Kök Soruları

Soru 1 Âşık, Türk halk edebiyatında XV. yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdü- ren ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi 'sevda şiirleri' söyle- yen bir sanatçıdır. Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Âşıklığın güç bir uğraş olması B) Günümüz insanının şiire önem vermemesi C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini yüklenmiş olması D) Âşıkların işlediği konuların halkı ilgilendirmemesi E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi

ETER TEST 7. Kurur YE C 74 Aşağıdakilerin hangisinde türemiş sifat yoktur? A) Soğuk bir kış günü yola çıkmıştık. B) Atılan ok geri gelmez, demişler. C) Evin kırık camlarından soğuk hava girerdi. D) Ormanlık alanda tavşanı kaybettik. E) Herkes ilk ve son soruyu çözememişti. S 10

19. I. II. Bilim ve sanat adamları arasında Türk dilini çalışma alanı seçip de tutumunu değiştirmeyenler yani dili doğru kullananlar bulunmaktadır. Yer bilim, ruh bilim, terim bilimsel, biçem bilgisel, biçim birim gibi örnekleri dille ilgili yazılardan bulabiliyoruz. Öte yandan standartlaşma terimine alışmaya çalışırken aglutinativleşme gibi kökü yabancı eki Türkçe terimlerin kullanımı da bazı bilim ve sanat çevrelerinde giderek arttı. Temel almak, esas almak artık yok, baz almak var. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuzluktan bahsedilmektedir. B) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak kanıtlandığı gösterilmektedir. D) C) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir durumdan söz edilmektedir. 1. cümlede belirtilen olgunun her bireyde gerçekleştiği örneklenmektedir. E) 1. cümledeki olgunun, toplumu neden daha fazla etkilediği açıklanmaktadır.

277 9. Sözcük ve sözcük öbeklerinin öğretimi ana dili öğretiminin | yazma, en önemli çalışmalarından biridir. Çünkü okuma, yazma, konuşma ve dinleme olarak belirtilen dil becerilerinin ka- 152 zandırılması ile sözcük dağarcığı arasında sıkı bir ilişki vardır. Öğrencilerin okuduklarını ve dinlediklerini anla- maları, sözcükleri doğru anlamlandırmalarına bağlıdır. Sözcük dağarcıkları zengin kişilerin konuşma ve yazma onu becerilerini daha etkili işletmeleri doğaldır. Ayrıca sözcük TV 22n dağarcığın zenginliği öğrencinin diğer derslerdeki başa- risina da etki eder. ONJY ON JAN Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi "üçün- cü tekil kişi iyelik eki" almamıştır? A) I B) II C) / CH D) IV E) V

12. Denizin dibindekiler ya kaya ya da çakıldı. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Sadece çekim eki almış sözcük vardır. B) Yapım ekinin çekim ekinden önce gelmesi kuralının istisnası olabilecek bir sözcük vardır. C) Yalın isim vardır. D) Tamlayan eki kullanılmıştır. E) Yüklemi çekimli eylem olan bir cümledir. aki dim

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük türetilirken hece düşmesi olmuştur? Oynamamız bundandır Oyna Kara toprakla binlerce yıl B) Gönlünden geçen söyler şair Gonul Gönüllere yollar açar C) Kaybettik güzellik diye ne varsa Çirkinin sarayı dünya oldu DYNe aklımda yaşadıklarım üstüne düşünceler Ne de geleceğime dair bir tasa Soruların vardı senin, ne çok soruların Gözlerin dünyayı eleyip dururdu boyuna 5.

9. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin türü, aldığı ekle değişmiştir? A) Yazarın ölümünden sonra günceleri yayınlandı. B) Burada durmanın bir sakıncası var mı? C) Fransızcadan çeviri yapmaya başladı mı? D) Hayvanat bahçesine yeni karacalar gelmiş. E) Camlıca geçmişin gözde mesire yerlerindendir. Türk

3. Bunu yaparken, eser, devir, yazar ilişkilerini ikinci rilişkilerini || All dereceden bir iş olarak kabul etmek gerekir. V Bu cümlede altı çizili sözcüklerden hangileri, yapım eki almıştır? Alivell D) Hve V B) II ve III Qll EV-ve-V I ve IV

4. TEST 5 mert be "Sessizce içeri girdi." cümlesindeki altı çizili sözcüğe "-ce" ekinin kattığı anlam, aşağıdaki altı çizili sözcükler- in hangisinde vardır? A Bence bu iş kısa sürede sonuçlanmaz. B) Onca işin arasında sana nasıl zaman ayırayım? C) Çocukoa hareketlerde bulunuyorsun. D) Söyleyeceklerini korkusuzca söyle. E) O, benden yaşça küçüktür. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sö kökü, ötekilerden farklı türdedir? 48 bir ilac yazacağım.

8. A 1568-1574 yılları arasında inşa edilen, Mimar 1 Sinan'ın 80 yaşında yaptığı ve ustalık eserim dediği anıtsal yapı dünya mimarlık tarihinin II başyapılarındandır. Sinan'ın Rüstem Paşa Camii H ile başladığı şekizgen deneyimi, Selimiye Camii IV ile doruk noktasına ulaşmıştır. V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden han- gisi hem yapım hem de çekim eki almamıştır? A) I DV EV B) I CHIII NI

1. Aşağıdakilerin hangisinde ayraç içindeki yargı, cüm- leyle uyuşmamaktadır? A) Bazı öğrencilerin kitabı yanında değildi. (İyelik eki almış birden fazla sözcük vardır.) B) Bize geçmişin güzelliklerinden söz ederdi. (İyelik eki çoğul eki ve hâl eki almış bir sözcük vardır. ) C) Arkadaşlarımla her fırsatta buluşurduk. (Yapım eki almış birden fazla sözcük vardır.) D Yalnız büyük harfli yazıları okutuyordu. (Bütün söz- cükler türemiştir.) Q Bize yine yalan yanlış şeyler söyledi. (Yapım eki al- mış sözcük yoktur.)

1. A 2. C 12 Ene 11. Leylasını kaybeden Mecnun mudur bilinmez Çatlak dudaklarıyla dağlara düşer yollar Piri emretmiş gibi dağ demez tepe demez Bir bilinmez aşk için uzayıp gider yollar Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) İki tane birleşik yapılı sözcük vardır. B) Fiilden fiil yapım eki almış sözcük vardır. C) Yansıma kökten türemiş sözcük vardır. D) Gövdeden türemiş sözcük vardır. E) -ler, -lar" eki asıl işlevinin dışında kullanılmıştır.

14. Sanat hayatımda ikilemlere yer vermemeye çalıştım. Sonradan değişen düşüncelerim olmadı değil. Ama inandığımı söylemekten çekinmedim. Çünkü tutarsız- lık ile değişken fikir arasında ince bir çizgi olduğunu düşünüyorum. Bu çizgi, aynı zamanda üslup çizgimdir. Bu parçadaki sözcükler için aşağıdakilerden han han gisi söylenemez? A) Gövdeden türemiş sözcük vardır. B) İyelik eklerine yer verilmiştir. C) Tamlayan eklerine yer verilmiştir. D) Fiilden isim yapım ekleri kullanılmıştır. E) İsimden isim yapım eki kullanılmıştır. BRUDI!»

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yapım eki almış bir sözcük kullanılmamıştır? A) Ben bir çoban olsam sen de bir koyun Beslesem elimde tuz ile seni Ben gidersem sazım sen kal dünyada Gizli sirlarımı âşikâr etme C) Birinin aklı yok deli divane Bir kısmı muhtaçtır acı soğana D) Veysel der ismini koymam dilimden Ayrı düştüm vatanımdan ilimden E) Balık olsan takla dönsen deryada Düşürsem toruma hız ile seni

İsim Tamlamaları 6. ünite 10. Dil, insanlar arası iletişim için en önemli ses, sembol- ler sistemidir. Düşüncenin, duygunun ve isteklerin ifade aracı dildir. Düşünce aktarımı, konuşma dili dışında baş- ka araçlarla da gerçekleşir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- tur? A) Tamlananı ortak isim tamlaması B) İsmi niteleyen isim tamlaması C) İsim tamlamasını niteleyen sözcük D) Farklı türlerde isim tamlaması E) Arasına sözcük girmiş isim tamlaması

(1) Bir şeyi yitirmişti, ama neydi? (II) Arandi arandı, bir türlü bulamadı. (III) Ayakları, onu farkında olmadan geri çekiyor- du. (IV) Gece olmuştu, ortalıkta kimse kalmamıştı. (V) Bir karartı görmesin, can havliyle oraya koşuyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde za- mir yoktur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 5. bryPLE bry PLE