Cümlenin Temel Öğeleri Soruları
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri?
?
smıyor.
şu ha-
14., Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem bir deyimdir?
A) Hastanın ateşi yükselince doktorlar onu hemen yoğun
bakıma alındı.
Plansız yapılan her işte insanoğlu mutlaka başarısızlığı
tadar.
C) Ele avuca sığmaz şiirin bugüne kadar kesin bir tanımı
yapılamamıştır.
DY Işletmenin yeni yöneticisi işlerin yavaş ilerlediğinden
dem vuruyordu.
Her aydın, düşüncelerini geçmiş ve gelecek arasında
oluşturmalıdır.
51
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge
dizilişi özne-belirtili nesne-yüklem"
şeklinde değildir?
A) Lokantada sipariş ettiği patates
kızartmasını beğenmeyen bir müşteri,
patateslerin daha ince ve kızarmış
olması gerektiğini belirtti.
B) Araştırma sonuçları; bu kişilerin, çevreleri
tarafından teşvik edildikleri ve onlardan
destek gördükleri için ilgilendikleri
alanlarda başarılı olduklarını göstermiştir.
C) Biyomimikri; mimari, yapay zekâ, robotik,
endüstri, ulaşım gibi alanlarda kullanılan
birçok ürünün, kısacası günümüz
teknolojisinin temelini oluşturur.
D) Edebiyatımızın üretken şairlerinden biri
olan ve "Türkçem benim ses bayrağım."
dizesiyle de tanınan Fazıl Hüsnü
Dağlarca çeşitli konularla ilgili şiirler
yazmıştır.
E) Televizyonun gürültüsü, cep telefonunun
zırıltısı, hayatın telaşı; sahici bir
konuşmayı imkânsız hâle getiriyor.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri9. Nesne, cümlede öznenin yaptığı işten
etkilenen ögedir. Nesneyi bulabilmek için
yükleme "ne, neyi, kimi" soruları sorulur.
Ancak nesneyi bulmada hata yapmamak
için öncelikle özne bulunmalı, sonra nesne
aranmalıdır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin
hangisinde altı çizili bölüm nesne
görevinde değildir?
A) Bir kelimenin, bir ses tonunun sevdiğimiz
bir insanı kırdığını görürüz bazen.
B) Televizyonun gürültüsü, cep telefonunun
zırıltısı, hayatın telaşı sahici bir
konuşmayı imkânsız hâle getiriyor.
C) Yılan balığının bazı türleri bir saldırıyla
karşılaşınca elektrik üretiyor.
D) Ülkemizin farklı bölgelerinde lityum
kaynakları bulunuyor.
E) İklim koşullarının aşırı değişiklik
göstermemesi insanların tarım
yapabilmesini kolaylaştırıyordu.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri12. Filleri uzaydan sayabilen teknoloji geliştirildi; filler uydu gö-
rüntülerinde, yeşil bir ormandaki gri noktalar olarak görünü-
yor.
Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan-
lıştır?
A) Birden fazla zarf tümleci kullanılmıştır.
B) Birden fazla yüklemi vardır.
C) Sifat tamlamasına yer verilmiştir.
D) Yer tamlayıcısına yer verilmiştir.
E) Sözde özne kullanılmıştır.
kr
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri8. Yüklem, cümlede yargıyı üzerinde taşıyan
ögedir. Anlatılmak istenen iş, oluş veya
durum yüklem tarafından karşılanır. Bu
nedenle yüklem, cümlenin ana ögesidir.
Yüklem tek bir sözcükten oluşabileceği gibi
söz öbeğinden de oluşabilir.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde
yüklem yanlış gösterilmiştir?
A) Yapılan araştırmalar ağaçların mantarlar
sayesinde birbirleriyle iletişim
kurduklarını ortaya çıkarmıştır.
B) Çivi yazısı, insanlık tarihinde icat edilen
ilk yazı sistemidir.
C) Teknoloji hızla gelişirken kişisel bilgilerin
güvenliği önem kazanıyor.
D) Sevgi verirsen karşıdaki insana,
Ayna gibi yansıtır aynen sana.
E) Bu çocuklar, en kötü zamanlarda bile
birbirlerine hep destek oldular.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriTürkçe
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kuruluşuna göre devrik,
yüklemine göre ad cümlesidir?
A) Beyaz arabanın durduğu muhtarlık önü kalabalıklaştı hemen.
BOn bardak çayın, beş gazozun getireceği para eksik olsun.
Dantelli elbiseleri giymiş kızlar arkadaşları için bir araday-
dilar.
D) Tepenin üstündeki höyükte toplanmak çok heyecan veri-
ciydi.
E) Çolak'ın büyük büyük taşları evinin önüne taşıması boşuna
değilmiş meğer.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri26. (1) Ağaçkakanların besin ararken
gagalarını defalarca ağaçların gövdesine
vurması bilim insanlarına bu kuşların
beyinlerini nasıl koruduklarını
düşündürüyor. (II) Araştırmacılar bu
konuda yeni hipotezler kurup bunları test
etmeye devam ediyor. (III) Geçmişteki
hipotezler genellikle kafataslarının sarsıntı
şokunu emen bir kask gibi davrandığı
üzerinde duruyordu. (IV) Güncel
araştırmalarsa ağaçkakanların kafalarını
daha çok bir çekiç gibi kullandığı görüşü
üzerinde duruyor. (V) Yaygın olarak bilinen
bir hipoteze göre bu kemik, kuşun beyninin
zarar görmesini önleyen sarsıntı emici bir
malzeme işlevi görüyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden
hangisinin yüklemi bileşik çekimli bir
fiildir?
A) I B) II
C) III D) IV E) V
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri7. Cümlenin var olabilmesi için gerekli olan,
yargıdan sorumlu iki öge vardır. Bunlar,
yüklem ve öznedir. Cümlede anlatılan iş,
olay, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren
öge "yüklem"dir. Yüklem, çekimli bir fiil ya
da ek fiil ile çekimlenmiş isim soyundan bir
sözcük olabilir. Sözcük türleri, ikilemeler,
tamlamalar ve deyimler yüklem
oluşturabilir. Yüklem, tek bir sözcükten, bir
sözcük grubundan meydana geldiği gibi bir
cümleden de oluşabilir. Yüklemin bildirdiği
iş, oluş, hareket veya yargıdan sorumlu
olan; cümlede yargının oluşmasını
sağlayan öge ise "özne"dir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece
"özne ve yüklem"den oluşmamıştır?
A) Eleştiri, ünlü yazarın yazı evreninin
önemli bileşenleri arasındadır.
B) Her sanatçının kendine özgü bazı
taktikleri vardır.
C) Köprünün inşaatının en az bir yıl daha
süreceği biliniyordu.
D) Manevi semboller, insanlığın gerçeği
arayışının uzun yolculuğundaki yol
işaretleri gibidir.
E) Ulu denizin üstünü çatışan, şimşeklenen
kara bulutlar sardı..
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleriyletirdim."
leri, aslın
rini ifade
bir olay eis
yapitian
bir dü-
si bu-
E) V
alla-
ncü
ilini
gi-
içinde farklı fiilimsiler vardır.
C) III. cümlede, nesne
D) IV. cümlede, birden fazla yüklem kullanılmıştır.
E) V. cümle, zarf tümleci - dolaylı tümleç - özne -
yüklemden oluşmaktadır.
11. Metinde yer alan bilgiler, metnin yazarının belirledi-
ği belli bir yapı gözetilerek sunulur.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu cümleyle aynı
ögelere ve öge dizilişine sahiptir?
A) Bu bölgedeki çam ağaçları doğa severlerin katkı-
larıyla korunuyor.
B) Piknik alanlarındaki çöplerin toplanması hep be-
lediyeye kalır.
C) Televizyon programlarında reklamları çıkan bu
ürün marketlerde tükenmiş.
D) Çay kalitesi bu mevsimlerde alıcıları yakından il-
gilendirir.
E) Çevre illere yapılacak geziler için çoğunluğun is-
tekleri dikkate alındı.
eis TYT Türkçe Soru Bankası
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriLLA
2. Sanatın bütün kollarında mükemmel bir iş yapmak
isteyen kişi sabah yataktan kalktığı andan gece yata-
ğa yatıncaya kadar geçen süre içinde malzemelerini
başarılı bir biçimde düzenlemelidir.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Birden fazla dolaylı tümleç kullanılmıştır.
B) Özne içinde fillimsi öbeği bulunmaktadır.
C) Belirtili nesne tek bir sözcük hâlindedir.
D) Farklı sorulara cevap veren zarf tümleçleri vardır.
E) Ara söz kullanılmamıştır.
3. (1) "Beklemek" hayatımd
5. Çocukluklan Lamartine ve
kararsızlığın ağdalı gerçek
ve sabırsız ruhlarda şüph
bulacaklardır.
els
Tan
Bu cümleyle ilgili olarak
söylenemez?
A) Öznesi, tamlayan sifa
masidir.
B) Nesne, belirtisiz isim
C) Zarf tümleci kesinlik
D) Yüklem basit çekim
E) Yer tamlayicisi için
6. (1) Istanbul özleminin
hivüdüğüm kent de
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriBu
nin örneği yokt
A) İsim-fiil
C) Sifat-fill
E) Zarf-fiil
8. Okurların ve tiyatro izleyicilerinin çoğu ancak kendi
1
düşüncelerinin de uydurabilecekleri yapıtları sevi-
yorlar. Kişilerden biri bir söz söyledi mi "Yazarın ye-
rinde ben olsam o kişiye ben de bunu söyletirdim."
11
diyebilmeyi istiyorlar. Bir yapıtı beğenmeleri, aslın-
B) Edat
D) Sayı sifati
da onların kendi kendilerini beğenmelerini ifade
|||
ediyor. Kendi düşünmeyecekleri bir söz, bir olay eis
Yayınları
.......
olduğu zaman kızıyorlar, onun için de böyle yapıtları
IV
beğenmiyorlar. Yazarın kendilerinden başka bir dü-
V
şüncede olmasını hazmedemiyorlar.
Bu parçadaki altı çizili bölümlerden hangisi bu-
lunduğu cümlenin farklı bir ögesidir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
A) Dönüşlülük zamiri
C) işaret
E) V
9. Latife Tekin sonraki romanı Berci Kristin Çöp Masalla-
rinda da Sevgili Arsız Ölüm'ün ses tonunu ve üçüncü
tekil şahıs geçmiş zamanla oluşturduğu kendi dilini
sürdürdü.
Bu cümlenin nesnesinde aşağıdakilerden hangi-
si yoktur?
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri0⁰⁰00
eis
Yayınlanı
7. Türkiye'de yayıncılık yapıp da özellikle çeviri eser-
lerle ilgilenenler için en zor durumlardan biridir adı
sanı pek duyulmamış bir ismi ilk romanının cazibesi-
ne kapılarak seçmek.
Bu cümlenin öznesinde aşağıdakilerden hangisi-
nin örneği yoktur?
A) İsim-fiil
C) Sifat-fiil
E) Zarf-fiil
B) Edat
D) Sayı sıfatı
10. (1) Antik Çağ'da ağla
sine, gülmenin görü
rak ne zaman ve na
da dâhil birçok filoz
gülmeyi dikkate alma
sında kişilerin mant
aracı olan alayın kiş
Çağ Hristiyanlık anlays
olduğu gibi ehlileştirme
kaç istisna dişinda ne
miştir. (V) Ancak 20
mizahla ilgili baş başa
Bu parçada numaralanma
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriBu sokağın eski evleri, kaybettikleri huzuru artık
bulamıyon
E) Yollarda, evlerine en son dönen haylaz çocukların
gölgeleri vardı.
9. Garibim, hertaraf bana yabaner
Dertliyim çekinme, doldur behanci
ilk önce kimildar hafif bir sanci
Ayrılık sonradan kor yavaş yavaş
Bu dörtlükte kaç yuklem vardır?
A) 4
B) 5
AT C
C) 6
D) 7
E) 8
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriD) Sesinden hemen tanımıstık bu eski dostu.
E Çocuklar eve büyük bir coşkuyla döndü.
kuyla dondu DAT
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yanlış
belirlenmiştir?
A) Ruhunun heyecanını ortaya koyar büyük şair.
BOne sürülen şartları kabul etmedi heyetimiz.
Sayılan, sevilen bir insandı Riza Dede.
DY Buradaki kargaşayı görünce gözlerine inanamadı za-
vallıcık.
E) Anlamlı değildi sabahtan akşama kadar heyecanla
anlattıkları.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru nesneyi
buldurmaya yöneliktir?
S
Bali
Sular çekilir
Bugünkü
Kim
"Suy
CSula
Eğer
ekm
ekmekt
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri7. Aşağıdaki cümlelerde geçen sorulardan hangisi-
nin karşılığı özne de yüklem de değildir?
A) Koca Ali, kaç yıldır esirdir?
- Kırk yıldır
B) Kızınız kaç yaşında?
On beş yaşında
CArkadaşının neyi kaybolmuş n
Kitabı
-
D) Dün, akşama kadar ne yaptın?
- Çalıştım
E) Hangi insanlar başarılı olur?
- Çalışanlar
-
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri8. Aşağıdaki sorulardan hangisine verilen cevap özne
de yüklem de değildir?
A)
Çocuk neredeydi?
Parkta.
Kim gelmiş?
Kardeşi
-Nerede oturuyorsun?
Ankara'da
Yemek soğumuş mu?
Soğumuş.
B)
C)
―
EX-Fiyatlar nasıldı?
- İyi.