Sözcükte Yapı Soruları

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde çoğul eki yok- tur? A) Akşam olunca otobüse gitmeye karar vermişler. B) Bir türlü anlamadi onları, bu yaşına kadar. C) Çiçeklerimiz spldu, sevgimi onlara yeterince vere- meyince. D) Sen sizinkileri ikna et yeter, gerisini ben halle- derim. E) Bazı sorumluluklarını yerine getirmek istemiyor.

12. Aşağıdaki cümlelerde bulunan altı çizili sözcüklerin hangisi diğerlerinden farklı bir yapım eki almıştır? A) Yillar akıp geçtikten sonra bir gün, artık hayal meyal hatırladığım ve işime yarayacağına inandığım bir şeyi aramak için paslanmaya yüz tutmuş sandığın kilidini açtım. B) Yergiye ve yurt sevgisine şairlik yapanın şehrine, şair Zihnî'nin memleketine, gidiyoruz. C) Sanatçı istese de istemese de yapıtlarında tüm insanlığa yönelmiş bir mesajın sahibi olmalıdır. D) Türkçeye mal olmuş sözcükler, başka dillerde kulla- nılmaya başlandığında o dili de güzelleştirir. E) Gezip gördüğüm ya da bir süre yaşamak durumunda olduğum bir yer, bende hemencecik mutlu duygular oluşturabilir.

Yazarın kendi amacını açıklaması için başkasının konuşmasından, sözlerinden de istifade etmesi mümkün. Böylece yazar, kendi konuşmasının sınırlarını genişletir, yeni anlamlarla zenginleştirebilir. Neticede bir sözcükte iki anlam, iki ses vardır. Kinayeli söz, üslup amaçlı söz ve üslup açısından özel amaçlı anlatılar bu bağlamda oluşturulur. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) İsimden isim yapım eki BY Basit sözcük C) Türemiş sözcük D) Yönelme hâl eki E) Birleşik sözcük

9. El sanatları, insanoğlu var olduğundan beri tabiat şartlarına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. İnsanlar, ihtiyaçlarını karşıla- 1 mak, örtünmek ve korunmak amacı ile el sanatlarından ilk örneklerini vermiştir. Daha sonra gelişerek çevre şartları- na göre değişimler gösteren el sanatları; ortaya çıktığı toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıtır hâle gelerek "geleneksel” vasfı ka- zanmıştır. Geleneksel Türk el sanatları, Anadolu'nun bin- IV lerce yıllık tarihinden gelen çeşitli uygarlıkların kültür mi- rasıyla kendi öz değerlerini birleştirerek zengin bir mozaik V oluşturmuştur. Bu parçada numaralanmış-sözcüklerin hangisi "üçün cü çoğul kişi iyelik eki" almamıştır? A) I B) II C) III DIVE) V

- Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi farklı bir "yapım eki” almıştır? A) Sen başarılı bir koşucusun. B) O iyi bir sanat müziği okuyucusudur. C) Bu adam yılların oyuncusudur. D) Küçücük yavruya bakıcı tutmak istiyordu. E) Yazarın akıcı bir anlatımı var, bunu çok sevdim.

beller unt i Daralm Hep birlikte yaşanacak güzel günleri bekliyoruz. Altı çizili sözcükte görülen ses olayının benzeri aşa- ğıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) Sorunun cevabı birden aklıma geliverdi. di bnis ( B) Bu pembe kazak çok yakışıyor sana. Sur ( C) Çok yiyen insanları görünce iştaha geldim bende. D) Küçük sorunları büyütüp üzüyorsun kendini. E) Takımımızda çok yetenekli oyuncular vardı.

10. Ad soyundan gelen sözcüklerin önemli bir kısmını da sifatlar oluşturur. Söz diziminde cümlenin herhangi bir ögesi olmayan sifatlar daima adın önüne gelen ve çe- kim eki almayan sözcük türüdür. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu parçadaki altı çizili sözlerde belirtilen duruma aykırı olan bir sifat kullanılmıştır? A) Gelişmiş ülkelerin en önemli özelliği halkının eğitim seviyesinin yüksek olmasıdır. 13. B) Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan toplum- sal bir araçtır. C) Ağrı, Türkiye'nin en yüksek dağıdır bana göre. D) Sanat pek çok toplumun yaşantısına ayna tutar. E) Son yıllardaki yangınlarda güzelim ormanlarımızın çoğu kül oldu. Site 226

3. Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yüklemi yapı bakı- mindan diğerlerinden farklıdır? A) Yillar sonra onu ansızın uzaktan görmüştü. B) Üç defa dinlenmesine rağmen yine bilememişti. Uzun süredir yağan yağmur nihayet dinmişti. D) Arabaya koştuğu hâlde yetişemeyince çok kızmıştı. E) Babası ona hediye almayinca o da ona küsmüştü.

sinin köküyle gövdesi türdeştir? 5. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hang A) Öğretmeni onun unutkan bir yapısı olduğunu ailesina Kısa bir süre etrafa bakındı, kimseyi göremeyince anlatmaya çalışıyordu. dan ayrıldı. C) Vestiyerin içindeki askı epey yıpranmış olduğu için onu değiştirdik. D) Bu sefer kiralayacakları evin çatı katı olması konusun da israrcıydı. E) Tüm dünyanın beklediği olimpiyat şöleni bu akşam bas. liyor

9 1957'de Duvar, 1959'da İsyan adl/kitabı yayımlanan İranlı şair Füruğ'un her iki kitabındaki şiirler incelendiğinde dili ve şiirinin geliştiğini ve kendini 1 bulduğunu görürüz. Füruğ, İran şiirinde anlamını yitirmiş ama sürekli tekrar edilen kelimelerden uzak durmuş; hislerini ifade edebilecek şekilde kelimeleri gerçek 111 anlamlarıyla kullanmıştır . Füruğ'un şiirinin en büyük etkisi de burada yatmaktadır. O, kelimeleri gerçek anlamında kullanarak okuyana zihinde canlandırma şansı tanır. Bu IV da şiiv okuyanın her an irkilmesine sebep olur. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangileri 3. tekil kişi iyelik eki almıştır? A ve III ) B) II ve IV ve V Chit ve v E) TIL HV ve v DI ve III

TURKCE KONU ANLATIM FOTO SÖZCÜKTE YAPI (Yapım Ekleri) 1. Türkçede bir kelimede önce yapım eki sonra çekim eki ge- lir. Bazı kullanımlarda ise önce çekim eki sonra yapım eki gelir. Buto Aşağıdakilerin hangisinde ikinci durumu örnekleyen bir kullanım söz konusudur? Ben 1. Kuro Numa hang A) Kalbimdeki yarayla yaşamayı öğrenmeliyim. B) Ah ettikçe kara bağnm deliniyor. C) Sayılmaz benlerin benden ziyade. D) Tüm günler soluyor aynılıklarla beraber. E) Sonra da sen gittin diye papatyalar yaprak döküyor. A B C Inlorin hangisinde yapım ekiyle çekim llanılmamıştır?

OZEL bu ŞEKİL BİLGİSİ - V 1. Zaman, bizim acimasiz yöneticimizdir . Birbirini kovalayan akrep ve yelkovani sürekli izleriz. Yetişilecek trenler, atılacak 11 HI IV imzalar, bitirilmesi gereken işler vardır. V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? AX 1. sözcük, isim kökünden türemiştir. BY II. sözcük, hem yapım hem çekim eki almıştır. III. sözcük, birden çok yapım eki almıştır. D) W. sözcük; sırasıyla yapım, kip ve kişi eki almıştır. V. sözcük, isim-fil eki almıştır.

Sözcükte Yapı 3. Böylesin 1 yalın ay an 1 Orman müthiş bir hızla yanarken küçük bir serçe, yolundaki gölden gagasının arasına su alip ormanın üzerine bırakıyor ve tekrar göle uçuyormuş. Ormanın III yanmasını çaresizlikle izleyen hayvanlardan biri IVT gülümseyerek şöyle bağırmış: “Ne o serçe, ormanı birkaç ranlık d Bu cür likleri damla suyla mı söndüreceksin? "Serçe cevap vermiş: "Benim elimden gelen bu!" Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklı yapıdadır? A) Bir B) Ba C) Ba D) TU A) B) II D) IV EV E) B 4. Bd 2. Padişahım bu mağaranın çevresinde eşsiz bir hazine 1 gizli . Benim dünya malında gözüm yok. Adamlarınıza pedin, hazineyi buldurun. Debşelem, ihtiyar bilgenin YAYIN DENÍZi BL kil

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, küçültme eki alan bir isim vardır? A) Koşarak içeri giren ufaklık annesini sordu. Küçücük bir sorunu nasıl da büyüttüler görüyorsun. C) Sabah beri ağlıyor yavrucak, ne oldu acaba? D) Kısacık bir zamana ne işler sığdırdı bu millet. E) Bademcikleri yine şişince doktora gitti dün sabah. B)

-8. () Bir gün, balıkçı kahvesinin önündeki; yarısı kırmızı, ya- risi beyaz çiçek açan akasyanın dalina asılmış bir dülger balığı gördüm. (II) Rengi denizden çıktığı zaman parlıyor- du göz alıcı bir şekilde. (IX) Yalnız yüzgeçlerinin etrafını çeviren incecik, ipekten bile yumuşak zarları titreyip duru- yordu. (IV) Böyle bir oynama hiç görmemiştim. (V) Evet, but bir oyundu; bir görünmez iç rüzgârının oyunuydu. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde fill. çekim eki kullanılmamıştır? V 1 III IV #102

10. Kırıklarını aldırdım kalbimin Zırhımı çıkardım astım portmantoya Bu dizelerde altı çizili sözcüğün aldığı ekler sırasıyla aşa- ğıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Yapım eki - çoğul eki - iyelik eki - durum eki B) İyelik eki - çoğul eki - durum eki - tamlayan eki C) Yapim eki - çoğul, eki durum eki-iyelik eki D) Burum eki yapım eki-tamlanan eki durum eki E) Yapım eki - çoğul eki - şahıs eki - durum eki - Kirtikt last to FK YE cogul Tyelik durum