Cümlenin Temel Öğeleri Soruları

17. Ara söz; doğrudan doğruya konuşulan ya da yazılan ko- nuyu ilgilendirmeyen dolaylı sözdür. Aslında ara sözler, ol- madan yani cümleden çıkartıldığında da cümle anlamlıdır. Ara sözler, cümle içerisinde bir ögenin açıklayıcısı konu- munda olabilirler. Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz dolaylı tümlecin açıklayıcısıdır? A) Toplumu düzenlemek, ideal yapıya kavuşturmak için - huzur dolu bir ortam yapmak adına - nasıl hareket et- meliyiz? B) Son yıllarda - özellikle son iki yılda - spora yönelişte fazlaca artış gözlemlendi. C C) Yeni açılan maden bölgesinde Karadeniz'de olan - 3.000.000 ton kömür rezervi olduğu açıklandı. D) Öyküde olay - kişi, mekân zamanla beraber - hayal gücüyle yeni bir renk, yeni bir görünüm kazanır. E) Çağımızda çizgi romanlar ve filmler - özellikle yerli ya- pımlar çocuklara tabiattaki hayvanları tanıtmada ve sevdirmede önemli rol oynuyor. 19

5. O romanlara şu zamana dek ulaşan olmadı. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? A) Özne- yüklem B) Dolaylı tümleç- özne- yüklem C Dolaylı tümleç- zarf tümleci- yüklem D Dolaylı tümleç- zarf tümleci- özne yüklem E) Dolaylı tümleç- zarf tümleci- belirtisiz nesne- yüklem

kva- iniz. ge- niz. mi- nu- aliç -ihî Paylaşım Yayınları 5. Niğde'ye tekrar acele telgraflar çekildi, satılan bağın pa- rası bu sefer yirmi günde geldi. İkinci ameliyat için Av- ni'yi masaya yatırdıklarında, eski nüfus memuru bir de- ri bir kemik kalmıştı. Gözleri bir şey seçemiyor, kulakları Xem uğulduyor, sesi fısıltı hâlinde çıkıyordu. Yüzüne maskeyi koydukları zaman bu uykudan bir daha uyanamayaca- ğını sanıyordu. Konuşamayınca el işaretleriyle bize der- dini anlatıyordu. -otp Bu parçada altı çizili sözlerden hangisi aşağıdaki öge- lerin biriyle ilişkilendirilemez? A) Özne C) Edat tümleci eneo (@ E Dolaylı tümleç B) Nesne D) Zarf tümleci

2. stre- Yapılandırıcı dil yaklaşımına göre dinleme, geli- şimsel ve etkileşimsel bir süreçtir. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, ögelerin dizilişi bakımından bu cümleyle aynıdır? A) Dil öğrenme süreci dinleme yoluyla anne kar- nında başlar. B) Dinleme, sadece iletişim kurmak için yapılan bir etkinlik değildir. C) Etkili bir dinleme için dinleyici ön bilgilerini ha- rekete geçirmelidir. D) Dinleme becerisinin geliştirilmesi için etkinlik önemli bir unsurdur. E) Dinleme eğitiminin bir diğer amacı zihinsel becerilerin geliştirilmesidir. (2016-YGS) 13

14. (1) Sabahları okuduğu romanı bitirmesine çok az kalmıştı. (II) Onu bir an önce bitirip yeni kitaba geçmek istiyordu. (III) Yeni kitaplar, yeni dünya- lar demekti. (IV) Kitaplar onun en büyük dostuy- du. (V) Düşünceleri en sağlam silahıydı. Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangi ikisi öge dizilişi bakımından özdeştir? A) I ve II B) II ve III D) IV ve V C) III ve IV E) I ve IV 16 in

14. Eğitimin ülkemizin kalkınmasında en temel belirleyici- lerden biri olduğu, hemen herkesin ortak düşüncesidir. Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin hangisinde fas62 verilmiştir? A) Dolaylı tümleç - özne - zarf tümleci - yüklem B) Belirtili nesne - özne - yüklem C) Özne - yüklem D) Özne - belirtili nesne - yüklem E) Zarf tümleci - belirtili nesne - yüklem sant Xilitleeg syuduyulo

) Görünene aldanmak, hay şartıydı. an yanlar Hai elleri isim sahis ek lia 14. Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden -tanım yayınları. A) Devrik bir fiil cümlesidir. B) Yapıca birleşik bir cümledir. C) Yan yargısı nesne görevindedir. D) Temel yargısı yapıca türemiştir. E) Anlamca olumlu bir cümledir. sim eki Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 7 Bu parçadaki yoktur? A) I ve II eridic Liekim ekt da Soylu sözcüklee A mer 0 aL za rağ ünü ka alaca le iyice oluyo bo la

TYT / TÜRKÇE 9. (1) Akşamüstleri ufuktaki dağlar gölgelerini ovaya doğru uzatınca içerilerde duramazdım. (II) Akşama kadar kırlarda dolaşmayı çok severdim. (III) Dilimde o günlerde okuyup dur- duğum bir şiirin misraları dolaşırdı. (IV) O şiirler ve gönlümce yazılmış yazılar olmasa ne yapardım? (V) Bütün güvenim, dünyam onlardı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin ögeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? - (A) I cümle zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluş- muştur. B) II. cümle nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur. C) III. cümle dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne ve yüklem- den oluşmuştur. D) IV. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur. E) V. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur.

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sifat tamlaması özne görevinde kullanılmıştır? A) Sen, bahçelerin güneşli kapılarından geçtin B) İnce bir ruh, kötülük önünde direnirdi C) Yüce güneşin tahtına sığınır ölümler D) Merhametli insanları unutmaz toplum E) Engin denizlerde çırpınır kuşlar, balıklar

Bir cümlede fiilimsi grupları öge görevi üstlenebilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok öge fii- limsi grubudur? A) Çitlerin dibinden akan su az ilerideki bahçelere ulaşı- yordu. B) Aşağıdaki bahçelerde yetiştirilen ürünler perşembe günleri ilçede kurulan pazarda satılıyordu. C) Doğal ürünlerle kurulan turşular ilçede pek çok kişinin geçim kaynağıydı. D) Adina festival düzenlenen turşunun pek çok çeşidini bulabilirsiniz. E) Kendi bahçemde yetiştirdiğim domates, biber ve sa- latalıkla hazırladığım turşuları misafirlerime ikram edi- yorum.

20. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sıfat tamlaması diğerlerinden farklı görevde kullanılmıştır? A) Bizden uzaklarda kocaman güneşler batıyor B) Mavi kelebekler yuva kuruyor saçlarımda C) Seni küçük bir pınarda bekliyordu kaderin D) Yorgun çınarlar sallanıyor kentin sokaklarında E) Küçük gövdesi önce yaylandı, sonra düştü suya 21 Acačıdaki siim 12

erin orum m. um. F 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci yoktur? A) Bahar günleri, bu eski dünyanın keyifli gençlik sabahıdır. Tabağınızdaki bir kaşık pilav, bugün bir kişiyi kurtara- B) bilir. C) İnsan kusur köprüsünden geçmedikçe kusursuzluğa ulaşamaz. D) Dünyevi tuzaklar genellikle fırsatların içerisine gizlenir. E) Duygular, istemenin gücünü milyon kez üretebilir.

- Muhteşem. 9. (1) Şiir, iç evrelerin dışa taşmasıdır. (II) Duygular- la sarmalanmış gerçeklerin ruh bulmasıdır şiir. (III) Asırlar boyu acı çeken insanın duygularını yansıtan hep şiir olmuştur. (IV) Ayrı bir söylem, ayrı bir biçim oluşmuş her şiirin dizesinde. (V) insanlar şiirle ya- şamış aşklarını, şiirle anlatmış. Numaralanmış cümlelerle ilgili söylenenlerden hangisi doğrudur? A) I. cümle özne, nesne ve yüklemden oluşmuştur. B) II. cümlede edat tümleci, yüklem ve özne kulla- nılmıştır. C) III. cümlede sırasıyla nesne, zarf tümleci, özne ve yüklem kullanılmıştır. D) IV. cümlede nesne, yüklem ve dolaylı tümleç kul- lanılmıştır. E) V. cümle özne, edat tümleci, yüklem, nesne, edat tümleci, yüklem şeklinde dizilmiştir. 192 12.

8. (1) İpek Yolu, Çin'den başlayarak Anadolu üzerinden Av- rupa'ya uzanan bir ticaret yoludur. (II) Çin ipeği, binlerce yıl bu yol üzerinden dünyaya taşınmıştır. (III) Yol üzerin- de farklı medeniyetler kurulmuştur. (IV) Büyük bir kültür mirası olan İpek Yolu, sayısız kitaba, araştırmaya konu olmuştur. (V) Bu yol üzerindeki medeniyetler hakkında in- sanlık hâlâ birçok şeyi bilmemektedir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A). cümle, özne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmak- tadır. B) II. cümlede, birden fazla yer tamlayıcısı vardır. C) III. cümle, üç ögelidir. D) IV. cümlenin öznesi, bir sifat tamlamasıdır. E) V. cümlede zarf tümleci vardır.

8. Aşağıdakilerden hangisi iki ögeli bir cümledir? A) Dünyadaki bilimi, sanatı oluşturanlar dünün, bugünün ve yarının korkusuz, özgür insanları- dır. B) Her sözün ardındaki gerçekleri görmeyi öğren- melisin sen de. C) "Seni bekleyemem burada!" diyerek telefonu hızla kapattı. D) Kasabanın bütün sokakları, caddeleri bayram için süslenmişti. E) Kitabın her sayfası bana yeni bir dünyanın ka- pısını açıyordu, beni farklılaştırıyordu. 11

7. (1) insan (11) düşlediği (III) özlediği bir yaşam doğ- rultusunda (IV) çaba harcayıp da sonunda hiçbir şeye ulaşamayınca (V) düş kırıklığı (VI) ön plana çıkar tüm ağırlığıyla Bu cümlenin öznesi numaralanmış yerlerin hangileri arasında kalan bölümdür? A) I ve II B) II ve III D) IV ve V C) III ve IV E) V ve VI