Ses Bilgisine Giriş Soruları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişbulunduğumuz
2. Ruh hâlimiz, kişilik yapımızdan ve içinde bulunduğumuz
sosyal çevreden etkileniyor. Aynı zamanda biyolojik yapı-
mızdaki değişiklikler de psikolojimiz üzerinde değişimlere
yol açabiliyor. Beyin kimyamız ve hormonlarımızdaki deği-
şime neden olan dış faktörlerin başında ise mevsimsel ge-
çişler geliyor.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarının hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
b
Ünlü daralması
E) Ulama
$
S
SA
A
M
4.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişTEST
1
LR22D12K041
Raunt
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur?
A) Ayrılık ölümün diğer adıdır.
B) Devrik cümlede yüklem sonda olmaz.
C) Gönlümün yârisin, yabancı misin?
D) Adaşımı görünce çok sevindim.
E) Nasılı, niçini sonraya bırakalım.
5. Aşağıda cümlelerin hangisinde ünlü daralmasının se-
bebi, ötekilerden farklıdır?
D
A) Yiyecek bir şey bulamayınca bize kızıyor.
Cobobtan heri evin mutfağını temizliyor.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriştur? X
9
ETKINLIK
Aşağıdaki dize veya cümlelerde ünlü daralmasına uğramış
Joral May I sözcük varsa boş kutucuğa "+" yoksa "-" koyunuz.
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum.
Sus deyip adınla başlıyorum.
Gökler bulutlanıyor, rüzgâr serinliyordu.
Dost dost diye nicesine sarıldım.
Dünyanın bütün çiçeklerini istiyorum.
6. Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya.
Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor.
Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu.
e since
9. Gurbet beni muttasil çekiyordu kendine.
10. Sonum ademdir diyor insana yolun hâli.
11. Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor.
12. Seni kaybettim diye bu kadar ağlıyorum.
13. Arkamızda kalıyor şehrin kenar evleri.
14. Ulu mâbed! Seni ancak bu sabah anlıyorum.
15. Bütün aşklar gülümsüyor bana derinden.
ap: D
SES BİLGİSİ (Ses Olayları - 1)
yensi
1.
2.
3.
4.
5.
7.
8.
değişini
2019 TYT
+
H
G geniş unit olacak ki 7
daralabilsin
ÖSYM NE SORDU?
Tüm hayvanların vücudu dokulardan ve dokuların birleşmesiy-
le meydana gelen organlardan oluşur. Dokular vücudun çeşitli
lününük kıvrımlı ve kar-
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş3 ÖRNEK SORU
-yor" eki kendinden önce gelen "a/e" ünlülerini daraltır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayı örnekleyen
bir sözcük vardır?
A) Boş zamanlarımda müzik dinlemeyi seviyorum.
B) Oyuncağını kaybeden çocuk sürekli ağlıyordu.
C) Sulanmayan çiçekler tek tek kuruyor. 9
D) Evin önündeki ağaçları kesiyor, yazık olacak.
E) Akşamları kitap okumaktan hoşlanıyorum.
daralması
→ unlu
Sever.
ağla
keseyo!
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişi
8
ĺ
L
6
i
B
Uyuyan göllere ay ışığında
Sevginin resmini çizsem kim anlar?
Tomurcuk ayrılıp, gül açtığında
Yağmurun saçını çözsem kim anlar?
Bir mekân kaplamış ne varsa nerede
Kendi ötesini saklar her perde
Sonsuzluğun sona erdiği yerde
Huduttan bir kulaç kazsam kim anlar?
Aşk, kömür beyazı; kin, süt karası
Eklenir yarama her dost yarası
Et oldum bıçakla kemik arası
Cellatla ahdimi bozsam kim anlar?
Doğumda yalan var, ölümde gerçek
Bir şeyler anlatır balık, kuş, çiçek
Kırık gönülleri toplayıp tek tek
Toplayıp göğsüme dizsem kim anlar?
Gün geldi zamanı gömdüm kabre
Dağ oldu aklımın verdiği fire
Bağlasam telaşı çelik zincire
Sabrın derisini yüzsem kim anlar?
İçte deprem olur dışın düğümü
İhlâssız çözülmez işin düğümü
Aklımdan geçeni, düşündüğümü
Okusam kim dinler, yazsam kim anlar?
Abdurrahim KARAKOÇ
ÖDEV: Bu şiirdeki ses olaylarını bulunuz ve adlandırınız.
IS VAN
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9.
Her şey değişirken değişmeyen huylarını, değişmeyen
davranışlarını nereye koymalı? Meşeler, fındıklar, evin
önündeki koca dut ağacı, geniş yapraklı incir, geride koca
||
A) I
orman, aşağıda, ta aşağıda her gün yeniden dirilen kocamış
deniz, köyün boşalmış, boşalıp tahta kalabalığının altında
|||
unutulmuş bir sessizlikte avunan terk edilmiş evleri, bacası
IV
tüten üç beş evdeki üç beş ihtiyar, kendi gölgesinden korkan
köyün tek köpeği, bunların hepsi doğan günle batan gün
arasında değişirken inatla değişmeyen sen.
V
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisinde
kaynaştırma ünsüzü kullanılmamıştır?
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz türemesine
örnek yoktur?
A) Bir sözcüğün olumsuzunun, zıddı olmadığını bilmelisiniz.
B) Meselenin hâlli için kasabanın ileri gelenleri toplandı.
C) Bir sırrını paylaşırsan artık onun esiri olursun.
D) Bu issiz kasaba, bir zamanlar turistler için cazibe
merkeziydi.
E) Şair, yalnızlık hissini en samimi kelimelerle satırlara dökmüş.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş10. İlerleyen yaşına aldırmadan dört elle sarılıyordu yaşama
1
Yüzü kurak mevsimlerin toprağına benziyordu ama yağ-
11
|||
IV
V
murdan umudunu kesmeyen bir toprak.
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdaki belir-
lemelerden hangisi yanlıştır?
A) I. sözcük, yapım eki alırken ünlü düşmesine uğramıştır.
B) II. sözcükte fiil kökünden isim türetilirken ünlü düşmesi
gerçekleşmiştir.
C) III. sözcük, çekimleme sırasında ünlü kaybına uğramış-
tır.
D) IV. sözcükte ünsüz yumuşaması ve kaynaştırma bulun-
maktadır.
E) V. sözcükte ünlü düşmesi ve daralma meydana gelmiş-
tir.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişviye
eniz, sizin için önerilen süre 7 dakikadır.
ndirmenizi yapmak isterseniz sayfa 424'teki forma "D/Y/B/N/Süre"
nisla
in yük-
7
"
I
1
7
(
1
1
1
1
1
1
1
1
Testi 132 CARI
Geminin kaptanı
Bu sözler aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa cümlenin yük-
lemi dönüşlü olur?
A) limandan ayrılırken gözyaşı döktü.
B) gemi mürettebatını denetledi.
C) kaza yapınca görevden alındı.
D) yılın en başarılı kaptanı seçildi.
E) yaşlandığı için emekliye ayrıldı.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişTYT-AYT DİL BİLGİSİ SORU BANKASI
beniz
2. Bir kızıl goncaya benzer dudağın
I
||
Açılan tek gülüsün sen bu bağın
|||
IV
Kurulur kalplere sevda otağın
Kim bilir hangi gönüldür durağın
V
Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili yapılan
saptalamalardan hangisi yanlıştır?
Ade ünlü düşmesi olmuştur.
B) Il.de ünsüz değişmesi bulunmaktadır.
III.de kaynaştırma yer almıştır.
D) IV.de ses olayı yoktur.
EV. de ünsüz yumuşaması meydana gelmiştir.
C
j
5573
S
==>
A
A
M
A
L
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişEdebiyat; hava gibi, su gibi, güneş gibi, toprak gibi vazgeçil-
mezdi. Onunla yatılıp onunla kalkılıyordu ve yaratıcı gücünün
sonsuzluğuna, edebiyatın insanı insan yapma büyüsüne inanı-
lıyordu.
Yukarıdaki cümlede aşağıdakilerin hangisi yoktur?
RACING
Ulama
B)
Yumuşama
C) Büyük ünlü uyumuna aykırı kelime
D) Küçük ünlü uyumuna aykırı kelime
E) Ünsüz türemesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş2. Ruh hâlimiz, kişilik yapımızdan ve içinde bulunduğumuz
sosyal çevreden etkileniyor. Aynı zamanda biyolojik yapı-
mızdaki değişiklikler de psikolojimiz üzerinde değişimlere
yol açabiliyor. Beyin kimyamız ve hormonlarımızdaki deği-
şime neden olan dış faktörlerin başında ise mevsimsel ge-
çişler geliyor.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarının hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
BUnsüz benzeşmesi
c) ünsüz yumuşaması
D) Ünlü daralması
E) Ulama
S
R
M
A
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş2.
"İki kardeş annelerini bekliyorlardı." cümlesine
"-leri" ekinin kattığı anlam aşağıdakilerin
hangisinde vardır?
A) Eşyaları bir odada toplamalıyız.
B) Ben oldum olası ayrılıkları sevmem.
C) Sabahları erken kalkıp spor yapmayı istiyorum.
D) Ahmet ve Ayşe, dayılarını karşılamak üzere yo-
la çıktılar.
E) Çocukları niye getirmedin, diye sordu.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişnır.
ygu
duyu
in
larla
SI
dığı
|||
7. Benim şiirimde biraz olsun insanlık varsa bunu
verimsiz topraklarımın bakımını denenmiş gübre ile
besliyor olmamdandır. Belki de şiirimi hissiz kılan bu
ardı arkası kesilmeyen doruk çekingenliktir. Vücutla
ya da düşüncelerle acı çekmek demek, kendini
düşünmek, kendi benine yönelmek demektir. Onun
istencine karşı bir şekilde kendini düşünmek, sefalet
içinde bulunmak açıkta kalmak anlamına gelir.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
Ünlü daralması
B) Ünlü düşmesi
Unlü
CÜnsüz sertleşmesi
D) Ünsüz türemesi
Ünsüz yumuşaması
TDK'de de istenç
yazmakta istenci
yazdığımızda yumuşama
sayılmaz mı
Sözlük'te Ara
istenç, -ci
1. isim İrade:
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş2. Ruh hâlimiz, kişilik yapımızdan ve içinde bulunduğumuz M
sosyal çevreden etkileniyor. Aynı zamanda biyolojik yapı-
mızdaki değişiklikler de psikolojimiz üzerinde değişimlere
yol açabiliyor. Beyin kimyamız ve hormonlarımızdaki deği-
şime neden olan dış faktörlerin başında ise mevsimsel ge-
çişler geliyor.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarının hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz benzeşmesi
Cünsüz yumuşaması
D) Ünlü daralması
E) Ulama
A
#113
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişAşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesi yoktur?
A Buradan
A
Buradan ovayı epeyce aşağılarda ve küçülmüş gö-
rüyordum.
be2 B Bati Toros sıradağlarının kıvrımlarında gizlenmiş bü
yücek bir gölle karşılaştık.
CUçağımızın alçalmak üzere olduğu az önce anons
edildi.
D) Suyla seyreltilen bu asit, bazı deneylerde kullanıla-
caktı.
E) Üzerine giydiği bu incecik elbise onu soğuktan ko-
rumaz.