Cümlenin Temel Öğeleri Soruları

T angi- A A A TÜRKÇE TESTİ 10. Bizi bir coğrafya ve bir mekâna ısındıran, orada duyduğumuz seslerin hafızamızda bulacağı karşı- lıklarıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleyle ögeleri ve ögelerin sıralanışı bakımından özdeştir? A) Yaşadığımız mekânların aşina sesleri hafıza- mızda hep saklı durur. B) Kanun, gizli eşyayı bulmaya mahsus bir fal ki- tabi değildir. gune C) Pek çok yazar, gözünü başka yöne çevirerek yazmayı tercih eder. D) Söylenişleri birbirine benzeyen çok sayıda keli- me her dilde bulunur. nesne E) Öyküye katkısı olmayan ayrıntılar, okurun kafa- sında karışıklığa yol açar.

(8) Keçecizâde İzzet Molla, divan edebiyatı geleneğinin öne- mini yitirerek çöküşe yöneldiği bir dönemde divan şiiri geleneğini sürdüren önemli bir sanatçıdır. Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne / zarf tümleci / yüklem B) Yüklem / özne C) Özne / nesne / yüklem D) Zarf tümleci / yüklem E) Özne / yüklem

cizi- ma de- 'i di ? 11. (1) Ağrıyı hissetme yeteneği olmadan doğan insanlar var. (II) SCN9A adlı gendeki bir kusur, ağrı algılayan si- nir hücrelerinin sinyal iletmesini olanaksız hâle getiri- yor. (III) Bu insanların sıcaktan yandıklarını, soğuktan donduklarını ve basınçtan ezildiklerini anlamaları müm- kün değil. (IV) SCN9A geni, sodyum kanalı denilen ya- pinin bir parçasını oluşturan bir proteini kodluyor. (V) SCN9A genindeki hatalar, protein translasyonunu sonlandırarak ağrı algılayan sinirleri kapatıyor. Bu parçada numaralanmış cümleler ögelerinin sı- ralanışına göre ikişerli gruplandırıldığında hangisi dışta kalır? AYI B) II C) III D) IV EV

29. (1) Ankara, 17. yüzyılın başında bölgede başlayan Ce- lali İsyanlarına sahne olmuştur. (II) Bu ayaklanmalar sırasında kentin bir kısmı yakılmıştır. (III) Osmanlı İm- paratorluğu'nun son döneminde Ankara da öteki kentler gibi sönük bir dönem geçirmiştir. (IV) Kent, bu dönemde bölgenin önemli bir gelir kaynağı olan tiftik ve tiftikten yapılan kumaş ticareti ile önemli bir dericilik merkezi ko- numundadır. (V) Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışı ile 13 Ekim 1923 tarihinde Türkiye'nin başkenti olmuştur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) I. cümle birleşik, kurallı bir fiil cümlesidir. B) II. cümlenin yüklemi, geçişsiz bir fiildir. V C) III. cümlede fiilimsi yoktur. D) IV. cümlede hem bağlaç hem de edat vardır. E) V. cümlede bir isim tamlaması dolaylı tümleç göre- vinde kullanılmıştır.

Huss 7. 1. Kapının çıkardığı sesle irkilen kadın, büyük bir tevek- külle kapıya yöneldi. II. Bu emektar teknenin gözden çıkarılmasına işçilerin hiçbiri itiraz etmemişti. III. Gençliğimde sık sık Çıkrıkçılar Yokuşu'na giderek alışveriş yapardım. IV. Aklımızdan geçen tüm soruları ünlü bilim insanına tek tek sormuştuk. V. Sıra sıra akan bu kalabalığın nereye gittiğini kimse bilmiyordu. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde yan cümlecik nesne göreviyle kullanılmıştır? A) I ve II. B) I ve III. D) III ve IV. Fiilimsi - 1 C) II ve V. E) IV ve V. 10. üdürlüğü

D TYT/TÜRKÇE 12. (1) Ne zaman mektuplardan söz edilse bir koruluk hatırlıyo- rum. (II) Ağaçların gölgesindeki banklardan birinde bir kadın oturuyor. (III) Yanında bir tahta kutu, elinde bir mektup var. (IV) Almanya'da "savaştan dönmemiş bir nişanlı" öyküsü sık görülür. (V) Mektupların kutusu bombalanan evinden kurta- rabildiği tek eşyasıdır kadının. Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur. II. cümle dolaylı tümleç, özne ve yüklemden oluşmuştur. II. cümlede birden fazla özne aynı yükleme bağlanmıştır. D) IV. cümlede sözde özneye yer verilmiştir. V. cümle nesne, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuş- TON 1

29. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne bulun- mamaktadır? A) Bu saatte, bu kadar soğukta dışarıda durulmaz. B) Su saatlerinin neden bozulduğu araştırılıyor. Yarın derste Cahit Sıtkı'nın şiirleri okunacak. D) Doğa, almadan veren bir anne gibidir. E) Etrafındakilere özen gösterenler her zaman sevi- lir.

yüklemi E V bulun- TÜRKÇE maz. FAVOR CÜMLENİN ÖGELERİ EYLEMDE ÇATI 30. İnsanlar yaşadıklanı hayatın tekdüzeliğinden alıp dünyanın gerçekliğiyle buluşturmak onların mutlu yaşamlarını bozacak, onları düşünmeye sevk edecek bir durum Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge sıralaması bu cümledekiyle aynıdır? A) Felsefede sert bir yöntemi kullanan Nietzsche birçok yazısında sürekli aynı noktaları farklı yön- lerden eleştiriye tutar. B) Tropikal ormanlarla birlikte yeryüzünün en fazla biyolojik üretim yapan ekosistemleri olan alanlar, yüksek karbon depolama özellikleriyle iklimin düzenlenmesinde önemli bir etkendir. C) Huxley, yaşamı boyunca ilk gençlik yıllarında ge- çirmiş olduğu bir göz hastalığının etkisinde kala- rak oluşturduğu iç dünyasını seslendirdi. D) Gök taşı ya da meteor olarak adlandırdığımız uzay taşları, uzaydan dünya yüzeyine düşen de- vasa büyüklükte taşlardır. Sümerlerin icat ettiği yazı sisteminde kullanılan semboller, çiviye benzediği için çivi yazısı olarak isimlendirilir.

naya ça- şik, E) V 10. Aşağıdaki dizelerden hangisi devrik bir eylem cümlesidir? A) Namluna dayanır, yola dalarsın B) Onu sen büyüt de söğüt boyunca C) Boşuna tetiği ne kurcalarsın? D) Duruşun, bakışın yaman, be Ali! E) Var daha ateşe zaman, be Ali! bu gezegende hayal Dementer, eleştir E) Okudu roman 14. Aşağıdakilerdem A) Akne cos B) Bu sa C) Bana he D) Ne de c E) Bu şeb

bu gezegende Fe E) V. dizede türemiş fiil kullanılmıştır. sozcükler basit yapılıdır. 15. 1. Denizle kıyı ebediyen kalacak arkamda. II. Sonu olmayan o denizin ta kendisiyim. M. Ben ve bütün âlemler benim sahilimde kum taneleri- dir. IV. Durmadan yürüyorum bu kıyılarda. V. Kum ve köpüğün arasında yürüyorum. Bu cümlelerden hangisi sadece yüklemden oluşmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

10. Bazı insanlar, hikâyenin modern edebiyatla bir- likte başladığını zannederler. (1) Hikâye, değişik dönemlerde bütün milletlerin edebiyatlarında daima var olagelmiştir. (II) Hem de popülerliği- ni hiç yitirmeden... (III) Eğlendirmek yahut ders vermek amacıyla anlatılanlardan destan ve ma- sallara kadar tüm sözlü kültür ürünlerine önce- leri hikâye adı verilmiştir. (IV) Edebî metinlerin artması edebî türlerin yeni adlar almalarını zo- runlu kılmıştır. (V) Böylelikle tek olay örgüsüne sahip kısa metinlere hikâye denmiştir. Yukarıdaki parçada numaralanmış bölümler- den hangisi kendinden önceki cümlenin bir ögesi durumundadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

atasözlerinden hangisinde isim tamlaması farklı bir öge olarak kullanılmıştır? 19. Aşağıdaki A) Abanın(yakasız, uzun üstlük) kadri yağmur- da bilinir. B) Aşığın gözü kördür. C) Dilin kemiği yok. D) Altının kıymetini sarraf bilir. E) Açın imanı olmaz.

12. Rüyasında sislerin içinden kuru dallar gibi yükselen ge- yik boynuzlarını, gölgesinde mektup yazdığı salkımsö- ğüdü, hayalinden çıkmayan soylu ve yorgun bir yüzü, gelmeyeceğini bildiği hâlde beklediği aşkın sonsuzlu- ğunu, toprağa düşen yağmur tıpırtısını, sonrasında tü- ten kekremsi insan kokusunu, dilini tutkulu bir âşık gibi sevmeden nasıl anlatabilir ki insan? Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Belirtili nesne B) Özne C) Yüklem D) Zarf tümleci E) Dolaylı-tümleç E 59

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayır- mada yanlışlık yapılmıştır? A) Şiiri / anlatımla birleştiren sanatçı,/ şiirin im- kanlarıyla ifade edilebilecek duyguları / şiir- li hikâyeleriyle / ortaya / koymuştur. B) Edebiyatın bir heves, bir arzudan çok bir iç ihtilalinin fışkırması olduğunu / bilmiyor de- ğilim. C) Hece vezniyle yazılmış olan bu şiirler,/ zama- nın tanınmış şairlerinin eserlerini taklit yo- luyla yazılmış izlenimi / vermektedir. D) Aradan geçen zaman içerisinde şiire dair dü- şünceleri değişen sanatçı, / uzun süre / şiir / yazmadı. E) Birçok edebiyatçı / yazı hayatına / şiirle/baş- lar.

TYT 12. (1) Ne zaman mektuplardan söz edilse bir koruluk hatırlıyo- rum (11) Ağaçların gölgesindeki banklardan birinde bir kadın oturuyor. (III) Yanında bir tahta kutu, elinde bir mektup var. (IV) Almanya'da “savaştan dönmemiş bir nişanlı” öyküsü sık görülür. (V) Mektupların kutusu bombalanan evinden kurta- rabildiği tek eşyasıdır kadınım. y Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur. Bl. cümle dolaylı tümleç, özne ve yüklemden oluşmuştur. C) cümlede birden fazla özne aynı yükleme bağlanmıştır. DV. cümlede sözde özneye yer verilmiştir. E) V. cümle nesne, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuş- tur. 14.

40. Kafka, "İki çocuk evde yalnız kalmış, oyun için bir sandığa girmiş." yazmış, güncesinin bir yerinde. ya Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Özne, zarf tümleci, nesne, yüklem, zarf tümledi B) Özne, nesne, yüklem, dolaylı tümleç C) Özne, zarf tümleci, yüklem, dolaylı tümleç D) Özne, nesne, yüklem, zarf tümleci E) Özne, dolaylı tümleç, yüklem, dolaylı tümleç