Ses Bilgisine Giriş Soruları

2. Eviniz kutu gibi bir küçücük evdi, Sarmaşıklarla balkonu örtük bir evdi; Güneşin batmasına yakın saatlerde Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede. Yaz, kış yeşil bir saksı itir pencerede; Bahçende akasyalar açardı baharla. Ne şirin komşumuzdun sen, Fahriye abla Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Kaynaştırma harfi olan sözcük vardır. B) Ünsüz yumuşamasına aykırı sözcükler yoktur. C) iyelik eki almış kelimeler vardır. D) Ünsüz düşmesine uğramış kelime vardır. E) Ünlü daralması yoktur.

3. Türkçede "-yor" eki kendisinden önce gelen geniş ünlüleri (-a, -e) daraltır. Bu ses olayına ünlü daralması denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek olabilecek bir kullanım yoktur? 6. A S A) Beni öğretmene şikâyet eden o insan hakkında konuşmak istemiyorum. B) Varsayımlar üzerine bir gelecek kurma fikrinden hoşlan- G miyordu. Yazar, eserlerinde kendinden hareketle toplumu ve doğayı ele alıyor. by Annesini bulamayan kız yeri göğü inletircesine ağlıyordu. El Çocuk, saatlerdir odasına kapanmış; hep aynı şarkıyı dinliyordu.

9. Aşağıdakilerin hangisinde, ünlü düşmesi var- dir? A) Şöyle bir düşünüyorum da neler kaybetmişiz! B) Bizim de kendimize göre plânımız var. C) Gelip de bizim işimize engel olma! D) Onun lâfına uyup da işinden çıkma. E) Oradan, eve telefon etmeyi unutma.

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ünsüz değişimi olmamasının nedeni ötekilerden farklıdır? A) Masanın üstündeki kâğıtları toplayıp çöpe attı. B) “Öğrenci” sözcüğünü köküne ve eklerine ayırmıştı. C) Duyguları somut biçimlerle ortaya koymak sanatın te- mel ilkesidir. D) Kardeşinin oynadığı topu alarak hızla havaya attı. E) Eylül ayı geldi mi turnaların göçü de başlardı bu yöre- de.

6. I. Akan bir suda bir kere yıkanılır. II. Bir anlık sabır, büyük bir felaketi önler. III. İtimat yavaş yavaş büyüyen bir nebattır. IV. Fırsat adamın kapısını iki defa çalmaz. V. Ölmüş aslana tavşan bile hücum eder. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması vardır? A) B) 11 C) III E) V DIV D

4. Türkçede sözcük sonu “p,ç,t,k” ünsüzleriyle biten sözcüklere ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde bu ünsüzler “b,c,d,ğ" ünsüzlerine dönüşür. Bu ses Ate olayına “ünsüz yumuşaması" ya da "ünsüz değişi- mi" adı verilir. Aşağıdaki seceneklerden hangisinde bu kura- la uvulmamıştır? A) Katolik mezhebine bağlı Hristiyanlar da oyla- maya katıldı. B) Haklarımı gözeten herkese saygıyla yaklaşı- rim. + C) Bu geçidi yıllardır kullanırım ama bu dağı ilk defa görüyorum. benzesmedic. D) Onun inadını kırsaydım bu yarışmada birinci olmuştum. E) Bizim de inancımız vardır onun kazanacağına. Ücretsiz Dersleri Kaçırmamak için:/benimhocam ABONE OL

Ses Bilgisi 7 15. B y k E 13. () Eși, şair üzerine bir çalışma yapmak için he- nüz erken olduğunu düşünüyordu. (1) Ona göre olayların üzerinden yeterince zaman geçmemişt). (III) Yaşıtı olan şairlerin çoğu hayattaydı. (IV) Bu ne- denle de nesnel bir değerlendirme yapabilmenin güç olacağını düşünüyordu. V) Tüm bu kaygılara karşın, yine de eşi hakkında konuşmaya razı oldu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? AT At l. cümlede, ünlü düşmesi örneklenmiştir. A E B II. cümlede, ünsüz sertleşmesi görülen söz- cük kullanılmıştır. . , 4 C) III. cümlede, yumuşama olayı vardır. D) IV. cümlede, ünlü daralması görülmektedir E V. cümlede, ünsüz türemesi vardır.

Türkçede "-yor" eki, kendinden önce gelen "-a, -e" geniş ünlü- lerini "-1, -i, -u, -ü” dar ünlülerinden uygun olanına dönüştürür. Aşağıdakilerin hangisinde "-yor" ekini almadığı hâlde ünlü daralmasına uğramış bir sözcük vardır? A) Liderlik ruhundan uzak bu yönetici, altında çalışanları ezi- yordu. B) Cahit, oldukça gergin tavırlar sergiliyor, öfkesini gizleyemi- yordu. C) Gemideki görevlilerden biri, "Kara göründü!" diye bağırdı. D) Yazınızı satır satır okumasam da biliyorum neler söylediğinizi. E) Denemelerimde kendimi anlatıyor, iç dünyamı paylaşıyorum.

15. Siz geniş zamanlar umuyordunuz Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek Yılların telaşlarda bu kadar çabuk Geçeceği aklımıza gelmezdi- Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur? A Onlü düşmesi Bynsüz değişimi C) Ünlü daralması Ulama E) Kaynaştırma ünsüzü

26. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde verilen ses ola- yinin birden çok örneği vardir? and operates or ne kamptaki A) Kasabadan aldığımız yiyecekleri bir an önce kamptaki ar. kadaşlarımıza ulaştırmak istiyoruz. (Ünlü daralması) B) Köyun daracık yollarında ilerlerken bir çeşmenin yanında durduk. (Onló türemesi) C) Hasta olmasına rağmen yalnız başına terminale gelip bizi uğurlamasına çok saçtım. (Ünlü düşmesi) D) Sabahlığını giymiş bir kadının resmedildigi bu tablo, sanat- çinin en basanili eseridir. (Ünsuz benzeşmesi) E) Onlü mimarin inşa ettiği bu yapi yillar içinde yıkılmıştı. (Unsuz yumuşaması)

9 Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaş tırma ünsüzü yoktur? A) Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun B) Gezersin kırk asırlık bir mabedin içini Bir ürperiş getirir senin sinirlerine Do Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun E) Bizde geçer en hazin musiki yerine iyelikler ay na r 1

Ses Bilgisi-H Tarife sığmiyor aşkın anlamı Ancak çeken bilir bu derdi, gami Bir kördüğüm baştan sona tamamı Çözemedim... Çozülmüyor Mihriban Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Ünlü düşmesi B B) Ünlī daralması → deye deye diye C) Ünsüz yumuşamasına aykırı sözcük Unsüz değişimi ELÜnsüz benzeşmesi

14. Aşağıdakilerin hangisinde, parantez içinde belirtilen ses özelliği, verilen dizede örneklenmemiştir? A) Geliyorum tütsülü dualardan kurtararak yüreğimi (ünsüz yumuşaması) B) Ölüme düşmek, bu en uzun suskunluğumuz (ünsüz- benzeşmesi) C) Yüzümü taşıyan yüzler öyle kız mi oğlan mi (ünlü daralması) D) Bir göğün ölüsünden bir göğün derisine (ulama) E) Dal ucunda çatlayan tomurcuğu sevmeli ilkin (kay- naştırma ünsüzü)

12. Bana yaşadığın şehrin kapılarını aç Sana diyeceklerim söylemek ile bitmez Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisinin birden fazla örneği vardır? At Ünlü daralması B Unsüz benzeşmesi C) Ünlü değişimi D) Ünlü düşmesi E) Ünsüz değişimi

TYT/Türkçe 11. Sevdiğim şeyleri yanı başımda isterim. Affettiğim insanla- 11, okuduğum kitapları ve kaybettiğim her ne varsa onları kabullenişimi yanı başımda isterim. Nasıl olduğunun bir önemi yok ama pembe hayallerime bulaşan siyaha selamlar söylerim. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) N-b değişimi B) Ünsüz yumuşaması C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünsüz türemesi € Ünlü daralması

6. (1) Sanatta doğru sayılan değerlerin yanlış, yanlış sayılan- ların doğruluğu öne sürüldü. (II) Ama bugün doğruları yeniden tartışıyoruz. (III) Eserlerin niteliğini belirlemek gittikçe zorlaştı. (IV) Evet, giderek daha çok eser üretili- yor. (V) Ancak daha az okuyoruz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde ünsüz değişmesi yoktur? A) I ve II B) I ve v ) C) Il ye III D) Il ve v E) IV ve v B) v