Halk Şiiri Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriTrabzon, Kastamonu, Sinop, İstanbul, Çankırı, Konya, Niğde ve Sivas'ı dolaştıktan sonra Tokat ilinin Niksar ilçesine gelir. Gezdiği bu yerlerde
çeşitli âşık toplantılarına katılmış, bu arada bir süre de İstanbul'un Tavukpazarı semtinde âşıklar loncasına başkanlık yapmıştır. Aşıklık
geleneğinin çok güçlü olduğu Doğu Anadolu Bölgesi'nde yetişmiş olan sanatçı, saz şiiri tekniğine hâkimdir. Ayrıca medrese öğrenimi
gördüğünden, klasik edebiyatın temel bilgilerine de sahiptir. Hem klasik, hem de saz şiiri vadisinde eser verirken söz sanatlarını da başarı
ile kullanmıştır.
kobir) Mahallesi'nde doğmuştur. Asıl adı Mehmet'tir. S
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriÂşığımızın doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemektedir. Asıl adı konusunda da farklı görüşler vardır: Mehmet, Hasan, Halil ve Smayıl
(İsmail) Elbette birini asıl ad olarak seçmekte zorlanacağız. Daha çok kabul gören görüşe göre o, Adana'nın Feke ilçesinin Göğçeli
köyündendir.
Siirlerinin dili durudur ve derlendiğibölgenin dil özelliklerini yansıtmaktadır. Onun siirlerinde vadırganacak Arapca ve Farsca kelimeler vok
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleriişlemiştir.
Doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir. Ancak Murat Reis'in (1609) ölümü üzerine söylediği bir şiirinden hareketle, XVI. yüzyılın son
çeyreğinde doğduğunu söyleyebiliriz. Birçok sefere katılan âşık, bir ordu şairidir. Başta Gevherî olmak üzere, pek çok şair tarafından
takdiredilmiştir. "Genç Osman Destanı" sanatçının önemli eseridir.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri(Ismail) Elbette birini asıl ad olarak seçmekte zorlanacağız. Daha çok kabul gören görüşe göre o, Adana'nın Feke ilçesinin Göğçeli
köyündendir.
Şiirlerinin dili durudur ve derlendiğibölgenin dil özelliklerini yansıtmaktadır. Onun şiirlerinde yadırganacak Arapça ve Farsça kelimeler yok
denecek kadar azdır. Şiirlerinde diğer saz şairleri gibi aşk, sevgi, tabiat ve güzellikleri işlemiştir.
Doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir. Ancak Murat Reis'in (1609) ölümü üzerine söylediği bir şiirinden hareketle, XVI. yüzyılın son
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriHakkındaki bilgiler Selvihan Hikâyesi ile bir iki küçük belgeye dayanmaktadır.
Doğum ve ölüm tarihi hakkında bilgimiz yoktur. Pek çok kaynakta adının Mustafa veya Mehmed, memleketinin ise Kırım veya is
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriÜNİTE - 3
ŞİİR
7.
Gözlerin mavi mine
Vuruldum perçemine &
Aşkın beni çevirdi
Aslı'nın Kerem'ine 4
Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Kerem ile Aslı hikâyesine telmih yapılmıştır.
B) Tapşırmaya yer verilmiştir.
C) Dörtlük birimiyle oluşturulmuştur.
Daaxa biçiminde uyaklanmıştır.
E) Bir maniden alınmıştır.
11. Civ
Ha
Erg
Al
Bu
A)
B)
C)
D)
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri5.
I
8
Biz erenler gerçeğiyiz
Has bahçenin çiçeğiyiz
Hacı Bektaş köçeğiyiz
Edep erkân yol bizdedir
11
Mavi yelekli yârim
Çarkıfelekli yârim
Beni bırakıp gitti
Demir yürekli yârim
Bu dörtlüklerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi
söylenemez?
A Anonim halk edebiyatı ürünüdürler.
BIlki düz uyaklı, ikincisi mani tipi uyaklıdır.
C) I. dörtlük 8'li; II. dörtlük 7'li hece ölçüsü ile söylen-
miştir.
LD) Her ikisinde de benzetme yapılmıştır.
E) Lirik şiir özelliği taşımaktadırlar.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri5.
Bir han köşesinde kalmışım hasta,
Gözlerim kapıda, kulağım seste
Kendim gurbet elde, gönül heveste
Gelme ecel, gelme, üç gün ara ver
benim sevdamı, götür yâre ver
Bu dizeler, aşağıdaki nazım biçimi ya da türlerinin
hangisinden alınmıştır? nusu ne
A) Ağıt
B) Destan
D) Koşuk
E) Şarkı
D
C) Türkü
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriDoktrin
12. Sehl-i mümteni, ilk bakışta kolay gibi görünen, ama benzeri
söylenmeye çalışıldığı zaman ne kadar güç olduğu anlaşı-
lan yalın anlatımlara denir. Bu açıdan en zor sanatlardan
biridir. Bunu başarabilen nadir şair vardır. Beyit nazım bi-
rimi ile yazılan Çıktım Erik Dalına şiiri baştan sona sehl-i
mümteni sanatının görüldüğü bir şiirdir.
Yukarıdaki parçada bahsi geçen şiirin şairi aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Mevlana
C) Hoca Dehhani
D) Niyazi-i Misri
E) Kaygusuz Abdal
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleriboylar le
yerini
a gelmi
12. Hem divan hem de halk şiiri türündeki yapıtlarıyla tan
mighr. Asıl adı Mehmed Emin'dir. Trabzon ve Erzu
medreselerinde eğitim gördükten sonra İstanbul'a
tir. Gördüğü haksızlıkları hicivleriyle ortaya koymuş, bu
yüzden de hiçbir memuriyeti uzun süreli olmamış
Divan şiirini çok iyi bilen şair, Arapça ve Farsça girer
yazmıştır. Asıl ününü âşık tarzında, hece ölçüsüyle yaz
dığı şiirleriyle sağlamıştır. Manzum tarzda kaleme aldig
ve kendi hayat öyküsünü anlattığı Sergüzeştname
eseri meşhurdur.
Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdaki
lerden hangisidir?
A) Erzurumlu Emrah
C) Karacaoğlan
14. XVI. yüzyıl
istanbul do
mani Mehr
ona şairli
deyle Ka
görevlen
lislam c
Bayburtlu Zihni
D) Kayıkçı Kul Mustafa
E) Ercişli Emran
Bu p
sana
A) F
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri2.
1. Âşık Ömer geldi ise
Hak inâyet kıldı ise
Ferhat dağı deldi ise
Ben koyam dağı dağ üzre
smah
II. Kárac'oğlan der ki ölüp ölünce
Ben de güzel sevdim kendi hâlinca
Varip gurbet ile vâsıl olunca
Dostlardan haberim al melil melil
Gazelleme
Bu dizeler ile ilgili;
Heri
Her iki parça da alındıkları şiirin son dörtlüğüdür.
II. Her iki parçada da aynı nazım biçimine ait lirik söyle-
yiş özellikleri bulunmaktadır.
H. Her iki parçada da redif ve kafiye vardır.
IV Her iki parça da halk şiirindeki aruz ölçüsüyle yazılan
nazım şekillerine aittir. -> K.x
W. Her iki parça da halk edebiyatı ürünüdür. -> Saler
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) I ve II
D) III ve IV
B) II ve III
E) IV ve V
C) II ve IV
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriMech
2. 1. Âşık Ömer geldi ise
Hak inâyet kıldı ise
Ferhat dağı deldi ise
Gazelleme
Ben koyam dağı dağ üzre
mah
II. Karac'oğlan der ki ölüp ölünce
Ben de güzel sevdim kendi hâlinca
Varip gurbet ile vâsıl olunca
Dostlardan haberim al melil melil
Bu dizeler ile ilgili;
Taşlama
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri2.
Sanatçı
Niyaz-i Mısrî
Yunus Emre
Kaygusuz Abdal
Sümmani
Hacı Bayram Velî
Destanlarında sosyal konuları,
deprem ve yangın gibi acıları
dile getirmiştir.
A) Niyazi-i Mısrî
C) Yunus Emre
var
Birkaç mısra veya kıta içinde ta-
savvufi aşkı faydacılık, yapıcılık
ilkesiyle kaynaştırmıştır.
Şiirlerinin ana temaları ilahi aşk,
evrensel insan sevgisi, hoşgörü
ve dinî-tasavvufi konulardır.
Alaycı ve mizahi bir hava bulu-
nan nefes ve şathiyeleriyle ün-
lenmiştir.
Divan edebiyatından hiçbir etki
taşımayan bütün şiirleri dörtlük-
ler ve hece vezniyle yazılmıştır.
Tabloda, verilen sanatçılardan hangisiyle ilgili bir
açıklama yoktur?
B) Sümmani
D) Hacı Bayram Veli
E) Kaygusuz Abdal
Miroda D
Adi gize
E) Ytter
Derele
Yigit
Köt
13
g
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriDivan ve tekke şiirinden hiç etkilenmemiştir. Şiirlerini duru bir
Türkçeyle söyleyen ozan, yeryüzü güzelliklerini, gerçek sevgi
serüvenlerini, gönül verdiği güzelleri anlatmıştır. 17. yüzyıl-
da yaşayan sanatçı, koşma ve semai biçimindeki şiirleriyle,
özellikle de güzellemeleriyle tanınır.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Karacaoğlan
B) Dadaloğlu
C) Yunus Emre
D) Pir Sultan Abdal
E) Gevheri
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriGöçebe Türk toplumunda şaman adı verilen kimseler
toplum tarafından bilge kişiler olarak kabul görürdü.
Bu döneme ait sözlü şiirlerin de onlar tarafından kopuz
TH
eşliğinde söylenen koşuk ve sagular olduğu bilinir.
IV
Bu şiirlerden örneklere Göktürk
Kigoelen"
belerinde yer ve-
rilmiştir.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde
bilgi yanlışı vardır?
4.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri16.
• Her beyti kendi içinde uyaklıdır.
• Aruzun kısa kalıpları kullanılır.
Edebiyatımızdaki ilk örneğine 11. yüzyılda Karahanlı
Dönemi'nde rastlanır.
• En güzel örneğini Fuzulî vermiştir.
Aşağıdaki eserlerden hangisi yukarıda özellikleri ve-
rilen edebî türle yazılmıştır?
A) Kerem ile Aslı
B Leyla ile Mecnun
C) Emrah ile Selvihan
D) Tahir ile Zühre
E) Köroğlu