Büyük ve Küçük Ünlü Uyumu Soruları

1. Palimpsest kelimesinin sözlükte "üstündeki elyaz- masından temizlenerek tekrar tekrar kullanılmış par- şömen parçası" anlamına geldiğini söyleyen Dillon'a göre, bu kelimeyi mecazi anlamda kullanan ilk yazar Thomas De Quincey değildir fakat bu kelimenin 19. yüzyılın ortalarından günümüze kadar tutarlı bir meta- forlaşma sürecine girmesinde De Quincey'in etkin bir rolü olmuştur. Bu parçaya göre aşağıda belirtilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Çekim ekinden sonra yapım ekinin geldiği bir sözcüğe yer verilmiştir. Bir sifat-fiili niteleyen kelime grubu kullanılmıştır. B) C) D) E) Altı çizili sözcük; sırasıyla sifat-fiil, belirtme hål eki, iyelik eki almış adlaşmış bir sifat fiildir. Ünsüz benzeşmesine yer verilmiştir. İlk cümle "edat tümleci - özne - yüklem" sırala- masıyla oluşmuştur. 4.

7. Deriden kesilmiş insan, hayvan, eşya gibi birtakım şokillo- rin arkadan ışık verilerek beyaz bir perdeye yansıtılması ile sahnelenen oyundur. Bu oyunların belli bir metnl yoktur, tuluata dayanırlar. Başkahramanlarının yanı sıra - kahramanlar vardır. Giriş, muhavere, lasıl ve bitiş olmak üzere dört bölümden oluşur. gibl Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisl getirilemez? A) Çelebi C) Beberuhi E) Tuzsuz Deli Bekir B) Pişekår D) Tiryaki

1. /Türkçede düz ünlülerden (a, e, i, i) sonra yine düz ünlülerin gelmesi, yuvarlak ünlülerden (o, o, u, ü) sonra ya düz geniş ünlülerin (a, e) ya da dar yuvarlak ünlülerin (u, ü) gelmesi kuralına küçük ünlü (düzlük - yuvarlaklık) uyumu adı verilir. Ünlü uyumlarında her sözcük kendinden sonrakiyle değer- lendirilir. Bu bilgiden hareketle, aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçük ünlü uyumuna aykırı bir sözcüğe yer verilmiştir? A) Bilim adına araştırma yapanlar, kumsalda çakıl taşları arayan çocuklar gibidir. B) Güzelliği özümsemeyenler, güzelliği güzel görmeye alı- şamaz. 9) Yaşayanlar, ölenlerin gözlerini kaparken ölenler de yaşa- yanların gözlerini açar. D) Dil, bir bahçeye benzer; bu bahçenin toprağı toplum, suyu fikir, çiçeği de kelimedir. E) Rüzgârın önüne katılıp savrulan yapraklar, sıladan gur- bete yolculuğa çıkar.

12. Aşağıdakilerin hangisinde eylem istek kipiyle çekim- lenmemiştir? A) Bu düşüncelerini uygulamaya geçiresin. B) Ona söyle duvarları çok iyi boyasın. C) Duyduklarımızı hiç çekinmeden anlatalım. D) Durumu hemen yakınlarına bildirelim. E) Yola çıkmadan önce otomobili yıkatasın. : 0 7 1 2 3 4 5 6 7 8 Öğrenci No A T F ()) 2 OC ( 9 OC 10 OC

6. Kahramanlıkla ilgili birçok hikâyeyi hepimiz duymuşuzdur. 1 Bazen annelerimizden bazen babalarımızdan dinlediğimiz || hikâyelerin tek bir özelliği yoktur bizi kendisine çeken. ||| Televizyon dizileri de son dönemlerde bu hikâyelere IV ekranlarda fazlaca yer vermektedir. Çanakkale Savaşları'nı V anlatan Mehmet Niyazi'ye ait bir hikâye de televizyonda kendine yer buldu. Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangilerinde ünlü uyumu aranmaz? A) I ve II B) I ve III D) III ve IV E) III ve V C) I ve IV

lerden ebi di- 1. Yardım edemediği iki masum yavrunun yüzüne bakmaktan utandı. 0,1,OU II. Muhtarlar; herkesin saygı duyduğu, toplumun önde gelen - e,,, 5,5 kişilerinden seçilirdi. III. Betonlaşmaya karşı olsak da onun getirdiği kolaylıklar da ortada. IV. Ağaçların hepsi limon sarısı yapraklarını eski gölgelerinin yerine atıverdiler. V. Doğrusu, bu resimleri kitaba alırken tereddüt ettim. Numaralanmış cümlelerin hangisinde küçük ünlü uyumu- na aykırı bir sözcük yoktur? A)T B) II GHII DIV 0,0,1, 1 → 0,0,1,1 EV 0,0,0,0 0,0 / 0,0 udimuda gerceklesebilir.

31. Türkçede bazı ekler büyük ünlü uyumuna uymamaktadır. Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamayı örneklendi- ren bir kullanım vardır? A) Üzerindeki sarımtırak kazağıyla ilgi çekti. B) Geceleyin rahatsızlanınca hastaneye kaldırmışlar. C) Akşamki maçı hep birlikte izledik. D) Bahar gelirken umutlarımız yenilenir. E) Teyzemgil yarın sabah yola çıkıyor. TÜRKÇE

Soru 18 Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E) "Hışırtı, fısıltı, zonklamak gibi yansıma sözcükler asli olarak Türkçedir. "Bulanti kelimesi kalınlık-incelik (büyük unlu) uyumuna aykırıdır. Türkçede bir hecede iki ünlü yan yana gelmez Türkiye Türkçesinin yazı dili Istanbul Türkçesine dayanmaktadır. Telefon, radyo, televizyon kelimeleri asli olarak Türkçe değildir

20 Aşağıdakilerin hangisinde hem ünsüz yumuşaması hem de ses düşmesi vardır? a) Kırlangıcın zararını biberciden sor. b) C) d) e) 5.99 Kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır baş keser. Her yiğidin gönlünde bir aslan yatar. Akla gelen başa gelir. Keskin sirke küpüne zarar verir.

a) b) c) d) e) 25 - Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biri değildir? Dil canlıdır. Dilin bir sistemi vardır. Dilde zamanla değişiklikler olabilir. Dil sosyaldir. Dile yeni kurallar konabilir. Boş bırak

esi k- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bütün sözcükler, bü yük ünlü uyumuna uymaktadır? A) Yolcular şimdi limana yaklaşan gemiye binecek. B) Öndeki otobüsü takip ederek yolumuzu bulduk. C) Kendisi yarın bize gelemeyeceğini söyledi. D) Bahçede koşarken cebindeki parayı düşürmüş. E) Kamyonetten eşyaları mecburen biz indireceğiz. 9. Kelime sonu dan son he Aşağıdaki tadır? A) Başar

Şı E) Kitabın içeriği anlatı 7. Her akşam rahat görüşelim diye, eve o telefondan bağlattığımı söyledim sana. Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? 7 A) Hece düşmesi B) Ünlü değişimi C) Ünlü daralması D) Ünlü uyumlarına aykırı sözcük E) Ünsüz benzeşmesi

12 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna mayan bir sözcük kullanılmıştır? 7-7 A) Önümüze çıkan fırsatları değerlendirebilmek için gözümü dört açmamız gerekiyor. Bana suçlamalarınız karşısında kendimi savunmama olana tanımadınız. C) Belediye işçileri, başladıkları temizlik çalışmasını gece yan sına kadar ancak bitirdi. D) İki taraf arasında seçim yapmak zorunda kalınca üzerimde b baskı hissettim. E) Annem beni sürekli odamı toplamam konusunda sıkıştırıyor.

Küçük ünlü uyumu kuralında düz ünlülerden (a, e, i, i) sonra düz Ünlüler (a, e, i, i), yuvarlak ünlülerden (o, o, u, ü) sonra ya düz-ge- niş ünlüler (a, e) ya da dar-yuvarlak ünlüler (u, ü) gelir. Küçük ünlü uyumu aranırken heceler bir önceki heceye göre değerlendirilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük küçük ünlü uyumuna uymaktadır? ÖĞRENME TES aleliyarel A) Küçücük avuçlarını açıp bana doğru koştu. E B) Öğretmenimiz bütün sorularımıza hiç bıkmadan tek tek cevap verirdi. C) Şimdi ameliyata girecek hastanın durumuna bakıyoruz. D) Yaz yağmurlarının altında ormanda yaptığımız yürüyüşler geldi aklıma. E) Her sabah yan komşunun horozunun sesiyle uyanmaktan bik- tim artık.

B Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bütün sözcükler küçük ünlü uyumuna uymaktadır? A) Ekim ayında etütlere başlıyoruz. B) Çocuklar okuldan çıkarak eve gittiler. C) Son yıllarda çok sayıda özel radyo açıldı. D) Önerilerimizi kabul etmediler. E) Bir avuç insan okulu ne hâle getirdi.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük vardır? A) Seni yazmak büyük bir ustalık ister. B) Bu, bütün benliğimizi kuşatan bir duygudur. C) Bu kenti anlatanlar, bir ömür çalışmak zorunda. D) Topraklarımız, başka ülkelerin topraklarından bereketli. E) Bu anıt için bavullar dolusu para harcanmış. 8. İki heceli bir sözcük, ünlüyle başlayan bir ek aldığında veya