Cümlede Söz Konusu Olanlar Soruları

2021-AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI- SOSYAL BİLİMLER-1 TESTİ 1. Bu testte sırasıyla, Türk Dili ve Edebiyatı (1-24), Tarih-1 (25-34), Coğrafya-1 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Te vardır. 1. 3. Bazı sanatçıları okumadan önce başka sanatçıları oku- mak ufuk açıcıdır. Qğuz Atay'a başlamadan Dostoyevs- ki yahut Kafka'nın evreninde gezinmek, Gonçarov'un Oblomov'una konuk olmak veya Shakespeare'in Ham- let'ini özümsemek şarttır. Bu alıştırma serüvenlerinin ardından Tutunamayanlar veya Tehlikeli Oyunlar kita- bin ele alacak ve sanatçının sahilindeki kumlu yolda yürüyüp zihinsel olarak daha fazla kalori harcadığınızı göreceksiniz. Ancak bu okumalar sayesinde bir yandan rahatlayıp özgürleştiğinizi de fark edeceksiniz. Bu parçada "sanatcının sahilindeki kumlu yolda yü- rümek” sözüyle Oğuz Atay'ın eserleri ile ilgili an- latılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz? (1) Toplam tumada bi babalariy anının sa ler taraf çocukla yıl geçt limcila kaniti yas Pete yaşi yaş uz ge A) Anlaşılmasının zor olması - B) Okurda bir altyapının şart olması C) Sıradanlığın dışına çıkılması D) Dağınık bir üsluba sahip olması E) Ön egzersizler olmadan yola çıkılmamas endemik 2. Japon yazar Haruki Murakami, eski Mısırlıların hayvan- ların bağırsaklarına bakarak fal baktığından söz eder. Labirentin karmaşıklığında ilhamın bağırsaklara dayan- dığını iddia eden yazar, kişinin bu karmaşada kendi içine bakması gerektiğine işaret eder. Dilimize çevrilmiş bir- kaç eseri bulunan Murakami, "Senin dışındaki şey, içinde olan şeyin yansıması ve senin içinde olan şey de dışında munnsımasıdır. Kendi dışındaki labirente adim

A TYT / TÜRKÇE Bir tür denetim işlevi gören atasözlerinde ekonomiden tutun da toplum ve insan psikolojisine kadar; doğal olaylardan tutun da törelere kadar her konuda anahtar kavramlar ve düşünceler işlenir. Denilebilir atasözle- rinin ruhuna uygun hareket eden bir toplumda bunalım olmaz. “Ağılda oğlak doğsa arıkta otu biter." sözünde I olduğu gibi inançlar, "Mart kapıdan baktırır; kazma, kürek yaktırır.” II sözünde olduğu gibi tedbiri elden bırakmama, "Biri yer, biri bakar; kıyamet bundan kopar.” sözünde olduğu gibi toplumsal çıkar gözetme, “Yiğit gölgesi, söğüt gölgesi..." sözünde olduğu gibi IV üstünlük verilen değerler, “Ayağını yorganına göre uzat." sözünde olduğu gibi V ekonomik ölçüler atasözlerinin içeriğini oluşturur. Bu parçada numaralanmış atasözlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? BY CII DIV EV D 6

varmaktadırlar. 32. (1) 1950'li yıllarda Kayseri'de geleneksel yaşam hâlâ devam ediyordu. (II) Büyük çoğunluk yaz aylarında Erciyes'in eteklerindeki bağlarına göçmekteydi. (III) Yazın sıcak ve tozlu olan kentte yaşamak güç ve tatsızdı. (IV) Bağlar ise yeşillikler, meyve ağaçları ve üzüm asmaları içindeydi. (V) Genellikle dağ ve tepe eteklerinde, güzel manzaralı, serin, çekici yerlerdi. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı yönüyle ötekilerden farklıdır? A) B) || C) III D) IV E) V VIP 9 Diğer sayfaya geçiniz.

Aşağıdakilerden hangisi " Bir şair bir şaire elini uzatır hep / Kan sızdığı saatlerde lalelerinden" düşüncesine uzak düşmektedir? A) Sanatsal eserler arasında sürüp giden bir etkileşim vardır. B) Her yeni eser, öncekilere eklemlenmiş bir halkadır. C) Sanat, biraz da düşmanlık işidir, onun için kimseye benzemeyecek, sana yaklaşandan da kaçacaksın. D) Kendinden öncekilerden esintiler taşımayan bir sanatsal eser düşünülemez. E) Sanatsal eserler birbirinin kanından beslenir, hamurundan çoğalır.

4. Bir şiir pamuk şekeri gibi dudaklarda dağılıvermeli. Şiiri oluşturan sözcükler, birer çilek gibi söylendikçe dudağa renk vermelidir. Şairin seçtiği bir kelime, kur- duğu bir cümle bir şairi ya yaşatır ya öldürür. Bu parçada şiir için aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmıştır? A) Etkili ve kalici sözcüklerden oluşması B) Söyleyişi kolay sözcüklerin seçilmesi C) Akıcı bir dille yazılması D) Anlam derinliği taşıması E) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanılması

7. (1) Murat Yalçın, öykücülükteki hız ve hazzı içimizdeki tüfeklerden alıyor. (ll) Murat Yalçın, bir dil öykücüsüdür. (III ) Murat Yalçın, öykü yazarken Çehov'un "Duvarda bir tüfek asılı duruyorsa patlamalıdır." sözünü umursamıyor. (IV) Öykü yazarken edebiyat işi yaptığını unutmayan bir yazardir Murat Yalçın. (V) Murat Yalçın'ın dil ve anlatım tutumu birkaç öykü dışında kendini belirgin olarak gösteriyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır? A) I ve III B) I ve v C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V

2. Anlam, şair tarafından oluşturulur; şekil kazanır ve dü- şünsel iletisiyle okura sunulur. Çünkü şair, sıradan bir insandan üstün bir kavrayış sahibi olarak ilahi ema- netin temsilcisidir. Şair, madde-bitki-hayvan basamak- larından sonra insanla Tanrı arasındadır. Şairlik verili olmaktan çok yapılan işin idrakinde olma işidir. Şair; büyü, sir, tilsim ustasıdır. Çünkü şair ne yaptığının yanı sıra, niçin ve nasıl yaptığının ilmine muhtaç ve üstün marifetinin sirrini keşfetmiş, bir tılsım ustasıdır. Bu parçadaki altı çizili sözler, aşağıdaki aciklama larla eşleştirildiğinde hangisi dışta katik? A) Dlaşma, akıl erdirme Bt brüner, uzmanlık e verilen bilgi, mesaj D) sonuç, nihayet E) anlama, alaulama

37 - 38. layınız. 35 - 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Oğuz Atay'ın kitapları okuru yoracak kadar yüklüdür. Mektup, şiir, oyun, ansiklopedi maddesi gibi çeşitli an- latım tekniklerini bir arada kullanan Atay, bilinç akışı ve iç konuşmalarla kişilerin iç dünyalarında dolaşırken oku- ru ciddi bir atıf yığını ve kavram dünyasıyla karşı kar- şıya bırakır. Dile getirmek istediği duyguyu. düşünceyi bir başka romana, filme, kurgu karaktere, şarkıya, şiire yaptığı göndermelerle hatta çoğu defa bunları, konuyu melodrama dönüştürecek şekilde deforme ederek kul- lanan Atay'ın kitapları, okurundan hatırı sayılır birikim ister. Okurunun bu metinlerle uygun adım yürüyebilmesi için usta bir tenisçi gibi gelen her topu karşılayabilmesi gerekir. Hazırlıksız okur, bu nedenle Atay kitabını elinde epeyce dolaştırır, kolay tamamlayamaz ancak bir yan- dan da edebi kamuoyunun üzerinde yarattığı baskıyla (edebiyata meraklı her gencin kendini okumak zorun- da hissettiği yazarlardan biridir Atay) kitapla savaşmayı sürdürür. Biyokütle zarar ve nilenebil hayvan nilarak odun, te organik linmesi ğin od yemek biyoki atıklar edilir. 8,6 m mikta tahm 37. Bu aşa A) C) 35. Bu parçada Oğuz Atay'ın eserleriyle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi vurgulanmaktadır? A) Belli bir birikimden yoksun olan okurlar tarafından anlaşılması zordur. B) Farklı anlatım tekniklerinin ilk kez kullanıldığı metin- lerdir. C) Okuyucuların uzun bir süre ellerinden birakamadığı kitaplardır. Okunmasına yönelik edebî çevrelerce bir baskı söz konusudur. Dile getirilmek istenen düşünceler atıflarla anlatil- maktadır. 39. 36. Bu parçada altı cizili sözle anlatılmak istenen aşağı- dakilerden hangisidir? A) Kültürel birikim kazanıp eserlerdeki düşünceleri an- lamlandırabilmek B) Metinlerin nasıl yazıldığını anlayıp ona göre okuma yapmak Anlatım tekniklerini öğrenip başka metinlerle karşı- laştırmak Yazarın didaktik anlatımını düşünerek ona göre araştırma yapmak El Eserleri hızlı bir şekilde okuyup edebî baskıdan kur- tulmak 14

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerçekleşmemiş bir beklenti söz konusudur? A) Bu kar yağışı iki saat devam ederse okullar yarın tatil olur. B) Güneş Fikinca havanın düzeleceğini sanmıştım ama yanilmesim C) Akşam saatlerine yaklaştıkça yerler buz tutmaya baş- ladı D) Haberlerde, okulların iki gün daha kapalı olacağı söy lenmiş E) Önümüzdeki hafta son eni bir soğuk hava dalgası bekleniyormuş

14. K " 11. Yerinde kullanılan bir söz kadar insanı mutlu kılan pek az şey vardır. Usta şairler, ünlü kumandanlar, örnek devlet yöneticileri başarılarını daha çok dille iyi geçinme- ye borçludur. Parçada geçen "dille iyi geçinmek" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Söz oyunları yapmak B) Sözün daima duygu yükünü artırmak C) Sözcükleri ses ve anlam değerlerini gözeterek kul- lanmak D) Sözcüklerin etki alanını genişletmek E) Anlaşılmak için Türkçe sözcükler seçmek M EO

28. On ya 26. Insanlar daima bir grubun parçası, üyesi olmak isterler. Bir grup üyesi olarak birtakım ihtiyaçları, diğer herhangi bir şekilden daha kolay ve muntazam karşılayabilirler. Her ne kadar bir kişi bir gruba katıldığı zaman elde etmek istediği şeyin ne olduğunu her zaman kesin olarak bilemezse de böyle hareket etmesinin bir ya da karmaşık birçok nedeni olabilir. Hatta bu nedenler kişinin kendi ifade ettiklerinden çok daha başka da olabilir. Kişi bu nedenleri ya bilmemektedir ya da ifade etmek istediklerini tam bir açıklığa kavuşturamamaktadır. ģi d e E Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık verilmiş bir cevap olabilir? A) ihtiyaçlarımızı niçin olduğundan farklı ifade ederiz? B) Birey ve grup üyesi olmanın farkı nedir? C) Grup üyeleri, gruba katılma nedenini niçin gizler? D) İnsanlar bir gruba niçin katılır? E) İnsan tek başına kendine yetemez mi? 27. Beşir Ayvazoğlu, Yahya Kemal'i anlattığı Bozgunda Fetih Rüyası adlı biyografik romanında, şairin Fransa'da yazmaya başladığı Açık Deniz şiirini on iki yıl sonra Bursa'da tamamla- masını şöyle anlatıyor: "...akşam yemeğinden sonra odasına kapanarak Anadolu ve Rumeli'deki büyük maceramızı kendi şahsi macerasıyla birleştirerek anlatmaya çalıştığı sonsuzluk şiirinin yarım kalmış misraları arasına daldı. Bu şiirin ilk misra-

TYT / TÜRKÇE 40 39. “En hoşuma giden espriler, anlatmak istediğim şeyi anlatamayıp karşımdakinin benim anlatmak istediğim şeyi, anlatmak istediğim- den daha iyi anladığı durumlara yol açanlardır." der sanatçı. Bu cümleye göre “sanatçının hoşuna giden espriler” aşağıdaki- lerden hangisidir? A Anlatılamadığı sanılan şeylerin bile anlaşılmasını sağlayan B) En iyi şekilde anlaşılabilecek şeyleri bile başarılı anlatamayan İletisi olmayan şeyleri karşısındakinin iyi algılamasını sağlayan D) İyi anlaşılamayan durumlarda bile gülünecek yönleri bulunabi- len E) Okura vermek istediğini dolaylı anlatımla hissettirmeyi amaç- layan

2. Hangi sayfada yaşamdan bir kesit görsem orada soka- ğin yazı masasıyla birleştiğini hisseder, rahatlanım Bu cümlede geçen "sokağın yazı masasıyla birleşmesi sözüyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Edebiyatın ilgi alanının yalnızca sokaklar olduğu B) Edebiyatın somut konuları aktarmasının gerektiği e) Edebiyatın günlük yaşamla iç içe olması D) Edebiyatın, konularını sokaktan seçme zorunluluğu E) Edebiyatın sokaklar için önemli olduğu , 11 NOTE 9 PRO AD CAMERA

DENEME - 8 8. Akış halindeki tek elektronlardan tek fotonlar elde eden sistem bulundu. Cambridge Universitesi araştırmacıları, tek elektronları, özel olarak tasarlanmış işık yayan diyot (LED) içinde ha- reket ettirerek tek fotonlar üretmeye yarayan yeni bir teknik geliştirdi. Tekniğin kuantum iletişimi ve kuantum hesaplama gibi alanların gelişimine katkı sağlayabileceği düşünülüyor. Tek bir foton yani işığın temel parçacığı, yüzlerce kilomet- relik mesafelere bir kuantum biti taşıyabilir. Dolayısıyla tek bir foton üretebilen bir kaynak, pek çok kuantum teknolojisi için önemli bir yapı tasıdır. Yeni teknikle daha öncekilerden farkli olarak rastgele oluşan kuantum noktacıklara ya da el- maslardaki yapısal kusurlara gerek duyulma kontrollü şekilde tek foton üretilebiliyor. Tekniğin ileride tek fotonların "uçan kübitler" olarak kullanılacağı, büyük ölçekli kuantum hesaplama ağlarının oluşturulmasında faydalı olabileceği düşünülüyor. Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- bilir? A) Kuantum alanlarının farklı yöntemlerle incelenmesinin gerekliliği vurgulanmaktadır. B) Kuantum değişkenlerini gösterecek bir yönteme değinil- mektedir C) Bilimsel bir araştırmada kullanılan sistemin olası sonuc- larına değinilmektedir D) Teoride kalan bilimsel bir bilginin kanıtlanamayacağı ifade edilmektedir. E) Farklı alanlara etki edecek yeni bir yöntemin eksiklikleri dile getirilmektedir.

PARAGRAFIN FELSEFESİ Kadir G k. - ve - Ek ---- ALTIN SORU Yüzyıllar boyunca filozofların ana görevlerinden biri bu kanıtlanabilir önermeler ile karşılaşıldığında hakemlik etmek olmuştur. Bu süreçte filozof, çoğu zaman çoğu kişinin fiilen tepeden bakmasına olmasa da düşmesine neden olacaktır. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) görülebilir – ayağa B) anlaşılmaz - sıradanlığa C) kanıtlanamaz - umutsuzluğa D) ölçülemez – yanlılığa E) denenebilir – kaçınmaya C - - GÖZÜN

1. Mitolojide ---- bir güce sahip olduğu görülen yılan, genel- likle uğur, sağlık, saadet (birbirine sarılmış iki yılandan hareketle), koruyucu ruh, yaşama gücü, gençlik, ölüm- süzlük, sonsuzluk, yeniden canlanma ve insanı kötülüğe nefis gibi sembolik anlamlar ifade eder. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki ifadelerden hangisi getirilmelidir? A) büyük-götüren B) eski-sevk eden By e esrarengiz-sürükleyen Đ) sirli-yol aldıran E) kozmik-uzanan