Şiirde Ahenk Unsurları Soruları
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurlarıcomert
SORULAR
1-Aşağıdaki dörtlüğü belirtilen maddelere göre inceleyiniz.(20p)
İçinde mi dışında mı
Burgusunun başında mi
Göğsünün nakışında mı
Şeytan bunun neresinde
Dertli
Nazım birimi:
Ölçüsü:
Kafiye ve redifi:
Kafiye Şeması:
2-Asağıdaki örneklerdeki söz sanatlarını (edebi sanatları) bulunuz.(2
doarim:
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları3.
Gel bakma kimseye hor
Halkı yorma kendin yor
Yıkmak için çok düşün
Yıkmak kolay yapmak zor
Bu mâniyle ilgili olarak aşağıda söylenenlerden
hangisi yanlıştır?
A) Konusu, hikmetli ve düşündürücüdür.
B) Başkalarını küçük görmemeyi salık vermektedir.
c) Son iki dizede öğüt içeren bir genelleme vardır.
D) Ölçüsü, 7'li hece; uyağı cinaslıdır.
E) "aaba” biçiminde uyaklanmış, klasik mâni örneğidir.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım uyak kullanılma-
mıştır?
A) Evlerinin önü çardak
Yarin elinde testi kirik
B) Doktor para ister derman tükenmiş
zengin yollari yunmuş yıkanmış
C) Kim okurdu kim yazardı
Bu düğümü kim çözerdi
D) Bütün sevgileri atıp içimden
Varlığımı yalnız ona verdim ben
E) Aşık Kerem olmuşum yollardayım
Gel gör sevdan ile ne hallerdeyim
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları5.
Gaflet içinden uyan
Edepsiz olma ey can a
Edepdür aslı iman
Var edep öğren edep
a
b
Ne hasta bekler sabahı
Ne taze ölüyü mezar
e da
Ne de şeytan bir günahı
Seni beklediğim kadar
b
Nazım birimleri aynıdır.
X Ritim ve ahenk unsurları kullanılmıştır.
X Uyak şemaları aynıdır.
IV. Tasavvuf terimlerine yer verilmiştir.
K7'li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.
Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hans
gileri verilen şiirlerin ortak özelliği değil-
chir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
D) III. ve V. E) IV. ve V.
puble
O sonuşub
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları9.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde redife yer verilme-
miştir?
A) Ne tende cân ile sensiz ümid-i sıhhat olur
Ne cân bedende gam-i firkatinde râhat olur
B Gonca-i dil açılıp hâtir nice şad olmaya yok
Bağda güller mi yok gülşende bülbüller mi yok
C) Öyle ser-mestem ki idrâk etmezem dünyâ nedir
Ben kimem sâkî olan kimdir mey û sahbâ nedir
D) Dilde gam var şimdilik lutfeyle gelme ey sürûr
Olamaz bir hânede mihmân mihmân üstüne
E) Dil dilerken yüzünün vaslına candan dahi yeğ
Bir demin görür iken iki cihandan dahi yeğ
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları3. Aşağıdakilerin hangisinde redif yoktur?
A) Dünya düşse peşimize, yer sarsılsa yerinden
Ne senden vazgeçeriz, ne senin eserinden
B) Delik yoktu çıkacak, başını vur vur dene
Bir karanlıktı çöken; yurda, ruha, bedene
C) Neden sonra, ne yıldız, ne gün, ne hilal gibi
Mustafa Kemal doğdu, Mustafa Kemal gibi
D) Yeter yıllardan beri seni örten sis artık
Biraz da meydana ak, açıl ey Taymis artık
E) Millet gövde oldu, Ata baş oldu
Misli görülmemiş bir savaş oldu
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları8.
SADIK UYGUN YAYI
er-
5. Tunç uyağın zengin uyak olduğunu, do-
layısıyla tunç uyak diye bir uyak türünün
olmadığını iddia edenler vardır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu açık
lamaya uygun uyak kullanılmıştır?
A) Yollar kar, çamur olsa da, buz olsa da
Bedenim yorgun, aç ve susuz olsa da
B) Ayıran bir gün kavuşturacak bizi
Ve içimde sevgilerin en temizi
C) Cümle köprüleri sel alsa da tek tek
Söz vermişim bir kere engel ne demek
D) Unutmam mümkün değil, unutur sanma
Gelmez diyen olursa sakin inanma
E) Belki yakında olur, belki de uzak
Hayat bize kurmamış tuzak
(Spot 3 ve 4'e göre)
re)
NO NO VS
100
UYGUN YAYINLARI
Adela
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları8.
a
Gül olayım der beni
Kucağına ser beni a
Hasretinle ölürsem
Kabul etmez yer beni 9
Bir gözleri ahuya vuruldum 9
Ahu gibi düştüm dağa hasret b
Etmekte hata mülküne hicret
Eyvah!... Ne beyhude yorulduma
Bu dizeler;
I. uyak (kafiye) düzeni,
II. uyak çeşidi, X
III. lirik şöyleyiş,
IV. nazim birimiz dostlit v
.
unsurlarının hangileri açısından ortaktır?
A) I ve IT
B) I ve III C) I ve III
E) III ve IV
D) Il vett ©
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları& Etti
KİLİM
Scakladığım baharlar nerde bu kilim için,
Nerde yıllarca önce ben sana...
Ne yaptın baharlan, baharsız çok çig, topraklarda...
Çok çiğ çiçek -hiç yok- hani bu kilimde?
Hani beyaz, beyaz, beyaz... Beyazlanı ne yaptın?
çok çiğ bu kızgın yaz, çiğ bu karakış!
Bári biraz kışlarda.. Çiplak, çok çiğ!
Çok çiğ bu çığlık, bu en bol renk: Kara! Ben sana
Hiç kara koyma demiştim, nerden düştü, çok çiğ
alitarasyon yapilmishy
Çok çiğ kesik öksürük, çiğ çatlak çağıltı.
Behçet Necatigil
a. Yukarıdaki şiiri bir arkadaşınıza yüksek sesle okutunuz.
b. Şiirdeki "c" seslerinin telaffuzunun şiirin içeriğini yansıtmadaki rolünü tartışınız.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk UnsurlarıSeneler
Başıma ak düştü geçen baharla,
Kalbim kafam gibi örtülü karla,
Daha dün alevden bir anahtarla
Sizdiniz bu kalbi kuran seneler!
Durmak istemezken gönül pasında,
Yine siz avutun onu yasında,
Siz iki aşina kalp arasında
Sıradağlar gibi duran seneler!
Kemâlettin Kamu,
Kemâlettin Kâmi Kamu Hayatı, Sanatı, Şiirleri
haz.: Gültekin Sâmanoğlu
Beni dertlerimle bırakarak tek,
Kurudu saksımda yegâne çiçek,
Ey her gün incelip çizgileşerek
Yüzüme gölgesi vuran seneler!
4. Aşağıdaki soruları verilen şiire göre cevaplayınız.
a) Şiirdeki ahenk, biçim ve yapı özelliklerini bulunuz.
b) Şiirin söyleyici-hitap edilen ilişkisi hakkında bilgi veriniz.
c) Şiirin temasını bulunuz.
¢) Şiirde geçen imgeleri bulunuz ve açıklayınız.
d) Şiirde geçen söz sanatlarını bulunuz ve açıklayınız.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları12:27
Bir beyaz lerze, bir dumanli uçuş;
Eşini gāib eyleyen bir kuş
gibi kar
Geçen eyyâm-1 nevbahânı arar...
Ey kulûbun sürûd-1 şeydâsı,
Ey kebûterlerin neşîdeleri,
O bahârın bu işte ferdâsı:
Kapladı bir derin sükûta yeri
karlar
Ki hamûsâne dem-be-dem ağlar!
Ey uçarken düşüp ölen kelebek,
Bir beyaz rîse-i cenâh-1 melek
gibi kar
Seni solgun hadîkalarda arar;
Sen açarken çiçekler üstünde
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk UnsurlarıMİRAY YAYIN
5. Bir gamli hazanın seherinde
Israra ne hacet yine bülbül
Bil, kalbimizin bahçelerinde
Can verdi senin söylediğih gül
Bu parçada kaç ses olayı bulunmaktadır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
E) 5
5
joinde belirtilen
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurlarıc) Şiirin temasını bulunuz.
$) Şiirde geçen imgeleri bu
d) Şiirde geçen söz sanatla
Serende direk kayu kadar tema bull
Sindegewek tade edilen dil göstergeleri yeni anlamlar kazanır. D.)
yazınız.
30.Andaki gilir örneklerinde geçen kafiye ve redifleri bularak yanlarına
puo reoli +
- Layam uyala
5. Yeşil pencerenden bir gü
Işıklarla dolsun kalbimin
Geldim işte mevsim gibi
Gözlerimde bulut, saçla
numuel
Sökülsün dağların buzu sökfilsün
One insir, çöl ovaya döktilsün
Chestvercle
Yukarıdaki şiirin ka
A) Didaktik
Niçin kondun a bülbül kapımdaki asmaya
Ben yârimden ayrılmam götürseler asmaya
isos
Yar belinde kuşak olsam
Bir atlastan döşek olsam
6. I. Dadaloğlum yarı
II. Öter tüfek davlur
III. Nice koçyiğitlery
IV. Ölen ölür kalan
Güzel karşımda dursana
Şu benim hâlim sorsana
Tara da zülfünü gerdana bırak
Görüşmek isterim yollarım irak
Bu dizelerle ilgil
A) 11'li hece ölçüs
B) I, II ve III. dizel
C) Konusuna göre
D) I, II, III ve IV.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları4.
Birer erdini muçuktin
Birinte miner yaruklar
Birtem uz körü kaninçsız
Birgerü yaltriyu ünerler
is
Günümüz Türkçesiyle
Her bir taş ve boncuktan
Her birinden bin türlü ışıklar
Birden iyice bakıp doyamayacak şekilde
Bir arada parıldayıp çıkarlar
İslam öncesi Türk şiirinden alınan bu dizelerden
yola çıkılarak dönem şiiriyle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Din ve devlet büyüğü kabul edilen şamanlara övgü
amacıyla söylenmiştir.
Dize sonu kafiyenin yanı sıra dize başında da ses
uyumu sağlanmıştır.
di Hece ölçüsü ve dörtlük birimiyle söylenmiştir.
DY Döneminin dil ve söyleyiş yapısını yansıtmaktadık.
E) Ahenge katkı sağlayacak dize içi ses benzerlik-
lerinden yararlanılmıştır.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları--
KAZANIM
TESTI
AHENK UNSURLARI - 2
3.
Seni
1.
Bir ça
Derinden derine irmaklar ağlar
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi
Ey suyun sesinden anlayan bağlar
Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi
Bir ku
Bir ge
Bir g
Bu d
rak
Gönlünü Şirin'in aşkı sarınca
Yol almış hayatın ufuklarınca
O hızla dağları Ferhat yarınca
Başlamış akmağa çoban çeşmesi
nir?
A)
B)
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Koşma tipi uyak kullanılmıştır.
B) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
C) 6 + 5 duraklıdır.
D) Her iki dörtlükte de tunç uyak vardır.
E) Sözcük hâlinde redif kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Şiirde Ahenk Unsurları8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?
A collerde kalmış gibi yanıyor, yanıyorum
Başımdaki gökleri bir deniz sayıyorum
B) Ve ben nhtamda bekleyen tek yolcu
Düşüncemizin en haksız, en korkuncu
Biçare gönüller! Ne giden son gemidir bu
Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu
D) Birçok gidenin her biri memnun ka yerinden
Birçok seneler geçti; dönen yok seferinden
E) Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda
Bir susuz yolcu yok şimdi dadlarda