Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarŞIIR BIL
Doldursa içimi orada
Baygın kokusu iğdelerin,
Bilmese tadını kederin
Bu her âlemden uzak ada
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söy-
lenemez?
Redif kullanılmıştır.
B) Halk şiiri geleneğine aittir.
C) Sarma uyak örgüsüyle yazılmıştır.
DY Mutluluk arayışı" anlatılmaktadır.
E)) Tunç uyak vardır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar10. Sakın bir kimsenin gönlünü yıkma
Gerçek erenlerin sözünden çıkma
Eğer insan isen ölmezsin korkma
Aşığı kurt yemez uçda değildir
Bu dizelerde aşağıdakilerin
A) Didaktiklik
hangisi yoktur?
Yarım kafiye
E) Halk şiiri geleneğinin özellikleri
B) Ek hâlinde red
D) Telmih sanatı
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar8.0 Hele bir düşün ki gözümün nuru
Bu kadar parayı sana kim verdi
a Bazı fukaraya bulma kusuru
Mesti kundurayı sana kim verdi
'n, yarım uyak
my
a Anadan doğunca kürkün var mıydı
Üryan gelmedin mi börkun var mıydı
rkiye
Torba torba mecidiyen var mıydı
Tükenmez parayı sana kim verdi
21
redif
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
✓
A) Birden fazla uyak düzeni kullanıldığı
B irsalimésel sanatına yer verildiği
C) Ahenk unsuru olarak rediften yararlanıldığı
D) Hecenin 11'li kalıbıyla oluşturulduğu
E) Taşlama nazım türünün özelliklerini taşıdığı
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarTsibleipner nobilikebisen illes para no ninizobali
Denizde makaramız
Uzak düştü aramız
Dışardan belli olmaz
İçerdedir yaramız
I. Hece vezniyle oluşturulmuştur.
II. Nazım biçimi türküdür.
III. Nazım birimi dörtlüktür.
S+x (S
IV. Uyak örgüsü "aaxa”dır.
V. Teması ayrılıktır.
21
Bu dizelerle ilgili numaralanmış ifadelerden hangisi yan-
lıştır?
A) I
laex i
naod
C) III Bidalo i D) IV nebel E) V
01-(A)
cnupublo 120x
B) II
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlardan hang
A) Bir anlam inceliği yaratmak
gelme
B) Bir sözcüğü gerçek anlamının tamamen dışında, me
caz anlamda kullanma
C) Aralarında konu, tür gibi ilgiler bulunan sözleri bir
arada kullanma
Ortak yönleri olan iki kavramdan zayıf olanı güçlü
olana benzetme
E) İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellikler kazan-
dırma
2. Aşağıdaki dizelerin hangisindeki altı çizili sözcük,
mecazımürsel sanatının örneği değildir?
A) Dört atlı o gerdûne gelirken doludizgin
Sevmiş iki ruh, ufku görürler daha engin
B) Kirpikleri süzgün o ihânet dolu gözler,
Rikkatle bakarken bile bir fırsatı özler
o mélyej
ibemle
C) Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir mme ilsi
İspanya neşesiyle bu akşam bu zildedir inhe2
D) Münir Nurettin pikapta çalarken
Geçmişle geleceğin vadileri birleşir ûnde risyia
E) Çok insan anlayamaz eski mûsikimizden
Ve ondan anlamayan bir şey anlamaz bizden.
Akşam, yine akşam, yine akşam
Bir sırma kemerdir suya baksam
Bu dizelerdeki söz sanatları sırasıyla a
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar5. 1.
Aşk ehline derman sordum alemde
Ne Eflatun bilir ne Lokman yazar
Erbab-ı aşk olan kalır matemde
Anların arzuhalin perişan yazar
II.
Açık idelüm der de böyle olmazdım
Gördüğüm günlerim birini görmezdim
Kavga karışınca geri durmazdım
Meydana kargaşa kıyanlardanım
Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış şiirlerin ortak
özelliği değildir?
A) Halk şiiri geleneğine bağlı olunması
B) 11'li hece kalıbının kullanılması
C) Anlaşılır bir dilin tercih edilmesi
D) Dörtlük birimi ile yazılması
E) Aşk temasının işlenmesi
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar18. Cumhuriyet'in ilk yıllarında Beş Hececiler, şiirlerinde
hece ölçüsünü kullanarak Anadolu'nun güzellikleri,
Atatürk ilke ve inkılaplarının benimsenmesi,
kahramanlık, yoksulluk ve aşk gibi konuları işlemeye
devam etmiştir. 1928 yılında Beş Hececiler'e tepki
olarak ortaya çıkan bir grup genç, bir bildiri
yayımlayarak şiirde benimsedikleri ilkeleri ortaya
koymuşlardır. 1930'ların sonundan itibaren toplumcu
şiir uç vermeye başlamıştır. Özellikle de 835 Satır'daki
şiirler, yepyeni konular ve biçimler getirir Türk şiirine.
1940'lı yılların başında üç genç şair, Türk şiirinin âdeta
yatağını değiştirir. O güne kadar şiirde işlenmeye değer
görülmeyen konuları dile getiren bu şairler, önemli bir
kırılma oluşturur. Pazar Postası'nda toplanan şairlerin
imge ve şiir dilinde yaptıkları büyük değişim, 1940'li
yılların başındaki şiirin gözden düşmesine neden olur.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) 1950'li yıllarda Pazar Postası'nda toplanan ve şiirde
büyük değişim gerçekleştiren şairlerden biri de Attila
İlhan'dır.
B) 1940'lı yılların başında Türk şiirinde asıl değişimi
yapan gençler, Garipçiler olarak bilinen Orhan Veli,
Oktay Rifat ve Melih Cevdet'tir.
Toplumcu şiirde sözü edilen yapıtın yazarı, Nazım
Hikmet Ran'dır.
D) 1928'de Beş Hececiler'e tepki olarak bir bildiriyle
ortaya çıkan sanatçılar arasında Ziya Osman Saba
da vardır.
E) Orhan Seyfi Orhon, Beş Hececilerden biridir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar20. Ziya Gökalp'le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
AVAli Canip Yöntem ve Ömer Seyfettin'le birlikte Genç
Kalemler hareketinin başında yer almış, öz
Türkçecilik akımını savunmuştur.
Türkçülük ve Turancılık idealinin güçlü bir
savunucusu olan sanatçı, Türkçülüğün Esasları adlı
yapıtında Türkçülük idealinin teorik temellerini
atmıştır.
Sosyoloji alanıyla ilgili yaptığı araştırmalardan dolayı
Türkiye'nin ilk sosyoloğu sayılan sanatçı, Türk
Medeniyeti Tarihi adlı yapıtında Türk
modernleşmesini bilimsel açıdan ele almıştır.
D) Türk destan ve halk hikâyeleriyle ilgili araştırma ve
derleme çalışmaları yapmış, Altın Işık adlı yapıtındaki
kimi manzumelerinde bu malzemeden yararlanmıştır.
Öğretici bir yaklaşımla yazdığı şiirlerini Türkçe Şiirler
ve Ey Türk Uyan adlı yapıtlarında bir araya getirmiştir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar5. I.
Karac'oğlan der ki geçti çağlarım
Meyve vermez oldu gönül bağlarım
Aklıma geldikçe durmaz ağlarım
Gözüm yaşı sel olduğu zamandır
Karacaoğlan
II.
Ey Fuzûlî yeter eyledin bunca cefa
Serimi yoluna koydum gelmedin sen insafa
Güzellerin padişahı ya Muhammet Mustafa
Mah yüzüne bir nikap çek ben yandım el yanmasın
Fuzûlî
Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu dörtlüklerin or-
tak özelliklerinden biridir?
A) Hece ölçüsünün kullanılması
B) Benzer temaların işlenmesi
C) Nazım şeklinin koşma olması
D) Ahenk unsuru olarak redife yer verilmesi X
E) Mahlas kullanılması
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar2.
Bitkiler havadan
karbondiyoksit
alarak besin
Gretir
Canlılar
Canlilar solunum
sonucu havaya
karbondiyoksit
verirler.
Hava
Aynıştırıcıların
açığa çıkardığı
karbondiyoksit,
havaya verilir.
Canlilar olünce yapılarındaki
karbon, toprağa geçer.
200
800
Canli atıklanın yapısındak karbon binlerce vilk
bir surecin sonunda fosil yakıtlara donuşur.
Ayrıştırıcılar
(Görsel: Madde döngüleri)
Bulut olup ağdığımı bilirim
Baran ile yağdığımı bilirim
Alt anadan doğduğumu bilirim
Kaç ebeden kaç soruldum kim bilir
Fosil yakıbarin
yanması sonucu
havaya karbon igarer
gazlar verilir.
Kaç kez gani oldum kaç kere fakir
Kaç kez altın oldum kaç kere. bakir
Bilmem ki kaç katip ismimi okur
Kaç defterde kaç dürüldüm kim bilir
Kaç kez alet oldum elde bakıldım
Semadan kaç kere indim çekildim
Balçık olup kerpiç kerpiç döküldüm
Kaç bozuldum kaç kuruldum kim bilir
Dünyayı dolaştım hep kara batak
Görmedim bir karar bilmedim durak
Üstümü kaç örtü bu kara toprak
Kaç serildim kaç dirildim kim bilir
Fool
(Metin: Gufrani'nin bir şiiri)
yaka
kularan
www.
Fool yar
enerj
Gretiminde
kullanıla
Fosil Yakıtlar
3.
Bu görsel ve edebî metinden aşağıdakilerin hangisine
ulaşılır?
A) Edebiyat her zaman bilimden hareket eder.
B) Blimin edebiyat üzerindeki etkisi tartışılamaz.
C) Edebiyat da bilim de yaşamdan yola çıkar.
D) Bilimle edebiyat ayrı alanlara özgüdür.
E) Edebiyatın gerçekliğini bilim ispatlayamaz.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarŞemsiye yapımcıları
Islanmaktan
Tek kişiyi koruyacak genişlikte
Kesince kumaşlan
Yağmur değil
Yalnızlıktır yağan
(Sunay Akin)
Bilmezler yalnız yaşamayanlar,
Nasıl korku verir sessizlik insana;
İnsan nasıl konuşur kendisiyle;
Nasıl konuşur aynalarla,
Bir cana hasret
Bilmezler.
(Orhan Veli Kanık)
Bu dizelerle ilgili
1. Ölçü ve uyağa bağlı kalınmadığı
II.
Konuşma dili ile günlük sıradan konuların işlendiği
III. Mecazlı söyleyişlerden kaçınıldığı
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I
D) II ve III
B) I ve II
E) I, II ve III
C) Yalnız III
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarAYT-4
10. Asmadan üzüm aldım
Sapını uzun aldım
Verin benim yârimi
Annemden izin aldım
Kaldım duman içi dağlarda
Sevgili yârim nerelerde
Kara üzüm asması
Yeşil olur yazmaşı
Ben yârimden ayrılmam
Kara yazı yazması
Kaldım duman içi dağlarda
Sevgili yârim nerelerde
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A Tenasüp sanatına başvurulduğu
svurulduay
BKavuştaklara yer verildiği
Kafiye ve rediften yararlanıldığı
Pastoral şiire örnek olduğu
E Bentlerden oluştuğu
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarTÜRK DİLİ ve EDEBİYATI
15. Yolunu ayırma benden
Gönül vazgeçer mi senden
Meğer can ayrılsa tenden
Senden ayrıldığım zaman
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Uyak düzeni "aaab" şeklindedir.
B) 4+4 duraklı, 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
C) "-den" ekleri rediftir.
D) Bir semaiden alınmıştır.
E) Tam uyak kullanılmıştır.
18.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar0
Ne yana baksan sarılmış her yan
Sarılan olur da saran olmaz mı?
Kim bu yüzü çizen sanatkâr ressam?
Bakıp da aynaya soran olmaz mı
(N. F. KISAKÜREK)
Bu dizelerden evren ve içindekilerin meydana gelmesi
ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
A) Her yaratılan için Allah bir ömür biçmiştir.
B) Evren mükemmel bir sanat eseri gibidir.
C) Evrende bulunan mükkemel uyum tesadüfen meyda-
na gelmiştir.
D) Sanatkâr ve sanatçı birbirine benzemektedir.
E) Âlemde bulunan mükemmel düzen bir yaratıcının
olduğunun göstergesidir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarsi
6. Ela gözlerini sevdiğim dilber
Her gülün sözüne bülbül uyar mi
Ben bir divaneyim bir şey bilmem ya
Güzel olmayanı gönül sever mi
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Divan şiirine ait mazmunlara yer veril-
miştir.
B) istifham sanatından yararlanılmıştır.
C) Halk şiiri geleneğiyle yazılmıştır.
arayanl
D) Koşma nazım şekli kullanmıştır.
E) Aşk açısından duyulan mutluluk dile
abymış
getirilmiştir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar4. TEST
rgi-
ür.
r.
tam
4.
3. Ünite S
Ellerin
Yurdumda
Dal, yonca, başak
Gönlün göklerde bin renkli kuşak
Dileğim büyümek, sana ermek, kavuşmak
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi şöylenemez?
Gönül, bin renkli kuşağa benzetilmiştir.
BImgelere yer verilmiştir.
Csel sanatlardan edebiyatla ilgilidir.
Söz sanatları kullanmıştır.
E) Anlamı bilinmeyen sözcüklere yer ve-
rilmiştir.
5. Aşağıdaki dizelerden hangisi, bir man-
zumeden alınmış olabilir?
8