Cumhuriyet Sonrası Halk Şiirinin Temsilcileri Soruları

11. Aşağıdaki parçalarda boş bırakılan yerleri doğru bir şekilde doldurunuz. a. Postmodem romanda birtakım olguları ya da eserleri alaycı bir anlatımla söz konusu etmektir. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatle Ayarlama Enstitüsü adlı romanında önemsiz bir kurum olan Saatleri Ayarlama Enstitüsünü asrın en büyük, en faydalı kurumu şeklinde tanıt örneğidir. ması bir b. Binbir Gece Masalları'nda ve halk hikayelerinde anlatıcı, başkalarından dinlediklerini aktarır. Bunu yaparken de "rivayet ederler derler ki gibi kalıplaşmış ifadeler kullanır. İhsan Oktay Anar'ın Puslu Kitalar Atlası adlı romanında biçim ve anlatım özellikleri açısından ay tekniği kullanması bir örneğidir. ÖNOTE 5 C. Postmodern romanda daha önce yazılmış bir metnin içerik yönünden örnek alınmasıdır. Bütüncül ya da kısmi olabilir. Naz Bekiroğlu'nun Yusuf ile Züleyha adlı romanı, içerik yönünden divan edebiyatındaki Yusuf ile Züleyha mesnevilerini örnek aldığından Paradi örneğidir. 12. Aşağıdaki cümlelerde yer alan zamirleri bularak bunların türlerini yazınız. . Benimkilerin bazılarını almış ama senin istediklerini alamamış.

6 7 8 kısmına işaretleyiniz. 3. Bir ozan, nasıl ki bir insan yüreğini anlatıyorsa bir romancı da bir insanı her yanı ile anlatıyor demek- tir. İnsan yüreğinin en seçkin duyguları, insan top- luluğunun en önemli durumu romanlarda inceden inceye gözden geçiriliyor. Romanlar öyle bir insan yaşantısının aynası olarak ele alınıyor ki ruh geli- şimi sorunlarının en önemlilerine inceleme konusu oluyor. Alana, gerçek insanlar, birer yürek sahibi in- sanlar çıkarıyor, yaşatıyor, insan hâllerinin her duru- munu, her biçimde ortaya koyuyo Bu parçada romanla ilgili vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanlığın tüm duygularını bir karakterle ortaya koyabildiği B) insanlığın ortak hâllerini gözler önüne serebildiği İnsanın olumlu duygular yaşamasına yardımcı olduğu Insan yaşantısının değişkenliğini dile getirdiği İnsan yüreğinin en seçkin duygularını en iyi bi- çimde anlatan tür olduğu

13. Nazım şekli Sack! Tuyuğ Kit'a Birim değeri Dörtlük Dörtlük Beyit Birim sayısı 3-5 A) Murabba -3/5-beyit B) Şarkı 5/15-dörtlük C) Mesnevi 1 beyit D) Rubai-1-dörtlük E) Şarkı - 1 - beyit 2-12 Bu tabloda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıda verilenlerden hangisi getirilmelidir?

144.A sultanım sen var iken Ya ben kime yalvarayım İsmin Ganî Settår iken Ya ben kime yalvarayım nd Ali ile bir olmuşsun a Bir mektepte okumuşsun Q Ali olmuş hafız kelam b G Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi ortak değil- dir? 8⁰ Sen okursun hece tanrı A) ilahi türüne ait özellikler göstermeleri BY Dörtlük şeklinde yazılmaları C) Hece ölçüsüyle söylenmeleri D) Sade söyleyişe sahip olmaları EX Redife yer verilmeleri

3. Aşağıdaki tabloyu verilen bilgiler doğrultusunda doldurunuz. TANZIMAT DÖNEMİ ROMANI Konu Dil ve üslup özelliği Kişiler Mekân Teknik Etkilendiği edebî akımlar SERVETIFÜNUN DÖNEMI ROMANI MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ROMANI

- Bektaşî ve Anadolu slemiştir. Ayrımcılık le kucaklama sorunlarını sözü ve edilen ● bir hall 8. ● Osmaniyeli bir halk ozanı olup Ahu Gözlüm türküsüyle tanınmıştır. Zahidem ve Gönül Dağı önemli eserleridir. ile ilgili aşağıda verilen bil Türkü ve atışma ustası olup Kiziroğlu Mustafa Bey ile ün kazanmıştır. Kars ozanlarındandır ve folklor üzerine pek çok yazı yazmıştır. Yukarıda hakkında bilgi verilen sanatçılar arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Neşet Ertaş eroy his BY Âşık Murat Çobanoğlu Şeref Taşlıova D) Abdurrahim Karakoç Aşık Feymanî ÖSYM TADINDA SORULAR Absolag o 2

15. AYT/Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 14. Cumhuriyet Dönemi'nin bir bildiri ile ortaya çıkan "ilk edebî topluluğu”nu oluşturan bu şairler, edebiyat dünyasında bir tıkanıklık olduğundan yakınıyor; zamanın edebiyat anlayışını benimsemediklerini ifade ediyordu. Türk edebiyatını bir çıkmazın içinde görüyor, genç nesil olarak edebiyata yeni bir yön vermek istiyorlardı. İlkelerini "samimilik, canlılık ve devamlı yenilik" olarak açıklıyor, Türk şiirine yeni ufuklar açmayı hedefliyorlardı. Paul Verlaine ve sembolizm akımının öncüsü olan Stephane Mallerme'den etkilenmelerinin bir sonucu olarak Fransız edebiyatını örnek aldıklarını söylüyorlardı. Sanat sanat içindir, ilkesinden hareketle gerçekçi edebiyata karşı çıkarak bireyin iç dünyasına, eşyaya bir ressam gibi bakıyor; şiirde duygu ve hayalden çok, tasviri öne çıkarıyorlardı. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen şairlerden biridir? A) Cevdet Kudret Solok B) Ahmet Hamdi Tanpınar C) Ahmet Muhip Dıranas D) Orhan Seyfi Orhon E) Melih Cevdet Anday Ber hececcher ayınları

şik söz- leşme aşma- kay- yna- SÖZCÜK YAPISI 10. Yaşar Kemal'in öykülerinde çocukların yanı sıra kadın karakter- ler önemli bir yer tutar. Haklıyı destekleyen, haksızı eleştiren ka dinlara tanık oluruz. Toplulukları ateşleyen ve yönlendiren kişi I ||| IV V 11 konumundadır kadınlar. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, söz- cük türü yönünden ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 1. (1) Dünyada sanatla nümüzde yaşamın h harcayan insan, sa duyanlar da aynı s edememektedir. ( nın artması, okur dir. (V) Bunlara ay la yitiren ürünün y giriyor. Bu parçada nur sözcük, yapısı

38. Biyoçeşitlilik bir bölgedeki bitki ve hayvan türlerini ifade et- mektedir. Bir bölgedeki biyoçeşitlilik bazı doğal ve beşerî fak- törlerle azalma gösterebilmektedir. 33 Buna göre, haritada numaralandırılmış yerlerden hangisinde verilen durumun biyoçeşitliliğin azalmasında önemli bir et- kisinin bulunduğu savunulamaz? A) I numaralı yerde sanayi atıklarının oluşturduğu kirli sula- rın akarsulara karışması B) Il numaralı yerde ormanların otoyol yapımı için tahrip edil- mesi C)/III numaralı yerde meralarda aşırı otlatma yapılması D) IV numaralı yerde tahılların hasadından sonraki sap kısım- larının (anız) yakılması E) V numaralı yerde fiziksel çözülmelerin meydana gelmesi TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 Sınav kodu (Y4223) 40. 9

eri- ik- eği in n- K- ni 64 E) Anla 21. Aşağıdaki açıklamaların hangisinde bilgi yanlış vardır? A) Refik Durbaş, Kuş Tufanı ve Hücremde Ay Işığı adlı kitaplarıyla 1960 sonrası toplumcu şairler ku şağı içinde yer almıştır. (8) Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı ile Kestim Kara Saç- larımı adlı şiir kitaplarının şairi Gülten Akın, Sezen Aksu'nun seslendirdiği Deli Kızın Türküsü adlı şar- kının da söz yazarıdır. C) Cahit Zarifoğlu, İşaret Çocukları adlı ilk kitabındaki şiirlerinde yer alan imgeli söyleyişlerle Türk şiirinde öne çıkmış; ardından yazdığı Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış'ta yer alan şiirleriyle bir yandan tasavvufa bir yandan da toplumsal olana yönelmiştir. D) Mihriban adlı şiirin şairi, toplumsal ve siyasi taşla- malarıyla ünlenmiş olan Şeref Taşlıova, Cumhuri- yet Dönemi halk şairlerimizdendir. E) II.Yeni şiirine has söyleyiş özelliklerini kullanarak dini konulara yönelen Sezai Karakoç; Körfez, Şah- damar, Gül Muştusu, Monna Rosa adlı şiirlerin şa- iridir. Diorcayfaya geçiniz.

23. Seni ayın altında unuttular, günlerin Eksik bıraktığını ay tamamlıyor şimdi Uzak sessizliğin ki anı kadar siyah Sözleriyle hicran kuyusuna kapattı beni Ay nice batsa da meğer insanlar kadar Karanlıkta bırakmazmış kimseyi! Sen bütün Geceyi topladın üstüne ve bir bir söndü Masumluğun küçük fenerleri, yıldızlar Bu dizelerin dil ve anlatım ile temasına bakılarak aşağıdaki şairlerin hangisine ait olduğu söylenebilir? (A) Ahmet Haşim B) Yahya Kemal Beyatlı C) Faruk Nafiz Çamlıbel D) Ziya Osman Saba E) Haydar Ergülen

6-A "O, beyaz bir kuştu, uzun kanatlı; Ardında ışıktan bir iz bıraktı. Yek gibi dağları aştı bir atli, Arada bir engin deniz bıraktı." Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki dizelerin sahibi şairin şiir anlayışına uygun eser veren bir sanatçı tarafından ya- zılmış olamaz? A) Hani ey gözlerim bu son vedada, Yolunu kaybeden yolcunun dağda Birini çağırmak için imdada Yaktığı ateşi yakmayacaktın? B) Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç şakladı, Bir dakika araba yerinde durakladı. Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar, Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar... D) Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek, Bizim diyarımızda bin bir baharı saklar! Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek Incinir düz caddede dağda gezen ayaklar E) O kadar dolu ki toprağın şanla, Bir değil, sanki bin vatan gibisin. Yüce dağlarına çöken dumanla Göklerde yazılı destan gibisin. 7-D 8-D

n- 1 9. (1) Şiir ve inşa makalesi İstanbul'da çıkan 7 Eylül 1868 tarihli Muhbir gazetesinde yayımlanmış ve bu makalede halk şiirine ilk defa dikkat çekilmiştir. (II) Ziya Paşa Osmanlı şairlerinin İranlıları İranlıların da Arapları taklit etmeleri neticesinde ortaya melez bir şey çıktığını söyler. (III) Ziya Paşa, nesirdeki du- rumun da aynı şiirdeki gibi olduğunu belirtir, yani eski şiirimizin anlaşılmadığı gibi eski nesrimizin de anla- şılmadığını ileri sürer. (IV) Makale, Ziya Paşa'nın şu tespitiyle biter: "Şiir ve nesirdeki bütün bu eksiklikleri gidermek için tabii olmak ve kendimize yönelmek ge- rekmektedir." (V) Bizim şiirimiz divan şairlerinin ölçü- süz diye beğenmedikleri avam şarkıları ve taşrada çöğür şairleri arasında deyiş, üçleme ve kayabaşı olarak anılan manzumelerdir. Ziya Paşa'nın Şiir ve İnşa makalesi hakkında veri- len bu parçadaki numaralanmış bilgilerden han- gisi yanlıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 21. Cumhuriyet'in ilk yıllarında memleketçi şiir anlayışını sürdüren şairler, Kurtuluş Savaşı, Anadolu'nun doğal güzellikleri ve savaş sonrası durumu gibi konuları ele almışlardır. Yine aynı dönemde öz şiirin iki güçlü şairini izleyen şairler, Bursa'da Zaman, Kaldırımlar gibi başarılı şiirler yazarlar. Bu dönemde kimi şairler halka yönelmiş, folklordan yararlanarak halk şiirini yeni bir bakışla canlandırmaya çalışmıştır. 1930'lu yıllardan itibaren ise şiirde toplumcu gerçekçi etkiler görülür. Özellikle de 839 Satır'ın yayımlanmasından sonra şiirde serbest nazım önem kazanmıştır. 1940'tan sonra ise şiirde köklü bir değişim görülür. Bu yılların başında üç şairin başını çektiği yöneliş; şiiri, geleneksel yapısından tümüyle sıyırarak günlük yaşama açar ve sanatsallığı terk eder. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki memleketçi şairler arasında Kemalettin Kamu ve Faruk Nafiz Çamlıbel sayılabilir. B) Öz şiir anlayışını sürdüren şairlerle ilgili dile getirilen şiirler sırasıyla Ahmet Hamdi Tanpınar ve Necip Fazıl'a aittir. Saf sir 3 Bu yıllarda halka yönelip halk şiirini canlandırmak isteyenler arasında Asaf Halet Çelebi ön plana çıkmaktadır. D) 1930'larda toplumcu anlayışla yayımlanan şiir kitabı, Nazım Hikmet Ran'a aittir. E) 1940'lı yılların başında geleneksel şiiri yıkan üç şair, Garip akımının temsilcisi olan Orhan Vel, Melih Cevdet ve Oktay Rifat Horozcu'dur, 23. Ali - B Fu Yanıt Yayınları - F ro He S b:

6. Kabrin çiçekten bir türbe olmuş Dönmüş o türbe bir haclegåhe Bir haclegåhe dönmüşse türben Aç koynunu aç maşukânım ben Sen öldün, ölüm güzel demektir Ölsem yaraşır gaminla her gün Abdülhak Hamit'in bir şiirinden alınan bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Metafizik bir temayı işlemektedir. BY Bireysel duygular ağır basmaktadır. C) Türk edebiyatının ilk ölçüsüz şiiridir. D) Tanzimat'ın II. Dönemi'ne ait unsurlar belirgindir. E) Bir mersiye olarak nitelendirilebilir.

2. Yük beygirlerinin çalışma koşullarının kötülüğü Sultan Üçüncü Murat'ın dikkatini çeker ve bir ferman yayımlar. Bu fermanda sahiplerinin hayvanlarını iyi beslemeleri gerektiği öncelikle be- lirtilir. Ve hemen ardından da hayvanlara taşıyabileceklerinden fazla yük bindirilmemesi gerektiği... Yük beygirlerinin hakları- ni gözeten ilk padişah olan Sultan Üçüncü Murat'tan üç yüz yıl sonra 1856'da beygir haklarını gözeten yeni bir belge çı- kar. Yük taşıyan hayvanlara iyi davranılması için kimi kuralla- rin hatırlatıldığı belgede beygir hamallarının cuma günleri tatil yaptıkları vurgulanıyor. Fakat bu tatil günlerinde beygirlerin bi- nek amaçlı kullanılma ihtimaline karşı semerlerin üzerine demir çubuklar çaktırılmış olmasına rağmen kimi esnafın hayvanla- ri erzak nakliyatında kullandıkları ortaya çıkmış. Bunun üzeri- ne yük hayvanlarının altı gün çalışması ve bir gün dinlenmesi kurala bağlanmış. İş kurala bağlanmakla kalmamış, konuyla ilgili görevli memurlar tayin edilmiş, esnaf sürekli olarak de- netlenmiş. Ama insana "Buyurun buradan yakın" dedirtecek bir olay, bu düzenlemenin üzerinden altmış yıl geçtikten son- ra yaşanmış. 1920 yılında tramvay ve tünel işçileri haftanın bir günü izin yapma talebiyle greve çıkmışlar! Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır. B) Deyimler kullanılmıştır. C) Açıklama amacı güdülmüştür. D) Birinci kişili anlatıma başvurulmuştur. E) Niteleyici sözcükler kullanılmamıştır.