Tanzimat Dönemi'nde Hikaye Soruları

mat ve tifünün siirinde Ancak neceyi şına - O lar gibi a- gös- bilgi E) V. 184 11. Tanzimat ve Servetifünün hikâyeciliğinin karşılaş- tırıldığı aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır? A) Sanat toplum içindir görüşünü benimseyen Tanzimat yazarları, hikâyelerinde, anlaşılmayı önemsediklerinden, sade bir dil kullanmaya çalışmışlardır; oysa Servetifünün hikâyelerine sanatlı bir üslup hâkimdir. B) Tanzimat hikâyelerinin konuları genellikle halka ders ve örgüt vermeye yöneliktir; Servetifünün hikâyelerinde ise içe dönük bir anlayışla bireysel konular anlatılmıştır. Tanzimat hikâye yazarlarının Doğu öykülerine tekniğinden uzaklaşmadığı, bu kaynaktan yarar- landığı görülür; oysa Servetifünûn yazarları geleneksel hikâye tarzından tamamıyla kopmuştur. D) Tanzimat hikâyelerinde romantizmin de etkisiyle duygular, olaylar ön plandadır, kişiler siliktir; Servetifünün hikâyelerinde ise realizmin etkisiyle gerçekçi hayat sahneleri, kişilerin ruhsal durumları öne çıkar. E) Tanzimat Dönemi hikâyelerinin ulusal yönleri güçlü olduğu gibi teknik özellikleri de Batılı ölçülerdedir; Servetifünûn Dönemi'nde hikâye önemsenmedi- ğinden taklitçidir ve teknik bakımdan daha zayıf kalmıştır.

Fir A) Muallim Naci C) Sinasi 7-C E) Ziya Paşa slamaallux aelo 12. 1. Tanzimat edebiyatının en önemli düşünce, sanat ve si- yaset adamıdır. D) Recaizade Mahmut Ekrem II. Divan şiirini yaşatma geleneğini sürdüren "Encümen-i Şuara" topluluğunun üyesidir. III. Seçere-i Türki, Hikmet-i Tarih, Fezleke-i Tarih-i Osma- ni adlı tarih eserlerini yazmıştır. JV. Lodra'da Hürriyet gazetesini, yurda dönünce İbret ga- zetesini çıkarmıştır. V. Hürriyet Kasidesi ile biçimce eskiye, içerikçe yeniye bağlı olduğunu göstermiştir. 8-B gim Yukarıda verilen bilgilerin hangisi Namık Kemal için doğru bir yargı değildir? A) I B) II 9-C C) III 10-D ED) IV 11-A E) V

Ankara Yog 20. Bitkilerin tüm bireylerinde aşağıda verilenlerden han- gisi görülür? A) Mayoz bölünme ile spor oluşumu B) Monoploit kromozomlu dişi gamet üretilmesi C) Tohumların yayılmasını kolaylaştıran meyvenin mey- dana gelmesi D) Su ve mineral taşınmasında görevli iletim demetlerinin görev yapması E) Hermafrodit çiçeklerin kendi kendine tozlaşması

1 rin Feis Yuyudan ******* 5 12. Servetifünun Dönemi roman ve hikâyeleri toplumsal bir işlev üstlenmiştir. Edebiyat, toplumu bilinçlen- dirmede bir araçtır bu dönem sanatçıları için. Bunun için kimi toplumsal konular ele alınır ki bu konuların başında da esaret gelir. Ahmet Mithat Efendi'nin || Letâif-i Rivayat adlı yapıtının ilk hikâyesi "Esaret" ||| adını taşır. Sami Paşazade Sezai'nin Şergüzeşt adlı IV V romanı da yazarın yakından tanıdığı bir çevreyi, esirler ve cariyeler çevresini konu edinir. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisi bilgi yanlışlığına sebep olmuştur? B) II C) III A) N D) IV E) V Diğer sayfaya geçiniz.

3. Bu sanatçı, hece veznine hiçbir zaman itibar etmemiş, daha çok aruzu Türkçe söyleyişe uygun bir hâle getirmeye çalışarak şiirde vezin ve kafiyeye önem vermiştir. "Sehlimümteni" denebilecek tarzda birçok dize ve beyit kaleme alan sanatçının kafiye anlayışı divan şiirinde olduğu gibi "Kafiye göz içindir." şeklindedir. Eski edebî zevkin tamamen ortadan kalkması yerine, devrin ihtiyaçlarına göre yenileştirilmesi düşüncesi doğrultusunda hareket etmiş, bu nedenle eskinin savunucusu olarak görülmüştür. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen sanatçının eserleri arasında yer almaz? A) Ateşpare B) Zemzeme C) Ömer'in Çocukluğu D) Füruzan E) Istilahat-ı Edebiye Recaizade

6. (1) Tanzimat edebiyatı, Osmanlı Devleti sınırları içinde Kânun-i Esâsî'nin yürürlüğe girmesinden sonra ortaya çıkan ve geli- şen yeni edebiyat akımının ilk evresidir. (II) Tanzimat Döne- mi sanatçıları divan edebiyatında bulunan şiir, tarih, mektup gibi edebiyat türlerini Batı anlayışına göre yenilemişlerdir. (III) Ayrıca edebiyatımızda bulunmayan makale, roman, tiyatro, hikâye, anı, eleştiri gibi yeni türleri getirmişlerdir. (IV) Bu dö- nemde "toplum için sanat" anlayışıyla eser veren sanatçılar Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi'dir. (V) "Sanat için sanat" görüşünü benimseyenler ise Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan ve Samipaşazade Se- zai'dir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "Tanzi- mat Dönemi Türk Edebiyatı" ile ilgili bir yanlışlık vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

1 5. Edebiyatımızda şiirlerinden çok, düşünce yazılarıyla etkili olan, ömrünün çoğunu devlet işleriyle geçiren, bir yanı yenilikçi, bir yanıyla da geçmişe bağlı bir kişiliği olan sa- natçımız Tanzimat Dönemi'nin önemli isimlerinden biri- dir. Bu parçada bahsedilen sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir? A) Ziya Paşa B) Şinasi C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Ahmet Vefik Paşa

19. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi hikâyele- rinde işlenen konulardan biri değildir? A) Tutsaklık, cariyelik, kölelik gibi dönemin sosyal gerçek- leri B) Zorla yapılan evliliklerin doğurduğu acı sonuçlar Köyden kente göç eden insanların yaşadığı sorunlar D) Bati uygarlığı ile Osmanlı uygarlığı arasındaki farklar Kadın-erkek ilişkilerinde ortaya çıkan sorunlar

1 Çağ- enzer aldık teilar, st ve en ve arları hane larla 8. Aşağıdakilerin hangisi Servetifünun Dö- nemi'nde gerçekleşmemiştir? A Batı tekniğine uygun ilk roman Blk psikolojik roman C) İlk mensur şiir örnekleri D) Beyit nazım biriminin kırılıp nazmin nesre yaklaştırılması E) Batı tekniğine uygun ilk hikâye kitabı MUBA YAYINLARI

3. (1) Türk edebiyatında romanın ilk örnekleri Tanzimat Dō- nemi'nde verilmiştir. (II) Bu dönemde yazılan romanlarda olayların geçtiği mekânlar çoğunlukla İstanbul'dur. (III) Anlatılan olayların gerçek ya da gerçeğe benzer olması düşüncesi vardır. (IV) Bu ilk dönem Tanzimat romanla- rında natüralist Fransız yazarların etkisinde kalınmıştır. (V) Namık Kemal, bu ilk dönemde edebî nitelikli romanın öncüsü sayılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde verilen bilgi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

dili da ca rak-i 4. BÖLÜM 07 Test Q) III ve IV. I. Batı kültürüne yönelme II. Batılı türlerde eserler verme V Ill. Şiirde konu bütünlüğünü sağlama IV. Fransızca sözcük ve tamlamalar kullanma V. Nesire daha çok önem verme Yukarıdakilerden hangi ikisi Tanzimat ve Servetifünun edebiyatlarında ortak değildin? A) I ve II. B) I ve tv. 09 E) IV. ve V. CLI ve V.

7. Tanzimat Dönemi'nde zengin mirasyedi tiplerin haya- tını değil, sıradan insanların hayat mücadelelerini de yansıtan romanlar kaleme alınmış, bu yapılırken rea- list bir anlayışa yaslanılmıştır. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada verilen bilgilerle örtüşmektedir? B) Karabibik A) Sergüzeşt D) Handan C) Eylül E) Cezmi

9. Aşağıdaki bilgilerle ilgili olarak ayraç içinde verilen isim- lerden hangisi yanlıştır? A) Türkçeyi incelemek, modernize etmek, geliştirmek ve öğretmek amacıyla çalışmalarda bulunmuştur. (Şem- settin Sami) B) /Edebiyatın dışında tarih, coğrafya, ziraat, iktisat gibi değişik alanlarda 200 civarında eser vermiştir. (Ahmet Mithat Efendi) C) Tanzimat Dönemi'nde tarihi bir konu işleyen ilk romanı yazmıştır. (Namık Kemal) DY Bursa valiliği sırasında yaptırdığı tiyatroda kendi çevir- diği ve uyarladığı piyesleri oynatarak halka tiyatro zevki aşılamaya çalışmıştır. (Ahmet Vefik Paşa) O Yirmi sekiz hikayeden oluşan kitapla edebiyatımızda Batılı anlamda hikayenin ilk örneklerini vermiştir. (Sami Paşazade Sezai) 1 EDEBİYAT

8. Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat hikâyesi için söy- lenemez? A) Birinci dönemde sosyal konular, ikinci dönemde bireysel konular işlenmiştir. B) Yer yer olayların akışı kesilip okura bilgi verilmiştir. C) Karakterler psikolojik derinlikleriyle ayrıntılı bir şe- kilde ortaya konmuştur. D) İkinci dönem yazarları, realizmin etkisiyle yapıtlar kaleme almıştır. V E) Çok sık ve uzun betimlemelere yer verilmiştir. 1

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bili 13. Benim amacım çoğunluğa hitap etmek, onları aydın- latmaya, onların dertlerine tercüman olmaya çalış- maktı. Zaten, "edebiyat" yapmaya, ne vaktim ne de kalemim müsaitti. Bunun içindir ki, haddimi, hududu- mu bildim. Çizmeden yukarıya çıkmadım ve edebi- yatı erbabına bıraktım. Fakat, ne yalan söyleyeyim, eğer elimde olsaydı bütün edipleri o devirde "edebi- yat" yapmaktan menederdim. Çünkü bence, nüfusun yüzde doksan dokuzu koyu cehaletten tamamen kur- tarılamamış olan bir memlekete, henüz, en aydınlık ve basit fikirleri bile sökemeyen kimselere "edebî" eser vermek, karnını doyuramamış bir kimseye meyve ikram etmek kadar garip bir hareketti. Aşağıdakilerden hangisinin edebiyat anlayışı, bu parçadaki yazarla örtüşür? A) Sami Paşazâde Sezai B) Ahmet Mithat Efendi C) Mehmet Rauf D) Halit Ziya Uşaklıgil E) Recaizâde Mahmut Ekrem

5. Tanzimat Dönemi hikâyesiyle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Konular genellikle tarihten ve günlük yaşamdan alın- mıştır. BGerek kurgu gerek teknik bakımdan Batılı modern hikâye düzeyindedir. C) Özelilkle ilk dönemde yazılanlarda, romantizmin et- kisi görülür. D) Yazar, kişiliğini gizlemez, anlatımda araya girer, akı- şa müdahale eder. E) Kahramanlar tek yönlüdür; iyiler her bakımdan iyi, kötüler ise her bakımdan kötüdür.