Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

m şek- 8. Halk şiirinde âşıklanın mahlas almalarına adlarini veya mahlas larini kullanmalarına tapşırma denir Aşağıdaki dizelerin hangisinde tapşırmaya yer verilmiştir? A) Zeynep'in ali var, ali neylesin. Al yanak üstüne şalı neylesin B) Geldi kâfirleri geçti bedeni Adı Nemçe bizim nazlı Budin'i C) Cemali hüsnü alişan Ol Yusuf'tan almış nişan D) Yüzünde görünür Yusuf nişanın Yüzünü görenler çeker efgani E) Emrah der ki düştüm dile Bülbül figan eder güle

3. O çay ağır akar, yorgun mu bilmem? Mehtabi hasta mi, solgun mu bilmem? Bu dizelerden hareketle, şiirin bütünü ile ilgili özellik- lerden hangisi kesin olarak saptanabilir? A) Konusu C) Nazım biçimi B) Ölçüsü D) Kafiye düzeni E) Yazıldığı dönem

. 1. Karacaoğlan der n'olayıml implie Kolun boynuna dolayım Nazlı yâr kölen olayım Kabul eyle kul yerine II. Ela gözlü benli dilber Koma beni el yerine Altın kemerin olayım Dola beni bel yerine III. Gel kız karşımda dursana Şu benim halim bilsene Zülfünden bir tel versene Koklıyayım gül yerine Koşma nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir koşma oluşturulmak istense bu dizelerin sıralaması aşağıdakilerin hangisi olur? napay ebxümungg abnueunos munub i A)!-!|- ||| B) |- |||-|| (8 05.1(0 did no C) II-III-1 D) ||-|-|| E||-1-11 O

5 • Avcı nice al bilse adığ anca yol bilir. Kişi alası içtin. Yılkı alası taşdın. loobon Tay atatsa at at tinur. Oğul eredse ata tinur give OT (A Yukarıdaki örnekler aşağıdaki türlerden hangi- sine aittir? A) Sav ● ● B) Sagu D) Destan Liblig C) Koşuk E) Koşma 15

1. beyit değil dorth 1. Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi? En kesif orduların yükleniyor dördü beşi, -Tepeden yol bularak geçmek için Marmara'ya- Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya. Ne hayasızca tehaşşüd ki utuklar kapali! Nerde gösterdiği vahşetle- "Bu, bir Avrupalı!" Dedirir-yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi, Varsa gelmiş, açılıp mahbesi yahud kafesi! II. Şühedä gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar... O, rükü olmasa, dünyada eğilmez başlar, Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor, Bir hilal uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor! Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker! Gökten ecdad inerek öpse o pâåk alnı değer. Ne büyüksün ki kanin kurtanyor Tevhidi.... Bedr'in arslanlan ancak bu kadar şanlı idi... Bu, taşındır" diyerek Ka'be'yi diksem başına; Rühumun vahyini duysam da geçirsem taşına: Sonra gök kubbeyi alsam da rida namiyle, Kanayan lähdine çeksem bütün ecrámiyle... Ey şehid oğlu şehid, isteme benden makber, Sana Agûşunu açmış duruyor Peygamber. Yukandaki Çanakkale Şehitlerine şiirinden alınan bölümlerin dil, anlatım ve temasıyla ile ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Eser, döneminin düşünce yapisi ve hayat görüşü hakkında bilgiler vermektedir. B) Olaylar destansı ve coşkulu bir üslupla kaleme alınmıştır. C) Şirde dini kavram ve değerlere sıklıkla değinil- miştir. t D) Sirde kullanılan tüm kelimeler günümüzde de kullanılmaktadır. E) Sirin nazım birimi beyittir.

6. Sinif Oku, şayet sana bir hisli yürek lazımsa; Oku, zira onu yazdım, iki söz yazdımsa. Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim... İnan ki: Her ne demişsem görüp de söylemişim. Şudur cihanda benim en beğendiğim meslek: Sözüm odun gibi olsun, hakikat olsun tek! Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İmge ağırlıklı bir söyleyişten kaçınılmıştır. B) Somutlama yapılmıştır. C) Söz sanatlarına yer verilmiştir. D) Sembolizm akımının etkisinde bir şair tarafından yazılmıştır. V E) Didaktik bir anlayış hâkimdir.

26. 1. Zihni dert elinden her zaman ağlar Sordum ki bağ ağlar bağban ağlar Sümbüller perişan güller kan ağlar Şeyda bülbül terk edeli bu bağı II. Ağlayı ağlayı Dadal'ım söyler Vefasız dünyayı şu insan n'eyler Bir yiğidi bir kötüye kul eylor Şimden sonra yaşaması giç oldu Yukarıdaki numaralandırılmış şiirlerden aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) İkisi de aruz ölçüsüyle söylenmiştir. B) Aynı şair tarafından söylenmiştir. C) Mani tipi şeklinde söylenmiştir. D) İkisi de bir şiirin son dörtlüğüdür. E) İkisi de güzelleme nazım türüyle söylenmiştir.

1 3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin uyak kullanılmıştır? A) Balkan şehirlerinde geçerken çocukluğum Her lahza bir alev gibi hasretti duyduğum B) Susuzluktan bunalmış uçamazken serçeler Bodur ağaçlar ile bomboş kalmış bahçeler C) Alnım yanarak, hıçkırarak durdum o yerde Bir gözyaşı sızsın diye kalbimdeki derde D) İçlensem, içlensem bir hayal kurgan Göklere yaslanıp çığlık savursam tem tem E) Önce upuzun, sonra kesik saçın vardı Tenin buğdaysı, boyun bir başak kadardı am

sa- r? 22 f 10. Hitler amca Bir gün bize de buyur Kâkülünle bıyıklarını Anneme göstereyim Karşılık olarak ben de sana Mutfaktaki dolaptan aşırıp 3. Tereyağı veririm Askerlerine yedirirsin Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez A) II. Dünya Savaşı'nın sosyal hayata etkilerini yansıtmaktadı B) Söyleyici ironik bir tavrı tercih etmiştir. C) Örtük anlamların yoğun olduğu bir anlatıma sahiptir. DToplumcu bir sanat anlayışının etkisiyle yazılmıştır. E) Asıl söylenmek istenenler bir çocuk gözünden aktarılmışt E) E H

3. Belki rüyalarındır bu taze açmış güller Bu yumuşak aydınlık dalların tepesinde 1. kumruların sesinde II. bitmeyen aşk türküsü III. çünkü eşyaya siner IV. rüyasömrümüzün Bu sözlerin tümü kullanılarak sarma kafive düzenin- de anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse aşağıda- ki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur? A) III. - I. II. - IV. C) II. - III. IV. - I. E) I. - II. IV. - III. B) II. - I. IV. - III. D) IV.- III. 1. - 11.

5. Seher vakti çaldım yârin kapısın Baktım yârin kapıları sürmeli Boş bulmadim otağının yapısın Çıkageldi bir gözleri sürmeli Bu dörtlükte aşağıdakilerden A) Ek hâlinde redif C) Sarmal uyak X AJ YAYINLARI hangisi yoktur? B) Cinasli uyak X D) Zengin uyak 11'li hece ölçüsü

11. Şiirdeki her bir satıra denir. İki dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan divan nazım birimidir. exposedebiyatı MOT • Şiirde üç veya daha fazla dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir. • Şiirin; ölçüsü ve uyak örgüsüne göre kazandığı şe- kilsel özelliklerin genel adıdır. Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir bilgi verilmemiştir? A) Nazım birimi C) Beyit ben maju 2 B) Bent b) Dize E) Nazım biçimi nineve

B 5. B "Soldu bahçemdeki nergis, bülbül şarkıya küstü” di- zesinde şair, bülbülün ötmemesini nergisin solmasına bağlayarak sevgilisine ayrılık sonucu neşesini kaybet- tiğine dair gönderme yapmıştır. Bu cümlede şairin tutumuna dair yapılan değerlen- dirme aşağıdakilerden hangisiyle örtüşür? Dadal Dadaloğlu'nun şiirlerindeki tabiat; karlı, mor sümbüllü yaylalarıyla Çukurova'dır; şair sevgilisiyle orada ya- şamak ister. B) Nedim, pek çok şiirinde sevgilinin güzelliğinden bah- sederken sözü bir şekilde, İstanbul'a ve onun güzel- liklerine getirmesiyle dikkat çeker. axtagre C) Karacaoğlan'ın şiirlerinde tabiat ile sevgili ayrılmaz bir bütündür; şair, sevgilisine tabiat unsurları üzerin- den seslenir. DKöroğlu'nun güzellemelerinde kimi zaman seher ye- line ya da turnalara, sevdiğine selam gönderme iş- levi yüklediği görülür. Baki'nin şiirlerinde bütün zariflikleri bir arada bulun- duran tabiat bile ancak sevgilinin varlığı ile güzellik vasfını kazanır.

14. Gizli Sevda Hani bir sevgilin vardı Yedi sekiz sene önce, Dün yolda rastladım Sevindi beni görünce. Sokakta ayaküstü Konuştuk ordan burdan, Evlenmiş, çocukları olmuş Bir kız, bir oğlan. Seni sordu Hiç değişmedi, dedim, Bildiğin gibi... Anlıyordu. Mesutmuş, kocasını seviyormuş, Kendilerininmiş evleri.. Bir suçlu gibi ezik, Sana selam söyledi. 16. Yete me Yar ALTIN ANAHTAR Behçet Necatigil'e ait yukarıdaki şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? \A) Apłatıcının sesi kip ve zaman bağlamında öyküleyi- ci bir tona bürünmüştür. Dşa vurulmamış, içte düğümlenip kalmış bir sev- danin sancı hâlini anlatmaktadır. CHikâyeye özgü yer, zaman, kişiler gibi kimi ögelere elhuse yer verilmiştir. DÖyküyü dizelerinde eriten bir şiirdir. EX tiğ Nasy başlayıp nasıl sonuçlandığı kestirilemeyen bir sevda anlatılmaktadır. ŞIS M Se k F

6. "Serbest şiir" ile ilgili aşağıdakilerden han- gisine ulaşılamaz? den A) Konu bakımından sınırsızdır. M no B) Ölçüsüz ama uyaklı olabilir. C) Ölçüsüz ve uyaksız olabilir. D) Ölçülü ve uyaklı olabilir Serbest" kelimesinin manası gibi bu şiir- ler "kuralsız" yazılır. 13

4. Tomurcuk gül olsan elime almam Yüz bin yemin etsen billah inanmam Yandım ateşinde bir daha yanmam İşin gücün dalga imiş yâr senin Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) İstiare ve mübalağa sanatlarına yer veril- miştir... C) Redif kullanılmıştır. D) Lirik şiir örneğidir. E) Tam uyak kullanılmıştır.