Cumhuriyet Dönemi'nde Roman (1950-1980) Soruları

78- 31 4. Reşat Nuri Güntekin; 1927'den son- ra yazdığı eserlerde dini yanlış anlama, yanlış Batılılaşma ve batıl inanç konula- rına değinmiştir. Bu parçadan hareketle aşağıdakiler- den hangisi Reşat Nuri Güntekin'in dini yanlış anlamayla ilgili bir eseri- dir? A) Çalıkuşu B) Dudaktan Kalbe C) Kavak Yelleri D) Miskinler Tekkesi E) Yaprak Dökümü obnielprisd nhololmio bishibsge S

1. KENDİNİ DENE Edebiyatçı, toplumdan ve toplum hayatını etkileyen olaylardan bağımsız yaşayamaz. Bu nedenle eserle- rinde bir şekilde toplum hayatından izler bulmak müm- kündür. Halkı anlayan, onların duygu ve düşünceleri- ni yansıtan edebiyatçı, toplum tarafından kabul görür ve o edebiyatçının eserleri kalıcı olur. Aşağıdaki roman parçalarından hangisi bu açıkla- madaki anlayışa uygun olarak yazılmamıştır? A) Buraya, bir akşamüstü, alacakaranlıkta geldikti. Mehmet Ali arabanın içinden kolunu dışarıya uza- tip "Aha bizim köy..." diye bağırdığı vakit, bir süre, boş yere etrafı araştırdım. Tek bir ışık yoktu. Köpek sesleri, ıssız Anadolu ovalarının ortasında, tek ya- şantı belirtisidir. Biraz daha sonra saman ve tezek kokuları duyacaktım. İşte, duymaya başlamıştım. B) Evvela caminin önündeki kahveye oturup çay içti- ler. Sonra türbeyi gezdiler. Nuran kurumuş çınarın ve yerin hikâyesine bayıldı. Ona öyle geldi ki Sün- bül Sinan hâlâ bu çınarın altında oturmaktadır. Bu kurumuş ağacın muhafazasına gösterilen itina, bu ölüm bahçesine, büyük sanat eserlerine has bir de- rinlik veriyordu. C) Fen Müdürü: "Yaşşa sen Murtaza Efendi! Aferin sana, aşkol- sun. Tam istediğim gibi bir kontrol olacaksın. Bü- tün adamlarımı senin gibi dinamik, senin gibi can- li, senin gibi vazife âşığı görmek isterim. Hâlbuki bizim adamlar hak getire... Vazife dedin mi, bucak bucak kaçarlar." Murtaza gene sır verircesine az eğilerek "Sen ol ba- na arka" dedi, "İste benden vazife." D) Ne söyleyeceğimi bilemiyorum," diyordu Burhan. Birden mahzunlaştı. Bana anlatabilirdin Selim. Böy- le bir durumda kim dinlemezdi ki seni? Ne yaptın son aylarda? Anlamasam da dinlerdim seni. Bir "hukukumuz" vardı hiç olmazsa. Ölümcül düşün- celerini hafifletirdi bir insanın varlığı belki. Belki de anlatmaya çalıştın birilerine. Kim bilir? 4D Serisi Ⓡ E) Delikanlı, yumruklarını ve dişlerini sıkmıştı. Güçlük- le konuştu: "Ne yapacağız şimdi?" Yusuf, oğlunun bu sualine omuzlarını silkti. Doğruldu: "Benim yapa- cak hiçbir işim yok... Seni bilmem..." diye söylendi. Dikkatle nehre doğru bataklıkta ilerlemeye başladı. Oğlu da onun arkasına düştü. Ölü koca öküzün ya- nına kadar sokuldular. 11. Sınıf Türk Dili 2

6. Yaşam çok boyutlu ve kavranması zor gerçeklerden oluşur. Bireyin kozmik bir yalnızlığı vardır. Öyle ki bazen bu yalnızlığın içinde debelenir durur birey. Bu şartlar altında bireyin kendi özünü keşfetmesi ve özgür olmanın önemini kavraması önemlidir. Yazar, anlatı kişilerinin iç hesaplaşmalarını, kalabalıklardaki kimsesizliklerini ve bunalımlarını gözler önüne sermelidir. Bunu yaparken diyalog ve öykülemeden ziyade bilinç akışı ve bilinçaltı tekniklerinden faydalanmalıdır. Aşağıdakilerden hangisinin edebiyat anlayışı, bu parçadaki yazarla örtüşür? A) Kemal Tahir B) Dursun Akçam C) D) Talip Apaydın E) Vüs'at Orhan Bener Halide Edip Adıvar

7. Bu akım gerçeğin dış dünyada değil, insanın iç dünya- sında olduğuna inanır. Bu nedenle psikolojik olana, bire- yin ruhuna, bilinçaltına yönelir. Temelde dayandığı fikir "geleneksel sanatlar, edebiyat, toplumsal kuruluşlar ve günlük yaşamın artık zamanını doldurduğu ve bu yüzden bunların bir kenara bırakılıp yeni bir kültür icat edilmesi gerektiği'dir. Yapıtlarda sanatsal boyuta, tekniğe, dilin kullanımına ve biçimine önem verilir. Alegorik anlatımdan ve sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanan şiirsel bir dil kullanılır. Bilinç akışı, iç konuşma yöntemleri kullanılmış, geriye dönüşlerle zaman zinciri kırılmıştır. Türk edebiya- tinda ----, ---- gibi sanatçılar bu akım doğrultusun- da eserler vermiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki sanatçılar- dan hangisi gelemez? A) Yusuf Atılgan C) Talip Apaydın E) Bilge Karasu B) Orhan Pamuk D) Adalet Ağaoğlu

24. ögeleri ön plana çıkartmaktadır. D) Yalnızca öykü yazmakla yetinmeyen sanatçı, bu alandan kendini geliştirmek isteyenlere yönelik eğitim de vermektedir. E) Öykülerinde şekil özellikleri, çoğu zaman diğer öykü ögelerinin önüne geçmektedir. I. Yapılan yeni bir çalışmada, haftada bir veya iki defa gündüz vakti şekerleme yapmak ile kalp hastalığı ve inme tehlikesinin azalması arasında potansi- yel bir bağlantı olduğu bulundu. Fakat söz konusu faydalar, daha fazla şekerleme yapıldığı zaman kayboluyor. Şekerleme yapmanın, en uygun kalp sağlığını sürdürme konusuyla ilgili olup olmadığını söylemek için erken olsa da bu bulgular, şekerleme hakkında öğrenecek çok daha fazla şeyimiz oldu- ğuna yönelik bazı güvenceler sunuyor. II. Pek çok Akdeniz ve Güney Amerika ülkesinde saat 14.00-16.00 arasında "siesta" uygulaması yapıl- maktadır. Siesta, sıcak ülkeler için çok doğru bir uygulamadır. Öğle saatlerinde kişilerin, yaşadıkları yorgunluğu engellemek için kısa süre de olsa uyku- ya ihtiyaçları vardır. İnsanların uyuşuk bir şekilde çalışmaları yerine, uykularını almış, dinç bir şekilde çalışmaları çok daha verimli olacaktır. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) Bir konuya dair farkı bulguların birbirini etkiledi- ğini kanıtlamaktadırlar.. B) Ortak bir olgunun, kişiler üzerindeki farklı olumlu etkilerinden söz etmektedirler. C) Değişik coğrafyaların, yapılan araştırma sonuç- ların değiştirmediğini göstermektedirler. D) Tek bir konuya ilişkin çelişen görüşler olduğunu vurgulamaktadırlar. E) Benzer düşünceleri vurgulamaya yönelik ortak bir örnekten yola çıkmaktadırlar. BILFEN TATIVESCOR 5

Hüzün gözlerinden ruhuma düşer İçim acılar ile yoğrulur pişer Ey hicran yıldızı şaşmaz beşer Dualarda seni hissediyorum 1. Ünlü düşmesi II. Ünsüz türemesi III. Ünsüz yumuşaması IV. Ünsüz benzeşmesi V. Ünlü daralması Bu dizelerde yukarıdaki ses olaylarından hangileri yoktur? Al ve Il 14. OKSİJEN D) Yalnız IV B) I ve III E) IV ve V C) II ve V r

10. Romanın başkahramanı, İttihat ve Terakki Partisine mensup, 33 yaşında, gözü pek ve cesur bir asker olan "Cehennem Topçu" lakaplı Yüzbaşı Cemil'dir. Üç bölümden oluşan roman, Yüzbaşı Cemil'in yaşadığı olaylar etrafında gelişir. Cemil, yurdun işgal edilen topraklarını düşmanlardan kurtarmak için çareler aramaktadır. Cemil'in çabaları ve millî mücadeleye gönül veren Anadolu halkının azmiyle düşman yurttan atılır. Ülkeyi düşmandan temizleyen birliklerin geçi- şini izleyen Cemil'in gururlu tablosuyla roman sona erer. Bu parçada özeti verilen roman aşağıdakilerden han- gisidir? A) Vurun Kahpeye C) Vatan Dediler PRAGMATIK E) Yaban B) Allah'ın Süngüleri D) Yorgun Savaşçı 44

28. "İhsan", "Nuran", "Suat" ve "Mümtaz" başlıklarından oluşan roman, yazarın eserleri arasında en önemli olan- lardan biridir. Bu bölümlerde, bölümlere ismini veren karakterler anlatılmamaktadır. Bölümlere bu başlıkların verilmesinin sebebi romanın genelinde bu karakterlerin önemli bir yere sahip olmasıdır. "İhsan"ın, romanın baş- kahramanı olan Mümtaz'ın yetişmesinde emeği çoktur. Mümtaz Nuran'a aşıktır. Suat, romanın kötü karakteridir. Mümtaz ile Nuran'ın ayrılmalarına sebep olur. Yukarıdaki metinde bahsedilen yazar ve eseri aşağı- dakilerden hangisidir? A) Ahmet Hamdi Tanpınar - Saatleri Ayarlama Enstitüsü B) Reşat Nuri Güntekin - Acımak Beşat Nuri Güntekin - Akşam Güneşi D) Mehmet Rauf - Eylül E) Ahmet Hamdi Tanpınar - Huzur

18. 1918'de Akşehir'de doğdu. İlk ve ortaokulu Akşehir'de okudu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde iki yıl okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakülte- si'ne geçti. 1962 yılında "Yol" adlı haftalık derginin Yayın Müdürlüğü'nü yaptı. Bu arada Kurtuluş romanını hazırladı. Savaşı'nı konu edinen Daha sonraki yıllarda "Komik-i Şehir" Naşit'in hayatın- dan yola çıkarak yazdığı İbiş'in Rüyası'nı yayımladı. ......... Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) Orhan Kemal - Baba Evi B) Halide Edip Adıvar Sinekli Bakkal C) Yaşar Kemal - İnce Memed D) Ahmet Hamdi Tanpınar - Saatleri Ayarlama Enstitüsü E) Tarık Buğra - Küçük Ağa

1 8. (1) İlk yazılı tabletlerin yaratıcısı, bu kil parçalarının, anıları bellekte tutmaktan daha geçerli olduğunu kav- ramış. Olabilir, Tabletlerde saklanan bilgi sonsuz mik- tarda olabilir. (II) Elle tutulamayan bir şey - bir sayı, bir haber, düşünce ya da emir- mesajı gönderen fiziksel olarak orada bulunmasa da elde edilebilir. (III) İkincisi; kil tabletler bilgiyi yeniden sunabilmek için bir bellek sahibine gereksinim duymazlar. (IV) İnsan tabletleri sonsuz sayıda üretebilir oysa beynin kapasitesi sınır- lıdır. (V) Bir mucize gibi düşlenebilir, not alınabilir ve zaman ile yerin ötesine geçebilir. (VI) İnsanoğlu, me- deniyetlerin ilk belirdiği günden başlayarak coğrafya- nın ölümün ve unutkanlığın erozyonunun üstesinden gelmeye çalışmıştır. (VII) Tek bir eylemle -kil tablete yapılan ufacık bir çizikle- o adı sanı bilinmez ilk yazıcı tüm bu olanaksız gibi görünen şeyleri bir çırpıda ba- şarmıştır. Ag Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için nu- maralı cümlelerin hangi ikisinin yer değiştirmesi gerekir? A) I ve III B) II ve IV C) H-ve V D) IV ve VII E) V ve VI

22. Türk hikâyeciliğinde bireyselliği ve modern kent haya- tini anlatmanın ötesinde önce kendi hayatında tecrübe etmiş olan sanatçı, ilkokuldan sonra eğitim hayatını sür- dürmemiş, entelektüel birikimini şahsi çabalarıyla sağ- lamıştır. Meslek hayatını telif eserler üreterek ve sinema sektöründeki çalışmaları ile sürdürmüştür. Özellikle si- nemanın onun hayatındaki yeri çok farklıdır. Ah Güzel İstanbul, Gecenin Öteki Yüzü gibi eserlerinin birçoğu si- nema filmine aktarılmıştır. Türk edebiyatına farklı tür- lerde eserler kazandırmış olsa da ona asıl şöhretini ve kimliğini kaleme aldığı hikâyeleri sağlamıştır. Ece Ayhan, yazarın ilk hikâye kitabı Parasız Yatılı için "Hikâ- yeye saygınlık kazandırdı. Nicedir Türk edebiyatında haslık, sahicilik beklenir bir özellikti." diye yazmıştır. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden han- gisidir? A) Leylâ Erbil C) Latife Tekin B) Füruzan D) Nazlı Eray E) Adalet Ağaoğlu isaval

i a 7 CAP 2. Doğu-Batı sorunsalı Ahmet Hamdi Tanpınar'da ağır- lıklı olarak vardır. Eserlerinde de kendini hissettiren bu mesele oldukça trajiktir. İki arada bir derede sıkışıp kalmıştır, seçeneklerden bir tanesini seçerse öteki- ni seçmediği için suçlu olacaktır. Her iki durumda da mutsuzluk söz konusudur. Bu yüzden Tanpınar'da hem Doğulu hem Batılı olabilme ve öyle kalabilme ça- bası görülür. Bu parçadan hareketle Ahmet Hamdi Tanpınar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A Sanatını oluştururken ikilemde kalmasına karşın Doğu kültürüne daha yakın olduğuna Doğu'nun inceliğine Batı'nın medeniyetine vuruldu- ğuna Tercihlerinde belirli bir tarafa yönelmesinde toplum- sal baskıların etkili olduğuna DY Eser oluştururken ikilemde kalmasının onu zorladı- ğına EV Eser oluştururken tam bir kişilik çatışması içinde bulunduğuna

3)Toplumcu-gerçekçi romanların genel özelliklerinden iki tanesini yazınız. (10 P.) 4) Cumhuriyet Dönemi tiyatrolarında işlenen konulardan iki tanesini yazınız. (10 P.) 5) Aşağıdaki cümlelerde bos bırakılan yerleri doğru biçimde doldurunuz. (10 P.)

CAP ngisi söylenemez? lanlardan hareketle aşağıdakiler- A) Fecriati Topluluğunun bildirisinden bahsedilmekte- dir. B) Kendinden önceki topluluğun estetik duyarlılıkla edebiyat oluşturduğundan söz edilmektedir. C) Önceki dönemdeki gibi halktan tamamen uzak ol- mayacakları anlaşılmaktadır. D) Bu döneme gelinceye kadar Türk edebiyatında ye- nileşme gerçekleşmiştir. E) Kurdukları yayınevi ile edebiyatımıza Batılı eserler kazandırmışlardır. 20. Roman, 1969 yılında yayımlanır. Yazar, romanının konusunu Balkanlarda yaşanan zorluklara yakından tanıklık etmiş babaannesi ve babasından dinleyerek oluşturur. Uzun yıllar Balkan Yarımadası'nın egemen- liği Osmanlının elindeyken Balkan savaşları sonucun- da yeni kurulan devletlerin egemenliği altına girer. romanında ----, Müslüman Türklerin asimile edilme çalışmaları anlatılırken çektikleri acılar, gördükleri iş- kenceler ve topraklarının özgürlüğü için verdikleri kü- çük mücadeleler gözler önüne serilir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) Azap Toprakları - Emine Işınsu B) Korkunç Yıllar - Cengiz Dağcı C) Cengiz Han'a Küsen Bulut - Cengiz Aytmatov D) Bizim Diyar - Sevinç Çokum E) Ölüm Daha Güzeldi - Mehmet Niyazi Diğer sayfaya geçiniz.

acele 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcüklerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A iş yerinden telefon gelince evden alel acele çıktım fakat cüzdanımı evde unutmuşum. B) Sabah erken kalkabilmek için çalar saati kurdum ancak buna rağmen uyuyup kalmışım. C) Mirasyedi bir gençti; bu yüzden parasının kıymetini bilmiyor, elinde ne varsa harcıyordu. Misafirlerimi evimin en sevdiğim köşesi olan terasa çıkardım, ikindiüstü çaylarımızı içtik. E Ankara'ya kongre için gitmiştim; kongre, öğretmenevinin Angora Salonu'nda yapılacaktı. Kafa Dengi 16

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük isim-fiildir? A) Buradan güneşin doğuşunu izleyecekti. B) Uçağa bindiğinde saat bir hayli ilerlemişti. C) Yükselen balondan son kez etrafa bakındı. D) Gerçeklerden kaçarak bir yere varamazsın.