Dönerek Öteleme ve Açısal Momentum Soruları

m de 8. Tramplenden suya atlayan yüzücü takla atarken havada vücudunu toplayarak küçülür. Yüzücü bu hareketi yaparken; Eylemsizlik momenti II. Dönme hızı III. Açısal momentumu niceliklerinden hangileri azalır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III Ctve II E) II ve III

10. Şekilde verilen m kütleli ve r yarıçaplı silindir, yatay düzlemde sabit w açısal hızı ile kaymadan dönerek ilerlemektedir. Buna göre silindirin toplam kinetik enerjisi kaç mv²dir? (1 = // mr²dir.) Mirc -|+ A) 1/2 m B) 1/2 C) 12/1 7-D 8-D D) 1 E) 2 9-B 10-C

esi eki ||| Örnek . 9 İçi dolu X küresi ile içi boş Y küresi, şekildeki gibi bir eğik düzlemin aynı yüksekliğinden aynı anda serbest bırakılıyor. Kürelerin kütleleri ve yarıçap- ları eşit olduğuna göre, A) Yalnız I 12. BÖLÜM X>4 I. X küresinin eylemsizlik momenti, Y küresinin eylemsizlik me mentinden büyüktür. Çözüm II. Küreler yatay düzleme ulaştığında X'in hızı Y'den fazla olur. HY küresi yatay düzleme daha önce ulaşır. yargılarından hangileri doğrudur? (Enerji kayıpları önemsizdir.) Ditve III X B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II

Dönerek ilerleyen cisimlerin üzerinde seçiler göre hızı bulunurken dönme ve öteleme har sahip olduğu hızların bileşkesi alınır. Vd = V L = Nd V K O M V v√2 V 7 Ve için, öteleme hızının dönme hızına eşit bi

1. Bilgi: Eylemsizlik momenti dönme hareketine karşı gösterilen dirençtir. KLM Küre şeklindeki K, L ve M cisimleri aynı yükseklikteki eğik düzlemden serbest bırakılıyor. Cisimler yuvarlana- rak yere iniyorlar. Cisimler arasında yere ulaşma hızı en büyük olan L küresi olduğuna göre cisimlerin eylemsizlik mo- mentleri IK, IM ve I için; 'M I. IK > IL II. IK > IM III. IM > IL ifadelerden hangilerinin doğruluğu kesindir? A) Yalnızl D) I ve III B)Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III 3.

J 6. Dönme kinetik enerjisi değişmez. Makaranın eylemsizlik momenti değişmez. yargılarından hangileri doğrudur? (ipin kalınlığı ve kütlesi önemsizdir.) A) Yalnız I D) ILveill $100/yo Bir tabla, üzerindeki X cismiyle birlikte merkezinden geçen bir ek- sen çevresinde serbestçe dönebilmektedir. Tabla yatay düzlemde dönerken X cismi K noktasından L noktasına getiriliyor. (K X- r A) Yalnız I B) Yalarz |I III. Çizgisel sürati artar. 990 r Retelite ebatl Sürtünmeler önemsenmediğine göre sistemin; D) II ve III CO Açısal momentumun yönü değişir. Eylemsizlik momenti azalır. yargılarından hangileri doğrudur? eilan E) I ve III B) Yalnız II C) Yalnız III 2tr I am.r² EX, II ve III Cve III

Test: 4 t ve Basit Harmonik Hareket INEVI PALME YAYINEVİ 3. Şekildeki X ve Y dişlilerinin yarıçapları sırasıyla r ve 2r olup, X dişlisi ok yönünde sabit açısal süratle döndürülüyor. fur 41 ~ Il mis O 2r D) II ve III 0₂ Buna göre, I. X dişlisinin açısal hızı, Y dişlisinin açısal hızından bü- yüktür. II. Açısal monemtumları zıt yönlüdür. III. Dişlilerin dönme kinetik enerjileri eşittir. yargılarından hangileri kesin doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II sou E) I ve III C) I ve II

AYT 2019 Buz pisti üzerinde bulunan Faruk, dik bir pozisyonda ve ellerini iki yana açarak, ağırlık merkezinden geçen düşey bir eksen etrafında sabit açısal hız ile dönmektedir. Faruk, ellerini vücuduna doğru yaklaştırdıkça düşey dönme eksenine göre açısal momentumu ile eylemsizlik momenti ilk duruma göre nasıl değişir? (Sürtünmeler ihmal edilecektir.) Açısal momentumu Artar Azalır A) B) D) E) Değişmez Azalır Değişmez Eylemsizlik momenti Değişmez Artar Değişmez Azalır Azalır

yuklugu niceliklerinden hangileri değişir? 2. Düşey kesiti verilen sürtünmeli eğik yolda duran küre serbest bırakıldığın- da yuvarlanarak yere ulaşıyor ve sürtünmeli yatay yolda hareketini sürdü- rüyor. gio Buna göre aşağıda verilen tabloyu "artar", "azalır", "değişmez" ifa- delerinden uygun olanlarını kullanarak doldurunuz. Eğik yol Açısal momentum Öteleme sürati Açısal hızın yönü Eylemsizlik momenti Cevaplar 4 2) Eğik yol Yatay yolda Yatay yolda

111 1₁.00 - 1₂.0₂ buyok küçük küçük büyük Örnek 2 Taburede sabit açısal süratle dö- nen çocuk ellerini açıyor. Buna göre, I. Çocuğun eylemsizlik mo- menti artar. II. Çocuğun açısal momentumu değişmez. III. Çocuğun periyodu artar. yargılarından hangileri doğrudur? Çözüm Çocuk kolla artar. Eyler artar. 1. Do Çocuğa di açısal mor tinca, o az Açısal sür III. Doğruc Cevap, 1,

2TT 293/= 62 2. Yatay yolda, ok yönünde kaymadan dönerek öteleme hareketi yapan O merkezli tekerleğin, K ve L noktaları- nın yere göre hızlarının büyüklükleri vk ve V₁ dir. 10260 A) 6 4r Buna göre, VK B) 5 oranı kaçtır? C) 4 yatay (yer) D) 3 E) 2

AÇISAL MOMENTUM 5. ip cambazları ipte, dengeleri bozulmadan yürüyebilmek için el- lerine uzun bir çubuk alırlar bu çubuğu şekildeki gibi yere pa- ralel, hareket yönlerine dik tutarlar. Bir çok cambaz elinde buna benzer bir çubuk olmadan ip üzerinde yürüyemez. A) Yalnız I Çubuk Buna göre çubuğun cambaza sağladığı avantaj; 1. eylemsizlik momentini (dönmeye karşı direncini) artırma, II. ipe uyguladığı etki kuvvetini artırma, III. dönme durumunda açısal momentumunu azaltma durumlarından hangileri olabilir? D) I ve II Cambaz B) Yalnız II İp E) I ve III C) Yalnız III lari 7

enti ik- Hesaplamalar yapilir. Farkil geometrik şekillere sahip (çubuk, halka, disk, silindir, küre) katı cisimlerinin eylemsizlik momentleri ile ilgili hesaplamalar yapılması sağlanır. 2 III Öğrenme Alanı Eylemsizlik momenti ile ilgili, ? 1. Yönü sağ el kuralı ile bulunur. II. Cismin ötelenmeye karşı gösterdiği direnmedir. III. Dönen bir cismin kütlesiyle ve dönme eksenine olan uzaklığın karesiyle ters orantılıdır. H=mir yargılarından hangileri yanlıştır?

Sürtünmesi önemsiz eğik 1) düzlemde aynı yükseklik- ten serbest bırakılan küp kayarak, silindir biçimin- deki Y cismi ise kayma- dan dönerek ilerlemekte- dir. Küp+ Silindir X, Y cisimleri yatay zemine ulaştıkları anda sahip ol- dukları hızları sırasıyla vy ve v büyüklüğünde olduğu- Vx na göre, oranı kaçtır? Vy C) 7/33 D) √2/ & 20

Yatay ve doğrusal bir yolda hareket eden şekildeki traktörün ön ve arka tekerlekleri kaymadan dönerek öteleme hareketi yapmaktadır. M O, ve O₂ tekerleklerin merkez noktaları, K ve N tepe noktaları, L ve M yere temas eden noktalarıdır. Traktör sabit süratle hareket hâlinde ve tekerlekler şekildeki konumda iken yerdeki durgun gözlemciye göre, O, ve O₂ noktalarının hızları eşittir. U A. K ve N noktalarının hızları eşittir. TIL ve M noktalarının hızları sıfırdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C) I ve II E) I, II ve III

6. Bilgi: Açısal hızı sürekli artan bir tabla üzerindeki cismin denge konumu bozulurken cisim ya kaymaya ya da dev- rilmeye başlar. Bu bilgiye göre deney yapmak isteyen Halis yatay düz- lemde bulunan K tablasının üzerine yarıçapları aynı, yük- seklikleri sırasıyla h, 2h, ve h olan tahta silindirleri şekil- deki gibi yerleştiriyor. Daha sonra tablayı d ekseni etra- fında sürekli artan waçısal hızıyla döndürmeye baş- Iiyor. h EX 8-L V-9 2m Y2h r d Dve tit 0-9 m Tablanın sürtünme katsayısı her yerde aynı olduğuna göre, [Z 1. Halis Y ile Z'nin aynı anda kaymaya başladığını gözlemler. II. Halis Y ile Z'nin aynı anda devrilmeye başladığını gözlemler. III. Halis X ile Z'nin aynı anda kaymaya başladığını gözlemler. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II K E, Hve 3-7 VE 3-Z ve II V-L 8. fm:- m.