Meddah Soruları

Lise Türkçe
MeddahKÖĞRETİM KURU
B
B
AYT/TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI -
SOSYAL BİLİMLER-1 TESTİ
6.
Aşağıdakilerden hangisi bir orta oyununun fasıl
bölümünden alınmış olabilir?
A) (Zurna, Pişekâr havası çalarken Pişekâr gelir ve
meydanı bir defa dolaştıktan sonra iki eliyle temenna
ederek)
PİŞEKÂR Bu akşam, taklidini aldığım "Gülme
Komşuna" namındaki oyunu temsil edeceğiz...
B) (Zurna, Kavuklu havası çalmaya başlar. Kavuklu,
arkasında Cüce ile gelir ve bir defa meydanı dolaşır.)
KAVUKLU - (Cüce'ye) Kapıyı kilitledin mi? Anahtarı
aldin mi?
C) PİŞEKÂR - Gelecek faslımızı da hep birlikte yaparız.
KAVUKLU - Her ne kadar sürçülisan ettikse affola!
İnşallah gelecek fasılda cümleten teşrif buyururlar.
D) PİŞEKÂR— Akşamı şerifleriniz hayrolsun muhterem
seyirciler... Hoş geldiniz sefalar getirdiniz... İşte çıktık
meydâne, başlıyor oyunumuz, inşallah hayırlı olur
hepimizin sonu... Efendim, bendeniz bu mahallenin
eskisi İsmail kulunuz...
E) ZENNE - Ah! Sorma, İsmail Efendi. Her şeyine
katlandığım hâlde, en nihayet ne yapsa beğenirsiniz!
Evi bırakıp kaçtı.
PİŞEKÂR — Vah, yavrucuğum, vah!
ZENNE - Bu tarafa geldiğini duydum. Kadınlık hissini
yenerek onu aramaya çıktım. Ne kadar da olsa ilk göz
ağrısı.
E
8.

Lise Türkçe
MeddahE) An
hangi bir durumu izah etmesi yönüyle efsane or
kavu
neğidir.
du
Piseks
S
3.
Kavu
Pise
Kave
I. Karagöz oynatan kişiye denir.
II. Karagöz oyununun oynandığı alana denir
III. Oyunda tef çalan, taklitlerin şarkılarını söyle-
yen, tasvirleri sanatçıya veren yardımcıdır.
IV. Karagöz oyununda, konuşmaların en önemli
yerinde uyuklamaya başlayan tiptir.
Numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerden han
gisiyle ilgili bilgi verilmemiştir?
A) Küşteri meydanı
B) Yardak
Pişe
kav
eme
sun
bab
C) Tiryaki
D) Bebe Ruhi
Piş
E) Hayali
Kay
186

Lise Türkçe
Meddah8. Aşağıdakilerden hangisi bir orta oyununun fasil
bölümünden alınmış olabilir?
A) (Zurna, Pişekâr havası çalarken Pişekâr gelir ve
meydanı bir defa dolaştıktan sonra iki eliyle temenna
ederek)
PİŞEKÂR - Bu akşam, taklidini aldığım "Gülme
Komşuna" namındaki oyunu temsil edeceğiz...
B) (Zurna, Kavuklu havası çalmaya başlar. Kavuklu,
arkasında Cüce ile gelir ve bir defa meydanı dolaşır.)
KAVUKLU - (Cüce'ye) Kapıyı kilitledin mi? Anahtarı
aldın mı?
C) PİŞEKÂR - Gelecek faslımızı da hep birlikte yaparız.
KAVUKLU - Her ne kadar sürçülisan ettikse affola!
İnşallah gelecek fasılda cümleten teşrif buyururlar.
D) PİŞEKÂR-Akşamı şerifleriniz hayrolsun muhterem
seyirciler... Hoş geldiniz sefalar getirdiniz... İşte çıktık
meydâne, başlıyor oyunumuz, inşallah hayırlı olur
hepimizin sonu... Efendim, bendeniz bu mahallenin
eskisi İsmail kulunuz...
ZENNE-Ah! Sorma, İsmail Efendi. Her şeyine
katlandığım hâlde, en nihayet ne yapsa beğenirsiniz!
Evi bırakıp kaçtı.
PİŞEKÂR - Vah, yavrucuğum, vah!
ZENNE - Bu tarafa geldiğini duydum. Kadınlık hissini
yenerek onu aramaya çıktım. Ne kadar da olsa ilk göz
4375!
10.

Lise Türkçe
MeddahTanzimat Dönemi'nde yazarlar, ilk eserlerinde Batı'daki
Örneklerden yararlandıklannı belirtmekte bir sakınca görme-
mişlerdir. Anlaşılan Batı'daki bu örneklerin çarpıcı olay akışına
özenmişti yazarlar. Ne var ki Batı'daki Örneklerin yapısal
ve teknik özelliderinden yararlanmak yerine, meddahların
anlattığı hikayelerin yapısını, tekniğini ve kişilerini, romanda
yoğun bir serüvenci anlatimla kullanmışlardı. Bu romanlann
--- Kantlamak kolaydır
. Meddah anlataninda olduğu gibi
olay örgüsü qu aşamalarla devam eder Ågik olma, aynima,
kovalarna, kavuşup evlenme
Bu parçada boş bırakılan yero, düşüncenin akışına göre
asagidakllerden hangisi getirilebilir?
A) Bat/daki örneklerin birer taklidi olduğunu
B) meddahilanin anlatı Özelliklerini sürdürdaganu
comu kişinin bildiği konularla oluşturulduğunu
D) golariaksoi Turk hikâyelerinin ilk örnekleri olduğunu
E) Turk romanına yepyeni bir soluk getirdiğini

Lise Türkçe
Meddahsorumlu
bilgi yan
LAT
8.
10. Kirk
Çadu
Kağa
tüylü
Kağ
Aşağıdakilerden hangisi bir orta oyununun fasil
bölümünden alınmış olabilir?
A) (Zurna, Pişekâr havası çalarken Pişekâr gelir ve
meydanı bir defa dolaştıktan sonra iki eliyle temenna
ederek)
PİŞEKÂR - Bu akşam, taklidini aldığım "Gülme
Komşuna” namındaki oyunu temsil edeceğiz...
B) (Zurna, Kavuklu havası çalmaya başlar. Kavuklu,
arkasında Cüce ile gelir ve bir defa meydanı dolaşır.)
KAVUKLU - (Cüce'ye) Kapıyı kilitledin mi? Anahtarı
aldın mı?
C) PİŞEKÂR - Gelecek faslimızı da hep birlikte yaparız.
KAVUKLU — Her ne kadar sürçülisan ettikse affola!
İnşallah gelecek fasılda cümleten teşrif buyururlar.
D) PİŞEKÂR- Akşamı şerifleriniz hayrolsun muhterem
seyirciler... Hoş geldiniz sefalar getirdiniz... İşte çıktık
meydâne, başlıyor oyunumuz, inşallah hayırlı olur
hepimizin sonu... Efendim, bendeniz bu mahallenin
eskisi İsmail kulunuz...
istis
ded
Go
bi
g
ISLER
-
E) ZENNE — Ah! Sorma, İsmail Efendi. Her şeyine
katlandığım hâlde, en nihayet ne yapsa beğenirsiniz!
Evi bırakıp kaçtı.
PİŞEKÂR - Vah, yavrucuğum, vah!
ZENNE - Bu tarafa geldiğini duydum. Kadınlık hissini
yenerek onu aramaya çıktım. Ne kadar da olsa ilk göz
ağrısı.
5

Lise Türkçe
MeddahE
A) Aynı yüzyılda yaşamışlardır.
BY Åşiklik geleneğinin temsilcisidirler.
Eserlerinde tasavvufi konuları işlemişlerdir.
D) Kendi dönemlerinde yeni bir edebiyat geleneği kur-
muşlardır.
E) Şiirlerinde devrin şartlarını ve yöneticileri eleştir-
mişlerdir.
10.
7. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Orta oyunu, halk edebiyatı nesir türlerindendir; için-
de müzik, raks ve şarkılar bulunabilir.
BY Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden
oluşan orta oyununda Kavuklu, Pişekâr, Zenne,
Çelebi, Laz gibi tipler bulunur.
e Orta oyununun kişiler ve bölümleri Karagözle ben-
zerlik gösterir ancak Karagöz sahne değil, gölge
oyunu olması yönüyle orta oyunundan ayrılır.
D Orta oyunundan farklı olarak meddah, tek kişilik
oyundur; meddah adı verilen kişinin taklitler yapa-
rak hikâye anlatması ve bu hikâyeyi canlandırması
esasına dayanır.
Orta oyunu ve meddahta, oyunun canlandırıldığı
yere palanga denir; her ikisinde de yeni dünya ve
dükkân denilen basit dekorlar bulunur.
karekök
8. İşte gidiyorum çeşmi siyahım
Önümüze dağlar sıralansa da
Sermayem derdimdir servetim âhim
Karardıkça bahtım karalansa da
dizeleriyle tanınan ---, günümüzde halk şiiri geleneğini
devam ettirmiş, Pir Sultan Abdal'ın açtığı yolda
yürümüştür. 1998'de dünyanın yaşayan üç büyük oza-
hul edilen sanatci 2002'de yaşamını yitir-

Lise Türkçe
Meddah1
ocast
8. (D) Geleneksel Türk tiyatrosunda taklitler yapip hoş hikayeler
anlatarak halkı eğlendiren sanatçılara meddah, anlatılanlara
ise meddah hikâyesi denir. (II) Anlatma yeteneğinin büyük
cce
tipa sanatlarından biri olan meddahlık, yüzyıllar boyunca Türk
halkı arasında çok büyük bir ilgi görmüştür. (III) Meddah,
yöntemleri bakımından Karagöz ve orta oyununa çok yakın-
karşın meddah; hikâye dağarcığının çeşitliliği, güldürmece-
sa da bunların yalnızca bir güldürmece tiyatrosu olmasına
oday!
Ele 4: nin yanı sıra farklı mizaçları yansıtması bakımından onlar-
re
dan ayrılır. (IV) Konuya göre farklı özellikteki tipler, oyunun
er akışı içinde, oyuna dâhil olurlar. (V) Meddah, yüksekçe bir
yerde oturarak bir hikâyeyi başından sonuna kadar hikâye-
de geçen kişileri şivelerine göre konuşturarak anlatır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde
bir bilgi yanlışı vardır?
A) 1 B) |
C) III
DTV
EV
1