İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri Soruları
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleriuri dogru (D) ya da yanly (V) olarak değerlendirine 20
Kar suyunun etkisiyle asfalt yer yer patles Almel
-Su pils partidarı kaldumal tkileme bir ankande bar
Mektuba bu pullardan birini yapıştırmayı unutmamaling
Bayüdükçe daha olgun davrandığını göreceksin onun
Herkes günü geldiginde talita ata binecek ve ebedi yurduna
-Ou son yaptıklarınla hepimizi kardin. An çizili sözcukie
Soguk bakplarından teklifimiz kabul etmeyeceğini anladik
Bakiy asini değiştirmezsen kafandaki soru işaretlerini gideremey
- Atatürk jobi büyük şahsiyetlere ihtiyaconiz var. Ain çizili sos
Sadio mutlu olmazsa evin huzuru da olmazmış. Als gisili soteske
merakle
mit()
yapalm (3
serin
yapmaster
der A
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli SözlükleriGarnal
13. (1) Benim amacım bir doğruyu kanıtlamak değil okup
düşündürmektir. (II) Ben okurumun düşünce lambasin
bir ışık olmayı isterim. (III) Her konuda yazarım, dün
rimi sıcak bir üslupla dile getirebilirim. (V) Okuyucul
bir düşünce ormanında gezinirim. (V) Denenmemiş y
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola
denemeyi seven bir denemeciyim ben.
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümle isim cümlesidir.
B) II. cümlede birden fazla yan cümle vardır
C) III. cümle bağımlı sıralı cümledir
D) IV. cümle birleşik fiil cümlesidir.
E) V. cümle devrik, birleşik isim cümlesidir
SON
DENEME
As binbir sa
mak çok tehl
you
e derin sims
düşmeme
bir süre et
bende çiftlik
al meyal fa
gemicir
pek gibi te
rçada vi
erin hand
nam kar
Sral curr
Caneyi v
a soz
gör
ular
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleriran
an hangisi
nez?
E) V.
12. (1) Yenisey Yazıtları'nın ne zaman dikildiği kesin
olarak bilinmemektedir. (II) Tarihi ve edebi değer
yönünden zayıftır. (III) Kullanılan dil, gelişmiş değil-
dir. (IV) Uygur Türkçesinin özelliklerini gösterir. (V)
Yazınsal değeri az olan bu taşlar, Türklerde balbal
dikme geleneğinin çok eskilere dayandığını göster-
mektedir.
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde
bilgi yanlışlığı vardır?
A).
B) II.
C) III.
D) V.
E) V.
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri1.
TEST
4
Aşağıdaki söz kalıplarından hangisi atasözü de-
ğildir?
A) Zenginin mall züğürdün çenesini yorar.
B) Yuvarlanan taş yosun tutmaz.
Atı alan Üsküdar'ı geçti.
C)
Boş lakırdı karın doyurmaz.
E) Kimsenin ahı kimsede kalmaz.
SÖZ ÖBEGI
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyimin açık-
laması yapılmamıştır?
A) Böyle bir durumda neden bunları yaptığını, ge-
rekli gördüğünü açıklamalı, hesap vermelisin.
B) Bilgisi ve düşüncesiyle bu konulara açıklık ge-
tiriyor, ışık tutuyordu.
turan sözcükler tak b
C) Etkili konumda, yaşını başını almış biri ama ağ-
zından çıkanı kulağı duymuyor.
Doktrin Yayınları
5. Daha iyi öyküle
ne yoğunlaşm
Bu cümlede
lam aşağıda
A) Şiirin to
edilem
Iri yan adama
D) Dostlarının arasında onu görünce konuşamadı,
nutku tutuldu şaşkınlıktan. V
Söylemem demişti ama söyleşi koyulaşınca di-
lini tutumadı, anlatıverdi bildiklerini.
3. Toplumdan kopan aydınların ortaya koyduğu fikirler
suya çizilen nakınlo
B) ilk
daha
C) Şiir
ed
D) O
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri12. I. Olağan olaylar ile olağanüstü olaylar iç içedir.
II. Arapça ve Farsça kelimelerle yüklü ağır bir dil kullanıl-
miştir. Korovonly Türkçesiye
III. Hem hece hem aruz vezni kullanılmıştır.
IV. İslam dini ile ilgili öğretilere yer verilmiştir.
V. Sanat kaygısı taşımadan söylenen, lirizm yönü zayıf
şiirlerden oluşur.
Yukarıdakilerden hangileri Divan-ı Hikmet'in özellikle-
rinden değildir?
A) I. ve II.
DYT. ve V.
B) II. ve III.
C) HI. ve IV.
EXIV. ve V.
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri8.
E
Afganistanlı bir Türk olan Fahreddin Mübarekşah'ın(1196
yılında yazdığı bu eser Farsçadır ve Hazreti Muhammed'in
ve başka İslam büyüklerinin soy kütüklerini belirtmektedir.
Türklerin teşkilatçılıklarını över ve tarihleri hakkında de-
ğerli bilgiler verir. Bu eserin Türk dili bakımından önemi,
Türkleri anlattığı yerlerde bazı Türkçe kelimeler kullan-
masıdır. Yazar, Türklerin kullandığı alfabeler hakkında da
bilgi vermiştir. Ayrıca Türkçenin Farsçadan üstün bir dil
olduğunu söylemiştir.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangi-
sidir?
SHOP
A Kamus-i Türki
B) Muhakemetü'l Lügateyn
C) Şecere-i Ensab
D) Divanü Lugati't-Türk
E) Atabetü'l Hakayık
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri20.
A) İkna etme
B) Eğlendirme
C) Bilgi verme
.
D) Bilgi verme
• Herhangi bir konuda alıcıya bilgi aktarımı yapılır.
• Veriler kullanılarak alıcının bir durumu kabul etmesi hedeflenir.
Alıcıya hoşça vakit geçirtmek için hazırlanan metinlerdir.
Bu özellikler ile aşağıdaki medya metinleri ilişkilendirildiğinde hangisi dışta kalır?
A) Eğlendirme B) Bilgi verme C) Kültür aktarma D) İkna etme
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri7.
Küresel ısınmanın etkisiyle eriyen buzulların deniz
seviyesinde meydana getireceği yükselme sonra-
sında yaşanabilecek olaylar aşağıda verilmiştir.
Bunlardan hangisi doğru bir yargı olmayacaktır?
spigusi
Hol
blo A) Bangladeş gibi delta üzerindeki ülkelerde yerle-
şim alanları sular altında kalacaktır.
B) Dağların kıyıya paralel uzandığı bölgelerde kıyı
taraçalarının oluşması hız kazanacaktır.
C) Topraklarının önemli bir kısmı deniz seviyesinin
ubublo altında kalan Hollanda gibi ülkelerde önemli top-
rak kayıpları meydana gelecektir.
D) Deniz seviyesinde meydana gelen yükselmeler
bazı bölgelerde yeni kıyı tiplerinin oluşmasına
neden olacaktır.
Saibaren
TYT-AVRASYA
E) Tuzlu su tatlı su akiferine karışacak, kıyı kesi-
mindeki canlılar için tatlı su kaynaklarında kayıp-
lar meydana gelecektir.
9.
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri8. 1. Muhakemet'ül Lugateyn
II. Divanü Lügati't Türk
III. Şecere-i Türkî
IV. Göktürk Yazıtları
Yukarıdaki numaralanmış eserlerin doğru kro-
nolojik sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde veril-
miştir?
A) I-II-III-IV
C) IV-II-I-III
B) IV - III - | - ||
D) I - IV - II - III
E) II - I - III-IV
www.deltakitap.com
11.
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlüklerişlamıştır.
ön plana
ini aruz
e
eği
Türkçeyi ön plana çıkarıp başka dillere karşı savunmaları
D) Aynı dönemde yazılmaları
E) Aruzun aynı vezniyle yazılmış olmaları
7. Eserde 17500 Türkçe sözcüğün Arapça karşılığı
verilmiştir. (1) Her bir maddeden sonra bazı Türkçe
metinler örnek olarak yer almıştır. (II) Eser, ansiklopedik
eser niteliğindedir. (III) Türkçenin ilk sözlüğü olması,
eserin dil bilim açısından da önemli olduğunu gösterir. (IV)
Türkçenin dil bilgisi kuralları ve şive özellikleri de eserde
yer alır. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin
hangisinde "Divanü Lugati't-Türk" ile ilgili
yanlış bir bilgi verilmiştir?
B) II
(A) Y
C) III
D) IV
2
E) V
reklerin esiği"
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri7.) Gözün bazı kısımları jelatinimsi bir sıvı ile doludur.
Bu sıvıya camsı Sıvı denir.
Camsi SIVI,
I. Göz küresinde iç basınç meydana getirerek
gözün şeklinin korunmasını sağlar.
W. Kornea ile iris arasındaki ön odada, mercekle
iris arasındaki arka odada, mercek ile retina
arasındaki boşlukları doldurur.
III. Renk körlerinde bulunmadığından renk algı-
lanamaz.
verilenlerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
D) I ve III
B) Yalnız III
C) I ve II
E) II ve III
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri22. "Yedi Meşaleciler" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Edebî görüşlerini "samimiyet, canlılık ve daima yenilik"
sloganıyla ortaya koymuşlardır.
B) Cumhuriyet Dönemi'nde altı şair, bir hikâyecinin bir
araya gelerek oluşturduğu bir topluluktur.
C) Cumhuriyet Dönemi'nde beyanname ile ortaya çıkan
ilk edebi topluluktur.
D) Yedi Meşale isimli bir kitap çıkarıp kitabın ön sözünde
şiirle ilgili görüşlerini açıklamışlardır.
E) Beş Hececileri örnek alarak ortaya çıkmışlar ve onlar
gibi sade bir dille şiir yazmışlardır.
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli SözlükleriTürk Dili ve Edebiyatı Testi
9. Aşağıdakilerden hangisi ayraç içinde verilen
edebi türle ilişkilendirilemez?
A Ahiliğin özelliklerini anlatan eserlerdir. Insan-
lara toplumda nasıl davranmaları gerektiğini
açıklayan dini-ahlaki nitelikli öğüt kitaplarıdır.
(Fütüvvetnâme)
BY Şehzâdelerin sünnet, kadın sultanların evlilik
törenlerini anlatan ve dönemin toplumsal ya-
şamına ilişkin bilgilerin de verildiği tarihi özel-
likleri taşıyan eserlerdir.
(Surnâme)
Insanların fiziksel özelliklerinden yola çıkı-
larak ruhsal özelliklerin verildiği eserlerdir.
(Kıyafetnâme)
Bir şehrin gezilmeye değer yerlerinin edebi bir
dille anlatıldığı eserlerdir.
(Şehrengiz)
11.
Siyasi bir görevle yurt dışına gönderilen devlet
adamlarının gittikleri yerin durumuna ve özel-
liklerine ilişkin izlenimlerini, görüşlerini anlat-
tıkları eserlerdir.
(Siyasetnâme)
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli SözlükleriLimit Yayınları
5.
"Kitapta Türklerin görgülerini, bilgilerini göstermek için
söyledikleri şiir tanıklarını serpiştirdim. Kaygılı veya sevinç-
li günlerinde yüksek düşüncelerle söylenmiş olan savları
da aldım. Onları ilk söyleyenler sonrakilere, bunlar da daha
sonrakilere bildirmişlerdir. Bununla birlikte kitapta birçok
kelime topladım, böylelikle kitap, arılıkta son kerteyi,
güzellikte son yüksekliği buldu. Gönül bağlamış olduğum
bu işte Tanrıdan yardım isterim. Her türlü güç kuvvet ancak
ona güvenmektir. O, bize elverir ve ne güzel inançtır."
Bu parçada, kitabını tanıtan yazar ve tanıttığı eseri
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Tonyukuk - Orhun Abideleri
B) Yusuf Has Hacip - Kutadgu Bilig
Kaşgarlı Mahmut - Divanü Lügati't-Türk
D) Ali Şir Nevai - Muhakemetü'l-Lügateyn
E) Edip Ahmet Yükneki - Atabetü'l-Hakayık
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlüklerigeçiş
daki
6.
Eser dört ana karakter arasında geçen diyaloglardan
oluşmaktadır.
VSözlük özelliği göstermektedir.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde Divanü Lügatí't
Türk ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) I
B) II
Divanü Lügati't Türk
C) Atabetü'l Hakayık
C) III
Aşağıdaki eserleri hangisinde "Alin arslan tutar, küçin
siçgan tutmas." sözü ve açıklaması bulunabilir?
E) V
NTAJ YAYINLARI
D) IV
E) Divan-ı Hikmet
E) V
Risâletü'n-Nushiyye
Kutadgu Bilig
49
Lise Türkçe
İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri23. Al kanatlı Azrail benim elime geçse, öldüreydim, güzel
yiğidin canını onun elinden kurtaraydım diyordun... Şimdi
bre deli, "Geldim ki senin canını alayım, verir misin yoksa
benimle cenk eder misin?" dedi.
Deli Dumrul:
"Bre al kanatlı Azrail sen misin?" dedi.
"Evet benim." dedi.
"Bu güzel yiğitlerin canını sen mi alıyorsun?" dedi.
"Evet ben alıyorum." dedi.
"Bre Azrail, ben seni geniş yerde istiyordum, dar yerde iyi
elime girdin, değil mi?" dedi.
"Ben seni öldüreyim, güzel yiğidin canını kurtarayım."
dedi.
Kara kılıcını sıyırdı, eline aldı, Azrail'e çalmağa hamle
kıldı. Azrail bir güvercin oldu, pencereden uçtu gitti.
İnsanoğlunun ejderhası Deli Dumrul, elini eline çaldı, kah
kah güldü.
İçerik ve biçim özellikleri incelediğinde bu parçanın
aşağıdaki eserlerin hangisinden alındığı söylenebilir?
A) Divânu Lugati't-Türk
C) Divân-ı Hikmet
B) Kitab-ı Dede Korkut
D) Kutadgu Bilig
E) Atabetü'l-Hakâyık