Şiirde Ahenk Unsurları Soruları
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk UnsurlarıAşağıda verilen dörtlüklerdeki belirtisiz isim tamlamalarını bularak bunların metindeki işlevlerini
(belirleyiniz.
Su dibinde mahi ile
Sahralarda ahû ile
Aptal olup yahu ile
Çağırayım Mevlam seni
(...)
Bilmişim dünya halini
Terk ettim kıylü kalimi
Baş açık ayak yalın
Çağırayım Mevlám seni
hal
kal.
yalın
Altın kafes idi benim dhuragim
Dost elinden yaralandı yüreğim
Evvel yakın idim şimdi irağım
Felek beni nazlı yardan ayırdı
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları8.
Sarı Zeybek şu dağlara yaslanır
Yağmur yağar silahları ıslanır
Deli gönül bir gün olur uslanır
Yazık olsun telli doru şanına
Eğil bir bak mor cepkenin kanina
Şu dağları kara duman bürüdü
Üç yüz atlı beş yüz yayan yürüdü
Sarı Zeybek bu dünyada bir idi
Yazık olsun telli doru şanına
Eğil bir bak mor cepkenin kanina
Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Üçlükler türkünün asıl bölümünü oluşturur.
B) Kavuştak bölümü iki dizeden oluşmuştur.
C) 11'li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
D) Kahramanlık teması işlenmiştir.
E) Ek hâlinde redif ve yarım uyak kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurlarıem bahârın görmüşüz
gârın görmüşüz
asi hangi şiir
dir.
10. Taşı saydım
Baş yaran taşı saydım
Bulsaydım bir gül atan
Başımda taşısaydım
Yukarıdaki maninin türü nedir?
A) Düz mani
B) Yedekli mani
C) Deyiş mani
D) Cinaslı mani
E) Katar mani
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk UnsurlarıNe içindeyim zamanın,
Ne de büsbütün dışında;
Yekpâre, geniş bir ânın
Parçalanmaz akışında..
Bir garip rüyâ rengiyle
Uyuşmuş gibi her şekil,
Rüzgârda uçan tüy bile
Benim kadar hafif değil.
Başım sükûtu öğüten
Uçsuz bucaksız değirmen;
İçim muradına ermiş
Abasız, postsuz bir derviş.
Kökü bende bir sarmaşık
Olmuş dünya sezmekteyim,
Mavi, masmavi bir ışık
Ortasında yüzmekteyim.
h
Ahmet Hamdi TANPINAR, S
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları2.
Bir kasideden alınan aşağıdaki beyitlerden hangisi
parantez içinde verilmiş olan, kasidenin bölümlerini
karşılayan terimle uyuşmamaktadır?
A) Esdi nesîm-i nev-bahâr açıldı güller subh-dem
Açsın bizim de gönlümüz sâkî meded sun câm-i
Cem (Nesib veya teşbib)
B) Bir câm sun Allah için bir kâse de ol mâh için
Tâ medh-i şâhenşâh için alam ele levh ü kalem
(Girizgah)
C) Hâkan-i Osmânî-neseb kim münderic zâtında hep
Islâm-ı Fârûk-ı Arab ikbâl-i Perviz-i Acem (Medhiye)
D) Kaldır elin eyle dûa buldu kasiden intiha
Simdi duâ etmek sana hem müstehabdır hem ehem
(Tegazzül)
E) Sen bir şeh-i zî-şânsın şâhenşeh-i devrânsın
Ya'ni ki sen hakansın devrinde ben Hâkâni'yem
(Fahriye)
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları3. (1) Halk şiirinde, dizelerdeki hece sayısı eşitliği-
ne dayanan ölçüye "hece ölçüsü" denir. (II) Halk
ozanları hece ölçüsüne "parmak hesabı" adını
vermişlerdir. (III) Hece ölçüsü, Türk şiirinin millî öl-
çüsüdür ve Türkçenin fonetik yapısına uygundur.
(IV) İslamiyet öncesi sözlü edebiyatta, halk edebi-
yatında ve divan edebiyatında hece ölçüsü kulla-
nılmıştır. (V) Hece ölçüsüyle yazılan şiirlerde dize-
lerin ayrım yerlerine durak adı verilir.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi
yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
6.
E
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurlarımakta-
MEB
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğ
Mendilimin yeşili
Ben kaybettim eşimi a
Al mendilim sende kalsın
Sil gözünün yaşını a
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Tevriye sanatından yararlanılmıştır.
C) Ek şeklinde redife yer verilmiştir. ✓
D) Mâninin biçim özellikleri görülmektedir.
E) Ayrılık acısından söz edilmiştir.
10.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk UnsurlarıDostum alem seninçün ger olur düşmen bana
Gam degil zira yetersin dost ancak sen bana
Aşka saldım ben beni pend almayıp bir dosttan
Hiç düşmen eylemez anı kim ettim ben bana
FUZULİ
7. Yukarıdaki beyitin varsa kafiyesini, redifini ve kafiye örgüsünü bulunuz.(9 puan)
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları8. Bin atlı akınlarda çocuklar gibi sendik;
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle!
Bir yaz günü geçtik Tuna'dan kafilelerle
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış-
tır?
A) Zengin kafiye kullanılmıştır.
B Mesnevi biçiminde kafiyelenmiştir
CEpik şiir özelliği göstermektedir.
Epik
Teşbih sanatına yer verilmiştir.
7+7 duraklı hece ölçüsüyle yazılmıştır.
10.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurlarıbes
54
5. Zenginin yediği baklava börek
Kahvaltıya eder keteli çörek
Fukaraya sordum size ne gerek
Düğülcek çorbası balımız bizim
Serdari hâlimiz böyle n'olacak
Kısa çöp uzundan hakkın alacak
Mamurlar yıkılıp viran olacak
Akıbet dağılır ilimiz bizim
Bu dörtlüklerle ilgili,
I. Eleştirel bir tutum benimsenmiştir.
II. Didaktik mesaj verilmiştir.
III. İmgeli söyleyişlere yer verilmiştir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
(3)
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları1.
Bilmem ki yaz mr gelmiş
Niçin açmış gül erken
Aşağıdaki dizelerden
Durmadan hep gülerkén
1.
II. Aklımı kayıp ettim
III. Tüm dalları acımadan
IV. Nazlı yârim gülerken
}
D) III ve IV
yıkarox
hangi ikisi kullanılırsa ölçülü, cinaslı ve anlamlı bir dört-
lük oluşturulmuş olur?
A) I ve II
B) II ve III
E) I ve IV
C) II ve IV
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları5.) İslamiyet'ten önce izlerine rastlanan savlar, dönemin
özlü sözleridir. (H) Türklerin hayat tecrübelerine dayanır. (III)
aaxa/aaxa kafiye örgüsü ile yazılır. (IV) İçerisinde kafiye izi
taşıyanlar da vardır. (V) Yazılı olarak ilk örneklerine Orhun
Yazıtları'nda rastlanır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi
yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları22231304
6. I.
Bu şiir senin için Elif
Yazarken seninle doluydum
Asıl adın başka olsa bile
Kıştı gece yarısı
Kasımpaşa önlerinde
Yazarken seninle doluydum
İncecikten yağan kar
Tozuyordu Elif diye
Adını Elif koydum
II.
(Behçet Necatigil)
İncecikten bir kar yağar
Tozar Elif Elif diye
Deli gönül abdal olmuş
Gezer Elif Elif diye
nebudublolos (Karacaoğlan)
Bu şiirlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
emlisig
sotsiveri sorshi
nive taxli
A) Her iki şiirde de divan şiirine özgü kullanımlar vardır.
B) Her iki şiirde de aynı ölçüden yararlanılmıştır.
C) Her iki şiirin de kafiye düzeni aynıdır.
D) Birinci şiirde yalın, ikinci şiirde ağır bir dil
kullanılmıştır.
E) Birinci şiirde, ikinci şiire göndermede
bulunulmuştur.
45
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları6. Eylülde melül oldu gönül soldu da lâle
Bir kâküle meyletti gönül geldi bu hâle
Yukarıdaki dizelerde "I" sesinin tekrarıyla sağlanan şiir
âhenk unsuru aşağıdakilerin hangisine örnektir?
A) Aliterasyon
C) Tekrir
E) Tezat
B) Asonans
D) Vurgu
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları5.
I. Metin:
Yetimin ahını yağmur duası zannetme!
O sayha ra'd-i kazadır ki gönderir âdeme!
Açız! Açız! Bize bir lokma olsun ekmek ver...
Susundu yavrularım, işte oldu, şimdi pişer!
15
Gidip de söyleyeyim ha?... Dilencilik yapamam!
Ömer de kim! Benim ondan kerim adamdı babam.
Ölür de yüz suyu dökmem sizin halifenize! ...
Ömer vuruldu bu son sözle...
-Haklısın teyze!
Avut çocukları, ben şimdicek gider gelirim.
(Mehmet Akif Ersoy)
II. Metin:
v vrv VV
V
V
Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder,
Bugün açız yine; lâkin yarın, ümid ederim,
Sular biraz daha sakinleşir... Ne çare, kader!
S
is
Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim
Diyordu oğlu, yarın sen biraz ninemle otur;
Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta...
Biraz da sen çalış oğlum, biraz da sen çabala
D) ve IV
(Tevfik Fikret)
Bu metinler ile ilgili olarak
I. Manzum hikâyeye özgü özellikler taşıdığına
II. Şiirin düzyazıya yaklaştırıldığına
III. Bireysel bir konunun ele alındığına
IV. Ahengin serbest ölçüyle sağlandığına
belirlemelerinden hangileri söylenemez?
A) I yell
B) I ve IV
C) II yell
E) III ve IV
PALME
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları2.
Cepeçevre bahar içinde bir yer gördük
Ferhat ile Şirin'i beraber gördük
Baktik geceden fecre kadar ellerde
Yıldızlara yükselen kadehler gördük
Kafiyesi: pre
que
Suraue
Redif:
Kafiye Örgüsü: a ba
Temas:
Tenis: