Cümlenin Temel Öğeleri Soruları

33. (1) Beydağları Milli Parkı, sonsuz Akdeniz'in, Türkiye'nin güney sınırına gizlendiği cebin hemen batısında yer alır. (II) Parktaki Olimpos Teleferiği sizi Tahtalı Dağı'nın 2,365 metre yükseklik- teki zirvesine çıkarır. (III) Sizi Akdeniz'e ve Türkiye'nin güneyin- de dizili dağlara hâkim panoramik bir manzara karşılar. (IV) Bu göz alıcı sıradağlar güneydeki Gelidonya Burnu'ndan başlayıp 80 kilometre boyunca uzanır. (V) Zirveden sola baktığınızda Tür- kiye'nin sekizinci büyük şehri Antalya'yı görürsünüz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerde hangisinin öge si- ralanışı "özne - nesne - dolaylı tümleç - yüklem" biçimindedir? A) I B) II C) III D) IV E) V

n a 5 18:59 12. Aşağıdakilerin hangisinde yan cümlecik nesne görevin- de kullanılmıştır? A) Sanatçı, yazdığı dili, yaşadığı çağı ve içinde yaşadığı toplumu bilirse yazdıklarının anlam kazanması ve yarına kalması daha kolay olur. B) Klasik şiirin rubailerinden, tuyuğlarından etkilenen şair, şiirin kısa ve öz olması gerektiğini söyler. C) Herkesin en az hayatında bir kere şiir yazdığı öngörüsün- de bulunmak çok da yanlış olmaz.nebil she D) Şair, duygularını sembollere sığınarak anlatırken aynı za- manda dile yeni anlamlar kazandırıp onu geliştirir. E) Yazar, toplumsal ilişkilerin, hayata bakışın yeniden üreti- mini gerçekleştirirken günün dar sınırları içinde kalmaz. Diğer sayfaya geçiniz.

n a 5 12. Aşağıdakilerin hangisinde yan cümlecik nesne görevin- de kullanılmıştır? A) Sanatçı, yazdığı dili, yaşadığı çağı ve içinde yaşadığı toplumu bilirse yazdıklarının anlam kazanması ve yarına kalması daha kolay olur. B) Klasik şiirin rubailerinden, tuyuğlarından etkilenen şair, şiirin kısa ve öz olması gerektiğini söyler. C) Herkesin en az hayatında bir kere şiir yazdığı öngörüsün- de bulunmak çok da yanlış olmaz. bil 618 D) Şair, duygularını sembollere sığınarak anlatırken aynı za- manda dile yeni anlamlar kazandırıp onu geliştirir. E) Yazar, toplumsal ilişkilerin, hayata bakışın yeniden üreti- mini gerçekleştirirken günün dar sınırları içinde kalmaz. Diğer sayfaya geçiniz.

13. Dünya edebiyatının başyapıtlarından biri olduğu tartışmasız kabul edilen Körleşme (¹) Almanya'da sanatın () bilimin () felsefenin baskı altında tutulduğu şu acımasız dönemde yazılmıştır () II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesi. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) B) C) D) E) (:) (,) (,) (;) () () () () (,) (,) (,) (:) (:) () () (:) (;) (,) (,) (;)

DOKERIN Vaviniani Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde soruya veri- len cevap cümlenin farklı bir ögesidir? A) - Neyi varmış? - Baş ağrısı. B) - Neyi yanlıştı? - Hareketleri. C) - Neyi sevdi? - Davranışlarını. D) - Neyi güzelmiş? -Gözleri özn E) 3 Kim gelecek? Ailesi özne GENEL Y son A

7. I. de bilmeden eserlerinden II. üsluba yer vermeyen III. öykü ve romanlarında IV. imzalarını kaldırıyorlar V. yazarlar belki Yukarıdaki sözler kurallı ve anlamlı bir cümle oluştu- racak biçimde sıralandığında hangisi ilk söz olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

ü e DİKKAT İsim cümlelerinde yüklem, üzerinde ek fiil bulunan bir söz- cüktür ya da söz grubudur. Burada yüklem tek sözcük de olabilir çok uzun bir söz öbeği de olabilir. Yani söz öbekleri bölünemez. Aşağıdaki cümlelerde yüklemleri bulalım: 1. Bendim senin aradığın. 2. Senin aradığın bendim. 3. Ben yarım kalmış bir şarkının kırık bir güftesiyim. 4. Sizden başkasının bana karşı saygısı yoktu. 6729 5. Sen, benim en yakın arkadaşım değilsin. 6. Şu beyaz saçlı şair, hoyrat vakitlerin tedirgin yolcusudur. 7. Bu, onun armağanıdır. 8. Bu vatan, toprağın kara bağrında sıradağlar gibi duranla- rındır. 9. Kadının sözleri, kalbe saplanan bir hançer gibiyidi. 10.Suyu çekilmiş bir sarnıcın duvarında çiçeklenen bir ner- gisin sarhoş eden kokusuyuz biz. 11. Boyun, başak kadardı. 12. Dibe vurmuş bir lehçenin yarım kalmış sözlerinde lal ol- muş bir şairim ben. 13.Kendimle bölüşüyorum büyük bir üşümeyi. 14. Sevmek, bir umudu birlikte büyütmektedir.

9. (1) Hatırladığım tek şey, elindeki kaşığın sapını kemerli bur- numun çıkıntılı olduğu yere yukarıdan aşağıya doğru kuv- vetlice vurmasıydı. (II) Biraz kabarık duran burnumun or- tası birkaç saat içinde iyice şişip morarmıştı. (III) Bir hafta sonra okuldan istedikleri için çektirmek zorunda kaldığım vesikalık fotoğrafta bir süs gibi yerini almıştı. (IV) Her hatır- layışımda otomatik olarak burnuma gidiyor elim. (V) Bur- numdaki morluk hâlâ duruyormuş gibi hafızamdaki tazeli- ğini koruyan süsümü okşuyorum hafifçe. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde özneler ortak kullanılmıştır? A) I ve II D) II ve III B) II ve IV hangisingen nay. E) IV ve V C) III C) I ve III D) IV E)

Kimlik arayışının henüz başında olan roman kahra- manı, kendisinden büyüklerin yazıya dökülmemiş ama çiğnenmesi imkânsız kurallarını harfiyen kendi hayatına uyarlıyor. Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakile- rin hangisinde verilmiştir? A) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - yer tamlayıcısı - yüklem B) Zarf tümleci - özne - belirtili nesne - yer tamlayıcısı - yüklem C) Özne - belirtili nesne - yüklem - zarf tümleci - zarf tümleci D) Özne - yer tamlayıcısı - belirtili nesne - zarf tümleci - yüklem E) Özne - yer tamlayıcısı - zarf tümleci - belirtili nesne - yüklem

(valey) 58. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç tümleci kullanılmıştır? A) Dağlar aşıp denizler geçerek memleketine ulaşmış. B) Gözlerinde beliren bir damla yaş onu çok etkilemişti. C) Ev meselesinde arkadaşlarıyla aynı görüşteydi. D) Bütün gün kırlarda, deniz kenarlarında dolaştık. O E) Dere tepe gezip sonunda yorgun düşmüştü.

6. Eski Türk Edebiyatına Giriş adlı bu kitabın amacı, edebiyatımızın eski metinlerini okuyup anlayabilmeniz ve bu metinler üzerinde değerlendirmeler yapabilmeniz için gerekli donanımı kazanmanızdır. ZITI betw Bu cümlenin ögeleri sırasıyla aşağıdakilerin noch hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Belirtili nesne - dolaylı tümleç -yüklem B) Özne - yükleme sisman shovde pabrau Vamnüeüb C) Belirtisiz nesne - zarf tümleci-yüklem D) Özne - zarf tümleci - zarf tümleci-yüklem -E) Özne - edat tümleci - zarf tümleci-yuklem ge

ÜNLEMLER: CÜMLE DIŞI UNSURLAR Hey! Cümle dışı unsur Sen/Gizli özne Ali gel. Cümle Yüklem dışı unsur Eğer cümle dışı unsur sorulursa bilin ki ünlem soruluyordur. Cümlede ünlem arayın! • Gizli özne: Öge sıralamasına dâhil edilmez:

id ignarhod isbroszA Shbiny almus 4. Aşağıdakilerden hangisi, yan cümlenin görevi yönünden diğerlerinden farklıdır? A) Misafirsiz akşamlara alışık olmayan Adnan Bey, yapa- yalnızdı. B) Sen biraz daha büyüyünce ne yapacaksın? auninsixe C) Gençler onunla saygıda kusur etmeden konuştular. beinsal D) Küçük sevimli bir çocuk istasyonda beklerken yanıma geldi. E) Herkes yaşlılara öncelik vererek otururdu.s n°7 (3

endemik- 12 29. (1) Ankara, 17. yüzyılın başında bölgede başlayan Ce- lali İsyanlarına sahne olmuştur. (I) Bu ayaklanmalar sırasında kentin bir kısmı yakılmıştır. (III) Osmanlı İm- paratorluğu'nun son döneminde Ankara da öteki kentler gibi sönük bir dönem geçirmiştir. (IV) Kent, bu dönemde bölgenin önemli bir gelir kaynağı olan tiftik ve tiftikten yapılan kumaş ticareti ile önemli bir dericilik merkezi ko- donumundadır. (V) Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışı ile 13 Ekim 1923 tarihinde Türkiye'nin başkenti olmuştur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi şöylenemez? A. cümle birleşik kurallı bir fiil cümlesidir. PYII. cümlenin yüklemi, geçişsiz bir fiildir. I. cümlede fiilimsi yoktur. D) IV cümlede hem bağlaç hem de edat vardır. EV. cümlede bir isim tamlaması dolaylı tümleç göre- vinde kullanmıştır.

1. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı, özne de yük- lem de değildir? A) - Bunları sana kim söyledi? - Arkadaşım. B) - Elindeki kutuda ne vardı? - Yavru kedi. -Çorum'dan ne getirdi? - Leblebi. D) - Annen salonda ne yapıyor? - Konuşuyor. Şirket toplantısı ne zamandı? Dündü. I porf

8 (1) Zülfikar / bir kapıyı açarak / içeri / bir şeyler / fısıldamıştı. (II) Yüzündeki saygılı ifadeye bakılırsa / efendisi Ebrehe'yle / konuşuyordu. (III) Odadan gelen tiz ve çatlak sesi işittiğinde / Hinziryedi / do- nakaldı. (IV) Ses, / kadın sesiyle çocuk sesi arası bir şeydi. (V) Casus, dilenciye içeriye girmesini em- rettiğinde / zavallının eli ayağı / dolaştı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II cyli D) EX