) A) R noktasında C) L noktasında B) N noktasında D) K noktasında E) Sonsuzda 6-

4. Odak uzakligi 10 cm olan bir çukur ayna önüne aynı ayn yerleştirilen K, L, M isikli cisimlerinin aynaya olan yatay uzaklıklan aşağıdaki tabloda veriliyor. Cisim Aynaya Olan Uzaklık K 15 cm L 20 cm M 5 cm Buna göre, cisimlerin aynada oluşan görüntüleri ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? A) K cisminin görüntüsü sanaldır. B) L cismi ile görüntüsünün aynaya olan uzaklığı eşittir. C) M cisminin görüntüsü kendisine göre ters oluşur. D) M cisminin görüntüsü gerçektir. E) K cisminin görüntüsü, aynaya kendisinden daha ya- kindir,

2. Küresel bir aynada odak uzaklığı; I. aynanın eğrilik yarıçapı, II. gelen foton sayısı, III. kullanılan işığın rengi niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız B) I ve 11 C) I ve III E) I, II ve III D) Il ve