Kütle Çekim Kuvveti Soruları

B B Fen Bilimleri ve 11. Dünya'nın, Güneş etrafındaki dolanımı sırasında izlediği yörünge şekildeki gibi modellenmiştir. Güneş 3 2 e Il Dünya yörüngesi üzerindeki K noktasından L noktasına gelirken; I. Dünya ile Güneş arasındaki kutle cekim kuvveti, II. açısal momentum wu III. dolanım hizi niceliklerinden hangilerinin büyüklüğü azalır? A) Yalnız B) I ve II C) I ve III D) Il ve III E) I, II ve III mon nun T T T

Kütle çekim potansiyel enerjisi ile ilgili, 1. Uzaklık arttıkça artar. II. Aynı yörüngede bulunan uyduların potansiyel enerjileri eşittir. III. Uzaklığı fazla olan uydunun kütle çekim potansiyel enerjisi büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

ÖSYM TARZI SORULAR 3. 1. Gezegenlerin periyotları ve Güneş'e olan uzaklıkları aşa- ğıdaki tabloda verilmiştir. Güneş ve Dünya merkezleri ara- sındaki uzaklık 1 Astronomi birimi (AB) olarak kabul edilir. Dünya Mars Venüs 0,616 1 1,88 Dolanım Süresi (Yil) Uzaklık (AB) 0,724 1 1 1,524 Yalnız tablodaki değerler göz önünde alınarak 1. Güneş'e olan uzaklık arttıkça gezegenlerin ortalama çizgisel sürati azalır. TI b II. Güneş'e olan uzaklık arttıkça gezegenlerin açısal mo- mentumu artar. III. Gezegene olan uzaklık arttıkça aynı oranda gezegenin dolanım süresi de artar. mor yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III D) I ve II

17. 15. Yer çekimi ivmesi, Dünya tarafından birim kütleye etki eden kütle çekim kuwetidir. Yer çekimi ivmesi - Dünya'nın merkezinden yeryüzüne kadar uzaklıkta doğru orantılı olarak artarken, yeryüzünden atmosfere doğru gidildikçe Dünya'nın merkezine olan uzakliğin karesi ile ters orantılı olarak değişir. 2r $ N R W Dünya Şekildeki gibi modellenen Dünya'nın yeryüzündeki N noktasında yerçekimi ivmesi g olduğuna göre; g S noktasında çekim ivmesi I. dir. g II. S-N arasında çekim ivmesi den küçüktür. - III. N noktasında çekim ivmesi, S noktasındaki çekim ivmesinden küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

E KEPLER YASALARI Yarıçapı R kütlesi M olan şekildeki gezegenin yüzeyindeki m kütleli cismin ağırlığı 360 N'dur. K Gezegen yüzeyinden R ve 2R uzaklıkta ise aynı cismin ağırlığı GR VE G2r olmaktadır. . B G le R *2 G M ve al Buna göre, G, ve Ge ağırlıkları kaç Newton- dur? GR GOR A) 90 160 L B) 160 80 90 40 dom D) 160 90 A E) 360 90 ist A A Günes etrafında olindil ni

4. Özellikler Doğru Yanlış 1. Yapay uyduların bazıları gözlem, bazıları haber- leşme amaçlı kullanılır. 2. Dünya'nın yörüngesine yerleştirilir ve yörüngede dolanır. 3. Göktürk-2, Türkiye'den uzaya gönderilen yapay uydulardandır. Yapay uydularla ilgili tabloda verilen özellikler doğru veya yanlış olarak işaretleniyor. Buna göre tablonun görünümü aşağıdakiler- den hangisi gibi olur? A) B) ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ C) D) ✓ ✓

Fizik TEZ TESTİ 8. Mkütleli bir gezegen, Güneş ile arasındaki ortalama uzak olan yörüngede T periyodu ile dolanıyor. Güneşin kütlesi M, olduğuna göre, gezegenin Güneş rafındaki dolanım periyodu MM, R niceliklerinden har gilerine bağlıdır? C) Yalnız A) Yalnız M B) Yalnız R DMG ve R E) M, M ve R On 2 ---

os 11. Dünya'da h yüksekliğinden serbest düşmeye bırakılan bir cisim 2 saniyede yere düşüyor. Kütlesi Dünya'nın küt- lesine eşit, yarıçapı Dünya'nın yarıçapının 2 katı olan bir gezegende aynı cisim aynı yükseklikten serbest bırakli- yor. Buna göre, bu cisim kas saniyede düşer? (Dünya'da hava direnci önemsizdir.) A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8

eketi - Açısal Momentum - Kütle Çekimi ve Kepler Kanunları - 85 a- 11. Dünya'nın etrafında R, 2R, 3R yarıçaplı yörünge- lerde ve, V2, Va çizgisel hızlarıyla dolanan uyduların açısal momentumları eşittir. -? V1 Malla = 6 m1 Mr = 2 R V2 Mrz 23 - m2 2R 3R: m3 Buna göre uyduların my, m2, mz kütleleri bü- yüklük bakımından nasıl sıralanır? = A) m = m2 = mz B) m2 > m = mg C) mz > m2 >m D) m, > m2 > mg E) m2 > m, > m3 mi G

2. Güneş'e olan ortalama uzaklıkları 4R ve R olan X ve Y ge- zegenlerinin kütleleri 2m ve m'dir. 409 X 2m R m Güneş X gezegeninin dolanım periyodu T, Güneş'e uyguladı- ğı kütle çekim kuvveti F olduğuna göre, Y gezegeninin dolanım periyodu ve Güneş'e uyguladığı kütle çekim kuvveti nedir? Kütle çekim kuvveti Periyot A) 27 B) 2T 2F 4F C) 8F Dr100 D) 8T 16F E) 8F

20. O merkezli Şekil I deki gezegenin merkezinden uzaklaştık- ça çekim ivmesinin uzaklığa bağlı değişim grafiği Şekil II deki gibi oluyor. Çekim ivmesi 92 ---- OK L M 91 0 R, R₂ R₃ Merkeze uzaklık Şekil I do Şekil 11 Buna göre R7, R2 ve Rz ile belirtilen uzaklıklar hangi noktada ya da noktalar arasında olabilir? (OK = KL = LM) R1 R2 R3 LL M A) KL BY KL LV LM arası G) KL arası M K R OK arası K M E) L K M

8. Dünya, Güneş etrafındaki yörüngesinde dolanırken şekildeki X noktasından Y noktasına geliyor. Dünya Güneş X Y noktası Güneş'e daha yakın olduğuna göre, X'ten Y'ye gelirken, Dünya'nın Güneş'e göre eylemsizlik momenti ve Güneş'in Dünya'ya uyguladığı kütle çe- kim kuvvetinin büyüklüğü için ne söylenebilir? Eylemsizlik momenti Kütle çekim kuvvetinin büyüklüğü Artar A) B) Değişmez Artar V Azalır Azalır rli- Azalır Azalır Artar / ma Artar Artar niz III 32 AYT ALTIN

20. O merkezli Şekil I deki gezegenin merkezinden uzaklaştık- ça çekim ivmesinin uzaklığa bağlı değişim grafiği Şekilll deki gibi oluyor. 1 Çekim ivmesi 92 91 OK IL M. 0 Merkeze uzaklık R, R₂ R3 1 Şekil 1 Şekil 11 Buna göre Ry, R2 ve R3 ile belirtilen uzaklıklar hangi noktada ya da noktalar arasında olabilir? (OK = KL = LM) R1 R2 R3 ey- L M A) K L LM arası B) K M K C) KL arası K M D) OK arası K M E) L

9. 6. Ekvator düzlemindeki bir çembersel yörüngede Yerküre'nin dönme hareketi ile aynı yönde dolanan bir televizyon uydusu, Türkiye'de herhangi bir yerde sabit bulunan birine göre doğuya doğru hareket etmektedir. Yeryüzündeki televizyon antenlerinin bu uydudan kesintisiz olarak sinyal almaları için uydunun, Türkiye'de herhangi bir yerde sabit bulunan birine göre gökyüzündeki konumunun hep aynı kalması gerekmektedir. Uydu ile ilgili bu sorunun düzeltilmesi için aşağı- dakilerden hangisi yapılmalıdır? A) Uydunun kütlesi azaltılarak tekrar aynı yarıçaplı çembersel yörüngede dolanması sağlanmalıdır. B) Uydunun kütlesi artırılarak tekrar aynı yarıçaplı çembersel yörüngede dolanması sağlanmalıdır. C) Uydunun daha büyük yarıçaplı bir çembersel yö- rüngede dolanması sağlanmalıdır. D) Uydunun daha küçük yarıçaplı bir çembersel yö- rüngede dolanması sağlanmalıdır. E) Uydunun aynı yarıçaplı yörüngede fakat Yerküre'nin kendi ekseni etrafındaki dönme yönü- ne ters yönde dolanması sağlanmalıdır. 2021 TAYT

Şekildeki K ve L silindirlerinin yükseklikleri h, yarıçaplan ( dir. Kapta yarı yüksekilğinde su bulun- maktadır. Bu kap döndürülerek L konisinin üzerine getirilirse suyun kaptaki yüksekliği kaç h olur? A) } B) } C) 1 D) : 22- su SU Sekil Şekil II Taban yarıçapı 30 cm ve yüksekliği 80 cm olan Şekil I deki koninin içinde 63 litre su vardır. Bu koni ters çevrilerek şekil II deki duruma getirilir- se, suyun koni içindeki yüksekliği kaç cm olur? (a = 3 alinacak.) B) 30 A) 20 C) 35 D) 40 6) 45 23- Ortasından kesilmiş yarım küre ile bir koni şekildeki gibi birleştinlmiştir. un cismin harml h = 21

5. Dünya çevresinde r yarıçaplı yörüngede şekildeki gibi dolanmakta olan uydunun bağlanma enerjisi E dir. Dünya uydu 0 Uydu Dünya'nın merkezinden 2r uzakta yeniden yörüngeye oturtulursa bağlanma enerji kaç E olur? 1 1 A) 4 B) C) 1 D) 2 E) 4 2