Halk Şiiri Soruları

16. yüzyılda yaşadığı sanılan --- âşık edebiyatının önemli şairlerindendir. Kimliği ile ilgili bilgiler hakkında anlatılan bir halk hikâyesine dayandırılır. Yiğitlik, mertlik, savaş şiirleri- nin başlıca konularıdır. Şiirlerinde mertçe bir söyleyiş ve coşkulu bir anlatım vardır. Koşmaları ile, özellikle de koçak- lama türündeki şiirleriyle tanınmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Dadaloğlu B) Seyrani D) Pir Sultan Abdal E) Karacaoğlan C) Köroğlu C

6. D) Tuzsuz Deli Bekir E) Çelebi Hak Dostum hak Sühansâz-ı gülistân-ı nezaket Nihâl-i gonca-i bâğ-i zerafet Söyledikçe sergüzeşti, verir bezme letâfet Dinle imdi bende-i acizden bir hoş hikâyet İdeyim meclise bir kıssa beyân Kıssadan hisse ala ârif olan idened Y İsim isime, kisib kisibe, semt semte benzer Geçmiş zaman söylenir, yalan-gerçek vakit geçer. 111 Asmaaltı'nda tüccardan hem de muteber tüccardan, ağniyâdan bir Anberî Efendi varmış... Anlattığımız, hikâye... Kimse üstüne alınmasın. Anberî Efendi'nin de dâr-ı dünyâda bir tek oğlu, evlâdı var: Süleyman Efendi. Baba- si da anası da çocuğun üzerine titriyorlar. Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- Jenemez? A Alındığı metnin "başlangıç" bölümünden alınmıştır. B) Meddah hikâyesinin özelliklerini yansıtmaktadır. C) Güldürü ögesi ön planda tutulmuştur. D) Yabancı sözcük ve tamlamalara yer verilmiştir. Fibo E) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır.

21. Âşık atışmasına katılan ve usta âşık olmak isteyen bir dinle- yicinin kaleme aldığı ve âşıklara gösterdiği dörtlük şu şekil- dedir: "Ellerin sımsıcak, gözlerin masmavi Bu ayrılık şehrine bizi kim itti Evvelden hürremdim, şimdi Hüzní Hüzünler deryasına salma beni yâr" Dinleyiciye verilen tavsiye: "__" Atışmayı yapan âşıkların tavsiyesinin ardından dinleyici dörtlüğü şu şekilde değiştirir: "Bakışların sıcacık, gözlerin kahverengi Bu gurbet iline bizi kim itti Evvelden hürrem idim, şimdi Hüznî Hüzünler deryasına salma beni yâr" 22. (1) Her 350'd miştir nere reke Bu parçadan hareketle dinleyiciye verilen tavsiye aşa- ğıdakilerin hangisi olabilir? A) Şiirde şahısların iç dünyasına da dış dünyası olan mekâna da ayrıntılarıyla yer vermek gerekir. B) İnsanların duygu dünyasına hitap etmen, onların yüre- ğinde yer etmene kapı aralar. C) Usta bir âşık olmak istiyorsan seçtiğin tema, halka hitap etmeli; ölçü, uyak ve ahenk unsurları da halk zevkine uygun olmalı. D) Âşıklık geleneğine uygun şiirler kaleme almak istersen kavramların geleneksel söyleyişe uygun olanlarını tercih etmelisin. gele olm tan E) Şiirlerinde duygularını daha iyi aktarabilmen için betimle- melerinin daha güçlü ve etkili olması gerekir. ço ola (V ra B 1 r L 6

Edebiyat - Tarih ve Din İlişkisi - Türk Edebiyatın 6. Aşağıdakilerin hangisi İslamiyet öncesi Türk edebi- yatının bir özelliği değildir? A) Gök Tanrı inancının etkileri görülü B) Dil, yabancı dillerin etkisinden oldukça uzaktır. auza C) Şiirlerde nazım birimi dörtlük, ölçü hece ölçüsüdür. D) Türkçenin bilinen ilk sözlüğü bu dönemde kaleme alınmıştır. nemde E) Yazılı ve sözlü edebiyat şeklinde iki koldan gelişimini sürdürmüştür.

7. HALK EDEBİYATI (Genel Özellikleri) 1. Doğaçlama olarak şiir söyleyen, saz çalan ozanlardır. II. Daha çok topluluk önünde saz çalıp söyleyen ozanlardır. III. Şiirlerini kalem ve kâğıt kullanarak yazan, eğitim görmüş halk ozanladır. IV. Rüyasında bir pir elinden kutsal içkiyi içtikten sonra şiir söylemeye başlayan ozanladır. Yukarıdaki tanımlar, aşağıdaki terimlerden hangisiyle ilişkilendirilemez? A) Oymak şairi C) Âşık B) Badeli âşık D) Meydan şairi E) Kalem şairi 11

rafından Arlandir Imeyen arşılık dirmeyi nasi ve bağl wa ha e bir V Anonim halk şiiri türlerinin en eski ve yaygınlarından biri olan mani, aynı zamanda Türk müziğinde kendi içinde sistematik bir bütünlüğe sahip ezgiler topluluğunun da mü- zikal bir form olarak adıdır. Halk edebiyatının en eski kay- naklarından olan Divani Lugâti't-Türk'te ir ve yır IV kelimeleriyle karşılanır. Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) W ||| Madalyon Soru C) III D) IV E) V 3. g

BİYATI Soru Bankası 1 8. - İbtidaname - Kitab-+Miglate - Çobanname - Marifetname - Kırk Armağan O/benimhocam TEST 25 Çobanname D) Marifetname E) Kirk Armağan B Dede Omer Ruşeni Sultan Veled - Hacı Bayram-ı Veli - Erzurumlu İbrahim Hakkı - Kaygusuz Abdal Yukarıdaki tabloda Á grubundaki eserlerle B grubundaki sanatçılar eşleştirildiğinde hangi eser dışarıda kalır? A) Ibtidaname B Kitab-i Miglate

6. 1. 11. III. IV. GEÇİŞ DÖNEMİ Nefsim mini köp yürürtti hakka bakmay Kiçe kündüz bi-gam yördim yaşım akmay Hây u heves má vũ menlik otka yakmay Pür-gam bolup yir astığa kirdim muna Günümüz Türkçesiyle Nefsim beni çok koşturdu, Hakk'a bakmadan Gece gündüz gamsız yürüdüm, yaşım akmadan Hevesleri benlik davasını ateşe yakmadan Gamla dolup yer altına girdim işte Divan-ı Hikmetten alınan bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yar- gilardan hangisi yanlıştır? A) Yabancı sözcükler kullanılmıştır. B Sanatlı ve mecazlı ifadelerden faydalanılmıştır. C) Uyak ve rediflere yer verilmiştir. D) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. E) Tasavvufi unsurlara yer verilmiştir. 7. Kutadgu Bilig, dört ana karakter arasında geçen diyaloglar- dan oluşmaktadır. Eserdeki bu dört ana karakterin her birinin belirli bir sosyal rolü vardır ve her biri belirli bir değeri temsil eder. ---- hükümdardır ve adaleti temsil eder. vezirdir ve saadeti temsil eder. din adamıdır ve akıbeti temsil eder. - vezirin oğludur ve aklı temsil eder.

3. (1) İslami Dönem Türk Edebiyatı'nın ilk eseri Kutadgu Bilig'tir. (II) Yusuf Has Hacip eserini 1070 yılında Karahanlılar Devle- ti zamanında kaleme almıştır. (III) Eski Anadolu Türkçesi ile yazılan Kutadgu Bilig "kutlu olma bilgisi" anlamına gelmekte- dir. (IV) Aruzun "feûlün feûlün feûlün feûl" kalıbıyla yazılan eser beyitlerden oluşur. (V) Ayrıca eski Türk yaşayış ve ina- nışıyla İslamî inancı birleştiren bu eser siyasetname ve nasi- hatname özelliklerini de taşır. "1 12 Kutadgu Bilig'le ilgili yukarıda verilenlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III . Divân-ı Hikmetle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir? D) V Foli A A) Mutasavvıf Hoca Ahmet Yesevi tarafından 12. yy.da ya- zılmıştır. B) İlâhî aşk, ibadet, cennet gibi konuların ele alındığı didak- tik bir eserdir.

3. Allah'ı övmek, ona yalvarmak için yazılan şiirlerdir. Özel bir ezgiyle oluşan bu türün en önemli temsilcisi Yunus Emre'dir. Hecenin 7, 8 veya 11'li kalıpları ile oluşturulan bu şiirler deği- gibi farklı isimlerle anılır. ----- şik tarikat ve kesimlerde --- ----- D) tapuğ ==== Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) ayin B) sathiye t C) deme E) nefes HIZ VE

B A M R L 16 9. İslamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatıy- la ilgili aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) Sözlü dönem eserleri "şaman, kam, baksi, ozan" gibi adlar verilen kişilerce "kopuz" eşliğinde söy- lenmiştir. B) Dörtlükler ve hece ölçüsüyle söylenen sözlü dö- nem eserlerinde kahramanlık, doğa, ölüm gibi konular işlenmiştir. C) Yazılı Edebiyat Dönemi Göktürk ve Uygur metin- lerinden ibarettir. D) Yazılı dönemin ilk ürünleri VIII. yüzyılda Göktürk Devleti'nin tarihi ve edebî varlığını belgeleyen Göktürk Yazıtları'dır. E) Türk edebiyatının Islamiyet'in Kabulünden Ön- ceki Yazılı Dönemi'nin ikinci yarısı Karahanlı Dönemi'dir.

Çalışma Testi 2. T Eyyûb ile derde esir inledim ben çektim ceza Belkıs ile hem taht üzre mühr-i Süleyman'da idim Yûnus ile balık beni çekti demeye yuttu beni Zekeriyya ile kaçtım Nuh ile tufanında idim Yunus Emre'ye ait bu şiirde olduğu gibi yaratılışın başlangıcı ve sonunun, varlığın nereden gelip nereye gittiğinin ve bu ikisi arasındaki aşamaların neler olduğunun tasavvufi açı- dan anlatıldığı şiirlere ---- denir Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) devriye D) ilahi B) nutuk E) nefes deme C

1.8 2.C 3.C 4.E 5.A 6.D 7.C 8.B 9.D 10E 11E 10.00 10. Gonca gülsün has bahçede bitersin Bülbül gibi gül dalında ötersin Garip bülbül beni mahzun edersin Bulamaz emsalin eşin belalım Bu şiir alıntısı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez A) Ahenk unsurları olarak redif, kafiye, ölçü, aliterasyon, asonans ve kelime tekrarlarından yararlanılmıştır. B) Âşık tarzı halk şiirinin geleneğine aittir. C) Birden fazla mazmundan yararlanılmıştır. D) Yalın ve akıcı bir üslup vardır, halk dili kullanılmıştır. özelliklerini taşımaktadır. 18. yüzyıl halk edebiyatının E) pex br Divan 1. As ik dort Raizemes diges dolor Sen direnak

şa 29. Yunus Emre'nin, "Gönül Çalab'ın tahti Çalab gönüle baktı Yedi cihan bedbahtı Bir gönül yıkar ise" dizelerinde vurgulanan düşünce; Aldı benim gönlümü, n'olduğum bilmezem Yavı kıldım ben beni, isteyip bulamazam II. Uçmak uçmak dediğin, kulları yeltediğin Uçmağın sermayesi bir gönül etmek gerek III. Yunus Emre der hoca, gerekse var bin hacca Hepisinden iyice bir gönüle girmektir J dizelerinin hangilerinde benzer şekilde ifade edilmiştir? (Çalab: Rab, Tanrı / Uçmak: Cennet) I. A) Yalnız II B) Yalnız III D) II. ve III. C) I. ve II. E) I, II ve III

(1) Türklerin Müslüman olmadan önceki dönemlerde başka dillerin etkisinde kalmamış bir edebiyatları var- dı. (II) Ağırlıklı olarak sözlü olan bu edebiyatta şiirler he- ce ve aruz ölçüsü ile yazılmıştır. (III) İslam'ın kabulün- den sonra Türkler, Arap ve Fars edebiyatlarından da etkilenmiş; böylece divan edebiyatı doğmuştur. (IV) Bu edebiyatta özellikle Arapça ve Farsça sözcüklerle do- lu, ağır bir dil kullanılmıştır. (V) Divan edebiyatının ya- nında, eski Türk edebiyatının devamı niteliğinde olan halk edebiyatı da halk arasında yaygınlaşmıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatı halk edebiyatı ve divan edebiyatı olarak iki kolda ilerlemiştir. Bunlardan halk edebiyatı İslamiyet öncesi yazılı edebiyatın deva- || mi niteliğindedir. Halk edebiyatı kendi içinde dinî-ta savvufi, âşık ve anonim halk edebiyatı olmak üzere üçe I IV V Layrılmaktadır. Dil, halkın kullandığı sade Türkçedir. Eser- lerde az da olsa söz sanatlarından yararlanılmıştır. Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V