Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

eyimdir. duğunu da ile- larında mek ki nırım, irden EV 6. Pusulası olmayan( ) bir gemi ya da ormanda yolunu kaybetmiş biri( ) geceleri Kutup Yıldızı( )na bakarak yolunu tayin edebilir() Kutup Yıldızı kuzeyi gösterir() Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine herhangi bir noktalama işareti getirmeye gerek yoktur? B) 11 C) III DUV EX 9

14. Şiirlerinde daha çok rintliği ön plana çıkan hakkında Gelibolulu Mustafa Âlî dışında övgü sözleri söylemeyen yok gibidir. Tezkirecilerin çoğu, onun Necâtî'den sonra şairlere yol açacak büyük bir sanatkâr olduğunu söyleyerek ismini fazla duyuramamasını mevki hırsının bulunmayışına ve sağırlığına bağlar. Onun hakkında sanat kaygı- si taşımadan şiir yazdığı, çok sayıda şiir yazmasından dolayı sık sık tekrara düştüğü, remilci dükkânında kendisine getirilen şiirle- ri düzeltirken bazılarını alıp kendine mal ettiği yönünde olumsuz değerlendirmeler yapılmıştır. Buna karşılık köklü bir eğitim almadan kendi kendini yetiştirerek şairler arasına girmesi, sağır olduğu hâlde sanatını geliştirmesi ve dükkânını şairlerin eğitim aldığı bir ortam hâline getirip özellikle 16. yüzyılın "şairler sultanı"nın yetişmesinde emeğinin olması takdir edildiği hususlardır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getiril- melidir? A) Zati C) Şeyhi ‒‒‒‒ B) Hayalî Bey D) Ahmet Paşa E) Taşlıcalı Yahya 16. Aşa A) B) D)

1. Bu testte 12 soru vardır. 2. Testin video çözümlerini çözüm bende uygulamasından kare izleyebilirsiniz. 1. Osmanlı Devleti'nin kısa sürede büyümesinde hükmettiği coğrafyalarda adalet, barış ve eşitlik politikasından hiçbir zaman taviz vermemesi sırrı yatmaktadır. Bu cümlede altı çizili sözcükte, 1. Hece düşmesi II. Ünsüz türemesi III. Ünsüz uyumu IV. Ünsüz değişimi ses olaylarından hangileri yoktur? A) Yalnız I B) Yalnız II DIL BIL D) II ve III C) III ve IV E) I, II ve III rültür değerleri dile

8. C) III mazta agoz-1 Toa beg (1) XVI. yüzyıl kaside, gazel ve mesnevide parlak bir devirdir; divan şiiri bu duruma gelinceye kadar üç yüz yıllık bir deneme, uygula- ma ve gelişme sürecinden geçmiştir. (II) Bu yüzyılda şiirin gelişmesi ve güzelleşmesinde, şiir ölçüsü olarak benimsenen aruzun en iyi biçimde kullanılmaya başlanmasının da büyük etkisi olmuştur. (III) XVI. yüzyılda Osmanlı Türkçesi de klasik biçimini almış, Eski Anadolu Türkçesi özelliklerinden ayrılarak birçok Türkçe kelime yerine Arapça ve Farsçadan deyimler, kelimeler ve uzun tamlama- lar kullanılmaya başlanmış; Türkçe yeni bir biçime dönüşmüştür. (IV) Bu yüzyılda, şair sayısında büyük bir artışla karşılasılmasına rağmen asra damgasını vuran şiir ustaları Bakî ve Fuzuli olmuştur. (V) Manzum eserlerin yanı sıra mensur eserlerin de önemli örnek- lerinin verildiği bu yüzyılın en tanınmış nesir ustaları ise Bağdatlı Ruhî ve Taşlıcalı Yahya olmuştur. Divan edebiyatının belli bir dönemine yönelik açıklamaların yer aldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II E) V C) III D) IV E) V 270

6. Münşi, eserinde sadece kendi şiirlerine yer vermez; geçmiş şairlerin şiirlerine geniş bir şair yelpazesi ve birçok bahirde yer vererek bir bakıma edebî sahadaki birikimini de ortaya koyar. Kendinden önce yazılan kitaplardan asla çalıntı yapmaz, özgün bir üslupta yazar. Usta bir münşi eserinde seci ve kafiyeyi kullanma hünerini gösterir; kelimeleri itinayla seçer ve kenar köşede kalmış tuhaf, tatsız kelimeleri kullanmaktan kaçınır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen üslupla kaleme alınmıştır? A) Heşt Behişt C) Maarifnâme B) Seyahatnâme D) Keşfü'z-Zünun E) Miratü'l-Memalik 8.

3. 1546 yılında tamamlanıp Kanuni Sultan Süleyman'a sunulan Tezkiretü'ş-Şuara, Anadolu sahasında yazılmış ikinci tezkire örneğidir. Eser, ön sözden sonra şairlerin tanıtıldığı üç fasıl ve bir hatimeden meydana gelmiştir. Eserin birinci faslında 13 şair yer almıştır. Bu şairlerin hepsinin ortak yönü, Osmanlı topraklarında yetişmiş birer şeyh olmalarıdır. İkinci fasılda 7 hükümdar şair konu edilmiştir. Son fasılda ise 314 şair tanıtılmış ve şiirlerinden örnekler verilmiştir. Her faslı kendi içinde alfabetik sıraya göre tertip edilen eser, Türk edebiyatındaki ilk alfabetik tezkiredir. Bu tezkire, şairler hakkında isabetli eleştiri ve değerlendirmeler ile doğru bilgiler vermesi bakımından önemlidir. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Katip Çelebi B) Sehî Bey D) Latifi Divan Edebiyatı C)Ali Şir Nevâî E) Nergisi 5.

11 Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: 1. Bâkî çemende hayli perîşân imiş varak Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan Her yaneden ayagina altun akup gelür Eşcâr-ı bâğ himmet umar cûy-bârdan III. Nâm u nişâne kalmadı fasl-ı bahârdan Düşdi çemende berg-i diraht i'tibârdan Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) III-II-1 111-1-11 II. Gazmin kafisesi D) 1-11111 JO DOUTOR C) 11-11-1 E) II-X-III

Bu i ne 9. O yaşlarda() tatillerde doyasıya eğlenmek() arkadaşlarla vakit geçirmek dışında bir şey düşünemiyorsunuz( ) çocukluğun kendine özgü o sorumsuz uçarılığı ele geçiriyor tüm aklınızı( ) bedeninizi( ) Bu parçada ayraçla () belirtilmiş yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilmelidir? A) ((((( C) (;) (,) (;) (,) (.) E))) (...) (.) (.) B) (,) (,) (;) (,) (...) D) () () () () () 11.

5. Geda, Şah'ın güzelliğine hayran olur ve feryat u figan et- meye başlar. Onun bu hâli halk tarafından kınanır. Ancak Şah, kendi güzelliğini seyretmesi için Geda'ya izin verir. Şah'ın Geda'ya meylettiği haberini alan Rakip, Geda'yı şehrin çocuklarına taşlatır. Geda da bir mağaraya sığınır. Bu hâlde yaşarken bir gün Şah'ın güvercini başının üstüne konar, o da durumunu anlatan bir mektubu Şah'a iletir. Onun bu hâlinden haberdar olan Şah, halka hitap etme bahanesiyle kendini Geda'ya gösterir. Geda'nın ızdıra- bi artar ve ah u figan etmeye başlar. Bu durum halkın dedikodularına ve kınamalarına yol açar. Rakip de onu Şah'tan ayırmak için ava götürür. Geda bu sırada perişan bir hâlde yaşar. Şah, ava çıktığında Geda'nın dost oldu- ğu bir ceylanın peşinden giderek Geda'nın olduğu yere varır. Şah, duasının kabul olacağını söyleyerek Geda'dan dua ister. Babasının ölümüyle Şah, tahta oturup padişah olur. Geda da Şah'ın yanında bulunur. Bu sırada ülkeye düşmanlar saldırır. Geda'nın duasıyla savaşı kazanırlar. Bunun üzerine Şah, Geda'yı dost edinir ve böylece ömrü boyunca Geda, Şah'ın yanında bulunma imkânı elde eder. Bu parçada söz edilen mesnevinin yazarı aşağıdakilerden hangisidir? A) Zâtî B Kitapçığı B) Fuzûlî D) Taşlıcalı Yahya C) Şeyhi E) Bağdatlı Ruhî

LİMİT E Bb Ya Rab bu âferin ne tükenmez hazinedir 5. Álemi yıkdı bugün kaşun ile gamzelerün Kerem it virme begüm Türkün eline tuğra Bu beyit dil ve içerik özellikleri bakımından aşağıdaki şairlerin hangisi tarafından yazılmış olabilir? A) Naili B) Neşatî D) Şeyh Gâlip E) Fuzûlî C) Necati 6. XVII. yüzyıl şairidir. Edebî kişiliğinin oluşumunda NefT'nin etkisi vardır. Onu, günümüze kadar ulaştıran asıl sebep, gazellerindeki söyleyiştir. Gazellerinde sedkihindretkisi göze çarnar H Lá lanete 9. C T

10. On altıncı yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır. Fuat Köprülü sayesinde, Cumhuriyet Dönemi edebiyat tarihlerinde, Türkiibasit akımının kurucu metinleri arasında sayılan Basitnâme adlı eseriyle kendisinden söz edilmektedir. Her ne kadar elde olmayan bu eseriyle tanınmış olsa da şairin, birincil kaynaklarda üzerinde pek durulmayan mesnevi nazım biçiminde yazılmış, Şehnâme adlı, 12.280 beyitten ve üç ciltten oluşan bir eseri daha bulunmaktadır. Bu eserde şair, yaşadığı dönemin tarihini kaleme almış ve Firdevsi'nin ünlü eserine atfen manzum tarihine Şehnâme adını vermiştir. Edebî dil ve üslupla tarihi olayları anlatmasının yanı sıra başından geçen, gözlemlediği, duyduğu, okuduğu birçok olayı metnine dâhil etmiş ve her üç ciltte de anlattığı konuyla ilişkili şehir tasvirlerine yer vermiştir. Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Neşati C) Necati B) Şeyh Gâlip D) Nedim E Tatavlali Mahremi

1. Aşağıdaki cümlelerde geçen boşluklara uygun kelimeleri yazınız. a. Gazel en az ........ en çok...... beyitten oluşur. b. Gazelin son beytinde şairin ......... olur. c. Gazelin ilk beytine............. son beytine..... denir. d. Bir gazelin en güzel beytine .... ............ beyit denir. e. Beyitleri arasında anlam birliği bulunan gazele .gazel, aynı güç ve güzellikte beyitlerden adı verilir. oluşan gazele de f. Gazelin kafiyelenişi........................ şeklindedir. g..... ..... ilk divan şairimizdir. ğ. Dize ortasında bir iç kafiye meydana getirilerek yazılır. Böyle gazellere.. ..... denir. h. Divan şairleri duygularını, düşüncelerini birtakım kalıplaşmış kelimelerle ifade etmişlerdir. Buna ..... denir. **** .... ya da **** 1. Divan şiirinde i. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairi .......dir. ölçüsü kullanılmıştır.

14 si 16. yüzyılda Fuzuli'den sonraki en büyük mesnevi şairi olan sanatçı hamse sahibidir. "Gencine-i Raz", "Kitab-ı Usul", "Gülşen-i Envar", "Şah u Geda", "Yusuf u Züleyha" mesnevilerinin sahibidir. Sade ve akıcı bir dile, yerli renk ve çizgilere yönelen şairin Şehzade Mustafa için yazdığı mersiye ünlüdür. Ayrıca iyi bir gazel şairidir ve divanı var- Si n dır. Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden han- gisidir? Aaşlıcalı Nef'i Yahya Yahya E) Necati A B) Bağdatlı Ruhi D) Nabi

11. Yaşlanmış olan Diyar-ı Rum padişahı Jale Allah'a kendisine bir çocuk ihsan etmesi için yalvarır. Nihayet duası bir Kadir Gecesi kabul edilir. Günü gelince bir şehzade dünyaya ge- lir ve müneccimler bu şehzadenin bir kıza aşık olacağını ve bu yüzden çok cefa çekeceğini bildirir. Babası, şehzadeye devrin bütün ilimlerini öğrenmesi için ders aldırır. Ok atma- yı, kılıç kullanmayı öğrenen şehzadeye Cennetabad adin- da bir köşk yaptırır. Bir nakkaş tarafından süslenen köşkün duvarında çok güzel bir kızın resmi vardır. Şehzade bir gün bu resimle karşılaşır ve resimdeki kıza âşık olur. Artık söz dinlemez olmuştur. Bütün vaktini bu resmin önünde geçir- meye başlar. Durumu haber alan babası şehzadenin ava çıktığı bir gün duvardaki resmi sildirir. Köşke dönen şehza- de, duvarda resmi görmeyince deliye döner, dağlara çıkar. Bu parçada sözü edilen olay aşağıdaki mesnevilerin hangisinden alınmıştır? A) Yusuf ü Züleyha B) Leyla vü Mecnun C) Hüsrev ü Şirin D) Şem ü Pervane E) Vamık u Azra 82223

7. gisi yanlıştır? ilgili aşağıdaki bilgilerden A) Türk edebiyatında "Gurbet Şairi" olarak tanınmıştır. B) Sade; akıcı bir dil kullanan şair lirik şiirleriyle tanınmış- tır. Bingöl Çobanları, Gurbet şiirleriyle öne çıkan şair Beş Hececilerin önde gelen isimlerindendir. "Memleket edebiyatı"nın önde gelen şairlerindendir. E) Halk şiiri geleneğinden yararlanmış, 11'li hece ölçü- sünü kullanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Kutsi Tecer'in yapıtla- rından biri değildir? A) Köşebaşı C) Şiirler B) Koçyiğit Köroğlu D) Bir Pazar Günü 070 3 E) Hazan Rüzgârları Edebiyat Soru Bankası

7. Divan şiirinin en çok tercih edilen nazım biçimi gazelin başlıca konusu aşk olmakla birlikte farklı konularda da yazılabilir. Aşkın verdiği mutluluk ya da acıyı dile getiren gazellere âşıkâne gazel, dünya zevklerinden söz edenlere rindâne gazel, didaktik niteliktekilere hikemî gazel, tasav- vuf düşüncesinin ağır bastığı gazellere hakîmâne gazel, sevgilinin güzelliğinden söz eden gazellere şûhâne gazel adı verilir. Bu parçada geçen aşağıdaki terimlerden hangisi yan- lış açıklanmıştır? A) âşıkâne gazel C) hikemî gazel E) şûhâne gazel B) rindâne gazel Dhakîmâne gazel 1