Nesne-Yüklem İlişkisi Soruları

15. (1) Kadın erkeği, erkek kadını idealleştirdiği, simgeleştirdiği için herkesin, sevgilinin peşinde olduğunu sanır. (1) Kendi keşfettiği güzelliği, değerleri başkalarının da göreceği ve âşığını kaybedeceği korkusunu taşır. (III) Bu yüzden âşık onu kendinden başka herkesin çirkin gör- mesini arzular. (IV) Bugünün resmini korumak için gelecek hakkında konuşulmaz. (V) Aczin, çaresizliğin ve çilenin tadına varılır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden han- gileri öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişsizdir? A) I ve ll --B) I ve IV -D) live V C) vell (E) IV ve V

5. Uzun yıllardır sürdürülen bilimsel araştırmaların bulguları şüpheye yer vermeyecek bir şekilde dünya sıcaklığının artığını göstermekte. Bu sıcaklık artışının başlıca sonucu, yağış rejimlerinde ortaya çıkan (aşırı yağışlar, uzun ve şiddetli kuraklık dönemleri, kar yağışındaki azalma vb.) değişiklikler. Bu değişimle ifade edilen şey, bölgeden bölgeye farklılık gösterse de, dünya genelinde tüm canlılar açısından ihtiyaç duyulan tatlı su varlıklarının daha da azalacağı. Azalan tatlı su varlıkları (nehirler, göller ve yer altı suları) nedeniyle ekosistemin bozulması; başta gıda olmak üzere, suya erişimi zorlaşan insanların memnuniyetsizliğinin yol açacağı sorunlar, sosyal ve ekonomik krizlerin büyümesi, nehirlerindeki suyu paylaşmak istemeyen devletler arasında yaşanacak sorunlar kapıda. Bu parçada sıralanan aşağıdaki sorunlardan hangisi küresel ısınmanın dolaylı sonuçlarından biri değildir? AY Tarımsal üretimin azalması B) Ekonomik krizler C) Yağış ortalamalarındaki değişiklikler D) Toplumsal kargaşalar E) Devletler arasında su kaynaklarının yönetimi ile ilgili sorunlar yaşanması v L 7. Cọc toplu öğre kay kiml ann çoc çoc yar öğr der değ Bu A) B) E

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde atılmak" fiili dönüşlü çatılıdır? A) İşe yaramayan eşyalar çöpe atıldı. B) Bu yemeğe, biraz da baharat atılmalı. CHuzursuzluk çıkardığı için işten atılmış. D) Arka sıralardan bir genç, ileri doğru atıldı. E) Kâğıt ve plastikler dönüşüm kutularına atılıyor.

1. (1) Otlayan hayvanların merada yetişen her yapra- ğın ancak üçte birini yemelerine dikkat etmeli, daha fazla yemelerini kesin olarak önlemelisiniz. (II) Bunu nasıl yapacağız, diyeceksiniz! (III) Meralarınızı bö- lümlere, dilimlere ayırır; bir bölümünde hayvanları otlatırken ötekileri korursanız mera otlarının yara- larını tedavi ederek kendilerine gelmelerini sağlarsı- nız. (IV) Bu suretle ancak meralarınızın yozlaşmasını Pengelleyebilirsiniz. (V) Bizim memleketimiz gibi yazı kurak bölgelerde, yaralı bir otun kendi kendini teda- vi etmesi çok zordur; çünkü toprakta yeterli derece- de su yoktur. Bu parçada numaralanmış cümleler ile ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) .de, dilek kipiyle çekimlenmiş fiiller vardır? B) Il.de, fiiller kişi eki almıştır. C) IIl.de, bütün fiiller geçişsiz çatılıdır. D) IV.de, etken çatılı kurallı birleşik fiil vardır. E) V.de, çatı özelliği aranmaz.

12. Kasaya geldiğimizde aldığımız ürünler için ödememiz gere. ken miktarı hesaplattırdık. Bu cümledeki altı çizili eylem aşağıdakilerden hangisiy- le tanımlanabilir? A) Birleşik zamanlı birleşik eylem. B) Edilgen çatılı türemiş eylem. C) Oldurgan çatılı türemiş eylem. D) Etken çatılı birleşik zamanlı eylem. E) Ettirgen çatılı türemiş eylem.

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesnesine göre diğerlerin- den farklıdır? A) Bayram öncesi temizlik görevlileri tüm sokakları yıkadı. B) Soruların cevaplarına da çözümlerine de baktı. C) Dizinin bütün bölümlerini hafta sonları evde izledi. D) Elindeki takvimin yapraklarını okumadan çevirdi. E) Kendisinden tecrübeli sanatçıların izlerini takip etti. 662 1

Z 14. Yat kulüpleri, çoğunlukla deniz kenarındadır ancak bazıları gölde veya nehir kenarındaki yerlerde de kurulmuştur. Ta- rihsel olarak bir yat kulübü; motorbot, yelkenli tekne, şişme bot, dingi ve sandal da dâhil olmak üzere yat sahiplerinden oluşmuştur. Daha sonra yat kulüpleri, yelkenli yarış ve seyir sporunun tanıtıldığı bir yer hâline gelmiştir. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Türemiş sifat kullanılmıştır. B) Belgisiz adıl vardır. Fiilden isim yapan ek vardır. DY Geçişli yüklem kullanılmıştır. E) Bir ad tamlaması sıfat göreviyle kullanılmıştır.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem, yapım eki aldıktan sonra nesne-yüklem ilişki- si yönüyle farklılaşmıştır? A) Mūdūr, o gün okula gelmeyen öğrencileri arattı. B) Bizi istasyonda bir saat bekletti. C) Dędem, gözlüğünü bulamayınca, gazeteyi kardeşime okuttu. D) Bürosuna gelen yabancı konuklan, bize, bir bir tanıttı. E) Bir tomar kâğıt arasından, özenle yazılmış bir notu çıkardı. 7.

5 Denizden en son Hüsnü çıkmıştı. Hüsnü, dalgıç kafalığını çıkarmamız için eliyle işaret ediyordu. Biz bağrışıyor, biraz beklemesini istiyorduk. Ama biraz daha beklersek kavga çıkarırdı. Bu parçadaki fiillerin çatısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? İşteş çatılı fiil vardır. Etken, geçişsiz fiil vardır. B C) Oldurgan fiil vardır. D) Edilgen fiil vardır. Etken, geçişli fiil vardır. 219 217

100 BAVEZ PA 152 7. Aşağıdakilerin hangisinde eylemlerin tümü de durum bildirmektedir? durmak - susmak - oturmak B kalkmak - yürümek - çevirmek ölmek - uyumak - sararmak D Isırmak - çiğnemek - gezmek vurmak - bakmak - görmek juday

Batılı anlamda hikâye, Türk edebiyatına 19. yüzyılda Tanzimat'la girmiştir. İlk örneğini Ahmet Mithat Efendi yazmıştır: Letâif-i Ri- || 1 vâyat. Sonrasında, Kıssadan Hisse ile bu türü geliştirmiş, Sami- ||| paşazade Sezai de Küçük Şeyler adlı eseriyle modern hikâyeyi oluşturmuştur. Hikâyeye, bağımsız bir tür olma özelliği, Millî Ede- IV biyat Dönemi'nde Ömer Seyfettin tarafından kazandırılmıştır. V Bu parçadaki numaralanmış fiillerin çatı özelliklerine iliş- kin aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) 1 - geçişsiz B) II - geçişli C) II - ettirgen DIV-oldurgan E) V- edilgen

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli çatılı- dır? A) Üst üste aksilikler yaşayınca mecburen ara verdik. B) Gelecek hafta yeni evime taşınacağım. C) Yasak olduğunu, ceza alacağını bildiği hâlde avlanıyor. D) Senin için değerli olduğunu bildiğimden çok dikkatli kul- landım. E) Bir dükkânda, yıllardır görmediğim bir arkadaşımla karşı- laştım.

30. Oyuncularının maçtaki performanslarını beğenmeyen çalıştırıcı onları her zamankinden daha fazla koşturdu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan fiilin çatısı, türü yönüyle bu cümleyle aynıdır? A) Çocuk, uzayan saçlarını her zamanki berberinde kes- tirdi. B Yaptığı esprilerle salondakileri güldürdü. Bütün sempatikliğiyle kendisini insanlara sevdirirdi. Sağlığı açısından önemli olan besinleri, büyük bir dik- katle çocuğuna yedirdi. E Daha sonra unutmamak için gerekli malzemeleri arka- daşına yazdırdı.

Fiillerde Çatı 1. Geçişli fiile sahip olan cümlelerde kimi zaman nesne bulun- maz. Bu fiiller nesne almasalar da geçişlidir. Burada önemli olan, o fiilin nesne alabilmesidir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır? A) Uzun süre ben de tedavi gördüğüm için biliyorum. B) Konservatuvar eğitimi aldıktan sonra sahneye çıkmaya baş- ladım. C) Çocuğun babası rahibin yaptığından çok etkilendi. D) Bazen dünyaya çocuk gözüyle bakamadığım için hayıfla- niyorum.. E) Gözlerimi kırptığımda aynı sahne yine canlanıyordu.

12. Kaçır beni ahenk, kaçır beni dirlik Bu dizedeki altı çizili fiiller çatı bakımından aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer alan fiille özdeştir? A) Acılarımı ateşten kuşlara söyletirim. B) Son şarkısıyla salondakileri coşturdu. C) Ezel kâtiplerine, çektiğim çileleri yazdırdım. D) En kindar insana bile kendisini sevdirdi. E) Şiirler okuttum ateş renkli kâğıtlardan. 149 De B

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiil- dir? A) Çocuklar sabahtan beri bahçedeki ağaca kurulan salıncakta sallanıyor. B) Bahçeye koyduğumuz kovalar sabaha kadar yağmurda dol- muş. Sabah erkenden yol çalışması yapan makinelerin sesi ile uyan- dim. D) Birkaç gündür biriken çöpleri en yakındaki çöp kutusunu at- tum. E) Çöp kamyonu manevra yaparken apartmanın duvarına çarp- mış.