Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

ŞİİR BİLGİSİ 18/ 6. Söz oyunlarına yer vermeyen, sade, açık bir dile sahip, söz tekrarları içeren ve serbest tarzda yazılmış şiirlere ilgi duyan bir kişinin aşağıdaki dizelerden hangisini beğenmesi bekle- nir? ? A) (Bir avucun matematik Bir avucun büyü 6 Bunda da çelişki yok Sonra düşün, olsa da ne çıkar Çelişkidir şiir B) Elleri var özgürlüğün Gözleri, ayaklari Silmek için kanlı teri Bakmak için yarınlara sed - Annet Hasim 3100 (o llu Akşam, yine akşam, yine akşam Bir sırma kemerdir suya baksam Üstümde sema kavs-i mutalsam Akşam, yine akşam, yine akşam Göllerde bu dem bir kamış olsam Q) Bir insan daha var, çok şükür evde Nefes vai Ayak sesi var Çok şükür, çok şükür ll EY Uyan yârim, uyan, söndü yıldızlar Gün, karşı tepeden doğmak üzredir Her sabah güneşi seyreden kızlar Mahmur gözlerini oğmak üzredir

7. a Dem bezm-i visâlinde hebâ olmak içindir Cânım senin uğrunda fedâ olmak içindir Nabzım helecânımda sedâ olmak içindir Cânım senin uğrunda fedâ olmak içindir SD Bardak boşalır bencileyin dolmayı bilmez Benzim gibi yaprak sararıp solmayı bilmez Hiçbir şey canımca fedâ olmayı bilmez Cânım senin uğrunda fedâ olmak içindir Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? AJ Şarkı nazım biçimiyle kaleme alınmıştır. Kafa Dengi B) Ek biçiminde redife yer verilmiştir. C) Tenasüp sanatından yararlanılmıştır. D) Farklı türde kafiyelerden faydalanılmıştır. E) 7+7=14'lü hece ölçüsü kullanılmıştır. 8. e li Laleyi sümbülü gülü har almış Zevk u şevk ehlini ah u zar almış Süleyman tahtını sanki mar almış OOO

7.) Paris'in bade-i şevkiyle olup mest ü harab Bir gazel eyledim averde-i bezm-i tibyan Rûm'a bir Avrupalı büt vereli revnak ü şan Reşk-i iklim-i Firenk olmadadır Türkistan Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru- dur? A) Epik şiir özelliği göstermektedir. B) Destan türünde bir eserden alınmıştır. C Konuşma dili tercih edilmiştir. D kafiye ahenk ögesine başvurulmuştur. El Içerik bakımından mersiye ile aynıdır. 764 7

9. Ben de bir ozanım Reyhaní adım Sorun çiçeklere az mi ağladım Benim tabiattan bir tek muradım Götüreyim nazlı yâre bir çiçek Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Söylev üslubuyla oluşturulmuştur. B) Düz uyak örgüsüyle söylenmiştir. Hece ölçüsünden faydalanılmıştır. 2) Tunç kafiye kullanılmıştır. EN Lirik şiir özelliği göstermektedir.

18. Elâ gözlüm ben bu ilden gidersem Zülfü perişanım kal melûl melül Kerem et aklından çıkarma beni Ağla gözyaşını sil melül melül Halk edebiyatından alınan bu dörtlük, aşağıdaki divan edebiyatı nazım şekillerinden hangisiyle konu bakımın- dan benzerlik gösterir? A) Rubai B) Gazel C) Tuyûğ D) Mesnevî E) Terkibibent

AYT / Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 ) 15. Şiirlerinde daha çok rintliği ön plana çıkaran sanatçı hakkında Gelibolulu Mustafa Ali dışında övgü sözleri söylemeyen yok gi-_ bidir. Tezkirecilerin çoğu, onun Necati'den sonra şairlere yol açacak büyük bir sanatkâr olduğunu söyleyerek ismini fazla du- yuramamasını mevki hirsinin bulunmayışına ve sağırlığına bağ- lamışlardır. Velut şairlerin başında yer alan sanatçının sanatına dair olumlu ve olumsuz değerlendirmeler yapılmıştır. Onun hak- kinda sanat kaygısı taşımadan şiir yazdığı, çok sayıda şiir yaz- masından dolayı sık sık tekrara düştüğü, remilci dükkânında. kendine getirilen şiirleri düzeltirken bazılarını alıp kendine mal ettiği yönünde olumsuz değerlendirmeler yapılmıştır. Buna kar- şılık köklü bir eğitim almadan kendi kendini yetiştirerek şairler arasına girmesi, sağır olduğu hâlde sanatını geliştirmesi ve dük- kânını Baki gibi şairlerin uğrak yeri hâline getirmesi takdir edi- lesi hususlardır. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Fuzuli B) Zati C) Bağdatli Ruhi E E) Aşık Paşa D) 1 aşlıcalı Yahya

1. Milli edebiyat sanatçıları şiiri ayrı bir yere koymuşlardır. Genç Kalemler de şiiri "Yalnız sanatçıya ait şahsi bir mesele, estetik bir haz vasıtası" şeklinde tanımlamışlar- dır. Bu yönüyle değerlendirildiğinde Milli Edebiyat aşa- ğıdaki edebi topluluklardan hangisinin anlayışı ile benzerlik gösterir? A) Yedi Meşaleciler B) Garipçiler C) Fecriati D) Hisarcılar E) Maviciler

8. Şimdi anlat bakalım, neydi senin hastalığın? Nezle oldun sanırım çünkü bu kış pek salgın - Mehmed Ağa'nın evi akmış. Onu aktarmak için Dama çıktım, soğuk aldım, oluyor on beş gün Hadi aktarmayayım... Kim getirir ekmeğimi? Oturup kör gibi, nâmerde el açmak iyi mi? Kim kazanmazsa bu dünyada bir ekmek parası Dostunun yüz karası, düşmanının maskarası! Bazı bir hafta geçer, uğrayan olmaz yanıma Kimsesizlik bu sefer tak etti artık canıma! Seni bir terleteyim sımsıkı örtüp bu gece! Açılırsın, sanırım, terlemiş olsan iyice Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? g A) Bir manzumeden alınmıştır. B) Olay örgüsü, dizeler hâlinde aktarılmıştır. +7 durakli 15'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. D) Mesnevi tipi uyak kullanılmıştır. FYRedif ve kafiyeye yer verilmiştir. 2 Diğer sayfaya geçiniz.

29. Yeni şairlere anlamsızlığı benimsemelerini tavsiye et- mem. Zor anlaşılırlıkla, zor şiirle gerçekten anlaşılmaz hatta anlamsız olsun diye zorlanmış şiirler farklı şey- lerdir. Şiirin ayağı yere basmalı diyorum, şimdilerde. Şairlere, yeni yeni şiire koyulanlara anlaşılır olmalarını salık veririm. Bu sözleri söyleyen bir sanatçının aşağıdaki dizeler- den hangisini benimsemesi beklenemez? Bu bahar yalnız mesut günler taşımaktadır Baş başa kalacağız kenarında bir suyun Göz alabildiğine yeşil uzanan çayır Bir saadet içinde sessiz otlayan koyun B) Sevgilim her insan doğarken ağlar Çiçeklerle açar, sularla çağlar Rehgüzar olur bahçeler, bağlar Nihayet isimsiz bir mezar olur C) Ben büyük şarkıları severim; büyük olsun Deniz gibi, gökyüzü gibi her şey ve mahzun Seviyorsam seni aşk ölümsüzdür gönlümce Åşıksam kadınım değil tanrıçasın, ece D) Dönüşmeye başlamış Beşiktaşlı kuşçu bir babanın Taşınmaz kum taşır mavnalarla Karabiga'ya kaçan Gamze şeyli pek hoş benli son oğlunu Suriye hamamında sabuna boğmasının şiiridir E Bende hiç tükenmez bir hayat vardı Kırlara yayılan ilkbahar gibi Kalbim her dakika hızla çarpardı Göğsümün içinde ateş var gibi BILFEN 2

1. bu da Yel yapraklarımı savurur Dört yanım yağmurla örtülü Güz vaktim gerçek ya, ne yağmur! II. bir adamı borcu için öldürmüşler tam o anda bir çiçekçi dükkânının önünden geçiyor- dum adamın eşi onu yıllar önce terk edip gitmiş mi ne III. zarfın içi sis dolu zarfın içinde hızla savrulan bir balta hani yürümüştük yürümüştük o da çıktı zarftan IV. Lisanda sayılır öz Herkesin bildiği söz Manası anlaşılan Lügata atmadan göz V. Kökü bende bir sarmaşık Olmuş dünya sezmekteyim Mavi, masmavi bir ışık Ortasında yüzmekteyim 7. Yukarıdaki numaralanmış alıntıların hangilerinde şiire özgü bir üslup yoktur? A) I ve III B) II ve IV C) Il ve V D) III ve W E) IV ve V L i

8. Bu köy issiz bir diyar, münzeviler beldesi Kayalardan yükselen coşkun bir kaval sesi Bu şiirin uyak türü, aşağıdakilerin hangisiyle özdeştir? A) Serpilmeye başladı bir yağmur ince ince Son yokuş noktasından düzlüğe çevrilince B) Ne zaman yolda bir han görsem irkilirim Çünkü sizde gizlenen dertleri ben bilirim C) Bir sarsıntı... Uyandım uzun süren uykudan Geçiyordu araba yola benzer bir sudan D) Alaca bir karanlık sarmadayken her yeri Atlarımız çözüldü, girdik handan içeri E) Uykuya varmak için bu hazin günde, derken Kapanmayan gözlerim duvarlarda gezerken Palme Yayınevy 10

8. Kaşın yaydır, kirpiklerin ok imiş Senin derdin yüreğimde çok imiş Bivefasın bana vefan yok imiş Yoksa vefan servirevan düz yürü Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birden fazla mazmuna yer verilmiştir. B) Klasik edebiyatın etkisinden uzaktır. C) Söz sanatlarından yararlanılmıştır. D) Kökte kafiyeye örnek vardır. E) Redif kullanılmıştır.

Sinavda Bu Tarz Sorarlar V 4. Sözlerin sıradan olmamalı asla Dizelerin insanın içine işlemeli Ama gürül gürül akan bir şelale gibi değil Şıp şıp damlayan yağmur taneleri gibi Bir buğulu camin ardından bakar gibi Okumali okuyucu senin şiirlerini Sezdirmeli kalemin en ince hayalleri Örmelisin simgelerle ruhun inceliklerini Müziğin tinisini, çağrışımın nefesini Bu dizelerde dile getirilen düşünce, aşağıdaki edebî akımlardan hangisi ile ilişkilendirilebilir? A) Egzistansiyalizm B) Parnasizm C) Sembolizm D) Sürrealizm E) Natüralizm Ech Be

8. Şiir bir emekçidir Hep güzel şeyler üretir Bir yerde rastlarsan ona Gir koluna bize getir Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? a t A) Dizelerde ölçü yoktur, serbest şiirdir. B) I. dizede benzetme yapılmıştır. C) Dörtlük a - a - b - a düzeninde uyaklanmıştır. D) I, II ve III. dizelerde ulama vardır. E) Dize sonlarında zengin uyak ve redif kullanıl- mıştır. 4

9 8. Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın Bu toprak, bir devrin battığı yerdir NEğil de kulak ver bu sessiz yığın Bir vatan kalbinin attığı yerdir Necmettin Halil Onan’ın Çanakkale için yazdığı “Bir Yolcuya” şiirinden alınan bu dörtlük için aşağı- daki saptamalardan hangisi yapılamaz? A) 6 + 5 duraklıdır. B) Çapraz uyak düzeniyle yazılmıştır. C) I ve III. dizeler arasında redif kullanılmıştır. D) II ve IV. dizeler arasında “- at" sesleri tam uyak oluşturmuştur. E) Lirik ve epik ögelere yer verilmiştir.

Ey talih! Ölümden de beterdir bu karanlık Ey aşk! O gönüller sana mal oldular artık Ey vuslat! O aşıkları efsununa ram et Ey tatlı ve ulvi gece! Yıllarca devam et Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Şiirde ahenk unsurlarına yer verilmiştir. B) /Düz kafiye düzeninde yazılmıştır. Zengin uyak vardır. V D) Yinelemeler vardır. E) Ulama vardır.