Gezi Yazısı Soruları

5. Beyit sayısında bir sınırlama olmadığı için binlerce beyitlik şiirler yazmaya olanak sağlayan mesnevi tü- rü, divan edebiyatında çok sevilmiştir. Çok uzun hikâ- yelerin anlatılabildiği mesnevi türünde, ---- gibi be- ğenilen ürünler verilmiştir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Sünbülzade Vehbi'nin Lutfiyye'si B) Ahmedi'nin İskendernâme'si C) Enderunlu Fazıl'ın Hubannâme'si D) Âşık Paşa'nın Garipnâme'si E) Fuzûli'nin Rind ü Zahid'i

A 10. Aşağıda verilenlerin hangisinde bir bilgi yanlışı var- dir? Ed-Sos-1 (A) Islam öncesi Türk şiirinde koşukların, içerik ve biçim olarak benzerlerine anonim halk edebiyatında koşma denir. B) Divanlar, divan şairlerinin şiirlerini topladıkları eser- lerin, cönkler ise halk şiiri örneklerinin de yer aldığı defterlerin genel adıdır. C) Toplumun aksayan yanlarını ve başarısız yöneticileri eleştiren şiirlere halk edebiyatında "taşlama", divan edebiyatında ise "hiciv" denir. D) Divan şiiri nazım biçimlerinden olan kasidenin nesib bölümünde pastoral ögelere yer verilir. E) Tasavvuf edebiyatı sanatçılarının yazdığı nutuklar, di- daktik özellik gösteren şiirlerdir. ene- karekök

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük çift- leri türce birbiriyle özdeş değildir? A) Kimsenin sizi esir almaya hakkı yok, başkalarının si- zinle ilgili hüküm vermesine izin vermeyin. B) Sağlık ile başarı iç içedir çünkü düşünce alanında ay- rılmaz bir şekilde birbirleriyle bütünleşmişlerdir. C) Mutluluk bir insanın kendisi ile yaşadığı hayat ara- sindaki basit uyumdan öte ne olabilir ki sorgulamak gerekir. D) Doğa, insana her şeyi bolca verir ve hiçbir şey kay- betmez; insan ise hepsini sahiplenerek her şeyi kay- beder. E) Başlangıçta her sözcük, dilin toprağına düşen ve diğer sözcüklerle ilgi kurmaya aday birer tohumdur.

13. Zalim olsa ne rütbe bi-perva Yine bünyadi-i zulmü biz yıkarız Merkez-i hâke atsalar da bizi Kürre-i arzı patlatır çıkarız Aşağıdakilerin hangisi bu dizelerin divan edebiyatı ürü- nü olmadığının en önemli kanıtıdır? A) Nazım birimi C) İşlenen konu B) Dil anlayışı D) Kullanılan ölçü E) Uyak örgüsü

8. "İstenmeden yenen aş ya karın ağrıtır ya da baş." ata- sözünden ne anlıyorsunuz? Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerin hangi- sinde doğru verilmiştir? A) Nesne - özne - yüklem BY Dolaylı tümleç nesne - yüklem C) Özne - dolaylı tümleç - nesne - yüklem Nesne - dolaylı tümleç - yüklem Özne - zarf tümleci - yüklem CAP 10. 5

3. (1) Divan-ı Hikmet, 12. yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından söylenen şiirlerden oluşur. (II) Mesnevi nazım biçimiyle ya- zılmış didaktik bir yapıttır. (III) İbadet, cennet, cehennem gibi konular ve tasavvuf ele alınmıştır. (IV) Yapıtın yazılma amacı, halka İslamiyet'in esaslarını hikmetli bir şekilde öğ- retmektir. (V) Bu yapıttaki şiirler çok sade bir halk diliyle yazılmıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde Divan-ı Hikmet ile ilgili verilen bilgi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Şeyhi'nin Harnáme adlı eseri ile ilgili aşağıdaki yargı- lardan hangisi yanlıştır? A) Sembolik bir anlatım yolu izlenmiştir. B) 126 beyitten oluşan kısa bir mesnevidir. C) Bir masaldan yola çıkılarak yazılmıştır. D) Fabl türünün de bir örneğidir. E) Didaktik bir niteliğe sahip olan eserde toplumun bo- zuk ve kötü yönleri eleştirilmiştir. lon

19. Sağlam, atak, çekici anlatımı ve duru Türkçesiyle Cumhu- riyet Dönemi'nin usta kalemlerinden biridir. Günlük siyasi olayları ele alan başyazı ve fıkraları döneminde çok ses getirmiştir. Edebiyat dünyasındaki asıl ününü ise gezi ya- zılarıyla kazanmıştır. Bu yazılarında, gözlem esasına bağlı kalarak realist bir dikkatle gezip gördüğü yerleri tasvir etmiş ve bu yerleri Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki Türkiye ile karşılaştırmıştır. Bizim Akdeniz, Yolcu Defteri, Taymis Kıyıları adlı kitaplarında bu karşılaştırmaları görmek mümkündür. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A Falih Rifki Atay Gezi yazısı B) Refik Halit Koray C) İsmail Habib Sevük Mahmut Makal E) Şevket Rado

Erkek dişi sorulmaz, muhabbetin dilinde, Hak'kın yarattığı her şey yerli yerinde. Bizim nazarımızda, kadın erkek farkı yok, Noksanlıkla eksiklik, senin görüşlerinde. SHA S Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A R A) Tekke şiiri örneği olan nutuktan alınmıştır. A B) Sade bir dille fikirler okura sunulmuştur. C) Mâni tipi uyak örgüsüyle yazılmıştır. D) İslam düşüncesine göre kadının toplumdaki yeri belirtilmiştir. E) Duygudan çok, düşünce dile getirilmiştir. BILGI

2. Salındı bahçeye girdi Çiçekler selama durdu Mor menekşe boynun eğdi Gül kızardı hicabından Bu dörtlüğün 3 ve 4. misralarındaki söz sanatları aşağı- dakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Kinaye açık istiare - B) Kinaye - hüsnütalil C) İntak-tenasüp D) Mecazımürsel - tevriye E) Teşbih - kapalı istiare

Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: 1. Peykanlarunla doldu tenüm âferin sana Bîdâd çekmege tenümî âhen eyledün E II. Mümkün degül cihânda Fuzulî ikametün Bîhûde sen bu merhaleyi mesken eyledün III. Ey meh menümle dostlarum düşmen eyledün Düşmen hem eylemez bu işi kim sen eyledün Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) ||| - || B) I-III C) IL-HI - I D) 14-11-1 E) III - | - || E

11. (1) İlk sinema hatıram çocukluğumun en güzel yıllarında oluştu. (II) Babamın görevi dolasıyla Ankara'da bulunu- yorduk, hafızamda hayatımın ilk izleri de buradan başlar. (III) Samanpazarı'nda oturduğumuz sokağı, bazı arka- daşlarımı ve tek katlı evleri iyi hatırlayabiliyorum. (IV) İşte oradayken annemle beraber iki defa sinemaya gittiğimizi hatırlıyorum fakat İstanbul'a geldikten sonra sinema dün- yam birdenbire büyüyüverdi. (V) Bana göre o yıllar, 1936 ve sonrası, sinemanın da altın yıllarıydı. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlenin zarf tümleci, isim tamlamasıdır. B) II. cümlenin, birden çok yüklemi vardır. C) III. cümlenin nesnesinde, eş görevli söz öbekleri sıra- lanmıştır. DIV. cümlenin, sürerlik bildiren yüklemi vardır. E) V. cümlenin ara sözü, öznenin açıklayıcısıdır.

1. "Hasan? ? Ali? Evet, ama onlar yoksa geri dönülmez yollarda kal- dılarsa suç onda mıydı? Kader, kısmet, taksirati o öldürmemişti. Allah biliyordu içini, ölmelerini iste- memiş, aklından geçirmemişti. Köse Hasan'ın av- radi, kazi, Pehlivan Ali'nin anası duyup gelecekler, soracaklardı. O öldürmemiş, ölmelerini istememiş- ti ama dinleyecekler miydi bakalım. Ağıt, figan, fer- yat... Köylü toplanacak, büyük büyük açılan gözle- riyle soracaklardı ondan Nerde Hasan? Ali nerde?" Bu parçada anlatım tekniklerinden hangisine başvurulmuştur? A) Diyalog Tekniği B) Anlatma Tekniği C) Geriye Dönüş Tekniği D) Özetleme Tekniği E) Bilinç Akışı Tekniği

14. Unf ile halkı kapından sürme Kimseye dåmen ü dest öptürme Ne kadar câhın olursa âli Dâmenin buseden olsun hâli Keşf-i râz eyleme bîgânelere Verme yol meclise dîvânelere mevki, (unf: sertlik, damen: etek, dest: el, câh: âli: yüksek, bîgâne: yabanci, dînâne: budala) Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizer lerin aşağıdaki yapıtların hangisinden alınmış olduğu söylenebilir? A) Hayriyye B) Hayrâbâd C) Siham-ı Kaza D) Şikayetname E) Kesfü-z Zünun Doğru lo Yanky

13. Herakleitos'un felsefesini özetlediği “Kendimi araştırdım.” sözüyle en açık ifadesini bulan insan sorunu, Sokrates'le birlikte sağlam bir teorik çerçeve kazanmıştır. 1 Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Tamlayani bir cümle biçiminde olan belirtisiz ad takımı kullanılmıştır. B) Birden fazla sıfatla belirtilen bir isim söz konusudur. C) Edat türünde sözcüğe yer verilmiştir. DE D) “En üstünlük” anlamı katan derecelendirme zarfı vardır. E) Birden fazla ortaç kullanılmıştır.

Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 13. • Divan edebiyatında bir şairin, başka bir şairin şiirini hol örnek alarak yazdığı benzer şiirdir. Hz. Muhammed'in büyüklüğünü anlatan şiirlerdir. Her beyitte uzun dizelerin sonuna eklenen kısa dize- lerin bulunduğu şiir. • Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kaliplarıyla yazı- lan ve misra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazel. Hayat felsefesi, ölüm, şarap gibi konuları işleyen tek dörtlükten oluşan şiir. Bu cümlelerde aşağıdaki terimlerden hangisinin ta- nimi verilmemiştir? Naat B) Müstezat C) Musammat D) Nazire Murabba AP