Cümlenin Temel Öğeleri Soruları

11. Kitapları elektronik ortamda yayımlamak, baskı mas- raflarını en aza indirip dağıtım masraflarını da ortadan kaldırdığından elektronik kitaplar; ucuz fiyatlarıyla göz dolduruyor. Ves 27 Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakile- rin hangisinde verilmiştir? A) -Zarf tümleci özne zarf tümleci - yüklem B) Özne - zarf tümleci - yer tamlayıcısı - zarf tümleci - yüklem C) Belirtili nesne özne zarf tümleci zarf tümleci - yüklem DY Özne - zarf tümleci - belirtisiz nesne - zarf tümleci - yüklem E) Zarf tümleciyer tamlayıcıstözne-yüklem.

1. ON I. Sanatçının görüşünü, okumaya başladığı eserde hemen hissediyordu. II. Bazı hafif tohumların yayılması rüzgârla sağlanır. III. Bir tutam sevgidir benim için yaşamaya tutunmak.)/ IV. Medeniyetlerin çatışması romanlarında en çok işlediği ko- nuydu. V. İyi kitaplar okumak, geçmiş yüzyılların şahitleriyle tanış- maktır. Bu cümlelerin hangisinde isim-fiille kurulmuş söz öbeği diğerlerinden farklı bir öge olarak kullanılmıştır? B) II C) H D) TV A) I E) V

TYT/TÜR ö+Y 12. (1) Blok şifreleme, belli uzunluktaki veri bloklarını şifre- lemek için kullanılan algoritmadır. (II) Bu algoritma bir açık metni, bir anahtar metin yardımıyla aynı uzunluktaki farklı bir metne dönüştürür. (III) Şifrelenmiş metin, aynı anahtar metin kullanılarak bir şifre çözme algoritmasıyla tekrar açık metne de dönüştürülebilir. (IV) Şu anda kul- lanılan en popüler blok şifreleme metodu AES'tir. (V) Bu Bue algoritma, DES adındaki blok şifreleme metodunun ye- terli gelmemesi üzerine herkesin katılımına açık olarak düzenlenen bir yarışma sonucunda ortaya çıktı. Zarf Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri öge dizilişi bakımından özdeştir? I ve III D) II ve V B) I ve IV E) IV ve V C) II ve III 1

KENDİNİ DENE-3 Zor durumda kalan insanlann imdadına koşmuş fedakâr bir insandır. Bu cümle ile öge dizilişi ve sayısı aynı olan cümle aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Herkesin takdirini bekleyenler yan yolda kalmaya mahkumdur. B) Sıcak yaz akşamlarında yıldızlı gök altında sohbet ederlerdi. C) Başarılı olduğunda, yüreği yerinden fırlayıverecek hâle gelen bir sanatçıdır. D) Bundan yüzlerce yıl önce dokunduğu anlaşılan pa- ha biçilmez bir halıydı. E) Korkusunu bir türlü yenemeyen delikanlı bir anda suya gömüldü.

3. Onların çoğu güzel sanatlara mensup olmanın baş- ka mesleklere mensup olmak gibi şerefli bir iş oldu- ğunu kabul ederler. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Özne bir söz öbeğinden oluşmuştur. B) Yüklem isim soylu bir sözcüktür. C) Belirtili nesneye yer verilmiştir. D) Zarf tümleci yoktur. E) Nesne bir söz öbeğinden oluşmuştur.

12. Dünyaca ünlü bir yazarın eseri olan Körlük adlı roman, iktidar hırsının kölesi olan ve amaçlarına ulaşabilmek için her türlü kötülüğü yapabilecek kadar körleşen insanların öyküsüdür.) Bu cümle, ögelerinin dizilişi bakımından aşağıdakilerden hangisi ile özdeştir? A) Sanatçının öncekilerden farklı bir çalışma yaptığını biliyordum. B) Tiyatroda her şey bir şeyi söyler. C) Bu kitap, bir oyuncu kadar her sanat insanının dikkatle okuması gerekenleri içeriyor. D) Ihlamur, çok eskiden beri soğuk algınlığında ter verici, göğüs yumuşatıcı olarak kullanılan bir çiçektir. E) Her sanat disiplininin okuma biçimi size onu anlama yordamını verir.

6. Bana yabancılaşmış olan şeyleri nasıl birbirinden ayırıp mühürlenmiş odalara kapatacağımı öğrendim. Bu cümlenin öğeleri ve öğe dizilişi aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Dolaylı tümleç - Nesne-Yüklem B) Nesne - Yüklem C) Özne - Yüklem D) Özne-Nesne - Yüklem E) Zarf tümleci - Nesne-Yüklem

7 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere yanlışlık yapılmiştir? Cümlenin Oge ayırmada A) Kahvede / o gelmeden önce konuşmalar oluyorken/ o girince / herkes / susmuştu. B) Günün birinde / gökyüzünde/güz mevsiminde/artik/ esmer lekeler / göremeyeceksiniz. C) Yakup Kadri'nin Yaban adlı romanı / yazarın en be- denilmiş ve en çok okunmuş yapıtıdır. D) Çağdaş Türk romanının ilk kadın romancilanından / en önemlisi / Halide Edip Adivar'dır. E) Ilk romanlarımız arasında gerçekçilik dozu en iyi ayarlanmış roman /Sergüzeşttir. Hayat denilen mucizenin sana verdiği armağanlanı sikica kucaklayacaksın bir gün. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisinde si- rasıyla verilmiştir? A) Belirtili nesne-dolaylı tümleç-yüklem-zarf tümleci B) Belirtili nesne-zarf tümleci - yüklem-zarf tümleci C) Özne-belirtisiz nesne - zarf tümleci - yüklem D) Belirtili nesne dolaylı tümleç zarf túmleci - yük- lem E) Özne-dolaylı tümleç - belirtili nesne - yüklem Yaz tatilinden Ankara'ya döndüğüm zaman o, evini bar- kini toplayıp İstanbul'a göçmüştü. Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur? A) Zarf tümleci B) Özne C) Nesne D) Dolaylı tümleç E) Yüklem (1) Merdivenleri yangından kaçarcasına, üçer beşer at- layarak indim. (II) Konağın bahçesinden çıkarken, eli çantalı bir kadın içeriye girdi. (III) Hakan'ı sorduktan son- ra bana yöneldi. (IV) Onun evde olmadığını söyleyince yüzünde hafif bir acı belirdi. (V) Meğerse onun lise yıl- larından beri okul arkadaşı olan bu genç kadın Hakan'ı gördükten sonra gidecekmiş. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde aynı ögeden iki tane vardır? A) I B) II C) III D) IV TA SE 2C 138 E) V

21. Her tarafa taşkın bir şeftali kokusunun dolup sindiği durgun sıcak günlerde işsizler takım takım kasabadan inerek gölgeli çimenlerde yatarlardı. Bu cümlenin ogelerinin doğru sıralanışı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Yer tamlayıcısı - Özne - yer tamlayıcısı - yer tamla- yıcısı yüklem B) Zarf tamlayıcısı - Özne - yer tamlayıcısı - yüklem C) Zarf tamlayıcısı - Özne - zarf tamlayıcısı - yer tamla- yıcısı - yüklem D) Yer tamlayıcısı - nesne - zarf tamlayıcısı - yer tam- layıcısı - yüklem Özne - zarf tamlayıcısı - yer tamlayıcısı - zarf tamla- YICISI - yüklem ane — Neane DIT- L 3 T 21

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtili nesne vurgu- Janmamıstır? yüklem 2. Ankü halı saha maçında ayağı kırılmıştı. B) Tarih öğretmeni, öndeki çocuğu kaldidex BER C) Akşama kadar gayret edip kitab okudu. D) Geçen gün, babasından kalan saati kaybetti. E) Babasıyla birlikte bahçedeki ağaçlar budadilar. Aşağıda verilen sorulardan hangisinin cevabı zarf tüm- leci değildir? A) - İstanbul'a ne zaman gideceksin? - Yarın. B) Niçin ona bu kadar kızdın? - Beni üzdüğü için. C) - Öğretmen, dersi nasıl anlattı? - İyi. D) Neden romanı yarıda bıraktın? - Çok sıkıcı olduğu için. E) - Babaannesinin durumu riasıldı? - Kötüydü. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, özneyi buldur- maya yöneliktir? A) Hangi soruna çözüm bulmaya çalışıyorsun? B Hangi gün Avrupa'dan buraya dönüyor? C) Hangi çocuk sana bu sözleri söyledi? D) Hangi soruyu öğretmenine sordun? E) Hangi otobüsle Mardin gezisine gittiniz? 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, farklı bir ögeyi buldurmaya yöneliktir? cone 5. Aşağ ya yo A) B) C 6. Aş ğü ma 7. 8. A B C E

6. (1) Kavak Yelleri, Reşat Nuri hayattayken tefrika edilmiş (II) Ki- tap olarak da yayımlanmış ölümünden sonra (III) Uzun yıllar önemsenmemiş (IV) Oysa Reşat Nuri'nin baş yapıtı (V) Buna yol açan her neyse Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi yoktur? A) I B) II C) III 1-B D) IV 2-A 3-B 4-E E) V 5-E 6-E

1.ETKİNLİK Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırınız. 1 2 3 4 5 6 then büyük kayalar üstünde oturup, akşam saatlerini geçirmeyi severdi Bu ilaçlar sadece bugünkü tibbin ve kimyanın zaferi değildir. uckiem 7 Beraber yürüdüğümüz zamanlar yanımda gidenin bir insan olduğunu bütün kuvvetimle hissetmiyor 2.T Yükiom muydum? 112,9 76 quite Onun sessiz sedasız yaşayışı, tahammül edişi, insanların zaaflarına merhametle ve edepsizliklerine eğlenerek bakışı kâfi bir irade değil miydi? Kendisine ağır gelen bu hadisenin tekrarını görmemek için yaptığı bu harekette beni kendisine sırdaş etmiş olması, ona daha çok bağlanmama sebep oldu. Birçok vesilelerle, onun hisleri kütleşmiş bir adam olmadığını fark etmiştim. Ev halkı kendisiyle gündelik ihtiyaçlardan ve para meselelerinden başka bir şey konuşmazlardı; çok kere bunları da Mihriye Hanım vasıtasıyla halletmeyi tercih ediyorlardı. Hasta, çukura kaçan gözlerini açarak: "Bugün biraz iyiyim!" dedi. Dışarı çıktığım zaman ortalık adamakıllı kararmış, sokak lambaları yanmıştı. Protem

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır? A) Anadolu yaşamını yakından gözlemlemiş, canlı bir dille kaleme almış / bir yazardı. Refik Halit'in yazınsal yaşamı/ çeşitli gazetelerde fıkra yazmakla / başlamış. Yazılarında / günlük yaşamı / karikatürize ederek / dile getirmiştir. O sanatçının üslubunu / her zaman / rahatlıkla /tani- rim. Önce hikâyeler yazan sanatçı, / sonra / romana / geç- miştir. DIT neme 3. Bütün köy çocuklarını şu birkaç satırın içinde buluyoruz. 8 L G S A M 5.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yanlış ya da eksik gösterilmiştir? A) Usta sanatçının adına düzenlenen sanat etkinliğinin ta- kipçileri yine gençlerdi. B) Dört duvarla çevrili bir odanın içinde kalmak insanın psikolojisini olumsuz etkiliyor. C) Erozyonun toprağı incelttiği bölgelerde, ekime elverişli arazi neredeyse ev de oradadır. D) Ayrılıklardan sonra hep yanaklardan gözyaşları süzü- lür. E) Babamın yaptığı çit vahşi hayvanların tarlaya girmesini engelliyordu. A M A L 24

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yük- lemden oluşmuştur? 2.T A) Şiirin çevrilmesi imkânsız denenecek kadar zordur. BY Salvador Dali'nin resimleri çok beğenildi. C) Yaşadığım zorluklardan yakınacak değilim. D) En büyük mutluluk çalışarak başarılı olmaktır. E) Havuz başındaki mermer masa artık eskimişti. 1. İns Öz Ve B n

namıştır? Y ne yapıp bir cila- 6. Lola Sisler arasında beliren bir masal gemisi gibiydi. Bu cümlenin öge dizilişi ile aşağıdaki seçeneklerin hangisi özdeştir? A) Hafızamda birtakım resimler, olaylar, insan yüzleri var. B) Zihnimde kalan; gökyüzü, bulutlar ve annemin berrak mavi gözleriydi. C) Babam zayıfın irisi, ama sırım gibi. D) Sevimli, yakışıklı aynı zamanda hoşsohbet biriydi. E) Aklım erdiğinde, ilk hatırladığım fotoğraflar arasında bu kulübenin mutlulukla tüten bacası var. 2.