Edebiyat ve Toplum İlişkisi Soruları

2. Köyün içinde su yok değildir. Fakat gerek kuyunun ge- rek çeşmenin başı, her gün sabahtan akşama kadar doludur. Abdest alan ihtiyarlar, evlerine su taşıyan ka- dınlar, kızlar ve suyla oyun oynayan çocuklar hep çeş- menin başındadır. Bazı, çay gitmekten üşenen kadın- ların da çamaşırlarını çeşmenin yalağında yıkadıkları olurdu. Yaban romanından alınan bu parçadan hareketle, edebiyatın toplumla ilişkisi hakkında aşağıdakiler- den hangisi çıkarılabilir? A) Edebiyat toplumlar arası barışı sağlar. B) Edebiyat farklı toplumları birbirine bağlar. C) Edebiyat toplumun yaşam biçimini yansıtır. D) Edebiyat toplumun sorunlu yanlarını düzeltebilir. E) Edebiyat eski ve yeni arasında köprü vazifesi gö- rür. 11. Sınıf-TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 5. D E A t E C

5. Sepet yapımının en zor yanı, sabırlı olmak. lyi bir se- pet ustası normal boyda bir sepetten günde en çok üç dört adet üretebiliyor. Sepet ustaları, genellikle sepet yapımında kullanacakları malzemeleri kendileri top- luyor. Bunun için de sepetçiler genellikle sepet yapı- mında kullanılacak bitkilerin bol yetiştiği bölgelerde bulunuyor. Ülkemizde en ünlü sepetler, Karamürsel, Rize, Samsun, Edirne ve Kırklareli'de yapılıyor. Se- petler hemen her tür bitkiden yapılabiliyor. Bu nedenle farklı bölgelerde değişik bitki türleri sepet yapımında kullanılıyor. Bitkilerin yetişmediği kutup bölgelerindey- se sepetler balina kemiğinden ve çeşitli memelilerin kıllarından yapılıyor. Dünya genelinde, sepet yapımın- da en çok kullanılan bitkiler kargı ve kamış türleri. Bu türler kısa sürede büyüdüğü ve hemen her koşulda yetiştiği için sepet yapımında en çok yeğlenen fürle- rin başında geliyor. Bilimsel adı Phragmites australis olan kargı, dayanıklı yapısı, kolay işlenebilmesi ve ha- fif olması nedeniyle ülkemizde de en yaygın kullanılan sepet bitkisi. Çok yıllık bu bitki genellikle su kenarla- rında ya da sulak alanlarda yetişiyor. Bir yılda 3 m'ye kadar ulaşabilen bu bitki kurutulup ince şeritler hâlinde kesilerek kullanılıyor. Yine bu bitkinin yaprakları da ku- rutulup bükülerek sepetlerin özellikle yan duvarlarında kullanılıyor. Farklı malzemelerin ku kullanı Malzeme IV Fabrika üretin tadan kaldırd Bu parçada sep e se yukarıdakilerd angileri A) Yalnız I B) Yalnız I D) e IV azaldığı e edildiği leneksel sepet yapımını or- apımı ile ilgili olarak nelik bilgi yoktur? C) I ve III E) II PEGEM AKADEMİ - söylenebilir? 8. A) dayanarak aşağıdakilerden hangisi B) G sel ürünlerde kullanılan malzemelerin y stiğe bıraktığı C) Us kilişkisine dayalı zanaatçılığın ortadan kal başladığı D) Ekon çıdan değeri düşük rin artık ilgi görme Farklı k de farklı geler rünler ortaya konduğu X 7. Bu parça ore sepet yap a kargının tercih edilmes aşağıdakilerden gisi etkili değil- dir? A) iklim koşullarında yet mesi B z bir bitki olması G buk yetişen bir bitkilolmas D Dayanıklı olması Rahatça şekillendirilmesi Bazı ürünlerin üretim tekniklerinin ham madde B) C) D) kaynaklarına göre şekillendiği Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme- miştir? ( A) Sepetçiliğin birçok ülkede bilinen bir uğraş oldu- ğuna Sepet yapımında kullanılan malzemelere Sepetçiliğin ülkemizde yaygın olduğu yerlere Sepetlerin hangi tekniklerle yapıldığına Sepet ustalarının sepet üretme kapasitesine

35. ONFE KAYBOLAN ZANAAT: SEMERCİLİK Semer; at, katır, eşek, deve gibi yük taşıyan hayvanların sırtına konulur. Yük bağlamak için hayvan- ların sırtına yerleştirilen ağaçtan yapılmış araç veya yastık diye tanımlanabilen bir araçtır. Bu araç sayesinde hayvanın sırtına bindirilen yükün hayvana daha fazla zarar vermesinin önüne geçilir. Dengesiz yapılmış bir semer hayvanın sırtının yaralanmasına neden olur. En yaygın anlamıyla yük ve binek hayvanı olarak kullanılan at, eşek ve katır gibi hayvanların taşi- yacakları yükün hayvanın sırtına zarar vermemesi için ağaç iskelet üzerine deri ile keçe arası kamış otları ile doldurulup sarılarak dikilen semer çok özen isteyen araçtır. Bu aracı yapmak için uğraşan kişilere semerci, bu sanat dalina da semercilik denir. Fırat köyünün muhtarı olan Agit Bey hem bu sanat dalının yok olmaması hem de köydeki hay vanların zarar görmemesi için sosyal sorumluluk projesi başlatmıştır. Köydeki binek hayvanı olar sakinlerle ilgili şunlar bilinmektedir: Ahmet Eren Coşkun Gündüz Mahmut Beytullah Semih DODD A) Ahmet - Eren - Semih - Coşkun - Beytullah B) Semih - Beytullah - Coşkun - Ahmet - Gündüz C) Gündüz - Eren - Semih - Ahmet - Coşkun D) Beytullah - Semih - Mahmut - Eren - Ahmet At Dana Katır Eşek Inek Deve Tay Bu bilgilere göre aşağıdakilerin hangisinde Agit Bey'in köy halkından semer hediye edece kişiler tam olarak verilmiştir? 36 A B C D

1 17. Tening Norgay ve Edmund Hin Everestin zirvesine masin üzerinden 66 yil geçty bagcilarin zirveye ilk ba pan temanipinin yıl dönümünde çok sayıda dağcı, zirveye giden yoldak kalabaliğin ve hazırliksizliğin ölümcül sonuçlan hakkinda konuştu. palin dağin kendi sınırları içinde kalan kamin yarım asır önce ticari tırmanışa açmasıyla, bölge.dağ- cilar için cazibe merkezi haline geldi. Ancak dağcılar bu yıl, I ümlerin artmasıyla sıkışan trafik yüzünden, zirveye ulaşmak için "cesetlerin üzerinden atladıklarını söylüyok Dağcılara göre, zirveye yakın noktalarda hálá emniyet halatına bağlı pekilde duran cesetler var/Dağda 4 Arap kadını filme çeken Kanadalı yönetmen Elia Saikaly, Instagram hesabından yap- tiği açıklamada, "Orada gördüklerime inanamıyorum. Ölüm, katliam, kaos... Yolda ve 4. kamptaki çadırlarda ölü bedenler var." dedi. Bu yıl 600 kişinin zirveye tırmandığı düşünülüyor. Son 9 günde ölen 11 kişi dâhil, çok sayıda dağcının hayatını kaybettiği ve ölüm oranının 2015'ten beri en yüksek seviyeye ulaştığı belirtildi. Tırmanış mevsiminin yalnızca birkaç hafta olması da dağda trafiğin sıkışmasına neden oluyor. Bu parçadan "Everest zirvesi" ile ilgili aşağıdakilerden han- gisine ulaşılamaz? Tenzing Norgay ve Edmund Hillary'in Everest'in zirvesine tırmanmasının üzerinden yarım yüzyıldan fazla vakit geç- tiğine B) Dağcıların zirveye ilk başarılı tırmanışının yıl dönümünde, geleneksel olarak çok sayıda dağcının zirveye çıkış dene- X mesi yaptığına Nepal'in dağın büyük bir bölümünü 50 yıl önce gelir geti- ren tırmanışa açtığına ve bölgenin halk için albenili hâle geldiğine Dağcıların bu sene, can verenlerin artmasıyla sıkışan tra- fik yüzünden, zirveye ulaşmak için "cesetlerin üzerinden atladıklarını söylediğine Dağcıların ifadesine göre zirveye yakın noktalarda hâlâ emniyet halatına bağlı şekilde duran cesetlerin olduğuna

1. Halide Edip Adıvar "Ateşten Gömlek❞te, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ise “Yaban”da Millî Mü- cadele, Mehmet Âkif "Küfe"de geçim kaygısı temasını işlemiştir. Bu örneklerden hareketle edebiyatla toplum arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

34. Panait Istrati doğduğu Romanya'da zor bir çocukluk dö- nemi geçirmiştir. Birçok işte çalıştıktan sonra, ilk gençlik yıllarında Akdeniz'e kıyısı olan ülkeleri gezerek serüven- ler yaşamıştır. Bu dönemde Romen halk hikâyelerini, Rus ve Fransız edebiyatı romanlarını okumuştur. Balkanlardan Kuzey Afrika'ya kadar geniş bir coğrafyada renkli hayatları en saf hâliyle anlatmayı yeğlemiştir. Önem sırasında öne çıkardığı aşkı, dostluğu, yoksulluğu eserlerinin merkezine yerleştiren Istrati; kendi gibi yoksulluk içinde büyüyen ve ezilen birçok karakteri romanlarında sımsıkı dostluklar içeri- sinde göstermiştir. Sadece kendi coğrafyasında değil, tüm dünya coğrafyalarının insanları üzerinden anlattığı hikâye- lerin dostluğu, arkadaşlığı ve yaşama sevincini tüm ger- çekliğiyle işlemiştir. Onun romanları herkese açık bir bahçe gibidir. Bu bahçeye bir Romen girebileceği gibi, bir Yunan, bir Türk, bir Arap girip yaşamın sırrını öğrenebilir. Bu sır çok basittir: Dünyanın geçici bir yer olduğunu bilerek yaşamak ve dostluğun, özgürlüğün, aşkın en yüksek duygular oldu- ğu gerçeğini unutmamak. Bu parçaya göre Panait Istrati ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi şöylenemez? A Eserlerinin herkese yönelik olabilecek öğretiler sundu- ğu B) Yapıtlarında yerel ve ulusal renkleri harmanlayarak öne çıkardığı C) Kendi yaşamıyla örtüşen roman kahramanları kurgula- dığı D) Hayatta kendince önemli gördüğü şeyleri eserlerinin dokusuna işlediği E) Romanlarına konu ettiği kişilerin yaşamlarını gerçekçi biçimde anlattığı 3 els Yayınlan

6. Dost muhabbetlerinin, evliliğe ilk adımın atıldığı 1 11 wwwwwww kız isteme törenlerinin olmazsa olmazı, yorgun- luğu atmanın en etkili yoludur bol köpüklü Türk kahvesi. Tiryakisi için geleneksel motiflerle IV bezeli şık bir fincanda, lokum eşliğinde, yanında V bir bardak su ile ikram edilen kahve, damak zev- kinin de çok ötesindedir. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklı- dir? A) I B) II C) III D) IV E) V

4. (1) Her ne kadar konuşup yazışabilmesi, bilim ve felsefe gibi dün- yayı soyutlama araçlarına sahip olması insanı insan yapan özel- asıl liklermiş gibi gelse de insanı diğer türlerden her ayıran şey, zaman doğaya karşı, sanki onu alt edebilmesi mümkünmüş gi- bi, bitmez tükenmez bir mücadele içinde olmasıdır. (II) Oysa kur- duğu medeniyetin övünç kaynağı sayılabilecek en görkemli ya- pilar bile doğanın hırçınlığı karşısında bir toz zerresi değerinde- dir. (III) Bugün insanın, köklü olmasıyla gurur duyduğu en eski yapılar, anıtlar, sanat eserleri on beş yirmi bin yıllık bir maziye uzanır. (IV) laziye karışıp giden ne kadar çok görkemli yapıi var. (V) Bu, insan ömrüne göre uzun görünen zaman, aslında altı mil- yar yıllık dünyanın tarihinde tek bir nefes alıp vermek kadar bi- le uzun sayılmaz. (VI) Ördüğü duvarlar, kurduğu devletler, dikti- ği anıtlar, yonttuğu aletler, kendi elleriyle vücuda getirdiği her şey kadar çaresizdir insan. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akı- şını bozmaktadır? A) II B) III C) I DIV E) VI 1. An 2. Me 3. Sik 4. Me 5. Me 6. Met 7. İki a 8. Met 9. Met 10. Bir

2 12. 1. Teknolojinin bir nimeti addedilen ve kısa bir geçmişe dayandığı düşünülen dondurma, sanılanın aksine binlerce yıl öncesinin antik medeniyetlerine kadar uzanır. Kökeni Çin, Roma veya Mısırlılara atfedilmesine rağmen ilk dondurmanın soğuk hava depoları yapımında uzmanlaşmış Persler tarafından yapıldığı artık bilinmelidir. Dondurma yapmak için İran'da Persler dağlarm yüksek yamaçlarına çukurlar kazarak kar topluyor, topladıkları karları, süt, kaymak bal, şurup, şerbet, çeşitli baharatlar ve diğer tatlandırıcılarla harmanlayarak tekrar kara gömüyorlardı. Burada haftalarca bekleterek bir çeşit dondurma elde ediyorlardı. Daha sonra bu karışımı şehrin kar ve buz ihtiyacını karşılamak için inşa ettikleri "yahçal" adı verilen soğuk hava depolarında yaz boyu saklıyorlardı Il numaralı parçanın I numaralı parçayla ilişkisini aşağıdakilerin hangisi açıklamaktadır? A) 1. parçada sözü edilen besin çeşidini farklı kültürlerin yiyecekleriyle kıyaslamaktadır. BY 1. parçada dile getirilen gida maddesinin lezzetinden söz etmektedir. E) 1. parçada değinilen medeniyetin uzak geçmişini aktarmaktadır. D) 1. parçada iddia edilen düşünceye dayanak olabilecek açıklamalarda bulunmaktadır. parçada belirtilen yiyeceğin farklı kültürlerdeki üretim tekniklerini anlatmaktadır. D

en derinden na gönderme mek. Ze NA a 2019 3. SINAV Kenyah atletlerin orta ve uzun mesafe yarış- tanndaki geçmiş başarılarına bakıldığında bu abletlerin günümüzdeki başarılarına şaşırmaz olduk. Bu yarışlarda büyük başarılara imza atan Kenyali atletlerin çoğu, Rift Vadisi'nin küçük bir bölgesinde yaşayan ve Kalenjin adıyla bilinen kabileler topluluğuna mensup. Bu ortak özellikten hareketle Kenyalı spor- cuların başarılarına ilişkin pek çok tahminde bulunuldu. Acaba yüksek irtifa ciğerleri bü- sağlıyordu? Yoksa inanç sisteminin bir par- yutuyor ve daha etkili bir oksijen kullanımı mi kazandirması mıydı? Kabile üyelerinin mısır çası olarak sergilenen dansların dayanıklılık ağırlıklı diyetinin bunda etkisi var mıydı? Ço- cuklar okula koşarak gittikleri için mi dayanıklı atletier haline geliyordu? Belki de bu folklorik özelliklerin hiçbiri etkili değildi de Kenyalı at- letler, başkalarının dayanamayacağı kadar ağır bir antrenman programıyla yarışlara ha- zırlanıyordu. Kenyalılar efsanesinin çözülme- sine, Kopenhag Kas Araştırmaları Merkezinin yöneticisi Bengt Satlin öncülük etti. Satlin'in başında olduğu ekip, Kenyalı ve İskandinav koşucuların fizyolojik yapılarının yanı sıra har iki gruptan spora yeni başlayan acemi koşucuların eğitilebilirlik derecelerini izledi. Araştırmanın ancak onuncu yılında popüler teoriler birer birer geçerliğini yitirdi. Oksijen- siz kalmış, yorgun kasların ürettiği laktat adlı madde, Kenyalıların kanlarında daha yavaş toplanıyordu. Böylece Kenyalı bir atlet, aynı miktarda oksijen soluyarak İskandinav atlet- ten %10 oranında daha fazla koşabiliyordu. Ayrıca Kenyali atletlerin bacaklarında 400 gram daha az et bulunuyordu. Koşucuların bi- leğine takılan 50 gramlık bir ağırlığın oksijen tüketimini %1 oranında artıracağını hesapla- yan Satlin ve arkadaşları, bu durumda Kenya- lların bacakları sayesinde %8 enerji tasarrufu sağladığını ortaya koydu. 31-34. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplandırınız. V A R G I Y A Y 1 N E V i S in- et- 32. Bu parçaya göre, Kenyali atletlerin fiziksel özel- liklerindeki farklılığın onlara sağladığı temel avantaj aşağıdakilerden hangisidir? (A) Uzun süreli ve zorlu antrenmanlara dayanabilme gücü B) Daha verimli işleyen bir oksijen kullanma meka- nizmasi Gy Harekete geçme ve hız kazanma süreçlerindeki atiklik By Kasların gelişimini olumlu yönde etkileyen besin tercihi E) Bacaklarını vücut yükünü taşıyabilecek biçimde kullanma E) Etkileyiciliği 33. Bu parçada altı çizili sözle Kenyalı atletlerin ba- şarısının hangi yönü vurgulanmak istenmiştir? A) İnanılmazlığı B) Tutarsızlığı C) Anlaşılmazlığı P) Popülerliği Satlin'in araştırmasıyla ilgili

2. 1. İyi kitabın peşinden giden, çok satanlara pek kulak asmayan seçkin diye niteleyebileceğimiz bir okur kitlesi var. II. Ama önemli olan iyi kitap okurunun bulunması ki bugün böyle bir okur kitlesine sahibiz. III. İşte kitap değerlendirmeleri yazanların, kitap dergisi çıkaranların bu seçkin okurun da ihtiyaçlarını karşılaması gerekir çünkü bu yazılardan ulaşılıyor nitelikli kitaplara. IV. Okur profili yavaş yavaş değişiyor, bir anlamda okur çatlaması diyebiliriz buna. V. Tabii günübirlik siyasi, moda ve popüler bilim kitaplarının peşinden giden okur da var. Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturulsa sıralanış aşağıdakilerden hangisi olur? A) I, V, II, IV, III B) II, IV, I, III, V D) IV, I, V, II, III C) III, V, II, IV, I E) IV, I, III, V, II

38. İstiklal Caddesi'nde ne kadar da çok fotoğrafçı varmış! Bir tanesinin önünde vitrindeki resimleri seyre daldım. Şu gelin, demin gördüğüm kadın değil mi? Şu pembe yüzlü, saçları çift örgülü küçük çocuk, az önce sıçrayarak yanım- dan geçen genç kız değil mi? Belli belli! Bu fotoğrafha- nelerde mutsuzların resmi yok. Buralara sadece mesut insanlar geliyorlar. Bu parçayla ilgili, 1. İç monolog (konuşma) tekniği kullanılmıştır. İlahi bakış açısından yararlanılmıştır. III. Durum hikâyesinden alınmıştır. IV. Mekân bellidir. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? LAYYalnız I. B)Yalnız II. DH. ve IV. LC) II. ve III. LEHII. ve IV.

e EDEBİYATI DENEME 14. İzmir denince şimdilerde birçok insanın aklına Çeşme, Alaçatı gibi tatil beldeleri getse de aynı soruyu bir İzmirli'ye IL sorarsanız alacağınız cevapların çoğu Kemeraltı Çarşısı ||| olacaktır. Kemeraltı denen bölge Konak Meydanı'yla Ago- IV ra arasında kalan bölümdür ve bu bölüm yıllardır İzmir’in 2 alışveriş kültürünün oluşmasını sağlayan yerdir. V C) III. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır? A) I. B) II. D) IV. E) V.

nda yer al omanlan rla doludu maya m n yabanc meyen ha zaten, b okumasid Izda prem erken d ların have inci para EX leye indi sanatıyo ahlak ana kan dök a güdüler anin mas cina sald pa indime minin, için göre de derece t edilmiş ci parag EX bir anla le sey 1. Bir Paragrafa Bağlı Çoklu Sorular - 1 1.-3. soruları aşağıdaki paragrafa göre cevaplayiniz. Özgürlükleri kısıtlamak isteyenler, ister bunu kişisel çıkarları için ister kendilerince memleket çıkarları için yapsınlar ilk elde ihtiyaç duydukları, yasaklar ve engellemeler için halka bir gerekçe sunup bir meşruiyet zemini sağlamaktır. İlk anda bu klasik gerekçe tehlikedir. Gerektiğinde iç tehditler gerekti- ğinde diş tehditler, siyasal akımlar, bazen her türlü muhalefet, kötüye giden ekonomi, gericilik ama kimi zamanlar maceraci liderler de tehlikeli sayılabilir. İşte, bu tip durumlarda ana- yasalarla sağlanan özgürlükler baskı ve zorla kısıtlanabilir. Tehlike, halkın büyük bir kesiminin duyarlılık göstereceği bir kavramdır. Tehlikenin neden olacağı güvensiz ortamı ve hayatının alabora olmasını kimse istemez; zorbalık da işe karışınca özgürlüklerin kısıtlanması sineye çekilir. Son zamanlarda tüm dünyada farklı argümanlarla da özgürlükler kısıtlanır oldu. Farklılığa saygı, çok kültürlülük, ötekine hoş- görü ile yaklaşmak gibi en doğal ve hepimizin sonuna kadar benimsemeye çalıştığı güzel anlayışlar farklı bir yöne doğru kaymaya başladı. 3. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? A) Özgür düşüncenin ortaya çıkması için çaba göstererek bununla ilgili çalışma yapmak B) Bir durumun herkes tarafından doğru ve olağan karşılan- masını sağlayacak ortamı yaratmak C) Baskı altına alınmış düşünceler ve duyguların ortaya çık- ması için yasal zemin oluşturmak D) Bilinen bazı gerçekleri, resmî makamlara onaylatarak anayasal hak hâline getirmek E) Kimi eksikleri gidermek ve insanların birbirini daha iyi anlamasını sağlamak 2. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılanları destek- ler niteliktedir? tten soyutladığı

Strateji Yayınları 10. Eğitim, edebiyat ve felsefenin dil ile ilişkisi çok önemlidir. Dil ile eğitim, dil ile edebiyat, dil ile felsefe neden iç içedir. Dil olmadan düşünme olmaz. Düşünme olmayınca düşün- ce ortaya çıkmaz. Gözlerinizi kapatın ve düşünmeye çalı- şın. Aklınızdan geçenleri sözcüklerle algılanabilir hâle ge- tirmeden bir düşünce ortaya koyamazsınız. Bu nedenle dil felsefesinde "Dil, tindir; tin de dil." ilkesi geçerlidir. Tin, her türlü düşünme ve kavramlaştırma etkinliğinin sonuçlarını kapsayan en üst kavramdır. Dil, her türlü düşünme etkin- liğinin hem ortamıdır hem düşünce üretme aracıdır hem de onu başkalarına ulaştırma yoludur. Dil olmaksızın bir- likte yaşam, birlikte üretim ve eş güdüm olmaz. İnsanları bir arada tutan en önemli tutkal, dildir. Bu parçada dil ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi- ne değinilmemiştir? A)) Düşünceyi somutlaştırdığına B) Düşünceyi yayma aracı olduğuna C) Toplumsal yaşam için gerekli olduğuna İnsanlar arasında anlaşmayı sağladığına E) Düşüncenin doğup gelişmesini sağladığına

30. Kazakistan'ın en büyük şehri Almatı'da bindiğimiz bir taksinin şoförü, bizi biraz süzdükten sonra bana dönerek "Senin atın kim?" diye sorduğunda çok şa- şırmıştık. Yukarıdaki cümlede altı çizili kısım dilin kulla- nımdan doğan türleri bakımından hangisiyle ilgilidir? A) Lehçe B) Şive D) Jargon E) Argo C) Ağız