Ses Bilgisine Giriş Soruları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş12. Kimi pekiştirmelerde "m, p, r, s" harflerinden sonra söz-
cüğe ünlü türemesi yoluyla "a, e" ünlüleri getirilir.
Aşağıdakilerden hangisinde bu yolla yapılmış bir
pekiştirme söz konusudur?
AV Upuzun bir koridordan geçtikten sonra salona girdik.
B) Şehrin üstünde duran simsiyah bulutlar yağmurun
habercisiydi.
Sahne kostümü dapdar olunca hareket etmede zor-
lanıyordu.
D) Düşünce yapısı karmakarışık insanlardan uzak
dururdu.
E) O yıllarda ilçenin üstünde düşman uçakları güpe-
gündüz dolaşmış.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişAklımdadır hep o hülyalı bakışlar.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğ-
rudur?
A) Eksiltili cümledir.
B) Fiil cümlesidir.
C) Yüklemi isim tamlamasıdır.
D) Bileşik cümledir.
E) Devrik cümledir.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş34. Ağaçların bile sıhhatine imrenerek yürürdüm. Ben de
onların arasındaydım ve onların arasında günlerim ge-
çip gitti
. Bazen bir gülücük gibi çiçeklerin çokça açtığını
fark ederdim. Yalnız bende meçhul bir hastalık vardı,
yedi yaşımdan beri çekiyordum.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü düşmesi
CH Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Kaynaştırma ünsüzü
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş3. "yor" eki
,, e ganho Onlülerinden biriyle biten eyleme
eklendiğinde 'a, geniş ürileri dar Unidye 6. i, u, G) -
nüşür, bu ses olayına "Ünlü daralması" denir.
Aşağıdaki cümlelerle kangisinde ünlü daralması yok-
8.
A Yazar, bu yazsında sanal pola karşısındaki duru-
munu incelyor.
& Yüzün bembeyaz şimdi, Coerindeki kimi palto bu
beyazligi dalla da ön plana çkanyar.
Evde çok sktyordum ben de oyun oynamayı düşün-
dim, bu gerçekten de işe yarıyordu.
D) Aniden ortadan kaybolmustu, ben de deliler gibi her
yerde onu anyordum.
Küçükken çizdiğim ik ağaç resmini hatriyorum, ko-
caman kocaman kökleri vardi.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş7. Normal IQ'nün biraz üzerindeki insanları bile
yönetmekten aciz biz insanlar, zekâ düzeyimizi aşıp
giden yapay zekâyla nasıl başa çıkacağız? Görünen o
ki insanlık tarihinde yeni bir dönem başlıyor. İnsanlık,
mücadelesini kendi ürettiği makinelerle sürdürmek üzere
yeni ve öncekilerden çok daha zorlu bir sürecin içerisine
giriyor.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisinin
örneği yoktur?
A) Ünsüz yumuşamasının
B) Ünsüz benzeşmesinin
C) Kaynaştırma ünsüzünün D) Ünlü daralmasının
E) Ünsüz düşmesinin
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişteio
7. Bas kırbaci sihirli seccadeye
Göster hükmettiğini mesafeye
Ve zamana.
Bu dizelerdeki altı çizili sözcükte aşağıdakilerden
hangisinin örneği yoktur?
udemor
A) Ünlü düşmesi
yan
B) Ünsüz düşmesi
C) Kaynaştırma ünsüzü
th
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ünsüz benzeşmesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş4. Gurbette Ömrüm geçecek,
Bir daracık yerim de yok.
Oturup derdim dökecek,
Bir vefalı yârim de yok.
Bu dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ünsüz türemesi
C) Ünlü türemesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü düşmesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş12. "Romanın çok sevilen bir edebiyat türü olduğu
gerçektir
. Nereye giderseniz gidiniz, en çok onun okun-
1
II
duğunu görürsünüz. Şiir için de böyledir. Yaşamak için
çalışıp didinmelerimizden fırsat bulduk mu elimize
aldığımız şey ya bir roman ya da bir şiir kitabıdır. Bir
III
geziye çıktığımız zaman, çantamızın bir köşesine yer-
IV
leştirmeyi unutmadığımız yine onlardır."
V
Bu parçada numaralandırılmış sözcüklerden hangi-
sinde birden fazla ses olayı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş4.
1. Türkçe sözcüklerin sonunda yumuşak
ünsüzler (b, c, d, g) bulunmaz, sert ün-
süzler (p, ç, t, k) bulunur. Böyle sözcük-
ler, ünlü ile başlayan bir ek alınca sonda-
ki sert ünsüzler yumuşar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı
çizili sözcük bu kuralı örneklendirme-
mektedir?
A) İlerlemiş yaşına karşın saçının bir teli
bile ağarmamış.
B) Yurdunu on yıldır görmediğini söylü-
yordu.
C) Bizim sokağın kaldırımları onanila-
cakmış.
D) Tarla birkaç kez sürülünce toprağın
verimi artıyor.
E) Anlattıklarının çoğu bilinen şeyler ol- Y
duğu için ilgimi çekmemişti.
bi
G.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş(
7.
Modanın vazgeçilmez bir parçası olan ayakkabı ürü-
nünde faaliyet gösteren firmalar, teknolojiyi ve dijital pa-
zarlama yöntemlerini kullanarak olası müşteri kitlelerini
arttırmayı hedeflemektedir.
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Kaynaştırına ünsüzü
C) Ulama
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz değişimi
3
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş11. Başkalarinin aşkıyla başlıyor hayatımız
Yaprakla yağmurun aşkı mesela
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
.
At Ulama
B Kaynaştırma
C) Onsüz değişmesi
D Ünsüz yumuşamasına aykırılık
El Ünlü daralması
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişAşağıdaki cümlelerin hangisinde ses olayı yoktur?
A) Kitap, şairliğin yanı sıra bir sinema emekçisi ve senarist
olan Mayokovski'yi anlatıyor.
B) Türkiye'deki bitki zenginliği üzerine bir proje hazırlamamı
9
istedi hocamız.
C) Yurt dışına kaçırılması planlanan birçok tarihi eser önemli
bir operasyonla ele geçirildi. 2.
D) Bazı yazarlar keşfedilmeyi beklemez, daha ilk kitabında
okuyucudan tam not alır. V
E) O da bugün acı acı gülümsedi eşsiz kırlara.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş1.
Futbolda penaltı vuruşu; bir oyuncunun kendi ceza
sahası içinde rakip oyuncuya, hakem tarafından
faul ile cezalandırılabilecek bir hareket yapması
durumunda yapan takımın aleyhine verilen cezadır.
Lehinde karar verilen takım, ceza sahası içinde ve
kaleye on bir metre uzaklıkta bulunan beyaz nokta-
dan, karşısında yalnızca kaleci olacak şekilde kale-
ye şut çekme hakkı kazanır.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Kaynaştırma ünsüzü
B) Ulama
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz türemesi
E) Ünlü türemesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişTYT / Türkçe
8.
1
SE
tuliyor
Bir de baktım ki aynaya
Ağaran saçlarım yas tutuyor
Çizgi çizgi olmuş alpim düşünmekten >
Küçücük dünyamin kocaman yoksunluğu
Nasıl çıkarım ben bu arbededen
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisine
yer verilmemiştir?
DE
AFÜnsüz benzeşmesi
BÜnsüz değişimi
SÜnlü düşmesi
DUnsüz düşmesi
EYÜnlü türemesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş16. Sayılara gelen ekler sözcüğün son harfine göre yazı-
lir ve ses bilgisi kurallarına da dikkat edilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uy-
mamaktan kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır?
A) Bu yil, bu ünlü şairimizin 49'uncu sanat yılını kut-
ladık.
B) Çocuk, derste 150'den geriye doğru üçer üçer
saydı.
C) Oturduğumuz evin borcunun 1/3'ünü bu yıl öde-
dik.
D) Çanakkale'ye gidecek otobüs, 13.15'de hareket
edecekmiş.
E) Yıllar önce bu şehre gelen dedem, 16'sından beri
burada yaşıyor.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş3. (1) Bir sanatçı, bir yazar, yaratma gücünü güzel yapıtlar orta-
ya koyabileceğine olan inancını yitirdiği zaman işi, ona buna
sataşmaya döküyor. (II) Aslında bu sataşmayla yalnızca
kendini avutmuş oluyor. (III) Dolayısıyla görevini yerine getir-
diğine inanıyor. (IV) Bu arada güzel yapıtlar yaratıp bireyleri
gündeliş hayatın ötesine götürmekten kaçtığının ayrımına
varamıyor. (V) Asıl sanat yapıtlarına küçümseyerek bakıyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede kaynaştırma ünsüzünün yer aldığı sözcükler
vardır.
in
B) II. cümlede ünlü düşmesine uğramış birden çok sözcük
vardır.
III. cümlede ünlü daralması vardır.
D) IV. cümlede ünsüz benzeşmesi ve ünsüz yumuşaması
vardır.
E) V. cümlede ünsüz düşmesi vardır.